Πώς Μπορείτε να Ελέγχετε τα Συναισθήματά Σας;
ΠΟΛΛΟΙ σήμερα λαχταρούν τα συναισθηματικά ερεθίσματα. Επιζητούν έντονες συγκινήσεις μέσω γρήγορης οδήγησης, επικίνδυνων αθλημάτων, αθέμιτου σεξ και ναρκωτικών. Μάλιστα, ο κόσμος του εμπορίου και της ψυχαγωγίας προβάλλει την ανάγκη για συναισθηματικές εμπειρίες. Γι’ αυτό, πολλοί δεν ανέχονται την ειρήνη και την ηρεμία, θεωρώντας ότι τους αξίζει περισσότερη συναισθηματική υπερδιέγερση στη ζωή.
Βέβαια, όλοι έχουμε συναισθήματα. Για παράδειγμα, όταν χαμογελάμε, γελάμε ή κλαίμε, δείχνουμε τη συναισθηματική μας κατάσταση εκείνη τη στιγμή. Ξέρατε όμως ότι τα συναισθήματα μπορούν να επηρεάσουν ακόμη και το σώμα σας, λόγου χάρη προκαλώντας αλλαγές στην πίεση του αίματος, στην καρδιακή συχνότητα και στην εφίδρωση; Μπορεί επίσης να προκαλέσουν σωματική δυσφορία, όπως πονοκεφάλους, στομαχικές διαταραχές και προβλήματα στη μέση. Γι’ αυτό, οι άνθρωποι γενικά επιζητούν τα ευχάριστα συναισθήματα και αποφεύγουν τα δυσάρεστα. Μερικοί προσπαθούν να ξεφεύγουν από τα δυσάρεστα ονειροπολώντας ή τρώγοντας και πίνοντας υπερβολικά. Από την άλλη μεριά, η σωστή συναισθηματική κατάσταση συμβάλλει στην ευεξία. Το εδάφιο Παροιμίες 14:30 λέει: «Η ήρεμη καρδιά είναι η ζωή της σάρκας».
Είναι ενδιαφέρον ότι ο Λόγος του Θεού αναφέρεται σε όλα τα είδη των ανθρώπινων αισθημάτων, αγάπη, μίσος, χαρά, λύπη, θάρρος και φόβο. Ίσως θυμάστε ότι κάποτε «ο Ιησούς δάκρυσε», δείχνοντας τα συναισθήματά του για το θάνατο ενός φίλου. (Ιωάννης 11:35) Ο Ιωσήφ αγωνίστηκε να συγκρατήσει τα δάκρυά του «επειδή τα βαθιά του αισθήματα φούντωσαν για τον αδελφό του», τον οποίο είχε να δει χρόνια.—Γένεση 43:30.
Γιατί Πρέπει να Ελέγχετε τα Συναισθήματά Σας;
Εφόσον ζούμε σε “κρίσιμους καιρούς” και είμαστε ατελείς, διεισδύουν στη ζωή μας περισσότερα δυσάρεστα παρά ευχάριστα αισθήματα. (2 Τιμόθεο 3:1-5) Όπως λέει η Αγία Γραφή, «η καταδυνάστευση μπορεί να κάνει τον σοφό να ενεργεί παράλογα». (Εκκλησιαστής 7:7) Επομένως αν δεν προσπαθούμε να ελέγχουμε τα ανεπιθύμητα συναισθήματα, μπορεί να βλάψουμε τις σχέσεις μας με την οικογένεια, τους συμμαθητές, τους συνεργάτες και τους Χριστιανούς συντρόφους μας.
Φυσικά, όλοι επηρεαζόμαστε συναισθηματικά από αυτό που η Γραφή αποκαλεί “καιρό και απρόβλεπτη περίσταση”. (Εκκλησιαστής 9:11) Για παράδειγμα, ένα αντρόγυνο, που ήταν στην ολοχρόνια διακονία, επέστρεψαν στο διαμέρισμά τους και διαπίστωσαν ότι τους είχαν κλέψει τα περισσότερα υπάρχοντά τους. Αυτό τους αναστάτωσε πολύ, μέχρι του σημείου μάλιστα να αρρωστήσουν. Χρειάστηκαν μερικές ημέρες για να ανακτήσουν τον έλεγχο των συναισθημάτων τους. Όταν συνήλθαν, συνέχισαν το έργο τους “παρηγορώντας όλους όσους πενθούν”.—Ησαΐας 61:2.
Ή ίσως γνωρίζετε άτομα τα οποία επιτρέπουν στον εαυτό τους να εξάπτεται συναισθηματικά βλέποντας σαπουνόπερες. Ταυτίζονται τόσο πολύ με τους χαρακτήρες ώστε πολλές φορές κλαίνε με αυτές τις φανταστικές ιστορίες. Σκεφτείτε, επίσης, την περίπτωση μιας ανύπαντρης γυναίκας που ζούσε μόνη της. Κάποιο βράδυ άρχισε να παρακολουθεί μια ταινία τρόμου. Αν και «κόντεψε να πεθάνει από το φόβο», δεν μπορούσε να σταματήσει να την παρακολουθεί. Αργότερα δυσκολευόταν να κοιμηθεί. Όταν κατάφερε τελικά να κοιμηθεί, ο ύπνος της ήταν ταραγμένος, και μπορείτε να φανταστείτε τι ονειρευόταν: βρικόλακες και τέρατα. Το σημείο είναι ότι όντως επηρεαζόμαστε συναισθηματικά από αυτά που συμβαίνουν γύρω μας. Σίγουρα, λοιπόν, πρέπει να είμαστε επιλεκτικοί, αποφεύγοντας ό,τι είναι επιβλαβές ή διαταράσσει χωρίς λόγο τη συναισθηματική μας ισορροπία.
Δώστε Έμφαση στα Επιθυμητά Συναισθήματα
Από την άλλη μεριά, ο Λόγος του Θεού συστήνει να “είμαστε μετριοπαθείς στις συνήθειες”, χρησιμοποιώντας “τη δύναμη της λογικής μας”. (Τίτο 2:2· Ρωμαίους 12:1) Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να περιορίζουμε τον εαυτό μας μέχρι του σημείου να είμαστε απαθείς για τη ζωή. Τα συναισθήματα που ελέγχονται κατάλληλα δίνουν χρώμα στη ζωή. Παραδείγματος χάρη, η Γραφή λέει: «Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να χαίρεται ο άνθρωπος τα έργα του».—Εκκλησιαστής 3:22.
Επομένως, για να κάνουμε τη ζωή πραγματικά απολαυστική, μπορούμε να μάθουμε να καλλιεργούμε θετικά συναισθήματα. Αυτό, αντίθετα με τον αρνητικό τρόπο σκέψης, είναι δυνατόν να μας βοηθήσει να είμαστε “ζηλωτές για καλά έργα”. (Τίτο 2:14) Τα ισχυρά, υγιή συναισθήματα ενισχύουν την αποφασιστικότητα και την εγκαρτέρησή μας ώστε να επιτυγχάνουμε πράγματα που αξίζουν. Βέβαια, οι Χριστιανοί γνωρίζουν ότι τα όσα επιτελούν στην υπηρεσία του Θεού δεν οφείλονται αποκλειστικά στο θετικό τρόπο σκέψης. Απεναντίας, αναγνωρίζουν ότι είναι αναγκαίο να βασίζονται πλήρως στο πνεύμα του Ιεχωβά ώστε να αντιμετωπίζουν το μέλλον. (Λουκάς 11:13· Παροιμίες 19:21) Πώς μπορούμε, λοιπόν, να ελέγχουμε τα συναισθήματά μας, δίνοντας έμφαση σε αυτά που είναι ωφέλιμα;
«Μη Βρίσκεστε σε Αγωνιώδη Αβεβαιότητα»
Λόγω των επιβλαβών συνεπειών τους, συναισθήματα όπως η οργή, η ζήλια, η εχθρότητα και ο φόβος χρειάζεται να ελέγχονται. Για το πώς μπορεί να γίνει αυτό, ας εξετάσουμε ένα μόνο συναίσθημα: την ανησυχία.
Η ενεργός δύναμη του Θεού ενίσχυε τους πρόθυμους και πιστούς υπηρέτες του στο παρελθόν, όπως κάνει και σήμερα. Καθοδηγούμενος από το άγιο πνεύμα, ο Ιησούς διατήρησε θετική άποψη δείχνοντας γνήσιο ενδιαφέρον για τα πνευματικά ζητήματα. Ενθάρρυνε τους ακολούθους του να “μη βρίσκονται σε αγωνιώδη αβεβαιότητα”. (Λουκάς 12:29) Δεν αμφέβαλλε ποτέ για τη στοργική φροντίδα του Πατέρα του. (Ιωάννης 15:9, 10) Ο ζήλος και ο ενθουσιασμός του δεν εμποδίζονταν από την ανία και την απογοήτευση. Παρόμοια, αν θέλετε και εσείς να ελέγχετε την υπερβολική ανησυχία, να κρατάτε απασχολημένη τη διάνοιά σας με “αξιέπαινα” πράγματα. (Φιλιππησίους 4:8) Ναι, η εμπιστοσύνη στον Ιεχωβά είναι δυνατόν να διώξει τις αρνητικές σκέψεις.
Παραδείγματος χάρη, ένα ανάπηρο κορίτσι στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας ανησυχούσε για τις ικανότητες που της έλειπαν καθώς και για το μέλλον της. Η ίδια φρόντιζε τα μικρά της αδέλφια ενώ οι γονείς της εργάζονταν. Πιστεύοντας ότι δεν ήταν και πολύ χρήσιμη, έγραψε: «Φοβάμαι ότι τελικά θα παραφρονήσω και θα κάνω κάτι ανόητο. Σκέφτομαι ακόμη και να αυτοκτονήσω. Μου φαίνεται ότι ποτέ δεν θα μπορέσω να παντρευτώ». Αφού έλαβε μια επιστολή που την παρότρυνε να μελετάει περισσότερο τη Γραφή, έγραψε: «Άρχισα να νιώθω ότι επιτέλους κάποιος ενδιαφέρθηκε να αναλύσει τα προβλήματά μου. Μου δείξατε πόσο σπουδαίο είναι να ζήσει κανείς στο νέο σύστημα του Ιεχωβά». Επομένως, αντί να στενοχωριέστε απλώς, γιατί να μη θέσετε συγκεκριμένους στόχους, ιδιαίτερα πνευματικούς, όπως το να κάνετε περισσότερα σε σχέση με τη διάδοση των καλών νέων της Βασιλείας ή το να δαπανάτε περισσότερο χρόνο στη μελέτη του Λόγου του Θεού;
Είναι αλήθεια ότι ίσως βρούμε κάποια προσωρινή ανακούφιση αν ξεκουραστούμε, αν πάμε μια βόλτα, αν κάνουμε αλλαγές στο συνηθισμένο μας πρόγραμμα ή στο περιβάλλον μας ή αν ακούσουμε απαλή μουσική. Παρ’ όλα αυτά, μπορεί να τείνουμε να σκεφτόμαστε αρνητικά και να ανησυχούμε, ανάλογα με αυτά που έχουμε διδαχτεί ή ζήσει. Γι’ αυτό, οι διανοητικές ικανότητες και η θέληση δεν είναι αρκετές για να φέρουν ειρήνη διάνοιας ή την εύνοια του Θεού. Πρέπει να μάθουμε να “ρίχνουμε κάθε ανησυχία μας πάνω στον Ιεχωβά”. Μπορούμε να κάνουμε κάτι τέτοιο “επειδή αυτός ενδιαφέρεται για εμάς”.—1 Πέτρου 5:7.
Το Προσωπικό Ενδιαφέρον του Θεού για Εσάς
Ο Δημιουργός δεν είχε σκοπό να μοιάζουν όλοι οι άνθρωποι μεταξύ τους και να αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο. Μέσω της Γραφής, έδωσε κατευθυντήριες αρχές οι οποίες είναι κατάλληλες και ικανοποιητικές για όλους. Μας έδωσε επίσης ζωντανά παραδείγματα που δείχνουν το προσωπικό ενδιαφέρον που εκδηλώνει αυτός για την ευημερία των υπηρετών του. «Ο Ιεχωβά είναι κοντά σε εκείνους που έχουν συντετριμμένη καρδιά . . . Πολλές είναι οι συμφορές του δικαίου, όμως από όλες αυτές τον ελευθερώνει ο Ιεχωβά». (Ψαλμός 34:18, 19) Μάλιστα, ο Ιεχωβά γνωρίζει τα ενδόμυχα συναισθήματά μας, ακόμη και τα προβλήματα και τα δάκρυά μας. Το εδάφιο Ψαλμός 56:8 το εκφράζει ως εξής: «Βάλε τα δάκρυά μου στο ασκί σου. Δεν είναι αυτά στο βιβλίο σου;» Άρα, όποτε βρισκόμαστε σε πραγματική ανάγκη, ακόμη και όταν είμαστε “ταλαιπωρημένοι και φτωχοί”, ο Ιεχωβά μπορεί να είναι η “βοήθειά μας και Αυτός που μας προμηθεύει διαφυγή”. (Ψαλμός 40:17) Αλλά τι απαιτείται να κάνετε εσείς για να λάβετε αυτή τη βοήθεια;
Η εκτίμηση για τις έξοχες ιδιότητες του Θεού, το “τρυφερό του έλεος”, μας βοηθάει να μη συγκεντρώνουμε υπερβολικά την προσοχή στον εαυτό μας. (2 Κορινθίους 1:3, 4) Δεν μπορούμε να ακολουθούμε τα συναισθήματά μας εγωκεντρικά και τυφλά, επειδή η ανθρώπινη καρδιά μπορεί να είναι «δόλια», οδηγώντας σε άσοφες πράξεις, ακόμη και σε ανήθικες σχέσεις. (Ιερεμίας 17:9) Λόγου χάρη, μια παντρεμένη γυναίκα στη Λατινική Αμερική ελκύστηκε από έναν γείτονά της. Υποκινούμενη από τα συναισθήματά της, χρησιμοποιούσε ως δικαιολογία το ότι ήθελε να τον «βοηθήσει». Ευτυχώς, ζήτησε πνευματική συμβουλή από ώριμους Χριστιανούς. Με αυξημένη εκτίμηση για τις ιδιότητες του Θεού, τερμάτισε τη σχέση. Τώρα λέει με χαρά: «Ο γάμος μου σώθηκε». Αναμφίβολα, όλοι θα κάνουμε καλά να καλλιεργούμε προθυμία για διδασκαλία από τον Ιεχωβά και για να τον πλησιάζουμε.—Ψαλμός 19:7-11.
Η ισχυρή πίστη, δηλαδή η βεβαιωμένη προσδοκία και η σίγουρη ελπίδα, συμβάλλει σε θετική στάση, ενώ το άγνωστο προκαλεί ανησυχία και φόβο. (Εβραίους 11:6) Στην πραγματικότητα, ο αρνητικός τρόπος σκέψης ή οι αμφιβολίες μπορούν να μας κάνουν να αποτύχουμε εκεί όπου θα μπορούσαμε να είχαμε πετύχει. Η έλλειψη πίστης δείχνει ότι είναι ανάγκη να αναπτύσσουμε μεγαλύτερη πεποίθηση στην ικανότητα που έχει ο Θεός να ενεργεί. (1 Ιωάννη 5:10) Πόσο ζωτικό είναι, λοιπόν, να βασιζόμαστε στον Θεό, ζητώντας με συχνές προσευχές βοήθεια για να ελέγχουμε τα συναισθήματά μας!—Ιακώβου 1:5.
Η εγκράτεια και η λογικότητα, επίσης, είναι ιδιότητες που χρειάζεται να καλλιεργούμε ώστε να προάγουμε ευχάριστες σχέσεις με τους άλλους. «Ο άνθρωπος που έχει διάκριση είναι ψύχραιμος στο πνεύμα», ελέγχοντας τα συναισθήματά του. (Παροιμίες 17:27) Εκτός αυτού, ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Η λογικότητά σας ας γίνει γνωστή σε όλους τους ανθρώπους», συμβάλλοντας έτσι σε εύτακτη και ειρηνική ζωή.—Φιλιππησίους 4:5.
Η αγάπη για τους άλλους προάγει τα πιο ευχάριστα συναισθήματα, εφόσον μας καθιστά πρόθυμους να τους ενθαρρύνουμε και να τους κάνουμε να νιώθουν άνετα. «Με αδελφική αγάπη, να νιώθετε τρυφερή στοργή ο ένας για τον άλλον. Στο να αποδίδετε τιμή ο ένας προς τον άλλον, να παίρνετε την πρωτοβουλία». «Η αγάπη είναι μακρόθυμη και δείχνει καλοσύνη. Η αγάπη δεν ζηλεύει, δεν κομπάζει, δεν φουσκώνει από υπερηφάνεια, δεν συμπεριφέρεται άπρεπα, δεν ζητάει τα δικά της συμφέροντα, δεν εξάπτεται. Δεν κρατάει λογαριασμό για το κακό».—Ρωμαίους 12:10· 1 Κορινθίους 13:4, 5.
Αν συνεχίσετε να καλλιεργείτε αυτές τις ιδιότητες, μπορείτε να είστε βέβαιοι για τη βοήθεια του Ιεχωβά. Όπως έγραψε ο Παύλος: «Η ειρήνη του Θεού η οποία υπερέχει από κάθε σκέψη θα περιφρουρήσει τις καρδιές σας και τις διανοητικές σας δυνάμεις μέσω του Χριστού Ιησού».—Φιλιππησίους 4:7.
Εσείς Τι Θέλετε να Κάνετε;
Μολονότι ο καθένας μας ίσως αναγνωρίζει ότι υπάρχει ανάγκη να ελέγχει κάποια συναισθήματά του καλύτερα, μπορούμε να είμαστε πεπεισμένοι ότι η πρόοδος και η απόκτηση μεγαλύτερης ευτυχίας είναι μέσα στις δυνατότητές μας. Γι’ αυτό, θα πρέπει να προσέχουμε πολύ ώστε να μην ονειροπολούμε ούτε να ενδίδουμε σε ανεξέλεγκτα συναισθήματα όπως η περιττή ανησυχία. Τουναντίον, ας αγωνιζόμαστε να καλλιεργούμε θετικά, υγιή συναισθήματα προκειμένου να έχουμε ειρήνη με τον εαυτό μας, τους συντρόφους μας και τον Θεό.
Ναι, αξίζει να είμαστε αποφασισμένοι να το κάνουμε αυτό, αποβλέποντας στην ημέρα κατά την οποία ο Ιεχωβά “θα χορτάσει την επιθυμία κάθε ζωντανού πλάσματος”. (Ψαλμός 145:16) Επομένως, να καταβάλλετε επιμελείς προσπάθειες ώστε να απολαύσετε ζωή στο ειρηνικό νέο σύστημα πραγμάτων του Θεού. Αν ενεργείτε με τέτοιον τρόπο, αυτό θα συμβάλλει και στην τωρινή σας ευτυχία—ένα αναμφίβολα πολύ επιθυμητό συναίσθημα.