Το Όνομα του Θεού και ο «Χριστιανικός Κόσμος»
ΕΝΩ διεξάγεται η εκκλησιαστική λειτουργία σε πολλά θρησκευτικά κτίρια της Ευρώπης, οι εκκλησιαζόμενοι πιθανόν κατά τύχην να κυττάζουν γύρω των και να εξετάζουν τη διακοσμημένη επίπλωσι, τα περίτεχνα σκαλιστά έργα, την ζωγραφική και τις τοιχογραφίες που διακοσμούν τους τοίχους και τις οροφές—αναμνηστικά της Εποχής Μπαρόκ της Ευρωπαϊκής τέχνης. Όσοι είναι παρατηρητικοί θα σημειώσουν πολλά σύμβολα και θα προσπαθούν να φαντασθούν τι σημαίνουν όλ’ αυτά. Υπάρχει ανάμεσα σ’ αυτά ένα σύμβολο το οποίο μπορεί να φέρη σε αμηχανία. Τι μπορεί να είναι αυτό;
Συχνά αυτό κατέχει την πιο εξέχουσα θέσι στη διάταξι της διακοσμήσεως, κι επομένως πρέπει ν’ αντιπροσωπεύη κάτι ή κάποιον πολύ σπουδαίο. Φαίνεται ως μια λέξις με τέσσερα γράμματα—αλλά, για πλείστους ανθρώπους, πολύ παράξενα γράμματα. Συχνά τα τέσσερα γράμματα βρίσκονται μέσα σ’ ένα τρίγωνο πλαίσιο, το οποίο περιβάλλεται από μια λαμπρή εμφάνισι ηλίου, ζωγραφισμένου ή σκαλισμένου. Ποια είναι η σημασία αυτού του μυστηριώδους συμβόλου, το οποίο ούτε καν αναφέρεται στη διάρκεια των εκκλησιαστικών λειτουργιών;
Το λεξικό λέγει κάτι γι’ αυτό, μια λέξι από την Ελληνική γλώσσα που σημαίνει «τέσσερα γράμματα.» Η λέξις αυτή είναι «Τετραγράμματον.» Ο ορισμός που δίνεται είναι «τα τέσσερα Εβραϊκά γράμματα που συνήθως μεταγραμματίζονται σε ΓΧΒΧ ή ΙΧΒΧ τα οποία σχηματίζουν το βιβλικό κύριον όνομα του Θεού.» Αλλά δεν φαίνεται μάλλον περίεργο ότι υπάρχει ένα Γραφικό κύριον όνομα του Θεού κι εν τούτοις οι κληρικοί έχουν να πουν πολύ λίγα, αν έχουν καθόλου, να πουν γι’ αυτό;
ΙΣΩΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΑΣ
Πολλές εκκλησίες και καθεδρικοί ναοί, ιδιαιτέρως εκείνοι που χρονολογούνται από τον δέκατον έκτο και δέκατον έβδομο αιώνα και ακόμη παλαιότερα, παρουσιάζουν αυτό το θείον όνομα σε μορφή Τετραγραμμάτου. Ίσως να βρίσκεται και στην εκκλησία σας. Γιατί να μη ψάξετε γύρω να το ανεύρετε;
Στην εκκλησία του Στάινχαουζεν, της Γερμανίας, παραδείγματος χάριν, υπάρχει μια τοιχογραφία στην οροφή, η οποία παριστάνει αγγέλους και σύννεφα, και η κεντρική θέσις κατέχεται από ένα τρίγωνο το οποίο πλαισιώνει το τετραγράμματο όνομα. Και υψηλά επάνω από την αγία τράπεζα του Καθολικού Μητροπολιτικού ναού στο Γκοσσβαϊνστάιν, της Γαλλικής Ελβετίας, υπάρχει το ίδιο σύμβολο ανάμεσα σ’ ένα επιχρυσωμένο ακτινοβόλο ήλιο. Άλλα μέρη στη Γερμανία, όπου το κύριον όνομα του Θεού εμφανίζεται με Εβραϊκά γράμματα είναι: ο Μητροπολιτικός ναός στο Οττομπόυρεν· η ενοριακή εκκλησία του Αγ. Τρούντπερτ, στο Μίνστερταλ· η Καθολική Εκκλησία στο Φίλσεκ, Όμπερφαλτς· η μοναστηριακή εκκλησία των Βενεδικτίνων του Αγ. Γεωργίου, στο Ινύ, Άλλγκεου· το ανακτορικό παρεκκλήσιο του ανακτόρου Τσάιλ, κοντά στο Λώυτκιρχ, Άλλγκεου· η Εκκλησία Λόρενς, στο Κέμτεν, Άλλγκεου.
Εφόσον το προσωπικό όνομα του Θεού ήταν αρκετά σπουδαίο ώστε να τεθή σε τέτοιες εξέχουσες θέσεις όταν είχαν ανοικοδομηθή αυτές οι εκκλησίες, γιατί, αυτή η τετραγράμματη Εβραϊκή λέξις δεν εξηγείται στους ενορίτας; Γιατί, πράγματι, το αποφεύγουν επιμελώς συνήθως οι κληρικοί; Υπάρχει κάτι ενοχλητικό σχετικά μ’ αυτό το όνομα για τους συγχρόνους θεολόγους; Μήπως η τάσις των ν’ αποφεύγουν αυτό το θέμα οφείλεται, όπως ισχυρίζονται μερικοί, στο γεγονός ότι οι αρχικοί φωνητικοί ήχοι με τους οποίους επροφέρετο το όνομα στην αρχαία Εβραϊκή δεν είναι πια γνωστοί; Όχι, αυτό δύσκολα γίνεται δεκτό ως επαρκής αιτία, διότι τότε όλα τα άλλα κύρια ονόματα στις Εβραϊκές Γραφές θα έπρεπε να παραλείπονται—ονόματα όπως το Αβραάμ, Ιησούς του Ναυή, Μελχισεδέκ, και άλλα. Μπορείτε να φαντασθήτε μια ιστορία χωρίς ονόματα;
Ο Χέλμουτ Ρόζιν κληρικός της Ολλανδίας παραδέχεται ότι οι εκκλησιαστικοί θα έπρεπε να λάβουν μια απόφασι, έχοντας υπ’ όψιν ότι το προσωπικό όνομα του Θεού αναφέρεται περισσότερο από 7.000 φορές στις αρχικές Γραφές. Η εκλογή που θα είχαν να κάμουν, σύμφωνα μ’ αυτόν τον θρησκευτικό εκπρόσωπο, ήταν ‘ή να λάβουν στα σοβαρά αυτό το θείον όνομα ή να το θεωρούν μόνο ως ζήτημα ιστορικού ενδιαφέροντος.’
Το ότι μερικοί κληρικοί των παλαιοτέρων χρόνων το είχαν λάβει πράγματι στα σοβαρά είναι καταφανές. Στον τρούλλο της Εκκλησίας του Νόρντλινγκεν, Γερμανίας, αυτό το όνομα κυριαρχεί στη σκηνή. Σε μια τοιχογραφία μιας άλλης ακόμη εκκλησίας στη Σάλεμ, κοντά στη Λίμνη Μπόντεν, ο Μωυσής παρουσιάζεται ζωγραφισμένος στη φλεγόμενη βάτο, και το Τετραγράμματον χρησιμεύει ως σύμβολον της παρουσίας του Θεού. Υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις όπου το όνομα φαίνεται όπως στην εκκλησία της μονής στο Σένταλ, σε μια εκκλησία στο Βάλντενμπουργκ, είκοσι μίλια από τη Στουττγάρδη, στη μονή του Σπάινσαρτ στο Κέμνατ/Μπάυροϋτ, Βαυαρίας, και στην Ευαγγελική Εκκλησία του Φύρστεναου.
Στον καθεδρικό ναό του Στρασβούργου, αριστερά του ωρολογίου, υπάρχει ένας κύκλος ο οποίος περιέχει τρεις λέξεις, την μια κάτω από την άλλη: το Τετραγράμματον, και την λέξι «Θεός» στην Ελληνική και στη Λατινική. Και όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και σ’ αυτή την πατρίδα του Ρωμαιο-Καθολικισμού υπάρχουν παραδείγματα του θείου ονόματος με τα τέσσερα γράμματα. Στην πρόσοψι του Μητροπολιτικού Ναού Σαν Βιττόριο στο Βαρέζε εμφαίνεται αυτό με εξέχοντα τρόπο στο αέτωμα επάνω από την κυρία είσοδο. Ακόμη και στη Βασιλική του Αγ. Πέτρου στη Ρώμη υπάρχουν τουλάχιστον δύο μέρη όπου εμφανίζεται το όνομα.
Δεν πρέπει επομένως, ν’ αναμένεται ότι οι Καθολικοί πρέπει να γνωρίζουν κάτι γι’ αυτό το προσωπικό όνομα του Θεού—ένα όνομα τόσο εξέχον στην εκκλησιαστική διακόσμησι; Εν τούτοις, η πείρα ενός επισκέπτου στον καθεδρικό ναό του Τολέδο, Ισπανίας, δείχνει ότι δεν συμβαίνει αυτό. Σ’ αυτή την εκκλησία ο ζωγράφος Ελ Γκρέκο περιέλαβε το τετραγράμματο Εβραϊκό όνομα σε μια από τις περίφημες τοιχογραφίες του. Ο επισκέπτης πληροφορήθηκε εσφαλμένα από ένα συνοδό, ένα καθηγητή του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, ότι αυτά τα τέσσερα γράμματα εσήμαιναν “Gloria Maria” (Δόξα Μαρία) σε κρυπτογραφική Λατινική.
ΠΩΣ «Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ» ΕΞΥΨΩΝΕΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ;
Οι εκκλησίες του «Χριστιανικού κόσμου,» Καθολικές και Προτεσταντικές, έχουν κάμει ελεύθερη χρήσι του Γραφικού βιβλίου των Ψαλμών στις λειτουργίες των. Εν τούτοις, οι ενορίτες των πρέπει να βρίσκονται συχνά σε αμφιβολία όσον αφορά το ποιο είναι το αντικείμενο των επισήμων ύμνων των αίνου, ο Κύριος Ιησούς Χριστός ή ο Πατήρ του Χριστού Ιησού. Σε όλο το αρχικό κείμενο των Ψαλμών το τετραγράμματον Εβραϊκό όνομα του Θεού εμφανίζεται συχνότερα παρά σε οποιοδήποτε άλλο Γραφικό βιβλίο, και το κύριο θέμα των Ψαλμών εμφαίνεται, με δύναμι στα λόγια του Ψαλμού 34:3 (ΜΝΚ): «Μεγαλύνατε τον Ιεχωβά μετ’ εμού, και ας υψώσωμεν ομού το όνομα αυτού.» Αλλά οι λάτρεις στις εκκλησίες του «Χριστιανικού κόσμου» ψάλλουν για ένα ανώνυμο «Κύριο.»
Αντί να μεγαλύνη το όνομα του Κυριάρχου Θεού, η τακτική των κληρικών ήταν να παραμείνουν σιωπηλοί σχετικά με το θείον όνομα. Πράγματι, ο θεολόγος Γιόχαν Δ. Μικαέλις, του οποίου οι μεταφράσεις των Εβραϊκών Γραφών του δεκάτου ογδόου αιώνος αναφέρουν συχνά τη Γερμανική μορφή του «Ιεχωβά,» παραδέχεται ότι «οι φίλοι [μου] επέμεναν να μη περιλάβω καθόλου αυτή την ξενική λέξι.» Ποιοι ήσαν αυτοί οι φίλοι δεν λέγει, αλλά, απαντώντας, τους είπε ότι η συνήθης ακεραιότης ως μεταφραστού απαιτούσε ν’ αποδίδη το κύριον όνομα του Θεού ακριβώς όπως απεδίδοντο άλλα κύρια ονόματα, όπως Αβραάμ, Ισαάκ και Ιησούς του Ναυή.
Εν τω μεταξύ, η ανακαίνισις των θρησκευτικών κτιρίων σπανίως έχει συμβαδίσει με την πλύσι εγκεφάλου των φοιτητών της θεολογίας του «Χριστιανικού κόσμου.» Στον καθεδρικό ναό στη Γκρενόμπλ, Γαλλίας, μπορεί κανείς να δη ένα παράδειγμα του τετραγραμμάτου ονόματος, μολονότι ανεστραμμένου· επίσης, στην Ελβετία, στην Ιησουιτικ’η εκκλησία του Αϊνσίντελν, στο καντόνιον του Σβυτς, εμφαίνεται υψηλά στην οροφή. Και στην εκκλησία του Σαν Μάρτιν στο Όλτεν, Ελβετίας, στην εξέχουσα θέσι που συνήθως κατέχει το Τετραγράμματον, οι διακοσμηταί της εκκλησίας έθεσαν το όνομα ΙΕΧΩΒΑ, ολογράφως.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο εκκλησιαστικός σεβασμός γι’ Αυτόν «του οποίου μόνου το όνομα είναι ΙΕΧΩΒΑ» (Ψαλμ. 83:18, ΚΕΜ) έχει μειωθή πολύ. Η Βασίλισσα Ελισάβετ 1 της Αγγλίας, παραδείγματος χάριν, ως επίτιμος κεφαλή της Αγγλικής Εκκλησίας, απέδωσε στον Ιεχωβά, ορθώς ή εσφαλμένως, την απελευθέρωσι από την Ισπανική αρμάδα, διότι το αναμνηστικό της μετάλλιο λέγει «יהוה [όχι ο ‘Θεός’ ή ο ‘ΚΥΡΙΟΣ’] εφύσησε με τον άνεμό του και διεσκορπίσθησαν.» Αλλά κάτω από τον διάδοχό της τον Βασιλέα Ιάκωβο, θρησκευτικοί ανώτεροι λειτουργοί οι οποίοι ανέλαβαν την μετάφρασι της Αγγλικής Εξουσιοδοτημένης Μεταφράσεως της Γραφής απεφάσισαν ν’ ακολουθήσουν δεισιδαιμονική συνήθεια και με ομοιομορφία εισήγαγαν τις λέξεις «ΚΥΡΙΟΣ» και «ΘΕΟΣ» σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις του Εβραϊκού Τετραγραμμάτου.
Μολαταύτα, οι επισκέπται του Παρεκκλησίου του Αγ. Νικολάου, στην Αγγλική Νήσο Ουάιτ, μπορούν να εξακολουθούν να βλέπουν το Τετραγράμματον σε μια εξέχουσα θέσι στην οροφή. Και στη βασιλική πόλι του Εδιμβούργου, επάνω από την είσοδο της αιθούσης της χορωδίας του Καθεδρικού ναού της Αγ. Μαρίας, υπάρχει το όνομα «ΙΕΧΩΒΑ» σε μια επιγραφή, η οποία χρονολογείται από το 1614. Επίσης, η πόλις του Πλύμουθ έχει στον δημαρχιακό θυρεό τούς λόγους: ‘Το όνομα του Ιεχωβά είναι ο ισχυρότερος πύργος.’ (Παροιμ. 18:10, ΜΝΚ) Ακόμη και από το Αββαείον του Ουεστμίνστερ, Λονδίνου, δεν λείπει το υπόδειγμα του τετραγραμμάτου Εβραϊκού ονόματος του Δημιουργού.
Ο Βασιλεύς Χριστιανός Δ΄ της Δανίας και Νορβηγίας (1588-1648) ήταν ένας άλλος μονάρχης του «Χριστιανικού κόσμου» ο οποίος ομολογούσε αναγνώρισι του Ιεχωβά. Στον Στρογγυλό Πύργο της Κοπεγχάγης, στο Κεμπμαγκεργκάντε, που συνεπληρώθη το 1642, έκαμε διευθετήσεις για μια γριφώδη επιγραφή, η οποία μπορεί να μεταφρασθή ως εξής: «Είθε αληθινή διδασκαλία και δικαιοσύνη να καθοδηγήσουν, Ιεχωβά, την καρδιά του εστεμμένου Χριστιανού Δ΄.» Σε άλλα μέρη της Δανίας βρίσκονται παραδείγματα εξεχούσης χρήσεως του Τετραγραμμάτου: επάνω από την αγία τράπεζα της Εκκλησίας του Αγ. Παύλου στο Μπορνχόλμ· σ’ εκκλησίες στο Τέντερ και το Μεγκελτέντερ· στο εξωτερικό αέτωμα της Χόλμενς Κίρκε (Εκκλησία του Ναυπηγείου) στην Κοπεγχάγη.
Ο Βασιλεύς Χριστιανός έδωσε, επίσης, στο τετραγράμματον όνομα του Δημιουργού μια εξέχουσα θέσι στην οροφή της αιθούσης του Πύργου του Φρεντερίκσμουργκ, στο Χίλλερεντ. Επίσης, ένα νόμισμα του, του 1644, φέρει την επιγραφή «יהוה Γιούστους Γιούντεξ» ή «Ιεχωβά ο δίκαιος Κριτής.»
Στη Σουηδία, στην Εκκλησία της Αγ. Μαρίας, στο Χέλσινγκμποργκ, το Τετραγράμματον υπάρχει σ’ ένα στηθαίο εμπρός από την «αγία τράπεζα.» Στη Φιλλανδία το βλέπει ένας επάνω από τη δυτική πύλη της εκκλησίας Σαίν Τσαρλς, στο Ελσίνκι, καθώς και στον Καθεδρικό ναό Κουόπιο, στη νέα εκκλησία στο Καουχαγιόκι, της Ανατολικής Μποθνίας, σε μια παλαιά εκκλησία στην αγορά της Λόχγια, και στον Καθεδρικό ναό στο Ούλου στον βορρά.
Ως μέρος της θρησκευτικής διακοσμήσεως της Περιόδου Μπαρόκ το Τετραγράμματον σύμβολον βρήκε τον δρόμο του πέρα από τον ωκεανό στις Αμερικές. Στο Παρεκκλήσιον του Αγ. Παύλου, της Ενορίας Τρίνιτυ, της πόλεως Νέας Υόρκης, μια οικοδομή που συνεπληρώθη το 1776, τα τέσσερα Εβραϊκά γράμματα του θείου ονόματος φαίνονται αμέσως επάνω από την «αγία τράπεζα.» Επίσης φαίνονται στο κέντρον της αψίδος επάνω από την «αγία τράπεζα,» σε μια επίχρυση, ξύλινη διακοσμητική επιγραφή η οποία απεικονίζει τις ακτίνες του ηλίου. Επίσης, στην Εκκλησία Τρίνιτυ της Ουώλ Στρητ, στα υαλώματα των παραθύρων επάνω από την «αγία τράπεζα,» υπάρχουν γράμματα τα οποία είναι αντιπροσωπευτικά του θείου ονόματος.
Αλλά τώρα, οι εκπρόσωποι του «Χριστιανικού κόσμου» είναι πρόθυμοι να λησμονήσουν το προσωπικό όνομα του ίδιου του Θεού. Ο εμπνευσμένος Λόγος του Θεού εξ άλλου, διακηρύσσει: «Πας όστις επικαλεσθή το όνομα του Ιεχωβά, θέλει σωθή.» (Ρωμ. 10:14, ΜΝΚ· Ιωήλ 2:32, ΜΝΚ) Αλλά οι νεωτερισταί κληρικοί αντιγράφουν τη στάσι που εξέφρασε ένας Καναδός κληρικός: «Το όνομα το οποίοι δίνουν οι άνθρωποι στον Θεό είναι επίσης χωρίς σημασία. Αυτός δεν πρόκειται να δώση ολιγωτέρα προσοχή στις προσευχές των επειδή απευθύνονται σ’ αυτόν ως ‘Αλλάχ,’ ή ακόμη, ως ‘Μανιτού,’ όπως απευθύνονται σ’ αυτόν οι Ινδοί της Βορείου Αμερικής.» Αγνοούν το γεγονός ότι δεν πρόκειται για το πώς οι άνθρωποι ονομάζουν τον Θεό, αλλά μάλλον για το όνομα που Αυτός ο ίδιος αναγγέλλει ως δικό του προσωπικό όνομα.—Ησ. 42:8, ΜΝΚ.
ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ ΔΙΑΤΗΡΕΙΤΑΙ
Έτσι η συνήθεια να σιωπούν όσον αφορά το ιερόν όνομα ακολουθείται σ’ όλο τον «Χριστιανικό κόσμο.» Η σημασία αυτού του τετραγραμμάτου συμβόλου, το οποίον κυριαρχεί τόσο πολύ στην εκκλησιαστική διακόσμησι παραμένει ένα μυστήριο στους περισσοτέρους εκκλησιαζομένους. Πιθανόν να το θεωρούν ως ένα ακόμη από τα μυστήρια της θρησκείας των—κάτι που δεν θα μπορέσουν ποτέ να εξιχνιάσουν. Μολονότι, επαναλαμβάνουν τα λόγια της Προσευχής του Κυρίου, «αγιασθήτω το όνομά σου,» λίγοι λάτρεις—είτε στην εκκλησία στην Παλαφρουγκέλλ-Χερόνα, Ισπανίας, ή στον πελώριο Καθεδρικό ναό της Αρλόν στο Βέλγιο, ή στις εκκλησίες του Ντιφφερντάνγκε και του Ντουντελάνγκε στο Λουξεμβούργο, ή στον Καθεδρικό Ναό του Σαίν Τσαρλς, στη Βιέννη, Αυστρίας—είναι ενήμεροι της σχέσεως που έχει αυτό το σύμβολο που βρίσκεται στους τοίχους των εκκλησιών των με την προσευχή που αναπέμπουν.
Φυσικά, οι σύγχρονοι κληρικοί έχουν ειδικούς λόγους, όπως νομίζουν, να τηρούν υπό απαγόρευσιν το προσωπικό όνομα του Θεού όσον αφορά τις θρησκευτικές των λειτουργίες. Η εποχή αυτή είναι εποχή του οικουμενισμού, οπότε δεν αποδίδεται σημασία στο τι πιστεύει ένας, αλλά στο πόσο είναι πρόθυμος ένας να κάνη υποχωρήσεις στις Γραφικές αρχές για να επιτύχη μια απατηλή ένωσι των θρησκευόμενων με διιστάμενες απόψεις. Για τους αρνητάς του Θεού της Γραφής, υπό το όνομα Ιεχωβά, που αυτός ο ίδιος έχει εκλέξει, ο Θεός είναι πάρα πολύ αυστηρός, πάρα πολύ τυπικός στα ζητήματα της πειθαρχίας, πάρα πολύ αδιάλλακτος στο ψεύδος, την υποκρισία και τις ηθικές παραβάσεις—ένας Θεός ο οποίος απαιτεί από τους λάτρεις του αποκλειστική αφοσίωσι.—Ναούμ 1:2.
Έτσι,, οι θεολόγοι του «Χριστιανικού κόσμου» και μεταφρασταί, στην παραγωγή συγχρόνων μεταφράσεων της Αγίας Γραφής, προτιμούν να παραλείψουν το Τετραγράμματον ή την πιο κατανοητή μορφή Ιεχωβά ή Γιαχβέ, και να το υποκαταστήσουν με κάποια έκφρασι που ηχεί πιο ουδέτερα όπως «Κύριος.» Εν τούτοις, η Αγία Γραφή δεν αποδίδει κανένα άλλο όνομα στον αληθινό Θεό, μολονότι τον περιγράφει με διαφόρους τίτλους. Έχει μόνο ένα προσωπικό όνομα για τον Θεό—ένα όνομα το οποίο αυτός ο ίδιος διακηρύττει και το οποίο δεν μπορούμε ν’ αγνοήσωμε.—Εξοδ. 34:5-7΄.
ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΤΟΥ «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ»
Η αποτυχία του «Χριστιανικού κόσμου» να μεγαλύνη το προσωπικό όνομα του Θεού είναι μια ισχυρά απόδειξις ότι αυτός πέρασε πια την χρησιμότητα του. Ακόμη και με τόσο πολλά παραδείγματα που αποδεικνύουν ότι το ιερόν όνομα απελάμβανε κάποτε υψηλότερο σεβασμό, σήμερα οι κληρικοί έχουν αποβάλει το όνομα αυτό από τις επίσημες λειτουργίες των. Κάνουν ατελείωτες συζητήσεις όσον αφορά τον τύπον του ονόματος, αν αυτός πρέπει να είναι Ιεχωβά, Γιαχουέ, Γιαχβέ, και άλλα, και τελικά αποφασίζουν να το λησμονήσουν και να το υποκαταστήσουν με τον αόριστο τίτλο «Κύριος.»
Αλλ’ αυτή η αποτυχία των εκκλησιαστικών δεν επιτρέπεται να περάση απαρατήρητη. Πριν από πολύν καιρό ο Θεός της Αγίας Γραφής εδήλωσε: «Το όνομά μου θέλει είσθαι μέγα μεταξύ των εθνών.» (Μαλαχ. 1:11) Αυτός έχει εγείρει μάρτυρας σ’ αυτή την εποχή του τέλους για να εξαγγέλλουν μεγαλοφώνως το όνομα και την φήμη του ως τα πέρατα της γης. Αυτοί οι Χριστιανοί μάρτυρες του Ιεχωβά είναι τελείως ενήμεροι της ευθύνης που έχουν ν’ ακολουθήσουν πιστά στα βήματα του πρωτίστου Μάρτυρος, Χριστού Ιησού. Ενθυμούνται πάντοτε το γεγονός ότι ο Χριστός Ιησούς, στη διάρκεια της διακονίας του επί της γης, ‘εφανέρωσε εις τους μαθητάς του το όνομα του Πατρός του.’ (Ιωάν. 17:26) Και αυτοί, επίσης, ως αφιερωμένοι δούλοι του Υψίστου Θεού, οφείλουν να κάνουν γνωστό το προσωπικό όνομα του αληθινού Θεού καθώς επίσης και τους μεγαλειώδεις σκοπούς του για τον άνθρωπο και τη γη.
[Εικόνα στη σελίδα 55]
Το Τετραγράμματον στην πρόσοψι του Μητροπολιτικού Ναού Σαν Βιττόριο στο Βαρέζε, Ιταλίας
[Εικόνα στη σελίδα 56]
Το όνομα ΙΕΧΩΒΑ στην οροφή της Εκκλησίας Σαν Μάρτιν, του Όλτεν, Ελβετίας