Η Μεγαλοπρεπής Πόλις Κόρινθος
ΕΠΙΣΚΙΑΖΟΝΤΑΣ όλες τις άλλες πόλεις της Ελλάδος με τα έργα της τέχνης, η αρχαία Κόρινθος, μια πόλις, στην οποία ο Χριστιανός απόστολος Παύλος είχε μεγάλη επιτυχία στο ιεραποστολικό του έργο, είχε ονομασθή το στολίδι της Ελλάδος. Τα έργα της ζωγραφικής, γλυπτικής και ειδικά τα ορειχάλκινα χυτά της κατεσκευάζοντο με τη μεγίστη δεξιοτεχνία. Περιγράφοντάς την, ο ιστορικός Τζων Λορντ λέγει στο βιβλίο Τα Φώτα της Ιστορίας: «Η Κόρινθος ήταν πιο πλούσια και πιο ανώτερη σε πολυτέλεια από την Αθήνα, και κατείχε τους πολυτιμότερους πίνακες της Ελλάδος, καθώς επίσης και τα ωραιότερα αγάλματα· μια μόνη οδός μήκους πέντε περίπου χιλιομέτρων ήταν διακοσμημένη με δαπανηρά κτίρια.» Τα περίφημα έργα της τέχνης αντανακλούσαν την μεγάλη ευημερία της. Όπως θα έπρεπε ν’ αναμένεται, όπου υπάρχει μεγάλη ευημερία, ένα πνεύμα υλισμού συνέσφιγγε τους Κορινθίους. Οι Χριστιανοί του πρώτου αιώνος, όταν ο απόστολος Παύλος ήταν εκεί, ώφειλαν να τον καταπολεμούν συνεχώς.
Λόγω της τοποθεσίας της Κορίνθου πάνω στον ισθμό ή λαιμό της ξηράς, η οποία ενώνει το νότιο τμήμα της Ελληνικής χερσονήσου με την ενδοχώρα, έγινε μια πόλις μ’ εξαιρετική ευημερία. Είχε δύο λιμένες. Ένας ήταν το Λέχαιον στη δυτική πλευρά του ισθμού. Ο ανατολικός, αι Κεγχρεαί, απείχε δεκατριάμισυ χιλιόμετρα από την Κόρινθο και ήταν το σημείον αναχωρήσεως του αποστόλου Παύλου, όταν επέστρεψε στη Συρία με πλοίο κατά το τέλος της δευτέρας ιεραποστολικής του περιόδου.—Πράξ. 18:18.
Τα εμπορικά πλοία έπρεπε ν’ αγκυροβολήσουν στον ένα από αυτούς τους λιμένας και να εκφορτώσουν το φορτίο τους. Τούτο μετεφέρετο κατόπιν κατά μήκος του από αρκετά χιλιόμετρα ισθμού στον άλλο λιμένα, όπου εφορτώνετο σε άλλο πλοίο για να συνεχίση το ταξίδι του. Τα μικρά πλοία ούτε καν εξεφορτώνοντο, αλλά εσύροντο δια του Διόλκου, ευρείας λεωφόρου, κατά μήκος του ισθμού.
Η εμπορική οδός δια μέσου της Κορίνθου ήταν μία από τις τρεις μεγάλες οδούς, οι οποίες συνέδεαν τη Δύσι με την Ανατολή. Άτομα που εταξίδευαν από την Έφεσο της Μικράς Ασίας, παραδείγματος χάριν, μετέβαιναν δια θαλάσσης στις Κεγχρεές, διέσχιζαν τον ισθμό κι έπειτα έπαιρναν ένα άλλο πλοίο για το Βρινδήσιον επί της ανατολικής ακτής της σημερινής Ιταλίας. Υπήρχαν σοβαροί λόγοι, για τους οποίους οι ταξιδιώται και έμποροι προτιμούσαν την οδό δια μέσου της Κορίνθου. Απέφευγαν τα επικίνδυνα τρικυμιώδη ακρωτήρια της Ελληνικής χερσονήσου, τα οποία θα έπρεπε να περιπλεύσουν, αν δεν επήγαιναν από την οδό της Κορίνθου.
Μια πλωτή διώρυξ, που θα έκοπτε τον ισθμό, ήταν πολύ επιθυμητή από τους Ρωμαίους οι οποίοι έβλεπαν τα πλεονεκτήματα της. Το 67 μ.Χ., είχε γίνει μια προσπάθεια διανοίξεως, αλλά το σχέδιο απέτυχε. Τελικά, το 1893 έγινε μια επιτυχής διόρυξις, η οποία είναι μέχρι σήμερον σε χρήσι.
Η πόλις Κόρινθος έκειτο στη βάσι ενός ορεινού όγκου, ο οποίος έφθανε σε ύψος 572 μέτρων. Στην επίπεδη κορυφή αυτού του βράχου έκειτο η ακρόπολις ή το φρούριο της Κορίνθου. Εδώ υπήρχε, επίσης, ο ναός της Αφροδίτης, της θεάς του έρωτος. Μολονότι οι Κορίνθιοι ελάτρευαν πολλές άλλες θεότητες, είχαν, εν τούτοις, τη μεγαλύτερη αφοσίωσι σ’ αυτή. Στην υπηρεσία της υπήρχαν χίλιες ιέρειες, οι οποίες την υπηρετούσαν ως πόρνες. Συνετέλεσαν πολύ στη φήμη της Κορίνθου για ανηθικότητα. Εύποροι άνθρωποι το θεωρούσαν τιμή τους ν’ αφιερώσουν τις πιο ωραίες δούλες των στην υπηρεσία αυτής της θεάς.
Περιβαλλόμενοι από χονδροειδή ειδωλολατρία και μέχρις εκφυλισμού ανηθικότητα, οι Κορίνθιοι Χριστιανοί είχαν ανάγκη από ισχυρή νουθεσία, η οποία θα τους βοηθούσε να παραμείνουν καθαροί στα όμματα του Θεού. Γι’ αυτό, ο απόστολος Παύλος μίλησε τόσο έντονα για τους ειδωλολάτρας και την ηθική ακαθαρσία στις επιστολές του προς αυτούς.—1 Κορ. κεφάλαια 5, 6· 2 Κορ. 6:14-18.
Η Κόρινθος, επειδή ήταν μια πολύ αρχαία πόλις, πιθανόν μια από τις αρχαιότερες της Ελλάδος, ήταν ένας τόπος όπου ελατρεύοντο πολλές θεότητες. Υπήρχε ένας βωμός για την Άρτεμι της Εφέσου, ένας βωμός για την Αθηνά, ένας βωμός για τον Δία, αγιαστήρια για την Ίσιδα και τον Σέραπιν, θυσιαστήρια για τον Ήλιο, πολλοί βωμοί για τον Απόλλωνα, ένας ναός στον Ποσειδώνα, ένας ναός για την Ήρα, ένα Πάνθεον, ναός για τον Ηρακλή, ναός για τον Ερμή, ναός για την Οκταβία και ένας ναός για τον Ασκληπιό. Αγάλματα θεών και ηρώων ήσαν παρατεταγμένα κατά μήκος των οδών και δημοσίων πλατειών της πόλεως.
Στο ναό του Ασκληπιού οι αρχαιολόγοι εύραν ομοιώματα μελών του σώματος από ψημένη γη (τερρακότα), τα οποία είχαν φέρει άρρωστα άτομα στο ναό ως μια προσφορά ευχαριστίας στον Θεό τους. Ο Ασκληπιός εθεωρείτο ως ο θεράπων θεός. Αυτά τα ομοιώματα μελών του σώματος που προξενούσαν ενόχλησι στους λάτρεις εχρωματίζοντο με φυσικά χρώματα. Ένας παρόμοιος τρόπος προσφοράς ομοιωμάτων ασθενών μελών του σώματος σε μια θεότητα τηρείται και σήμερα από Ρωμαιοκαθολικούς στην Ονδούρα. Εκεί οι άνθρωποι προσφέρουν σε μια εικόνα της «Παρθένου του Σουγιάπα» ομοιώματα μελών του σώματός των που έχουν προσβληθή από νόσο. Αυτά τα ομοιώματα κατασκευάζονται από χρυσό ή άργυρο. Εκατοντάδες από αυτά είναι κρεμασμένα στους τοίχους της εκκλησίας. Ανόμοια με αυτούς τους Ρωμαιο-Καθολικούς, οι Χριστιανοί της Κορίνθου αρνήθηκαν να υιοθετήσουν τις θρησκευτικές μεθόδους των ειδωλολατρών.—1 Σαμ. 5:12· 6:4-11.
Η Αγορά της Κορίνθου ήταν στρωμένη με μαρμάρινες πλάκες και είχε κατά μήκος της δημόσια κτίρια και καταστήματα. Εδώ ο απόστολος Παύλος ωδηγήθηκε από διώκτας Ιουδαίους για να παρουσιασθή μπροστά στον Ανθύπατο Γαλλίωνα. Στις Πράξεις 18:12 βρίσκομε το υπόμνημα τούτου: «Ότε δε ο Γαλλίων ήτο ανθύπατος της Αχαΐας, οι Ιουδαίοι εσηκώθησαν ομοθυμαδόν κατά του Παύλου, και έφεραν αυτόν εις το δικαστήριον.» Το δικαστήριον ήταν μια εξυψωμένη θέσις για ομιλητή στην αγορά. Ελέγετο το Βήμα και ήταν μια πλουσία οικοδομή, καλυμμένη με μάρμαρο και λεπτά σκαλίσματα. Σε κάθε πλευρά του Βήματος και στο ύψος της Αγοράς υπήρχαν δύο αίθουσες αναμονής με μωσαϊκό πάτωμα και μαρμάρινα καθίσματα. Εδώ οι άνθρωποι περίμεναν τη σειρά τους για να υποβάλλουν αιτήματα ή να παρουσιάσουν υποθέσεις των στον ανθύπατο.
Η πόλις διέθετε καλό σύστημα υδρεύσεως. Η υπόγειος ροή ύδατος ελαμβάνετο από υπόγειες στοές, οι οποίες το ωδηγούσαν σε τέσσερες δεξαμενές με ολική χωρητικότητα 100.000 γαλλονίων και πλέον. Από την αρχική πηγή, οι υπόγειες διώρυγες νερού περνούσαν κάτω από τα καταστήματα της Αγοράς. Σε κάθε κατάστημα ένα πηγάδι ήταν ενωμένο με μια από αυτές τις διώρυγες. Κατεβάζοντας κρασί και τροφές μέσα σ’ αυτά τα πηγάδια, οι έμποροι μπορούσαν να τα διατηρήσουν δροσερά.
Κατά ένα υλιστικό τρόπο η Κόρινθος ήταν μια μεγαλοπρεπής πόλις, αλλ’ αυτό δεν μπόρεσε να τη διαφυλάξη. Εκείνοι που έζησαν για τον υλισμό και την ακολασία της δεν μπορούν να βοηθηθούν τώρα από αυτή και αποτελούν μέρος του χώματος της. Ούτε και οι πολλοί ψευδείς θεοί της μπορούν να κάνουν κάτι γι’ αυτούς. Εκείνοι, όμως, οι άνθρωποι στην Κόρινθο, οι οποίοι προσεκολλήθησαν στις Χριστιανικές αλήθειες που εκήρυττε ο Παύλος, είχαν τη βέβαιη ελπίδα ότι θ’ αναστηθούν από τους νεκρούς ως συγκληρονόμοι της βασιλείας των ουρανών μαζί με τον Κύριόν των Ιησού Χριστό.—1 Κορ. 15:12-57.