Η Έμπνευσις Πίσω από τη Χριστιανική Επιστήμη

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ανά τον κόσμον γνωρίζουν κάπως τη Χριστιανική Επιστήμη. Σε αφετηρίες συγκοινωνιών, σε περίπτερα περιοδικών και σε δημόσιες βιβλιοθήκες έχουν ιδεί να εκτίθενται έντυπα της Χριστιανικής Επιστήμης, ως επίσης και σε πολλές από τις δικές των πόλεις διατηρούνται αναγνωστήρια της Χριστιανικής Επιστήμης σε επίκαιρες θέσεις που καλούν τους διερχόμενους να μπουν μέσα για να κάμουν μια ήσυχη μελέτη επάνω στα έντυπα της Χριστιανικής Επιστήμης. Ιδιαιτέρως εξέχει η διεθνής λαϊκή εφημερίς Δη Κρίστιαν Σάιενς Μόνιτορ, που έχει όχι μόνον έναν ευρύ κύκλο αναγνωστών, αλλά και 4.500 περίπου αρθρογράφους ως συνδρομητάς.

Αλλ’ ίσως για τους περισσοτέρους, αυτή είναι η στενότερή τους γνωριμία που έχουν με τη Χριστιανική Επιστήμη, και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι δεν γνωρίζουν γι’ αυτή τίποτε άλλο, πλην του ότι ιδρύθη προς το τέλος του δεκάτου ενάτου αιώνος από την Μαρία Μπαίκερ Έντυ. Άλλοι, εν τούτοις, μπορεί να είχαν την ευκαιρία να συνομιλήσουν με Χριστιανούς Επιστήμονας, και αν η συνομιλία περιέλαβε μια εξέτασι των δοξασιών των, είναι ευνόητον ότι ο ακροατής μπορεί να έχη υποστή κάποια σύγχυσι. Γιατί αυτό;

Λοιπόν, για παράδειγμα: Αν και καθημερινώς έχομε συναίσθησι της αδικοπραγίας στον κόσμο, σύμφωνα με τις δοξασίες της Χριστιανικής Επιστήμης, το κακό δεν υπάρχει στην πραγματικότητα. Ο θάνατος, επίσης, λέγεται ότι είναι απλώς μια αυταπάτη, και μολονότι ένας φαίνεται ότι πεθαίνει, δεν είναι πράγματι νεκρός. Ακόμη κι ο πόνος, παρά το γεγονός ότι μπορεί να κάμη ένα άτομο να τρέμη από αγωνία, λέγεται ότι είναι μόνο φανταστικός, και δεν υφίσταται αληθινά. Τέτοιες εξηγήσεις μπορούν να κάμουν ένα ν’ απορή πώς αυτή η παράξενη θρησκεία έκαμε αρχή. Από που έλαβε η Μαρία Μπαίκερ Έντυ τις μοναδικές της διδασκαλίες; Είναι οι διδασκαλίες της Χριστιανικές;

ΕΜΠΝΕΥΣΙΣ ΤΩΝ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

Η Μαρία Μπαίκερ Έντυ και η Χριστιανική Επιστήμη μπορεί να λεχθή ότι είναι σχεδόν συνώνυμες, διότι τα συγγράμματά της είναι αυτή αυτή η βάσις της θρησκείας της Χριστιανικής Επιστήμης. Το πιο δημοφιλές σύγγραμμα της, το και βασικό βιβλίο της εκκλησίας είναι Επιστήμη και Υγεία με Κλείδα των Γραφών, αν και το μικρό βιβλίο της Ενότης του Καλού εκτιμάται, επίσης, πάρα πολύ. Η Κα Έντυ έγραψε, επίσης, το Εγχειρίδιον της Μητρός Εκκλησίας, που περιέχει τους κανόνες και τις διατάξεις που διέπουν τους Χριστιανούς Επιστήμονας. Μερικά άλλα συγγράμματά της, που φυλάσσονται ως θησαυρός από πιστούς Χριστιανούς Επιστήμονας, είναι: Ανασκόπησις και Ενόρασις, που είναι μια αυτοβιογραφία, Ποικίλες Διατριβές 1883-1896 και το μικρό φυλλάδιο Όχι και Ναι.

Σύμφωνα με την Κα Έντυ, τα συγγράμματα αυτά τυγχάνουν θείας εμπνεύσεως. «Τα έργα που έχω γράψει επί της Χριστιανικής Επιστήμης περιέχουν απόλυτη Αλήθεια», ισχυρίσθη. Υπήρξα μια γραμματεύς υπό διαταγάς· και ποιος μπορεί να συγκρατηθή από το να μεταγράψη εκείνο που συντάσσει ο Θεός;»a Και περί των κανόνων και διατάξεων της εκκλησίας έγραψε: «Επεβλήθησαν από μια δύναμι όχι δική μου, εγράφησαν κατά διαφόρους καιρούς, και όπως απαιτούσε η περίπτωσις.»b

Ακόμη και σήμερα οι Χριστιανοί Επιστήμονες σέβονται τα συγγράμματα της Μαρίας Μπαίκερ Έντυ ως αυτόν τούτον τον λόγον του Θεού. Το επίσημο όργανο της εκκλησίας, Δη Κρίστιαν Σάιενς Τζόρναλ, στο τεύχος του Ιανουαρίου 1961, έλεγε: «Η Κα Έντυ δεν ήταν απλώς ένα άτομο, που έγραφε για τα πράγματα του Θεού. Η ανακάλυψίς της ήταν αυτή η ίδια η εμφάνισις των πραγμάτων. Γι’ αυτό ο λόγος της είναι νόμος, το έργον της αλάνθαστον, και τα συγγράμματά της εμπνευσμένα. Κάθε σελίδα των συγγραμμάτων αυτών υπηγορεύθη από τον Θεό· κάθε γραμμή λάμπει από δόξα· κάθε Διάταξις που ετέθη μέσα στο Εγχειρίδιον της Μητρός Εκκλησίας είναι Θεόδοτη και πρέπει να τυγχάνη υπακοής. Από του αιώνος και έως του αιώνος, η Επιστήμη αυτή θα εξακολουθήση να εξελίσσεται καθώς θα λάμπη με πληρέστερη πάντοτε έκλαμψι.»

ΕΞΥΨΩΣΙΣ ΜΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΟΣ

Ήταν προς το τέλος του δεκάτου ενάτου αιώνος, που οι οπαδοί της άρχισαν να επικροτούν την Μαρία Μπαίκερ Έντυ ως αγγελιαφόρο του Θεού. «Τι θριαμβευτική σταδιοδρομία είναι αυτή για μια γυναίκα!», ανέκραξε η Κρίστιαν Σάιενς Τζόρναλ τον Νοέμβριο του 1885. «Πώς θα τολμούσαμε να αντείπωμε, στο ότι είναι Θεόπεμπτη στον κόσμο, εξίσου με οποιονδήποτε χαρακτήρα των Ιερών Γραφών;» Η εκτίμησις της οποίας απήλαυε δείχνεται, επίσης, από τον πρόλογο της επομένης επιστολής, που εγράφη προς αυτή: «Αγαπητή Μητέρα:​—Η πιο ευλογημένη εκ των γυναικών! Ω, πόσο ποθώ να κάθημαι μέσα στην απόστασι που φθάνει η φωνή σου και ν’ ακούω την αλήθεια που έρχεται σε σένα άνωθεν!»c

Σε αρμονία με τέτοια αξίωσι, είναι ενδιαφέρον να σημειώσωμε ότι σε διάφορα μέρη ενός κεφαλαίου της τρίτης εκδόσεως του Επιστήμη και Υγεία του 1881, ο Θεός απεκαλείτο «Μήτηρ», ακόμη δε και σε εκδόσεις που τώρα είναι σε κοινή χρήσι στη σελίδα 16, η Κα Έντυ αποδίδει την Κυριακή προσευχή ως εξής: «Θεέ, Πάτερ-Μήτερ ημών, παναρμονικέ, Λατρευτέ, Ελθέτω η βασιλεία Σου· Είσαι πανταχού παρών.» Δεν είναι αξιοσημείωτο ότι και η Κα Έντυ, επίσης, απεδέχθη τον τίτλο της Μητέρας, και ότι σε εκδόσεις του Εγχειριδίου της Μητρός Εκκλησίας πριν από το 1903 ανεφέρετο ότι κανένα άλλο μέλος της εκκλησίας δεν έπρεπε να λάβη αυτόν τον τίτλο;

Εν τούτοις, λόγω του χλευασμού που προήλθε από σαφείς υπαινιγμούς, έγινε μια αναθεώρησις στο Εγχειρίδιον της Εκκλησίας, έτσι ώστε το Άρθρον XXII να λέγη: «Αποτελεί καθήκον των Χριστιανών Επιστημόνων να εξαλείψουν τη λέξι μήτηρ και να την υποκαταστήσουν με τη λέξι Αρχηγός.» Αλλά για να διαφυλάξη την εξέχουσα θέσι της, η Κα Έντυ διέταξε να μην «ονομασθή» κανένα άλλο μέλος «Αρχηγός από τα μέλη αυτής της Εκκλησίας, όταν αυτός ο όρος χρησιμοποιήται εν σχέσει με τη Χριστιανική Επιστήμη.» Είναι κατανοητό ότι οι Χριστιανοί Επιστήμονες θα είχαν δυσκολία στο να εναρμονίσουν αυτή τη διάταξι με την εντολή του Ιησού: «Μηδέ ονομασθήτε ‘αρχηγοί’, διότι είς είναι ο Αρχηγός σας, ο Χριστός.»​—Ματθ. 23:10, ΜΝΚ.

Μια άλλη περισσότερο προφανής κίνησις για να εξασφαλίση την εξέχουσα θέσι της ήταν το ότι κατηργήθησαν οι πάστορες στο 1895, και αντί αυτών υπάρχουν μόνον αναγνώσται. Έτσι, στις συναθροίσεις και λειτουργίες της Χριστιανικής Επιστήμης, που διεξάγονται κάθε Τετάρτη βράδυ και Κυριακή, οι αναγνώσται απλώς διαβάζουν μέρη από τη Γραφή και από το Επιστήμη και Υγεία με Κλείδα των Γραφών. Απαγορεύεται σ’ αυτούς από το Εγχειρίδιον της Εκκλησίας να κάμουν οιεσδήποτε «επεξηγηματικές παρατηρήσεις επάνω στο ΜΑΘΗΜΑ-ΟΜΙΛΙΑ», ή να δώσουν μια Γραφική διάλεξι. Ο περιορισμός αυτός κάνει να συγκεντρώνεται όλη η προσοχή σε ό,τι είπε η Μαρία Μπαίκερ Έντυ. Και ως ένα επί πλέον μέτρον προς εξύψωσιν της Κας Έντυ, το Εγχειρίδιον παρέχει την εξουσιοδότησι όπως σε κάθε λειτουργία «Οι Αναγνώσται του ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΜΕ ΚΛΕΙΔΑ ΤΩΝ ΓΡΑΦΩΝ, πριν αρχίσουν την ανάγνωσι απ’ αυτό το βιβλίο, ν’ αναγγέλλουν καθαρά τον πλήρη τίτλο του βιβλίου και να δίνουν το όνομα της συγγραφέως.»

Είναι ενδιαφέρον να παρατηρηθή ότι, για να συμβαδίζουν με την τακτική αυτή, το όνομα της Κας Έντυ εμφανίζεται σχεδόν σε κάθε σελίδα των θρησκευτικών εκδόσεων της Χριστιανικής Επιστήμης. Είναι αναμφισβήτητο ότι όλοι οι Χριστιανοί Επιστήμονες αποβλέπουν στην Κα Έντυ ως στον διδάσκαλον. Αλλά πού είναι η Γραφική βάσις για να κατέχη μια γυναίκα τέτοια εξυψωμένη θέσι; Μήπως δεν είπε ο εμπνευσμένος απόστολος του Ιησού Χριστού: «Εις γυναίκα όμως δεν συγχωρώ να διδάσκη, μηδέ να αυθεντεύη επί του ανδρός»; Εν τούτοις, ακόμη και μέχρι σήμερα, εξακολουθούν να κατέχουν πολλά αξιώματα γυναίκες ως διδάσκαλοι, μια γυναίκα δε, η Κα Έλεν Γουντ Μπάουμαν, κατέχει τώρα την υψηλότερη θέσι της εκκλησίας, ως πρόεδρος της Μητρός Εκκλησίας στη Βοστώνη.​—1 Τιμ. 2:11, 12.

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΠΕΙΡΕΣ

Οι Χριστιανοί Επιστήμονες, όμως, θα δικαιολογήσουν την εξέχουσα θέσι που έχει απονεμηθή στην Κα Έντυ με τον ισχυρισμό ότι αυτή δεν ήταν κοινό πρόσωπο, αλλά έλαβε έμπνευσι άνωθεν. Για τις επικοινωνίες αυτές η Κα Έντυ η ίδια γράφει στο Ανασκόπησις και Ενόρασις:

«Όταν ήμουν περίπου οκτώ ετών, άκουσα επανειλημμένως μια φωνή, που με καλούσε καθαρά με τ’ όνομά μου . . . Ενόμιζα πώς αυτή ήταν η φωνή της μητέρας μου, και μερικές φορές πήγα σ’ αυτήν, ικετεύοντας την να μου πη τι ήθελε. Πάντοτε η απάντησίς της ήταν, ‘Τίποτα, παιδί μου! Τι εννοείς;’ . . . Μια ημέρα, όταν η εξαδέλφη μου Μέχιτεμπλ Χαντούν μάς έκαμε επίσκεψι, εγώ δε εκάθησα σε μια καρέκλα παραπλεύρως της στο ίδιο δωμάτιο με τη γιαγιά,​—ήλθε πάλι η κλήσις, τόσο δυνατή ώστε την άκουσε και η Μέχιτεμπλ.»

Η νεαρή Μαρία Μπαίκερ εξακολούθησε να δείχνη ευαισθησία στις πνευματικές επιρροές, όπως σημειώνει η Σίμπυλ Γουίλμπουρ στην εγκεκριμένη από την εκκλησία βιογραφία της: «Οι πνευματικές πείρες της Μαρίας Μπαίκερ εξακολούθησαν να είναι σοβαρές και ασυνήθεις, καθώς ήσαν και οι ‘Φωνές’ της.» Αλλά για να εκτιμήσωμε τη φύσι των πειρών αυτών είναι ανάγκη να κατανοήσωμε τις συνθήκες του καιρού εκείνου.

Η Μαρία Μπαίκερ εγεννήθη στο Μπάου, Νιού Χαμπσάιρ, το 1821, και όταν ήταν νεαρή γυναίκα η ύπαιθρος χώρα της Νέας Αγγλίας κατηγορείτο για το ζήτημα του Πνευματισμού. «Μέντιουμ παρουσιάζοντο από κάθε πλευρά», εξηγεί η Σίμπυλ Γουίλμπουρ, και «η θεραπεία ασθενειών με μαντική διάγνωσι καθώς και θεραπεία μέσω πνευματισμού επιστεύετο από το ευρύ κοινόν.» Μετά τον θάνατο του πρώτου συζύγου της, του Τζώρτζ Ουάσιγκτων Γκλόβερ, στο 1844, η Μαρία είχε στενή ανάμιξι με τους Πνευματιστάς. «Συνεταυτίσθη με τους Πνευματιστάς επί έτη», παραδέχεται η Σίμπυλ Γουίλμπουρ, και «κατά καιρούς παρίστατο ακόμη και σε πνευματιστικές συνεδριάσεις.»

Αν και οι επίσημες πηγές προσπαθούν να σμικρύνουν τις πρώιμες σχέσεις της Μαρίας Γκλόβερ με τον Πνευματισμό, μια με βάσιμα στοιχεία βιογραφία από τη Τζιορτζίνα Μιλμάιν στο 1907, πιστοποιεί ότι:

«Υπάρχουν άνθρωποι που ζουν τώρα, οι οποίοι ενθυμούνται πολύ καλά την πνευματιστική μανία στο Τίλτον, και οι οποίοι ήσαν μάρτυρες των εκδηλώσεων της Κας Γκλόβερ ως μέντιουμ. Μια γυναίκα προχωρημένης ηλικίας ενθυμείται μια νύχτα που πέρασε με την Κα Γκλόβερ όταν η ανάπαυσίς της διεταράσσετο συνεχώς από τους παράξενους κτύπους και από τις συχνές αναγγελίες της Μαρίας περί της ‘εμφανίσεως’ διαφόρων πνευμάτων καθώς, ήρχοντο και απήρχοντο.»

Και σε μια ομολογία, κάποια κυρία Ρίτσαρντ Χαζελτάιν είπε:

«Η Κα Γκλόβερ μάς είπε, καθώς είχαμε συγκεντρωθή εκεί, ότι, λόγω ανωτέρας πνευματικής ιδιότητος της, και λόγω της αγνότητος της ζωής της, μπορούσε, αυτή και μόνον, να κρατήται στον πνευματικόν κόσμο από έναν απόστολο και τον Ιησού Χριστό. Όταν εισήλθε σε κατάστασι εκστάσεως και ανήγγειλε τις ανακοινώσεις της σε μέλη του κύκλου, ελέχθη από την Κα Γκλόβερ ότι αυτές οι ανακοινώσεις ήρχοντο, μέσω αυτής ως μέντιουμ, από το πνεύμα ενός των αποστόλων ή του Ιησού Χριστού.»

Ενώ έμενε μαζί με κάποια Κυρία Σάρρα Κρόσμπυ στη διάρκεια του θέρους του 1864, η πρώην Κα Γκλόβερ, που τώρα ήταν Κα Μαρία Πάττερσον λόγω του γάμου της με τον Δρα Ντανιέλ Πάττερσον στο 1853, έκαμε και πάλιν επίδειξι της ικανότητός της ως πνευματιστικό μέντιουμ. Εν τούτοις, σε μια προσπάθεια να την διαχωρίση από κάθε άμεση συμμετοχή στον Πνευματισμό, η Σίμπυλ Γουίλμπουρ στην από την εκκλησία εγκεκριμένη βιογραφία προσπαθεί να δώση εξηγήσεις, ότι η Μαρία το έκανε μόνο για παιγνίδι, ότι προσεποιείτο.

«Η Κα Πάττερσον συνέλαβε και έθεσε σ’ εφαρμογή ένα αξιοθαύμαστο απατηλό, αν και αβλαβές, τέχνασμα. Μια μέρα, όπως το περιέγραψε η Κα Κρόσμπυ, καθώς εκάθηντο μαζί σε αντίθετες πλευρές ενός τραπεζιού της μεγάλης κλινικής, η Κα Πάττερσον ξαφνικά έγειρε πίσω στην καρέκλα της, τρέμοντας από το κεφάλι ως τα πόδια, έκλεισε τα μάτια της, και άρχισε να μιλή με μια βαθιά φωνή σαν από τάφο. Η φωνή υποδηλούσε ότι ήταν του Αλμπερτ Μπαίκερ [του αποθανόντος αδελφού της Μαρίας] . . . Η Κα Πάττερσον ανέμενε ότι σύντομα η Κα Κρόσμπυ θα διέκρινε την προσποίησι και θα γελούσε μαζί της γι’ αυτό. Αλλά δεν έγινε κάτι τέτοιο. . . . [Συνεπώς] η Κα Πάττερσον, συνέχισε το απατηλό τέχνασμα με μια ευθυμία στην οποία σπανίως εντρυφούσε. Προσποιήθηκε ότι περιέπεσε σε μια άλλη ‘έκστασι’ την επόμενη μέρα.»

Είναι αλήθεια ότι αργότερα η Μαρία Μπαίκερ - Έντυ ηρνήθη σθεναρά ότι η “Επιστήμη” της είχε σχέσι με τον Πνευματισμό, και, πράγματι, αφιέρωσε ένα κεφάλαιο στο Επιστήμη και Υγεία επάνω στο θέμα «Η Χριστιανική Επιστήμη Εναντίον του Πνευματισμού.» Ωστόσο, παραδέχεται την ικανότητα της να παράγη τα ίδια αποτελέσματα όπως οι Πνευματισταί, όπως θα παρατηρήσετε από τα επόμενα σχόλιά της στο Επιστήμη και Υγεία, δευτέρας εκδόσεως, του 1878, στη σελίδα 166:

«Υπάρχει ένα απλό θέμα στο οποίο θ’ αναφερθούμε· η σύγχρονη αντίληψις ότι θα πρέπει να είμαστε Πνευματισταί ή μέντιουμ . . . Αλλ’ ουδέποτε υπήρξαμε Πνευματισταί· ουδέποτε υπήρξαμε, και ουδέποτε ήταν δυνατόν να είμαστε, και ουδέποτε παραδεχθήκαμε ότι υπήρξαμε ένα μέντιουμ. Εξηγήσαμε στον όμιλο που αυτοκαλούνται Πνευματισταί κατά ποίον τρόπον τα σημεία και τέρατα των παράγονται, και το έχομε καταδείξει εκτελώντας τα· αλλά συγχρόνως είπαμε, Αυτό δεν είναι το έργον των πνευμάτων και εγώ δεν είμαι μέντιουμ.»

ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

Αλλά παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς της Κας Έντυ, η Χριστιανική Επιστήμη είναι αχώριστα συνδεδεμένη με υπερφυσικά φαινόμενα πνευματιστικής φύσεως. Αυτό γίνεται ακόμη περισσότερο καταφανές καθώς εξετάζομε γεγονότα που συνέβησαν αμέσως πριν από το έτος 1866, το οποίον η Κα Έντυ ορίζει επισήμως ως χρονολογίαν της εκ μέρους της ανακαλύψεως της Χριστιανικής Επιστήμης.

Ένεκα της χρονίως όχι καλής υγείας της, που προοδευτικώς είχε επιδεινωθή, το 1862 η τότε Κα Πάττερσον, ως έσχατο καταφύγιο, επεζήτησε τον κατεργαζόμενο θαύματα θεραπευτή, Δρα Φινεές Π. Κουίμπυ από το Πόρτλαντ του Μαίην. «Δεν είχε σημασία αν ο Κουίμπυ ήταν υπνωτιστής, ή Πνευματιστής, ή αν μετεβίβαζε μαγνητικά ρεύματα», γράφει η Σίμπυλ Γουίλμπουρ. «Η ουσία είναι ότι εθεράπευε.» Η Κα Πάττερσον, λοιπόν, πήγε σ’ αυτόν και η προσωπικώς εγκεκριμένη βιογραφία της λέγει τι συνέβη: «Αυτός βαθμιαίως εχειρίζετο τους συλλαβισμούς του υπνωτισμού, και κάτω απ’ αυτήν την υποβολή αυτή απέβαλε το φορτίο του πόνου . . . Ο ίδιος ο Κουίμπυ εξεπλάγη για την αιφνιδία της θεραπεία.»

Κατόπιν τούτου η Κα Πάττερσον έγινε αφωσιωμένη μαθήτρια του Κουίμπυ. «Μιλούσε για τον Κουιμπισμό αποκλείοντας όλα τα άλλα θέματα», αναφέρει η εγκεκριμένη βιογραφία της. Εμελέτησε προσεκτικά τα προσωπικά του συγγράμματα, που αργότερα εδημοσιεύθησαν στον τόμο Τα Χειρόγραφα του Κουίμπυ, και υπερήσπισε την υπερφυσική του δύναμι θεραπείας, ότι ήταν «το αποτέλεσμα υπερτέρας σοφίας, που μπορεί να επίδειξη μια επιστήμη που δεν κατενοήθη.»d Αργότερα, όμως, όταν απεδείχθη ότι το βιβλίο της Επιστήμη και Υγεία ήταν παρόμοιο με τα χειρόγραφα του Κουίμπυ, ηρνήθη ότι είχε πάρει τις ιδέες της απ’ αυτόν και μίλησε ταπεινωτικά για τον Κουίμπυ, ότι ήταν ένας αμόρφωτος υπνωτιστής.

Μετά τον θάνατο του Κουίμπυ στο 1866, και στη διάρκεια των ετών που ακολούθησαν, οπόταν έγραψε την πρώτη έκδοσι του βιβλίου Επιστήμη και Υγεία, η Κα Πάττερσον εξακολούθησε τη στενή της επαφή με τους Πνευματιστάς. Σ’ αυτή περίπου την περίοδο, αυτή και ο δεύτερος σύζυγος της χώρισαν οριστικά και αυτή έζησε, διαδοχικά, με τις οικογένειες Κραφτ, Γουέμπστερ, με την δεσποινίδα Μπάγκλεϋ και την οικογένεια Γουέντγουρθ, που όλοι τους ήσαν Πνευματισταί. Ενόσω έμενε με τους Γουέμπστερς διεφήμιζε μάλιστα τη θεραπευτική της τέχνη στην εφημερίδα των Πνευματιστών Σημαία του Φωτός.

Τελικά, στο 1875, κατώρθωσε να τυπώση τα συγγράμματά της, και στην τετάρτη σελίδα της πρώτης αυτής εκδόσεως του Επιστήμη και Υγεία ισχυρίσθη: «Εκάμαμε την πρώτη μας ανακάλυψι, ότι η επιστήμη, εφαρμοζόμενη διανοητικώς θα εθεράπευε τον ασθενή στο 1864.» Αλλά σε μεταγενέστερες εκδόσεις μετέβαλε τη χρονολογία σε 1866, ισχυριζόμενη ότι είχε θεραπευθή θαυματουργικά στο έτος αυτό.

Έτσι εγεννήθη η Χριστιανική Επιστήμη, αλλά για αρκετό καιρό δεν εφαίνετο ότι θα έφθανε σε αξιόλογο σημείο. Όταν η Κα Έντυ ωργάνωσε για πρώτη φορά την Εκκλησία του Χριστού, Επιστήμονος, το 1879, υπήρχαν μόνον είκοσι έξη μέλη. Συγκρούσεις προσωπικοτήτων και παρεξηγήσεις είχαν καταστήσει αδύνατη την πρόοδο. Ακόμη και όταν η ηλικίας εξήντα ενός ετών Κα Έντυ μετώκησε στη Βοστώνη το 1882 είχε μόνον μια «χούφτα» οπαδών, ένας δε απ’ αυτούς ήταν ο τρίτος σύζυγος της Εϊσά Έντυ, τον οποίον είχε υπανδρευθή πριν από πέντε έτη. Το καλοκαίρι αυτό ο Κος Έντυ απέθανε· ολίγον δε κατόπιν άρχισε να υψούται το άστρον της κινήσεως της Χριστιανικής Επιστήμης.

Το 1885 κάποιος Κος Τζέημς Χένρυ Γουίγγιν, εξέχων στους φιλολογικούς κύκλους της Βοστώνης, εμισθώθη για να επεξεργασθή και να βελτιώση το λεκτικόν του στρυφνού και ανούσιου βιβλίου Επιστήμη και Υγεία. Εκ παραλλήλου η Κα Έντυ είχε μεταβάλει τη μορφή του λειτουργικού της βιβλίου· με προσθήκη κεφαλαίων και με διαγραφές, τώρα δε με βελτιωμένο το λεκτικό, το βιβλίο πραγματικά άρχισε να πωλήται. Η θρησκεία της Κας Έντυ άρχιζε ν’ αυξάνη σε οπαδούς, η δε αύξησις αυτή ήταν εξαιρετική. Στον καιρό του θανάτου της το 1910, σε ηλικία ογδόντα εννέα ετών, υπήρχαν δεκάδες χιλιάδων μελών συνταυτισμένων με 1.247 κεντρικές εκκλησίες. Έκτοτε επραγματοποιήθη μια αξιοσημείωτη αύξησις. Μολονότι είναι δύσκολο να έχωμε αριθμούς μελών, εν τούτοις, πριν από λίγο καιρό ανεφέρθη ότι υπήρχε ένα σύνολο περίπου 367.570 Χριστιανών Επιστημόνων, από τους οποίους 80 τοις εκατό ελέχθη ότι ζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες.

ΜΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ ΠΑΡΑ ΘΕΟΥ;

Παρά την μάλλον τελειωτική απόδειξι ότι η Κα Έντυ έλαβε πολλές ιδέες της από τον Κουίμπυ και το γεγονός ότι ο Γουίγγιν έκαμε σημαντική αναθεώρησι των συγγραμμάτων της, εν τούτοις, οι Χριστιανοί Επιστήμονες ισχυρίζονται ότι αυτή ενεπνεύσθη από τον Θεό. Πιστεύουν ότι οι φωνές που άκουσε η Κα Έντυ και οι ασυνήθεις πείρες της με τα πνεύματα ήσαν από τον Θεό. Αλλά ήσαν πράγματι; Είναι οι διδασκαλίες που έλαβε, σε αρμονία με τον Λόγον του Θεού, τη Γραφή; Ας δούμε.

Εν πρώτοις, τι εδίδαξε η Κα Έντυ σχετικά με τον Θεό; Στο πρώιμο βιβλιάριο της Η Επιστήμη του Ανθρώπου, ισχυρίσθη: «Ο Ιεχωβά δεν είναι πρόσωπο. Ο Θεός είναι μια αρχή [κανών].» «Η αφετηρία της Θείας Επιστήμης», έγραψε στη σελίδα 275 του Επιστήμη και Υγεία με Κλείδα των Γραφών, «είναι ότι ο Θεός, Πνεύμα, είναι τα Πάντα εν πάσι, και ότι δεν υπάρχει άλλη δύναμις ούτε Νους,​—ότι ο Θεός είναι Αγάπη, και συνεπώς είναι θεία Αρχή [κανών].»

Σε αρμονία με τη δοξασία αυτή, η Κα Έντυ έγραψε στο σύγγραμμα της Η Ενότης του Καλού: «Η αλήθεια είναι ο ΘΕΟΣ.» «Η Ζωή είναι ο ΘΕΟΣ.» «Ο Νους είναι ο ΘΕΟΣ.» «Για να συνοψίσωμε το όλον θέμα», είπε, «ο ΘΕΟΣ είναι το ΠΑΝ, και ο ΘΕΟΣ είναι Πνεύμα· συνεπώς δεν υπάρχει τίποτε άλλο παρά Πνεύμα· και κατά συνέπειαν δεν υπάρχει ύλη.» Έπειτα από μερικές σελίδες έκαμε τον συλλογισμό: «Επειδή ο ΘΕΟΣ υπάρχει παντού, πρέπει να συμπεράνωμε ότι ουδαμού δύναται να υπάρξη θάνατος· διότι δεν αφέθη χώρος γι’ αυτόν.» Και αυτό ωδήγησε στο συμπέρασμα της στη σελίδα 61: «Κατανοώ ότι ο άνθρωπος είναι τόσο οριστικός και αιώνιος όσο και ο ΘΕΟΣ, και ότι ο άνθρωπος συνυπάρχει με τον ΘΕΟ.»

Τοιουτοτρόπως, διαβάζομε στις σελίδες 475, 476 και 486 του βιβλίου Επιστήμη και Υγεία με Κλείδα των Γραφών:

«Ο άνθρωπος δεν είναι ύλη· δεν είναι πλασμένος από εγκέφαλο, αίμα, οστά, και άλλα υλικά στοιχεία. . . . Ο άνθρωπος είναι πνευματικός και τέλειος . . . έτσι πρέπει να κατανοηθή στη Χριστιανική Επιστήμη. . . . Ο άνθρωπος είναι ανεπίδεκτος αμαρτίας, ασθενείας και θανάτου. Ο πραγματικός άνθρωπος δεν μπορεί ν’ αποχωρισθή από την αγιότητα . . . Στη θεία Επιστήμη, ο Θεός και ο πραγματικός άνθρωπος είναι αδιαχώριστοι καθόσον αποτελούν θεία Αρχή.» «Στην πραγματικότητα ο άνθρωπος ουδέποτε αποθνήσκει.»

Τι λέγει, όμως, για τις πέντε αισθήσεις μας​—την όρασι, αφή, όσφρησι, γεύσι και ακοή; Πώς εξηγούνται αυτές; Στη σελίδα 477 η Κα Έντυ έγραψε:

«Στις πέντε σωματικές αισθήσεις, ο άνθρωπος φαίνεται να είναι ύλη και νους ηνωμένα· αλλά η Χριστιανική Επιστήμη αποκαλύπτει τον άνθρωπο ως την ιδέα του Θεού, και διακηρύσσει ότι οι σωματικές αισθήσεις είναι θνητές και παραπλανητικές αυταπάτες. Η Θεία Επιστήμη δείχνει ότι είναι αδύνατο, ένα υλικό σώμα, μολονότι συνυφασμένο με υλικό της ανωτάτης κατηγορίας, κακώς ονομαζόμενο νους, να είναι άνθρωπος.»

Εντούτοις, η Γραφή στη Γένεσι 2:7 (ΜΝΚ) λέγει: «Και έπλασεν Ιεχωβά ο Θεός τον άνθρωπον από χώματος εκ της γης· και ενεφύσησεν εις τους μυκτήρας αυτού πνοήν ζωής, και έγεινεν ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν.» Πώς εξηγεί η Κα Έντυ το Γραφικό αυτό εδάφιο; Στη σελίδα 524 του λειτουργικού της βιβλίου το παραθέτει, και κατόπιν ερωτά: «Η δημιουργία αυτή [ο άνθρωπος], είναι πραγματική ή όχι; Είναι αλήθεια, ή είναι ένα ψεύδος;» Απαντά: «Πρέπει να είναι ψεύδος, διότι ο Θεός αμέσως καταράται το έδαφος.» Τοιουτοτρόπως απαρνείται τη σαφή Γραφική δήλωσι, που είναι σε αρμονία με την αποδεδειγμένη επιστήμη: «Ο πρώτος άνθρωπος είναι εκ της γης, χοϊκός.»​—1 Κορ. 15:47.

Έτσι βλέπομε ότι η Κα Έντυ απεκήρυξε τη Γραφική διδασκαλία ότι ο Αδάμ και η Εύα ήσαν τέλειες ανθρώπινες δημιουργίες του Θεού, που ημάρτησαν αργότερα. «Οι θνητοί δεν είναι πεπτωκότα τέκνα του Θεού», έγραψε. «Ουδέποτε ήσαν σε τέλεια κατάστασι υπάρξεως, που μπορεί ν’ ανακτηθή μεταγενέστερα.»e Πρέπει, λοιπόν, να υποθέσωμε ότι ηρνήθη, επίσης, την απόλυτρωτική θυσία του Ιησού Χριστού; Δεν αφήνει αμφιβολία περί αυτού, διότι ισχυρίσθη: «Το υλικό αίμα του Ιησού δεν ήταν περισσότερο αποτελεσματικό για να κάμη καθαρισμό από την αμαρτία όταν εχύθη επάνω στο ‘κατηραμένο ξύλο απ’ όσο ήταν όταν έρρεε στις φλέβες του καθώς τριγυρνούσε καθημερινώς για την υπόθεσι του Πατρός του.»f

ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΤΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ

Πόσο διαφέρουν τέτοιες διδασκαλίες από τον Λόγον του Θεού, τη Γραφή! «Ο Θεός έκαμε τον άνθρωπον ευθύν», λέγει ο Λόγος του. (Εκκλησ. 7:29· Δευτ. 32:4, 5) Ναι, ο Αδάμ και η Εύα εδημιουργήθησαν τέλειοι, αλλά κατόπιν ημάρτησαν και, εν συνεχεία, διεβίβασαν την αμαρτία στους απογόνους των. Ιδού πώς το εξηγεί ο Λόγος του Θεού: «Δι’ ενός ανθρώπου η αμαρτία εισήλθεν εις τον κόσμον, και δια της αμαρτίας ο θάνατος, και ούτω διήλθεν ο θάνατος εις πάντας ανθρώπους, επειδή πάντες ήμαρτον.» (Ρωμ. 5:12· 3:23) Εν τούτοις, λόγω της μεγάλης του αγάπης, «απέστειλεν ο Θεός τον Υιόν αυτού εις τον κόσμον . . . δια να σωθή ο κόσμος [του ευπειθούς ανθρωπίνου γένους] δι’ αυτού.» Αλλά για να πραγματοποιήση αυτή την απολύτρωσι ο Ιησούς έπρεπε να εκχύση το αίμα της ζωής του, διότι, σύμφωνα με τον νόμο του Θεού, «χωρίς χύσεως αίματος δεν γίνεται άφεσις.»​—Ιωάν. 3:17· Εβρ. 9:22.

Σημειώστε, λοιπόν, ότι ο Χριστιανός απόστολος Ιωάννης δεν είπε ότι ο άνθρωπος είναι «τέλειος» και «ανεπίδεκτος αμαρτίας», και ότι ‘το αίμα του Ιησού δεν μπορεί να επιφέρη καθαρισμό από την αμαρτία’. Αντιθέτως, έγραψε σε αρμονία με τον εμπνευσμένο Λόγο του Θεού: «Το αίμα του Ιησού Χριστού του Υιού αυτού [του Θεού] καθαρίζει ημάς από πάσης αμαρτίας. Εάν είπωμεν ότι αμαρτίαν δεν έχομεν, εαυτούς πλανώμεν, και η αλήθεια δεν είναι εν ημίν.»​—1 Ιωάν. 1:7, 8.

Πόσο είναι φανερόν ότι η νεφελώδης λογίκευσις της Κας Έντυ τρέπεται εις φυγήν εν όψει της Βιβλικής αληθείας! Τι κενή, αντιγραφική φιλοσοφία, να διακηρύσσουν ότι «Η Αλήθεια είναι ο ΘΕΟΣ», ή ότι ‘ο Θεός είναι πανταχού παρών’! Ο Ιεχωβά είναι προσωπικός Θεός με την υψίστη νοημοσύνη και δύναμι. Αυτός είναι Εκείνος που εδημιούργησε τον άνθρωπο. Αυτά δεν το έκαμε η αφηρημένη, άψυχη αλήθεια. Επανειλημμένως η Γραφή αποδίδει και προσωπικότητα και αξίωμα στον Θεό. Λόγου χάριν, ο απόστολος Παύλος έγραψε ότι ο Ιησούς ανήλθεν «εις αυτόν τον ουρανόν, δια να εμφανισθή τώρα ενώπιον του Θεού.»​—Εβρ. 9:24.

Εφόσον η Γραφή λέγει ότι «Ιεχωβά ο Θεός ημών είναι είς Ιεχωβά,» και «Αυτός έκαμεν ημάς, και ουχί ημείς», πώς μπορεί ο άνθρωπος «να συνυπάρχη με τον ΘΕΟ;» Η Γραφή δείχνει ότι δεν μπορεί, ως επίσης αποκρούει τη διδασκαλία της Κας Έντυ ότι «στην πραγματικότητα ο άνθρωπος ουδέποτε αποθνήσκει.» Η σαφής δήλωσις του Θεού στον αμαρτωλό Αδάμ ήταν, «θέλεις εξάπαντος αποθάνει» αν παρακούσης. Και πράγματι απέθανε.​—Δευτ. 6:4, ΜΝΚ· Ψαλμ. 100:3· Γέν. 2:17.

Τι βλασφημία, να προσπαθή κανείς ν’ απαλλαγή της αμαρτίας, της ασθενείας και του θανάτου με τον αντεπιστημονικό συλλογισμό ότι οι θαυμάσιες αισθήσεις του ανθρώπου είναι «θνητές και παραπλανητικές αυταπάτες», και ότι «ο άνθρωπος δεν είναι πλασμένος από εγκέφαλο, αίμα και άλλα υλικά στοιχεία»! Ο άνθρωπος είναι μια θαυμαστή δημιουργία του Θεού, όπως έψαλε ο ψαλμωδός Δαβίδ: «Θέλω σε υμνεί, διότι φοβερώς και θαυμασίως επλάσθην.» Αληθινά, ο άνθρωπος έχει εκπέσει πολύ από την αρχική του τελειότητα, αλλά σύντομα, στη νέα τάξι του Θεού, το ανθρώπινο γένος, καθώς θα δέχεται τα ευεργετήματα της απολυτρωτικής θυσίας του Ιησού, θ’ αποκατασταθή σε ανθρώπινη τελειότητα.​—Ψαλμ. 139:14· Αποκάλ. 21:4.

Η Χριστιανική Επιστήμη το αρνείται αυτό. Οι προσπάθειές της κατευθύνονται προς τη θεραπεία φυσικών πόνων ενσταλάζοντας στον πάσχοντα την ιδέα ότι ο πόνος, ως επίσης και όλη η υλική ύπαρξις, δεν είναι πραγματικά, είναι φανταστικά. Αυτή, όμως, η διδασκαλία δεν είναι από τον Θεό· δεν υποστηρίζεται από τον Λόγο του Θεού, τη Γραφή, ή από επιστημονική απόδειξι. Συνεπώς, είναι προφανές ότι η έμπνευσις της Μαρίας Μπαίκερ Έντυ πρέπει να είχε προέλθει από πονηρές πνευματικές δυνάμεις, των οποίων οι προσπάθειες αποσκοπούν στο να τυφλώνουν τους ανθρώπους ως προς την αλήθεια, και εναντίον της επιρροής των οποίων ο Λόγος του Θεού προειδοποιεί σαφώς.​—Δευτ. 18:9-12· Γαλ. 5:19-21· Αποκάλ. 21:8.

[Υποσημειώσεις]