Ο «Χρυσούς Κανών»​—Απόδειξις Σοφίας

ΣΤΙΣ αρχές του περασμένου χειμώνος στο τμήμα Κολομβιανών Υψωμάτων του Μπρούκλυν, Νέας Υόρκης, εθεάθη ένας μεσήλιξ, που έσπευδε στο αυτοκίνητό του μόλις ένας αστυνομικός επεκόλλησε ένα πράσινο σημείωμα στο αυτοκίνητό του για παράβασι των κανονισμών σταθμεύσεως. Θιγόμενος, εξέσπασε σ’ ένα πλήθος από ακράτητα, γεμάτα θυμό λόγια, τα οποία ο αστυνομικός αγνοούσε καθόσον απεμακρύνετο. Τι ωφελήθη ο κάτοχος του αυτοκινήτου απ’ αυτό το ξέσπασμα; Τίποτα· απλώς το προσέθεσε στα κακά του αισθήματα, ενώ διέθετε και τον αστυνομικό εναντίον του.

Πόσο διαφορετικό είναι το παράδειγμα του Άγγλου ιεραποστόλου στο Λάγκος της Νιγηρίας! Προσερχόμενος μια μέρα στη θέσι που εστάθμευε το αυτοκίνητό του, είδε να στέκη εκεί ένας μελανόδερμος ιθαγενής αστυνομικός, ο οποίος τον επετίμησε διότι αφήκε το αυτοκίνητό του σε μέρος όπου υπήρχε το σήμα «Απαγορεύεται η στάθμευσις», το οποίον, όμως, ετοποθετήθη εκεί μόλις την προτεραία. Ο αστυνομικός τού εζήτησε την ταυτότητά του, και καθώς αντέγραφε τα στοιχεία συνέχιζε το υβρεολόγιο για τη σοβαρότητα του αδικήματος.

Ξαφνικά ο αστυνομικός ύψωσε το βλέμμα με έκφρασι καταπλήξεως στα πρόσωπό του ρωτώντας, «Δεν με βρίζεις;» Ο ιεραπόστολος απήντησε, «Γιατί να σε βρίσω; Συ απλώς κάνεις τη δουλειά σου.» Ο αστυνομικός, κυττάζοντάς τον μάλλον περίεργα, ερώτησε, «Και ποια νάναι η δική σου δουλειά;» «Εγώ είμαι ιεραπόστολος, ένας μάρτυς του Ιεχωβά», ήταν η απάντησις. Προφανώς εκείνος δεν ανέμενε αυτή την απάντησι, κι ευθύς άλλαξε ο τόνος της φωνής του. Η συνομιλία ωδήγησε στην Αγία Γραφή, με τελικό αποτέλεσμα να χωρισθούν οι δύο σαν φίλοι αλλά μόνο κατόπιν διευθετήσεων που έγιναν από τον ιεραπόστολο να κάνη συμμελέτη με τον αστυνομικό από τη Γραφή. Προφανώς, ωφελήθη ο ιεραπόστολος που έδειξε προς τον αστυνομικό συμπεριφορά τέτοια που αυτός ο ίδιος θα ήθελε να του δείξουν.

Πόσο εύκολο είναι να λησμονήση κανείς ότι ένας αστυνομικός, φύλακας ή ταξινόμος θα μπορούσε να είναι πλήρως ενήμερος του τρόπου με τον οποίον σκέπτεσθε και μπορεί να μην είναι διόλου ευτυχής όταν πρόκειται να κάμη κάποια ενέργεια από απόψεως καθήκοντος, όπως λόγου χάριν, να επιβάλη περιορισμούς, κανονισμούς, ή να εκδώση σημείωμα για μια παράβασι τροχαίας κινήσεως ή σταθμεύσεως! Δεν είναι εύκολη η δουλειά του. Μην τον κακολογείτε, επειδή εκτελεί ανατεθειμένον καθήκον ούτε να προσπαθήτε να τον πιέζετε να μη φανή πιστός σ’ αυτό. Γιατί, μάλλον, να μη διευκολύνετε αυτόν με το να έχετε σεβασμό, να είσθε ευγενικοί και διακριτικοί, διότι, μήπως και σεις έτσι δεν θα θέλατε να σας μεταχειρισθούν αν ήσθε στη θέσι του; Μ’ αυτόν τον τρόπο, θα το καταστήσετε όχι μόνο πιο εύκολο γι’ αυτόν αλλά και πιο ευχάριστο για σας. Δεν μπορούμε να προσπαθούμε να κάμωμε τα πράγματα πιο ευχάριστα για τους άλλους χωρίς να αισθανώμεθα καλύτερα προς τούτο εμείς οι ίδιοι, αν δεν υπάρχη ομοία με το προσφερόμενον ανταπόδοσις.

Ναι, προσέχοντας τον λεγόμενο Χρυσούν Κανόνα, «Καθώς θέλετε να πράττωσιν εις εσάς οι άνθρωποι, και σεις πράττετε ομοίως εις αυτούς», δεν κάνετε μόνο το ακριβές και ορθόν που πρέπει να πράξετε, το στοργικό και αγαθό πράγμα, αλλά και το σοφό. Πραγματικά, ο Ιησούς Χριστός, που έδωσε στους ανθρώπους τη θετική μορφή του «χρυσού κανόνος», ετόνισε αυτό ακριβώς το σημείο, όταν είπε σχετικά με τούτο: «Δίδετε, και θέλει δοθή εις εσάς· μέτρον καλόν, πεπιεσμένον και συγκεκαθισμένον και υπερεκχυνόμενον θέλουσι δώσει εις τον κόλπον σας· διότι με το αυτό μέτρον με το οποίον μετρείτε, θέλει αναμετρηθή εις εσάς.»​—Λουκ. 6:31, 38.

Ο «χρυσούς κανών» εισέρχεται στο βάθος των ανθρωπίνων σχέσεων· το δε πρόβλημα των ανθρωπίνων σχέσεων, όπως τονίζεται από λογίους σαν τον Πιτιρίμ Α. Σορόκιν, του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, είναι το πρώτιστο που αντιμετωπίζει το ανθρώπινο γένος. Όπως καλά το διατυπώνει ένα σχόλιο για την απεργία των εφημερίδων της πόλεως Νέας Υόρκης: «Πώς είναι δυνατόν σε οποιονδήποτε πολιτισμό τόσο προχωρημένο να μπορή να θέτη έναν άνθρωπο στο διάστημα, κι ωστόσο να μην μπορή ν’ αναπτύσση καλή πίστι κι εμπιστοσύνη μεταξύ ενός εργοδότου κι ενός υπαλλήλου;»​—Εφημερίς της Ουώλ Στρητ, 14 Φεβρουαρίου 1963.

Πώς είναι δυνατόν; Είναι δυνατόν, διότι οι άνθρωποι σήμερα δεν πιστεύουν στο να κάνουν στους άλλους εκείνο που αυτοί θα ήθελαν να τους κάνουν άλλοι. Η έλλειψις πίστεώς των στον Θεό και η μυωπική ιδιοτέλειά των τους τυφλώνει ως προς τη σοφία του «χρυσού κανόνος».

Παρατηρώντας οπουδήποτε θέλομε, θα διαπιστώσωμε ότι το ν’ ακολουθούμε τον «χρυσούν κανόνα» αποτελεί απόδειξιν σοφίας. Ο υπηρέτης, ο υπάλληλος ή ο πωλητής, που εξυπηρετεί τους ξένους ή τους πελάτας του με τον τρόπο που θα ήθελε αυτός να τον εξυπηρετούν, προορίζεται να επιτύχη καλύτερα απ’ έναν που είναι αδιάφορος. Ομοίως ο ξένος ή ο πελάτης, που συμπεριφέρεται προς τον υπηρέτη, τον υπάλληλο ή τον πωλητή όπως αυτός θα ήθελε να συμπεριφέρωνται προς αυτόν, είναι πολύ πιο πιθανό να τύχη καλής εξυπηρετήσεως παρά ένας που συμπεριφέρεται σ’ αυτούς τους υπαλλήλους ως απλούς υπηρέτας.

Ιδιαίτερα η αρχή αυτή εφαρμόζεται σε νυμφευμένους, λόγω της συνεχούς των στενής σχέσεως, της μεταξύ των οικειότητος. Όσο περισσότερη περίσκεψι, διακριτικότητα και στοργή δείχνει ο καθένας στον άλλον, τόσο περισσότερο από το καθένα απ’ αυτά είναι πιθανό να λάβη από τον άλλον. Όταν, λοιπόν, ένας αναγνωρίζη ότι ο άλλος δεν δείχνει περίσκεψι ή στοργή, καλό είναι να ρωτήση, «Σε τι βαθμό παίρνω απλώς πίσω εκείνο που δίνω στον άλλον;» Αν επρόσεχαν και οι δύο τον «χρυσούν κανόνα», η κατάστασις ποτέ δεν θα εχειροτέρευε σε αποξένωσι, χωρισμό ή διαζύγιο, για να μην πούμε τίποτε περί συζυγικής απιστίας. Και φυσικά, τέτοια πράγματα δεν συντελούν στην ευτυχία.

Ούτε οι γονείς μπορούν να παραβλέπουν αυτή την αρχή απλώς διότι ο λόγος του Θεού απαιτεί να υπακούουν σ’ αυτούς τα τέκνα των. Η Γραφή επίσης λέγει: «Οι πατέρες, μη παροργίζετε τα τέκνα σας.» (Εφεσ. 6:4) Ένας πατέρας, παροργίζοντας τα παιδιά του χωρίς λόγο, εργάζεται εναντίον των καλυτέρων συμφερόντων και των δύο. Στις αρχές του 1963 το ραδιόφωνο είπε για έναν νεαρό γυιο, ο οποίος εμαχαίρωσε τον πατέρα του και τον εφόνευσε λόγω επιπλήξεως. Προφανώς, η επίπληξις εκείνη ήταν αυτό που επέφερε την υπερχείλισι. Όχι ότι κάθε παροργισμός δικαιολογεί φόνον του πατέρα, πατροκτονία. Αλλ’ αναμφιβόλως, αν ο πατέρας εσκέπτετο να μην παροργίση τον γυιο του χωρίς λόγο, θα ήταν ακόμη ζωντανός. Αυτή η αρχή, παρεμπιπτόντως, θα μπορούσε να λεχθή ότι είναι εφαρμόσιμη σε όλους όσοι δικαιούνται να κάνουν επιπλήξεις. Δίνετε με τον τρόπο που θα ελαμβάνατε και είναι πιο πολύ πιθανό να ωφελήσετε τον λαμβάνοντα και να διατηρήσετε την αγάπη του.

Σε όλα δε αυτά σημειώστε ότι ο «χρυσούς κανών» απαιτεί από σας ν’ αναλάβετε την πρωτοβουλία. Δεν είναι το ‘Κάνετε στους άλλους όπως σας κάνουν κι αυτοί’. Όχι, αλλά ‘Σεις κάνετε στους άλλους όπως θα θέλατε κι αυτοί να κάνουν σ’ εσάς’ και τούτο άσχετα προς το τι αυτοί μπορούν να σας κάνουν. Αυτό είναι σοφία, θεία σοφία. Προσέξτε το, χάριν της ευημερίας και της ευτυχίας σας.