Συνελήφθη Άσπιλα η Μαρία;

Ο χρόνος—8 Δεκεμβρίου 1854. Ο τόπος—η βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη. Με φωνή τρεμουλιαστή από τη συγκίνηση, ο Πάπας Πίος Θ΄ διαβάζει το Λατινικό κείμενο της ακόλουθης απόφασης: «Διακηρύττουμε, αποφασίζουμε και ορίζουμε ότι η διδασκαλία η οποία πιστεύει ότι η Υπερευλογημένη Παρθένος Μαρία, από την πρώτη στιγμή της σύλληψης της διατηρήθηκε άσπιλη από κάθε στίγμα της προπατορικής αμαρτίας, με τη χάρη και το προνόμιο που της έδωσε ο Παντοδύναμος Θεός, μέσω της αξίας του Χριστού Ιησού, του Σωτήρα του ανθρωπίνου γένους, είναι μια διδασκαλία που αποκαλύφθηκε από τον Θεό κι επομένως πρέπει να πιστεύεται σταθερά και συνεχώς από όλους τους πιστούς».

Από τότε, λοιπόν, αυτό το δόγμα δεσμεύει όλους τους Καθολικούς, και η Γιορτή της Άσπιλης Σύλληψης γιορτάζεται σε όλο τον Καθολικό κόσμο κάθε χρόνο στις 8 Δεκεμβρίου.

Αυτή η διδασκαλία δεν θα πρέπει να συγχέεται μ’ αυτό που καλείται η Παρθενική Γέννηση. Η λεγόμενη Άσπιλη Σύλληψη αφορά τη σύλληψη και τη γέννηση της Μαρίας, ενώ η Παρθενική Γέννηση αναφέρεται στη θαυματουργική γέννηση του Ιησού. Ότι η Μαρία ήταν παρθένα όταν συνέλαβε και γέννησε τον Ιησού, αναφέρεται καθαρά στις Άγιες Γραφές. (Ματθαίος 1:18-23· Λουκάς 1:34, 35) Αλλά δείχνουν οι Γραφές ότι η ίδια η Μαρία γεννήθηκε τέλεια και απαλλαγμένη από την κληρονομημένη αμαρτία;

Δόγμα Άγνωστο στην Ιστορία της Πρώτης Εκκλησίας

Κάτω από τον τίτλο «Άσπιλη Σύλληψη», Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια λέει: «Καμιά απ’ ευθείας ή κατηγορηματική και πειστική απόδειξη δεν μπορεί να υποστηριχθεί από τις Γραφές γι’ αυτό το δόγμα». Έτσι πώς συμβαίνει ώστε η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία πρόσθεσε αυτή την ιδέα στα πιστεύω της; Γιατί μια εκκλησία που ισχυρίζεται ότι υπάρχει για 2.000 χρόνια περίπου περίμενε μέχρι το 1854 προτού απαιτήσει απ’ όλους τους Καθολικούς να πιστεύουν στην Άσπιλη Σύλληψη;

Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια αναφέρει: «Όσον αφορά τη μη αμαρτωλότητα της Μαρίας, οι αρχαιότεροι Πατέρες είναι πολύ προσεκτικοί. . . . Οι Έλληνες Πατέρες ποτέ δεν συζήτησαν επίσημα ή απερίφραστα το ζήτημα της Άσπιλης Σύλληψης». Το γεγονός είναι ότι πολλοί από τους πρώτους Έλληνες πατέρες της εκκλησίας, όπως ο Ωριγένης (185-254 μ.Χ.), ο Μέγας Βασίλειος (330-379 μ.Χ.) και ο Χρυσόστομος (345-407 μ.Χ.), εξέφρασαν τις απόψεις τους που ήταν αντίθετες από την πίστη ότι η Μαρία είχε συλληφθεί με άσπιλο τρόπο, δηλαδή, ότι ήταν απαλλαγμένη από το στίγμα της αρχικής αμαρτίας. Και ο Αυγουστίνος (354-430 μ.Χ.), που λέγεται ότι είναι ο μεγαλύτερος από τους παλιούς Λατίνους «Πατέρες», εξέφρασε παρόμοιες απόψεις.

Στο βιβλίο του Η Χριστιανική Λατρεία: Η Αρχή της και η Εξέλιξη της, ο Γάλλος Καθολικός ιστορικός Λουί Ντυσέν γράφει: «Η Εκκλησία της Ρώμης φαίνεται ότι δεν τήρησε καμιά γιορτή για την παρθένο πριν από τον έβδομο αιώνα». Είναι αλήθεια ότι στη διάρκεια του πέμπτου αιώνα μ.Χ., η Ελληνόφωνη εκκλησία άρχισε να τηρεί μια Γιορτή της Σύλληψης του Ιωάννη του βαφτιστή, και, κάποτε αργότερα μια Γιορτή για τη Σύλληψη της Μαρίας. Αλλά Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια ομολογεί: «Γιορτάζοντας τη Σύλληψη της Μαρίας οι [«Χριστιανοί»] Έλληνες των πρώτων χρόνων . . . δεν το έβρισκαν παράλογο να γιορτάσουν μια σύλληψη η οποία δεν ήταν άσπιλη, όπως βλέπουμε από τη γιορτή της σύλληψης του Αγίου Ιωάννη . . . Για τους Ορθόδοξους Έλληνες των ημερών μας, ωστόσο, η γιορτή σημαίνει πολύ λίγα· συνεχίζουν να την ονομάζουν ‘η Σύλληψη της Αγίας Άννας’ [η Άννα, κατά την παράδοση ήταν η μητέρα της Μαρίας], δείχνοντας χωρίς να το θέλουν, ίσως, τη φυσική [σεξουαλική] σύλληψη η οποία βέβαια δεν ήταν άσπιλη».

Βλέπουμε λοιπόν, ότι οι γιορτές για τη Μαρία προέρχονταν από την Ανατολική, ή Ελληνική, Εκκλησία και δεν υιοθετήθηκαν από τη Ρωμαϊκή, ή τη Λατινική, Εκκλησία πριν από τον έβδομο αιώνα μ.Χ. Αν και η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει τη σύλληψη της Μαρίας δεν θεωρεί ότι η σύλληψη της έγινε με άσπιλο τρόπο.

«Η Μεγάλη Διαμάχη»

Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια παραδέχεται ότι η γέννηση της διδασκαλίας της Άσπιλης Σύλληψης ήταν μεγάλη και επίπονη. Αναφέρει: «Αρχικά η Εκκλησία γιόρταζε μόνο τη Γιορτή της Σύλληψης της Μαρίας, καθώς τηρούσε τη Γιορτή της σύλληψης του Αγίου Ιωάννη, χωρίς να εξετάζει τη μη αμαρτωλότητα. Αυτή η γιορτή με το πέρασμα των αιώνων έγινε η Γιορτή της Άσπιλης Σύλληψης, καθώς η δογματική επιχειρηματολογία επέφερε ακριβείς και ορθές ιδέες, και καθώς η θέση των θεολογικών σχολών σχετικά με τη διατήρηση της Μαρίας άσπιλης από κάθε στίγμα της προπατορικής αμαρτίας πήρε δύναμη».

Ναι, η διδασκαλία της Άσπιλης Σύλληψης της Μαρίας διαμορφώθηκε ολόκληρους αιώνες μετά από τη «δογματική επιχειρηματολογία». Χρειάστηκαν εκατοντάδες χρόνια για ‘να πάρει δύναμη’ και τελικά να υιοθετηθεί η «θέση των θεολογικών σχολών». Στα άρθρα τους για την «Άσπιλη Σύλληψη», επίσημα Καθολικά έντυπα περιέχουν σελίδες ολόκληρες ύλης κάτω από τον τίτλο «Η Διαμάχη» ή «Η Μεγάλη Διαμάχη». Μιλούν για «συνεσταλμένες αρχές» της «νέας γιορτής» στην Αγγλία τον 11ο αιώνα μ.Χ. Μετά την κατάκτηση της Αγγλίας το 1066, οι Νορμανδοί την κατάργησαν, θεωρώντας την ότι ήταν «ένα προϊόν στενής αντίληψης και άγνοιας». Στη Γαλλία, ο Καθολικός «Άγιος» Βερνάρ ντε Κλερβώ (1091-1153) αντιστάθηκε σ’ αυτό δημόσια. Το 13ο αιώνα, «ο Άγιος» Θωμάς Ακινάτης που λέγεται ότι είναι «ο πιο μεγάλος φιλόσοφος και θεολόγος» της Καθολικής Εκκλησίας, αντιστάθηκε στη διδασκαλία της Άσπιλης Σύλληψης της Μαρίας με την αιτιολογία ότι η Μαρία απολυτρώθηκε από τον Ιησού όπως και το υπόλοιπο αμαρτωλό ανθρώπινο γένος.

Ωστόσο, ένας άλλος Καθολικός θεολόγος και φιλόσοφος (ο Τζων Ντουνς Σκότους 1265-1308) υποστήριξε αυτή τη διδασκαλία. Ο Σκότους ήταν Φραγκισκανός, ενώ ο Ακινάτης ήταν Δομινικανός. Έτσι στο διάβα των αιώνων η διδασκαλία της Άσπιλης Σύλληψης ήταν αιτία διαμάχης ανάμεσα στα δύο αυτά τάγματα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Σχολιάζοντας αυτή την αντιδικία, Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια λέει: «Οι προσπάθειες να την εισαγάγουν [τη γιορτή της Άσπιλης Σύλληψης] επίσημα προκάλεσε αντιλογίες και θεωρητικές συζητήσεις που είχαν να κάνουν με τη γνησιότητα και τη σημασία της, οι οποίες συνέχιζαν για αιώνες και δεν είχαν τακτοποιηθεί οριστικά πριν από το 1854». Εκείνο το έτος ο Πάπας Πίος Θ΄ διακήρυξε επίσημα ότι η Άσπιλη Σύλληψη της Μαρίας «είναι μια διδασκαλία αποκαλυμμένη από τον Θεό κι επομένως πρέπει σταθερά και συνεχώς να την πιστεύουν όλοι οι πιστοί».

Ωστόσο, σύμφωνα με το Καθολικό Θεολογικό Λεξικό, πάνω από 50 Καθολικοί επίσκοποι, περιλαμβανομένου και του αρχιεπισκόπου του Παρισιού, ήταν αντίθετοι στο να γίνει το δόγμα αυτό απαιτούμενη πίστη όλων των Καθολικών. Ο Γιόχαν Ντέλλινγκερ, ο μεγαλύτερος Καθολικός θεολόγος της Γερμανίας, το 19ο αιώνα διακήρυξε ανοιχτά: «Απορρίπτουμε τη νέα διδασκαλία της Ρώμης, την Άσπιλη Σύλληψη της Ευλογημένης Παρθένου Μαρίας, γιατί είναι αντίθετη με την παράδοση των πρώτων δεκατριών αιώνων, η οποία δείχνει ότι μόνο ο Χριστός είχε συλληφθεί χωρίς αμαρτία». Ο Ντέλλινγκερ αργότερα αφορίστηκε.

Παρακλάδι της Διδασκαλίας της Τριάδας

Γιατί επιμένει η Καθολική ιεραρχία στο να επιβάλει αυτή τη διαμφισβητούμενη διδασκαλία σε όλους τους Καθολικούς; Το δόγμα της Άσπιλης Σύλληψης είναι ένα τυπικό παράδειγμα του διλήμματος που δημιουργεί η εκκλησία για τον εαυτό της όταν ξεφεύγει από τις καθαρές αλήθειες που περιγράφονται στη Βίβλο. Η μία αντιγραφική διδασκαλία οδηγεί στην άλλη.

Η έρευνα αποκαλύπτει ότι η λατρεία της Μαρίας προέρχεται από το δόγμα της Τριάδας. Πώς συμβαίνει αυτό; Αυτό ανάγεται στον τέταρτο αιώνα μ.Χ. Το 325 μ.Χ., ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος, που δεν ήταν ακόμη και βαφτισμένος «Χριστιανός» εκείνο τον καιρό, οργάνωσε τη Σύνοδο της Νίκαιας για να τακτοποιήσει τη θεολογική διαμάχη για την Τριάδα. Για πολιτικούς μάλλον παρά για θρησκευτικούς λόγους, ο Κωνσταντίνος υποστήριξε τους τριαδιστές. Το δόγμα της Νίκαιας διακήρυξε ότι ο Ιησούς είναι ο Θεός. Αυτό έκανε τους θεολόγους να σκέφτονται για τη θέση της Μαρίας. Αν ο Ιησούς είναι ο Θεός, αυτό έκανε τη Μαρία μητέρα του Θεού. Αυτή η ιδέα συγκλόνισε μερικούς, και οι θεολογικές συζητήσεις συνεχίστηκαν για αιώνες. Τελικά, το 431 μ.Χ., η Σύνοδος στην Έφεσο ανακήρυξε τη Μαρία «Θεοτόκο», δηλαδή «Μητέρα του Θεού».

Προκαλεί ενδιαφέρον, ότι αυτός ο τίτλος είχε δοθεί στη Μαρία στην Έφεσο, στη Μικρά Ασία, μια περιοχή που ήταν το κέντρο της παγανιστικής λατρείας της Μητέρας-Θεάς. Αφού ο Κωνσταντίνος είχε κάνει την αποστάτιδα Χριστιανοσύνη γενική, ή καθολική, θρησκεία που ήταν ευπρόσδεκτη στις παγανιστικές μάζες, η λατρεία της Μαρίας πήρε τη θέση της λατρείας στις διάφορες παγανιστικές μητέρες-θεές. Καθώς η κοινή ευλάβεια προς τη Μαρία απλώθηκε, και προσαρμόστηκε στο δόγμα της Τριάδας, φάνηκε λογικό σε πολλούς ν’ ανακηρύξουν τη Μαρία πλήρως αναμάρτητη.

Άλλοι Λόγοι για τη Διδασκαλία

Η διδασκαλία της Άσπιλης Σύλληψης είναι επίσης αποτέλεσμα του ρόλου που δίνει η Καθολική θεολογία στη Μαρία για την απολύτρωση. Στην Καθολική λατρεία η Μαρία αποκαλείται με διάφορα ονόματα όπως «Μεσίτρια», «Συναπολυτρώτρια», και ακόμη «Παρθένα-ιερέας». Γιατί;

Από τα πρώτα κιόλας χρόνια οι Καθολικοί θεολόγοι καλούσαν τη Μαρία «η Δεύτερη Εύα». Αναφέροντας την 1 Κορινθίους 15:22, 45, έκαναν τον παράλληλο συλλογισμό όχι μόνο μεταξύ «του πρώτου Αδάμ» και «του έσχατου Αδάμ [Χριστού]» αλλά επίσης και μεταξύ της Εύας και της Μαρίας. Η Βρετανική Εγκυκλοπαίδεια (1976) αναφέρει ότι αυτός ο παραλληλισμός δίνει «στη Μαρία και στην υπακοή της μια δραστήρια συμμετοχή στην απολύτρωση της ανθρώπινης φυλής».—Τα πλάγια γράμματα δικά μας.

Ομολογουμένως, η Καθολική Εκκλησία αναγνωρίζει τον πρώτιστο ρόλο του Χριστού στην απολύτρωση. Στην πραγματικότητα, διδάσκει ότι με «μια χάρη και προνόμιο που της δόθηκε από τον Παντοδύναμο Θεό», η Μαρία ήταν η πρώτη που ωφελήθηκε από «την αξία» της θυσίας του Χριστού, και ότι εφαρμόστηκε σ’ αυτήν «την πρώτη στιγμή της σύλληψης της» για να τη διατηρήσει «από κάθε στίγμα της προπατορικής αμαρτίας».

Πώς, λοιπόν, εξηγούν οι Καθολικοί θεολόγοι την υποτιθέμενη «δραστήρια συμμετοχή της Μαρίας στην απολύτρωση της ανθρώπινης φυλής»; Λένε ότι αυτή συμμετέχει στην απολύτρωση γιατί, όπως γράφει Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια, «η συγκατάβαση της Μαρίας ήταν αναγκαία για την απολύτρωση». Της δίνουν το όνομα «Μεσολαβήτρια» γιατί ισχυρίζονται ότι αυτή μεσολαβεί για χάρη του ξεπεσμένου ανθρωπίνου γένους. Λένε επίσης ότι, σαν μεσολαβήτρια, η Μαρία «μπορεί να ονομαστεί κανονικά Παρθένα-ιερέας», γιατί συνεργάστηκε με τον Χριστό στη θυσία του και τώρα συμμετέχει μ’ αυτόν στο να μεταδίδει «όλες τις χάρες».

Επιπλέον, ακολουθώντας την εσφαλμένη Λατινική μετάφραση στο Γένεσις 3:15, η κατά παράδοση Καθολική θεολογία κάνει τη Μαρία να είναι «η γυναίκα» η οποία, όπως ισχυρίζονται οι Καθολικοί, θα συντρίψει την κεφαλή του «όφεως», του Σατανά. (Γένεσις 3:14, 15) (Βλέπε την υποσημείωση στη Γένεση 3:14, 15 στις μεταφράσεις Ντουαί και της Ιερουσαλήμ.) Έχει γίνει ο ισχυρισμός ότι για να νικήσει τον Σατανά, η Μαρία πρέπει να είναι απόλυτα αναμάρτητη. Αλλά τι λέει η Γραφή;

Η Άποψη της Βίβλου

Γράφοντας τρία χρόνια μετά από τη διδασκαλία που επέβαλε ο Πάπας Πίος Θ΄ στον Καθολικό κόσμο, ο Μονσινιόρ Μαλού, ο επίσκοπος της Μπρουγκ, στο Βέλγιο, ομολόγησε: «Πρέπει να δηλωθεί ρητά ότι, από όλα τα επιχειρήματα που αναφέρονται από τους υποστηρικτές του προνομίου [της Άσπιλης Σύλληψης], εκείνα που λαμβάνονται από τις Άγιες Γραφές είναι τα λιγότερο ακριβή. Πολύ συχνά μια σειρά από άσχετα εδάφια αναφέρονται χωρίς κρίση και σχεδόν κατά τύχη».

Αλλά οι Καθολικοί θεολόγοι ισχυρίζονται ότι και η Βίβλος και η παράδοση αντιπροσωπεύουν την αποκάλυψη του Θεού στο ανθρώπινο γένος. Και ωστόσο οι πιο καλές Καθολικές αυθεντίες αναφέρουν ότι καμιά παράδοση δεν θα πρέπει να συγκρούεται με τις Γραφές και ότι θα πρέπει, απερίφραστα και απόλυτα, να αποδειχθεί «Αποστολική». Πώς το δόγμα της Άσπιλης Σύλληψης ανταποκρίνεται σ’ αυτές τις απαιτήσεις;

Καθώς είδαμε, η διδασκαλία δεν υποστηρίζεται από τις πιο παλιές παραδόσεις της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Επιπλέον, βρίσκεται σε αντίθεση με τις Γραφές. Ο ισχυρισμός ότι η Μαρία ήταν απαλλαγμένη από την προπατορική αμαρτία από την πρώτη στιγμή της σύλληψης της έρχεται σε αντίθεση με την παγκοσμιότητα της κληρονομημένης αμαρτίας. Ο απόστολος Παύλος καθαρά αναφέρει: «Δια τούτο καθώς δι’ ενός ανθρώπου η αμαρτία εισήλθεν εις τον κόσμον και δια της αμαρτίας ο θάνατος, και ούτω διήλθεν ο θάνατος εις πάντας ανθρώπους, επειδή πάντες ήμαρτον». (Ρωμαίους 5:12) Οι Γραφές δείχνουν επίσης ότι η απολύτρωση για ‘ολόκληρο το ανθρώπινο γένος’ ήρθε μόνο μέσω του θανάτου του Χριστού. (Εβραίους 2:9) Αν το δόγμα της Άσπιλης Σύλληψης της Μαρίας ήταν αληθινό, η Μαρία θα είχε απολυτρωθεί πριν πεθάνει ο Χριστός, και στην πραγματικότητα ακόμη και χρόνια πριν έρθει στη γη.

Έτσι, καθώς μετρήθηκε αυτό το δόγμα με τα μέτρα της Καθολικής Εκκλησίας δεν είναι ούτε «Αποστολικό» ούτε Γραφικό, κι επομένως δεν είναι δεκτό σαν «παράδοση». Δεν θα πρέπει αυτό να κάνει τους ειλικρινείς Καθολικούς να εξετάσουν στο φως της Γραφής άλλα «άρθρα της πίστης» που απαιτείται απ’ αυτούς να πιστεύουν;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 26]

«Οι Έλληνες Πατέρες ποτέ δεν συζήτησαν επίσημα ή απερίφραστα το ζήτημα της Άσπιλης Σύλληψης».—Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια.