Πρέπει να Γιορτάζετε τα Χριστούγεννα;
ΓΙΑ ΝΑ διευκρινιστούν οι ομοιότητες και οι διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στον Ανατολικό και τον Δυτικό τρόπο εορτασμού των Χριστουγέννων, οι πληροφορίες που ακολουθούν θα παρουσιαστούν με τη μορφή δυο επιστολών που αντάλλαξαν ένας Ιάπωνας με τον Άγγλο φίλο του. Οι πληροφορίες θα σας βοηθήσουν να δώσετε απάντηση στο ερώτημα: Πρέπει να γιορτάζω τα Χριστούγεννα;
Αγαπητέ Ντέιβιντ,
Ξανάρχισαν πάλι τα ίδια. Οι έμποροι καθοδηγούν τους ανθρώπους σαν αρχιερείς. Ο Αϊ-Βασίλης είναι ο τελετάρχης. Τα Χριστουγεννιάτικα δέντρα αποτελούν το σύμβολο της γιορτής. Γίνονται προσφορές από Χριστουγεννιάτικα γλυκά και παιχνίδια. Οι έμποροι διαδίδουν τη θρησκεία των Χριστουγέννων στην Ιαπωνία. Η αποστολή τους υπήρξε αρκετά επιτυχημένη τις τελευταίες τρεις ή τέσσερις δεκαετίες. Ένας ανυπολόγιστος αριθμός Ιαπώνων μεταστρέφονται σ’ αυτή τη «θρησκεία»—τουλάχιστον για δυο μέρες το χρόνο!
Αυτό με έχει προβληματίσει. Συχνά αναρωτιέμαι γιατί τόσοι Ιάπωνες, από τους οποίους οι περισσότεροι δεν είναι Χριστιανοί, μπορούν και γιορτάζουν μια «Χριστιανική» γιορτή. Πότε άρχισαν οι Ιάπωνες να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα σε τέτοιο βαθμό; Τι βρίσκεται πίσω από όλα αυτά;
Ψάχνοντας για την προέλευση των Χριστουγέννων στην Ιαπωνία, βρήκα την ακόλουθη ενδιαφέρουσα ιστορία. Ο Σοσέκι Νατσούμι, ένας μεγάλος συγγραφέας της εποχής των Μεϊτζί (1868-1912), έστειλε μια Χριστουγεννιάτικη κάρτα από την Αγγλία στον φημισμένο ποιητή, Σίκι Μασαόκα, περιγράφοντας τη συναρπαστική Χριστουγεννιάτικη σκηνή στο Λονδίνο στο τέλος του έτους 1900. Ο Σίκι συνέθεσε ακόμη και ένα χάικου, που είναι η μικρότερη μορφή Ιαπωνικής ποίησης, σχετικά με ένα μικρό παρεκκλήσι τη μέρα των Χριστουγέννων. Φαίνεται ότι τα Χριστούγεννα αποτελούσαν ακόμα καινοτομία στην Ιαπωνία στην αρχή του αιώνα. Πότε, λοιπόν, γιόρτασαν Χριστούγεννα για πρώτη φορά οι Ιάπωνες;
Ίσως σε ενδιαφέρει να μάθεις ότι μερικές αυθεντίες ισχυρίζονται πως τα Χριστούγεννα γιορτάζονταν στο Τζίνζα σε μια σχολή θηλέων από το όγδοο έτος των Μεϊτζί (1875). Ωστόσο, το τεύχος του The Christian Century, στην Αγγλική (Δε Κρίστιαν Σέντιουρι) παρατήρησε ότι «το έθιμο του εορτασμού των Χριστουγέννων δεν είχε καθιερωθεί στην Ιαπωνία μέχρι το 1945». Οι Ιάπωνες έβλεπαν τότε τις οικογένειες των Αμερικανών στρατιωτών και των ιεραποστόλων να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα. Μετά από την ήττα τους στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Ιάπωνες βρέθηκαν σε ένα πνευματικό κενό, και γενικά χρειάζονταν κάτι για να τους δώσει κουράγιο.
Τα Χριστούγεννα εκπλήρωσαν αυτή την ανάγκη. Όπως μπορείς να φανταστείς, οι έμποροι δεν έχασαν καθόλου χρόνο χρησιμοποιώντας τα Χριστουγεννιάτικα στολίδια για να προωθήσουν τις πωλήσεις τους στο τέλος του χρόνου. Ένας δημοσιογράφος, ο Κίμπεϊ Σίμπα, είπε ότι τα Χριστουγεννιάτικα στολίδια «τραβούσαν τους πελάτες σαν να ήταν μαγικά». «Αυτό», πρόσθεσε, «συνέβη επειδή αυτές οι διακοσμήσεις ήταν ελκυστικές και δημιουργούσαν κέφι».
Αλλά, εφόσον ζεις στην Αγγλία, Ντέιβιντ, ίσως να μη γνωρίζεις ότι οι Ιάπωνες είχαν τη συνήθεια να ανταλλάζουν δώρα στο τέλος του χρόνου πολύ πριν εμφανιστούν τα Χριστούγεννα. Τον Δεκέμβριο οι μικροπωλητές έκαναν πάντα καλές δουλειές. Τους ανθρώπους τους έπιανε αγοραστική μανία επειδή είχαν γεμάτα πορτοφόλια με το έκτακτο επίδομα για το τέλος του χρόνου. «Αυτή η ατμόσφαιρα [των Χριστουγέννων], έκανε τους ανθρώπους χαρούμενους, πρόθυμους να ξοδεύουν, και τους υποκινούσε να αγοράζουν περισσότερα οσέι-μπο [δώρα για το τέλος του χρόνου] από όσα αγόραζαν πριν· έτσι καθιερώθηκε και η χρήση των Χριστουγεννιάτικων στολιδιών», εξήγησε ο Κύριος Σίμπα.
Σήμερα, τα μεγάλα καταστήματα και οι έμποροι λιανικής πώλησης ακολουθούν το ρεύμα και επωφελούνται από το «Χριστουγεννιάτικο πνεύμα» που φαίνεται να έχει τόση μεγάλη επιτυχία. Οι κατασκευαστές παιχνιδιών και τα ζαχαροπλαστεία συγκεντρώνουν την προσοχή τους σ’ αυτή την ατμόσφαιρα για να εκμεταλλευτούν την εορταστική περίοδο. Οι πωλήσεις στο Κίντυ Λαντ, που είναι η μεγαλύτερη αλυσίδα καταστημάτων για παιχνίδια στην Ιαπωνία, είναι τέσσερις φορές περισσότερες τον Δεκέμβριο, σε σύγκριση με τους άλλους μήνες. Υπολογίζεται ότι 5 ως 10 τοις εκατό όλων των γλυκών που φτιάχνονται στην Ιαπωνία κάθε χρόνο θα μπορούσε να λεχθεί ότι είναι «Χριστουγεννιάτικα γλυκά».
Ανακάλυψα ότι μερικοί άνθρωποι ενοχλούνται επειδή βλέπουν να επικρατεί το εμπόριο στην περίοδο των Χριστουγέννων στην Ιαπωνία. Για παράδειγμα, η εφημερίδα The Daily Yomiuri (Δε Ντέιλι Γιομιούρι), παραθέτει τα σχόλια ενός Αμερικανού που ζει πολύ καιρό στην Ιαπωνία: «Οι Ιάπωνες έχουν υιοθετήσει σχεδόν όλες τις Χριστουγεννιάτικες εθιμοτυπίες, αλλά, δεν φαίνεται να υπάρχει το πνεύμα της εποχής». Εννοούσε τη θρησκευτική πτυχή των Χριστουγέννων.
Αυτό με υποκίνησε να ερευνήσω τη θρησκευτική πλευρά των Χριστουγέννων. Οι εκκλησιαζόμενοι ισχυρίζονται ότι τα Χριστούγεννα (25 Δεκεμβρίου) είναι τα γενέθλια του Χριστού. Αλλά, με κατάπληξη έμαθα από την Encyclopedia of Japanese Religions (Εγκυκλοπαίδεια των Ιαπωνικών Θρησκειών) ότι δεν μπορεί να αποδειχτεί πως ο Ιησούς γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου! Η εγκυκλοπαίδεια αναφέρει: «Ενώ η πραγματική μέρα των γενεθλίων του Ιησού δεν είναι γνωστή, τα Χριστούγεννα άρχισαν να γιορτάζονται στις 25 Δεκεμβρίου γύρω στον τρίτο αιώνα . . . Αυτή η ημερομηνία πέφτει ακριβώς τη μέρα του χειμερινού ηλιοστάσιου, και αντικατέστησε την προχριστιανική γιορτή της αναγέννησης του Ήλιου». Της αναγέννησης του ήλιου; Μα, εγώ πίστευα ότι ήταν τα γενέθλια του Ιησού. Πώς μπορούν ειλικρινείς Χριστιανοί να γιορτάζουν μια γιορτή που κάποτε ήταν ειδωλολατρική γιορτή για το χειμερινό ηλιοστάσιο; Δεν ήταν τα γενέθλια του Ιησού αλλά η γιορτή της αναγέννησης του ήλιου. Έτσι, πώς μπορούν οι εκκλησιαζόμενοι στη Δύση να επικρίνουν σαν ασυνείδητους τους Ιάπωνες επειδή αυτοί γιορτάζουν μια «Χριστιανική» γιορτή, ενώ κι αυτοί οι ίδιοι ουσιαστικά έχουν την ίδια καθιερωμένη συνήθεια;
Γι’ αυτό, Ντέιβιντ, θα το εκτιμούσα αν μπορούσες να μου απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα επειδή με ανησυχούν πολύ.
Ο φίλος σου,
Ίτσιρο
Αγαπητέ Ίτσιρο,
Σε ευχαριστώ πολύ για την επιστολή σου που εξηγεί πώς γιορτάζονται τα Χριστούγεννα στη χώρα σου. Είναι πολύ ενδιαφέρον για μας τους Δυτικούς να γνωρίζουμε πώς οι άνθρωποι στην Άπω Ανατολή γιορτάζουν μια γιορτή του Δυτικού κόσμου.
Για να είμαι ειλικρινής, είσαι απόλυτα δικαιολογημένος όταν λες ότι τα Χριστούγεννα είναι μια ειδωλολατρική γιορτή. Σχεδόν όλες οι εγκυκλοπαίδειες εξηγούν ότι η γιορτή των Χριστουγέννων προήλθε από την ειδωλολατρική γιορτή των Ρωμαίων που ονομαζόταν Σατουρνάλια και ήταν προς τιμή του αγροτικού τους θεού, του Σατούρνου.
Ναι, ακριβώς όπως εσείς οι Ιάπωνες έχετε αποδεχτεί τα Χριστούγεννα στον Βουδιστικό και Σιντοϊστικό σας πολιτισμό, έτσι και οι εκκλησίες του Χριστιανικού κόσμου έχουν αποδεχτεί ειδωλολατρικές γιορτές στην «Χριστιανική» τους παράδοση. Από μία άποψη, ίσως είναι μεγαλύτερη η αμαρτία τους, γιατί ενώ οι Ιάπωνες γιορτάζουν τα Χριστούγεννα σαν ξένη γιορτή, οι εκκλησιαζόμενοι τηρούν την ειδωλολατρική γιορτή Σατουρνάλια λες και είναι «Χριστιανική», με το να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα.
Στην πραγματικότητα, υπήρχε ένας καιρός εδώ στην Αγγλία που η τήρηση της αργίας καθώς και ο θρησκευτικός εορτασμός των Χριστουγέννων είχαν απαγορευτεί ως ειδωλολατρικές συνήθειες. Τότε κυβερνούσαν την Αγγλία οι Πουριτανοί. Επίσης, στην Αποικία του Κόλπου της Μασσαχουσέττης στη Βόρεια Αμερική, οι Πουριτανοί που είχαν φύγει από την Αγγλία λόγω των πεποιθήσεών τους απαγόρεψαν τα Χριστούγεννα και μάλιστα χρέωναν πρόστιμο σε όσους γλεντούσαν στη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Αλλά νομίζω ότι χρειάζεται να γνωρίζεις την άποψη της Αγίας Γραφής σχετικά με την ανάμειξη της Χριστιανοσύνης με ειδωλολατρικές θρησκείες. «Μη ομοζυγείτε με τους απίστους». Αυτή ήταν η προτροπή του αποστόλου Παύλου στο 2 Κορινθίους 6:14-16. Έπειτα, στο εδάφιο 17 παρέθεσε από το βιβλίο του Ησαΐα (πληροφοριακά σου αναφέρω ότι είναι από το 52:11): «Δια τούτο. Εξέλθετε εκ μέσου αυτών και αποχωρίσθητε, λέγει Κύριος, και μη εγγίσητε ακάθαρτον».
Πώς μπορούμε να παραμείνουμε χωρισμένοι από τους άπιστους ενώ συνεχίζουμε να γιορτάζουμε μια γιορτή που έχει ειδωλολατρική προέλευση; Αυτό το ερώτημα έχει υποκινήσει πολλούς ειλικρινείς Χριστιανούς να εγκαταλείψουν την παραδοσιακή γιορτή των Χριστουγέννων. (Θα σε ενδιαφέρει να ανοίξεις τη Γραφή σου στα εδάφια Ματθαίος 15:3-6 και να διαβάσεις τα λόγια του Ιησού που αναγράφονται εκεί.) Υπάρχουν, όμως, περισσότεροι λόγοι για να αποφεύγει κανείς τέτοιες γιορτές.
Αν τα γενέθλια του Ιησού δεν είναι στις 25 Δεκεμβρίου, τότε ο εορτασμός των γενεθλίων του σ’ αυτή την ημερομηνία ισοδυναμεί με ψέμα. Ακριβώς όπως ανέφερες στην επιστολή σου, πώς μπορεί να προάγει το ψέμα ένας Χριστιανός που αγαπάει την αλήθεια και έχει λάβει εντολή να είναι έντιμος; (Εφεσίους 4:25) Τα Χριστούγεννα έχουν γεμίσει από ψέματα, αν αρχίσουμε από την ίδια την ημερομηνία μέχρι και την ιστορία με τον Αϊ-Βασίλη. Ωστόσο, στους Χριστιανούς έχει λεχθεί στο εδάφιο Αποκάλυψις 22:15 ότι «πας ο αγαπών και πράττων το ψεύδος» θα καταλήξει δίχως τη θεία ευλογία της αιώνιας ζωής.
Έτσι, λοιπόν, γιατί γιορτάζουν οι λεγόμενοι Χριστιανοί στη Δύση τα Χριστούγεννα; Μια από τις αιτίες είναι η επιδίωξη εμπορικού κέρδους, ακριβώς όπως συμβαίνει στη χώρα σου. Διάβασα σχετικά με έναν Βαπτιστή λειτουργό στις Ηνωμένες Πολιτείες που θρηνολόγησε: «Αν αφαιρούσαν εντελώς την εμπορική όψη, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα έμεναν ευχαριστημένοι με τα Χριστούγεννα. Αλλά, θα μπορούσαν να αφαιρέσουν εντελώς τη θρησκευτική πλευρά και ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων δεν θα καταλάβαιναν καν τη διαφορά». Αυτά τα λόγια αληθεύουν και για την Αγγλία επίσης.
Είναι ενδιαφέρον ότι η Αγία Γραφή δείχνει πως υπάρχει ένας στενός δεσμός μεταξύ της επιδίωξης εμπορικού κέρδους και αυτού που ονομάζει «Βαβυλών η Μεγάλη». Μετά την περιγραφή για την πτώση της ‘Βαβυλώνας της Μεγάλης’ η Αγία Γραφή αναφέρει (στα εδάφια Αποκάλυψις 18:2, 11-19) τα ακόλουθα: «Και οι έμποροι της γης κλαίουσι και πενθούσι δι’ αυτήν, διότι ουδείς αγοράζει πλέον τας πραγματείας αυτών . . . Οι έμποροι τούτων, οι πλουτήσαντες απ’ αυτής, θέλουσι σταθή από μακρόθεν δια τον φόβον του βασανισμού αυτής, κλαίοντες και πενθούντες».
Μπορείς να αναγνωρίσεις τη ‘Βαβυλώνα τη Μεγάλη’; Ποιοι έχουν δώσει στους ‘εμπόρους της γης’ εδώ στην Αγγλία και στην Ιαπωνία, ανυπολόγιστα κέρδη, διαδίδοντας ψεύτικες διδασκαλίες για τα Χριστούγεννα; Δεν είναι οι θρησκείες του λεγόμενου Χριστιανικού κόσμου; Ναι, έχω μάθει από τις μελέτες μου ότι η ‘Βαβυλώνα η Μεγάλη’ αντιπροσωπεύει την παγκόσμια αυτοκρατορία της ψεύτικης θρησκείας η οποία περιλαμβάνει και τον λεγόμενο Χριστιανικό κόσμο.
Τι νομίζεις ότι πρέπει να κάνουμε; Εμένα με βοήθησε η αφήγηση της Αγίας Γραφής σχετικά με τη ‘Βαβυλώνα τη Μεγάλη’ να αποφασίσω τι έπρεπε να κάνω. Το εδάφιο Αποκάλυψις 18:4 προτρέπει: «Εξέλθετε εξ αυτής ο λαός μου, δια να μη συγκοινωνήσητε εις τας αμαρτίας αυτής, και να μη λάβητε εκ των πληγών αυτής».
‘Το να εξέλθω από αυτήν’, δηλαδή, να εγκαταλείψω τη θρησκεία που προάγει το ψέμα, σήμαινε αποφασιστική δράση από μέρους μου. Δεν ήταν εύκολο να αποσπαστώ από όλες τις συνήθειες που συνδέονται με τα Χριστούγεννα. Τα Χριστούγεννα εδώ στην Αγγλία είναι μια κοινωνική καθώς και μια θρησκευτική γιορτή. Χρειάστηκε να επιστρατεύσω θάρρος για να είμαι διαφορετικός από τους άλλους. Τα λόγια που διάβασα στο εδάφιο Παροιμίαι 29:25 αποδείχτηκαν πολύ υποβοηθητικά για μένα: «Ο φόβος του ανθρώπου στήνει παγίδα· ο δε πεποιθώς επί Κύριον θέλει είσθαι εν ασφαλεία».
Κατανόησα αυτά τα σημεία με τη βοήθεια των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Χιλιάδες άνθρωποι στην Αγγλία έχουν κάνει το ίδιο βήμα και ‘έχουν εξέλθει από τη Βαβυλώνα τη Μεγάλη’ με όλες τις ψεύτικες θρησκευτικές της συνήθειες, που περιλαμβάνουν και τη γιορτή των Χριστουγέννων. Αλλά, αυτό δεν σημαίνει ότι εμείς δεν τιμούμε τον Ιησού Χριστό. Τον τιμούμε, όχι με το να δείχνουμε το «Χριστουγεννιάτικο πνεύμα» μόνο μια φορά το χρόνο, αλλά με το να εκδηλώνουμε ένα πνεύμα που είναι ίδιο με εκείνο που εκδήλωνε ο Χριστός, ολόκληρο το χρόνο.
Ο ειλικρινής σου φίλος,
Ντέιβιντ
(Βλέπε Εφεσίους 4:20-24· Φιλιππησίους 2:1-6· Κολοσσαείς 3:1-14 σχετικά με το πνεύμα που είναι ίδιο με εκείνο που εκδήλωνε ο Χριστός, και που προσπαθούν να καλλιεργήσουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά.—Ο Εκδότης.)
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 4]
Οι έμποροι είναι σαν αρχιερείς. Ο Αϊ-Βασίλης είναι ο τελετάρχης
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 5]
Οι έμποροι χρησιμοποίησαν τα Χριστούγεννα για να προωθήσουν τις πωλήσεις τους στο τέλος του χρόνου
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 5]
Αυτό με υποκίνησε να ερευνήσω τη θρησκευτική πλευρά των Χριστουγέννων
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]
«Εξέλθετε εκ μέσου αυτών . . . και μη εγγίσητε ακάθαρτον»
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]
«Και οι έμποροι της γης κλαίουσι και πενθούσι δι’ αυτήν»
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 7]
«Ο φόβος του ανθρώπου στήνει παγίδα· ο δε πεποιθώς επί Κύριον θέλει είσθαι εν ασφαλεία»