Το Καταπληκτικό Αυτό Όργανο—Η Καρδιά Μας!
«ΘΕΛΩ σε υμνεί, διότι φοβερώς και θαυμασίως επλάσθην· θαυμάσια είναι τα έργα σου· και η ψυχή μου κάλλιστα γνωρίζει τούτο». (Ψαλμός 139:14) Αυτά τα γεμάτα εκτίμηση λόγια του ψαλμωδού Δαβίδ πρέπει να αγγίξουν κάποια ευαίσθητη χορδή βαθιά μέσα μας, γιατί πραγματικά ο Δημιουργός έχει φτιάξει τα σώματά μας με έναν τρόπο που υποκινεί θαυμασμό και δέος.
Έτσι στο βιβλίο του Άνθρωπος Αυτός ο Άγνωστος, ο Αλέξις Καρρέλ, κάτοχος βραβείου Νόμπελ, ανέφερε σχετικά με το αίμα, «τον ποταμό της ζωής» που διέρχεται μέσα από τις φλέβες μας: «Μεταφέρει σε κάθε κύτταρο την κατάλληλη τροφή. Ταυτόχρονα ενεργεί σαν κύριος αποχετευτικός αγωγός που απομακρύνει τα άχρηστα προϊόντα που αποβάλλονται από ζωντανούς ιστούς. Περιέχει επίσης χημικές ουσίες και κύτταρα ικανά να επισκευάζουν διάφορα όργανα οπουδήποτε χρειάζεται. Οι ιδιότητες αυτές πραγματικά είναι παράξενες. Όταν εκτελεί τέτοιες καταπληκτικές εργασίες, ο ποταμός του αίματος λειτουργεί σαν ένας χείμαρρος ο οποίος, με τη βοήθεια της λάσπης και των δέντρων που παρασύρει στο ρεύμα του, θα άρχιζε να επισκευάζει τα σπίτια που βρίσκονται στις όχθες του». (Σελίδες 77-8) Ναι, φανταστείτε μέσα στο ίδιο αυτό ποτάμι να κυκλοφορεί η τροφή του σώματος και η αποχέτευση και όμως ποτέ να μην παρεμποδίζει η μία την άλλη! Και τι κάνει αυτό το ποτάμι της ζωής να ρέει μέσα σ’ όλο το σώμα μας; Η καρδιά!
Η καρδιά είναι πραγματικά μια εκδήλωση της σοφίας του Δημιουργού. Είναι ένα μυϊκό όργανο με κενό στο εσωτερικό του, στο μέγεθος περίπου της γροθιάς του ανθρώπου. Στους άντρες ζυγίζει 300 γραμμάρια και στις γυναίκες περίπου 250 γραμμάρια. Αποτελείται από τέσσερις κοιλότητες, δύο στα δεξιά και δύο στα αριστερά. Η άνω δεξιά κοιλότητα παίρνει το αίμα που έρχεται από την κυκλοφορία σ’ όλο το σώμα. Όταν γεμίσει, το αίμα διοχετεύεται με πίεση στη χαμηλότερη κοιλότητα και από εκεί στους πνεύμονες. Μια σειρά από βαλβίδες εμποδίζουν το αίμα να ξαναγυρίσει πίσω όταν διοχετεύεται προς τα εμπρός. Στους πνεύμονες το αίμα αποβάλλει το διοξείδιο του άνθρακος που έχει και ταυτόχρονα παίρνει το πολύ αναγκαίο οξυγόνο. Από τους πνεύμονες το αίμα περνάει στην άνω αριστερή κοιλότητα, από την οποία διοχετεύεται στη χαμηλότερη κοιλότητα και κυκλοφορεί σε ολόκληρο το σώμα, οπότε μπορεί τώρα να θρέψει όλα τα κύτταρα του σώματος και να απομακρύνει τα διάφορα άχρηστα προϊόντα τους.
Έτσι, στην πραγματικότητα, υπάρχουν δυο αντλίες και δυο κυκλοφορίες. Οι λίγο μικρότερες δυο δεξιές κοιλότητες φροντίζουν για την κυκλοφορία του αίματος στους πνεύμονες, και οι από την κατασκευή τους μεγαλύτερες και πιο ισχυρές δυο αριστερές κοιλότητες προμηθεύουν σ’ όλο το σώμα αίμα. Συνολικά, υπάρχουν κάπου 97.000 χιλιόμετρα (60.000 μίλια) αιμοφόρα αγγεία—αρτηρίες, φλέβες και τριχοειδή αγγεία.
Κατασκευαστικά, η καρδιά αποτελείται από τον πιο περίπλοκα υφασμένο μυ του σώματος. Όταν ο άνθρωπος τρέχει με πλήρη ταχύτητα, αυτός ο μοναδικός μυς δίνει τη δυνατότητα στην καρδιά του να εργάζεται δυο φορές πιο σκληρά απ’ ό,τι οι άλλοι μυς. Οι άλλοι μυς σύντομα κουράζονται αλλά ο μυς της καρδιάς εργάζεται ακατάπαυστα από την κούνια ως τον τάφο. Ωστόσο, πρέπει να πούμε ότι η καρδιά έχει μια πολύ μικρής διάρκειας περίοδο ανάπαυσης μετά από κάθε χτύπο. Στη γέννηση, η καρδιά χτυπάει 150 περίπου φορές το λεπτό· καθώς το άτομο μεγαλώνει οι χτύποι μειώνονται σε 72 περίπου το λεπτό.a Σε διάρκεια ζωής 70 περίπου χρόνων, η καρδιά θα έχει χτυπήσει περίπου 4 δισεκατομμύρια φορές. Και στη διάρκεια αυτής της περιόδου θα έχει διοχετεύσει 46 εκατομμύρια γαλόνια, ή περίπου 174 εκατομμύρια λίτρα αίματος. Η καρδιά χτυπάει δυο φορές πιο γρήγορα όταν ασχολούμαστε σε ζωηρή άσκηση, και επίσης χτυπάει ακόμη πιο γρήγορα όταν συγκινούμαστε, αισθανόμαστε φόβο ή θυμώνουμε, και μας προετοιμάζει έτσι για «αγώνα ή φυγή».
Ένα άλλο πολύ αξιοσημείωτο γεγονός για την καρδιά είναι ότι προμηθεύει στον εαυτό της τη δική της ενέργεια. Το αυτόνομο νευρικό σύστημα βάζει σε λειτουργία το στομάχι για να προετοιμάσει την τροφή και την πέψη και επίσης υποκινεί τη ρυθμική κίνηση των εντέρων καθώς τα άχρηστα υλικά του σώματος κινούνται προς τα εμπρός για να αποβληθούν τελικά. Αλλά η καρδιά έχει τη δική της πηγή ενέργειας, το βηματοδότη. Αυτό το γεγονός δεν ήταν πάντα γνωστό. Έτσι η εμβρυϊκή καρδιά αρχίζει να χτυπά προτού εφοδιαστεί με νεύρα. Και έχει διαπιστωθεί ότι η καρδιά εξακολουθεί να χτυπά όταν αφαιρεθεί από το σώμα, και αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα όταν η καρδιά εφοδιάζεται με αίμα.
Ασφαλώς ένα τέτοιο ζωτικό, σκληρά εργαζόμενο όργανο αξίζει να το μεταχειριζόμαστε καλά. Αυτό σημαίνει να του προμηθεύουμε την κατάλληλη διατροφή, να του προσφέρουμε την απαραίτητη ανάπαυση, καθώς επίσης και άσκηση, για να το διατηρούμε δυνατό. Ιδιαίτερα πρέπει να αποφεύγεται εντελώς ο καπνός. Κι ακόμη, πρέπει να δείχνεται ισορροπία και μέτρο στην απόλαυση των καλών πραγμάτων της ζωής.
Επειδή η καρδιά είναι ένα τέτοιο ζωτικό όργανο αναφέρεται συχνά στη Γραφή. Ωστόσο, όπως θα δούμε τώρα, η έμφαση της Γραφής τίθεται στη συμβολική μάλλον παρά στην κατά γράμμα καρδιά.
[Υποσημειώσεις]
a Ένας νόμος που φαίνεται να εφαρμόζεται σε όλα τα θηλαστικά είναι ότι όσο μικρότερο είναι το σώμα τόσο πιο γρήγορα χτυπά η καρδιά. Έτσι η καρδιά τής μικροσκοπικής μυγαλής χτυπάει περίπου 1.000 φορές το λεπτό, ενώ η καρδιά μερικών φαλαινών χτυπάει περίπου 15 φορές το λεπτό.