Η Μωαβιτική Λίθος

«ΜΗΣΑ δε ο βασιλεύς του Μωάβ είχε ποίμνια, και έδιδεν εις τον βασιλέα του Ισραήλ εκατόν χιλιάδας αρνίων, και εκατόν χιλιάδας κριών με τα μαλλία αυτών. Αλλ’ αφού απέθανεν ο Αχαάβ, απεστάτησεν ο βασιλεύς του Μωάβ κατά του βασιλέως του Ισραήλ.» (2 Βασ. 3:4, 5) Η αποστασία του βασιλέως του Μωάβ Μησά επιβεβαιώνεται από ένα αρχαίο κείμενο εκτός της Βίβλου​—από μια επιγραφή χαραγμένη πάνω σ’ ένα λίθο, ονομαζόμενο η Μωαβιτική Λίθος. Γραμμένη σε μια διάλεκτο που λίγο διαφέρει από τη Βιβλική Εβραϊκή, εστήθη από τον Βασιλέα Μησά μερικώς για ανάμνησι της αποστασίας αυτής. Το 1868 «η λίθος» αυτή ευρέθη στην περιοχή του Μωάβ. Σχετικώς με αυτήν, ο Τζαίημς Μπ. Πρίτσαρντ γράφει στην Αρχαιολογία και Παλαιά Διαθήκη:

Μια πολύ θεαματική διεύρυνσις της Βιβλικής ιστορίας ήλθε από μια Χαναανιτική επιγραφή, ονομαζόμενη η Μωαβιτική λίθος, που βρέθηκε πριν από 90 χρόνια στο Αραβικό χωριό Ντιμπάν στην Υπεριορδανία, περίπου στο μισό διάστημα της ανατολικής πλευράς της Νεκράς Θαλάσσης. . . . Στην περίφημη πλάκα από μελανόλιθο είναι χαραγμένη η περιγραφή των πολέμων και του οικοδομικού προγράμματος του Μησά, του Βασιλέως του Μωάβ. . . . Ένα μακρό κείμενο, που απαρτίζεται από τριάντα τέσσερες σειρές, είναι γραμμένο στο πρώτο ενικό πρόσωπο και αρχίζει με μια κάπως αλαζονική αφήγησι του βασιλέως του Μωάβ Μησά, για τους θριάμβους του εναντίον του οίκου Ιωράμ, βασιλέως του Ισραήλ. . . .

»Ο Μησά εξήγησε την επιτυχία του εχθρού του, Ισραήλ, ως ένδειξι του θυμού του δικού του θεού με τη χώρα του: ‘Όσον αφορά τον Ιωράμ, βασιλέα του Ισραήλ, εταπείνωσε τον Μωάβ επί πολλά έτη, διότι ο Χεμώς ήταν θυμωμένος με τη χώρα του. Και ο υιός του τον ακολούθησε και είπε επίσης, “Θα ταπεινώσω τον Μωάβ.” Έτσι μίλησε στον καιρό μου, αλλά εθριάμβευσα εναντίον του και εναντίον του οίκου του, ενώ ο Ισραήλ κατεστράφη για πάντα!’

»Ο Μησά [είπε] έλαβε οδηγίες για μάχη από τον θεό του Χεμώς. Όταν ο θεός του τού έδωσε τη νίκη, ‘αφιέρωσε’​—η ίδια λέξις χρησιμοποιείται στην επιγραφή καθώς φαίνεται στην Εβραϊκή αφήγησι του Ιησού του Ναυή που αφιερώνει τα λάφυρα της Ιεριχούς στον Γιαχβέ—​όλους τους κατοίκους της πόλεως Νεβώ στον θεόν του Αστάρ-Χεμώς. Το περιστατικόν της καταλήψεως της Νεβώ περιγράφεται από τον Μησά: ‘Και ο Χεμώς μού είπε, “πήγαινε, πάρε τη Νεβώ από τον Ισραήλ!” Έτσι επήγα δια νυκτός κι επολέμησα εναντίον της από τη χαραυγή ως τη μεσημβρία, και την κατέλαβα και έσφαξα όλους, επτά χιλιάδες άνδρες, παιδιά, γυναίκες, κορίτσια και δούλας, διότι τις είχα αφιερώσει σε καταστροφή για τον θεό Αστάρ-Χεμώς. Και επήρα από εκεί το. . . . τω Γιαχβέ [Ιεχωβά], σύροντας αυτούς εμπρός στον Χεμώς. Στο μικρό αυτό απόσπασμα έχομε τη μόνη ορθή μνεία του ονόματος του Θεού του Ισραήλ, Γιαχβέ [Ιεχωβά], που ευρέθη ποτέ εκτός της Παλαιστίνης.»

Ο βασιλεύς του Μωάβ ήταν πράγματι κομπαστής. Οι κομπασμοί του θα μπορούσαν να εννοούν ότι ο ψευδής θεός του Μωάβ, Χεμώς, ενίκησε τον αληθινόν Θεόν Ιεχωβά. Αλλά η Μωαβιτική λίθος δεν λέγει την πλήρη ιστορία. Μετά την αποστασία του Μησά, ο Βασιλεύς του Ισραήλ Ιωράμ επεκαλέσθη τη βοήθεια του Βασιλέως του Ιούδα Ιωσαφάτ για εκστρατεία εναντίον του Μωάβ. Οι ενωμένες, όμως, δυνάμεις κατεστράφησαν σχεδόν στη ξηρά έρημο από έλλειψι νερού. Στην κρίσιμο αυτή στιγμή ο Ιωσαφάτ εκάλεσε τον προφήτη Ελισσαιέ. Ο Ελισσαιέ εξήγησε ότι ο Ιεχωβά θα βοηθούσε στον πόλεμο εναντίον του Μωάβ, μόνο χάριν του Ιωσαφάτ. Και είπεν ο Ελισσαιέ στον βασιλέα του Ισραήλ: «Ζη ο Ιεχωβά των δυνάμεων, ενώπιον του οποίου παρίσταμαι, βεβαίως εάν δεν εσεβόμην το πρόσωπον του Ιωσαφάτ βασιλέως του Ιούδα, δεν ήθελον επιβλέψει προς σε, ουδέ ήθελον σε ιδεί.» Ο Ιεχωβά θα έδινε τη νίκη κατά του Μωάβ, είπε ο Ελισσαιέ, «αλλά τούτο είναι μικρόν πράγμα εις τους οφθαλμούς του Ιεχωβά· εις την χείρά σας θέλει παραδώσει και τον Μωάβ.» Σύμφωνα με την υπόσχεσι του Ιεχωβά, οι Μωαβίται εταπεινώθησαν πολύ και ενικήθησαν.​—δ2 Βασ. 3:14, 18, ΜΝΚ.

Ο ψευδής θεός Χεμώς δεν μπορούσε να σώση τον Μωάβ, και το κείμενο του Βασιλέως Μησά επί της Μωαβιτικής λίθου δεν μπορεί να καλύψη τη νίκη του Ιεχωβά επί του Μωάβ, διότι η Βίβλος αναφέρει πολλές προφητείες και η ιστορία επιβεβαιώνει την εκπλήρωσί των. Είπεν ο Ιερεμίας: «Και ο Μωάβ θέλει εξαλειφθή από του να ήναι λαός, διότι εμεγαλύνθη κατά του Ιεχωβά [όπως έκαμε ο Μησά επί της Μωαβιτικής του λίθου]. Ουαί εις σε, Μωάβ! ο λαός του Χεμώς απωλέσθη.» Και ο Σοφονίας προεφήτευσε: «Δια τούτο, Ζω εγώ, λέγει ο Ιεχωβά των δυνάμεων, ο Θεός του Ισραήλ, εξάπαντος ο Μωάβ θέλει είσθαι ως τα Σόδομα, και οι υιοί Αμμών ως τα Γόμορρα, τόπος κνίδων, και αλυκαί, και παντοτεινή ερήμωσις. . . . τούτο θέλει γείνει εις αυτούς δια την υπερηφανίαν αυτών, διότι ωνείδισαν και εμεγαλύνθησαν κατά του λαού του Ιεχωβά των δυνάμεων.»​—Ιερεμ. 48:42, 46, ΜΝΚ· Σοφον. 2:9, 10, ΜΝΚ.