Ερωτήσεις από Αναγνώστες
◼ Είναι κατάλληλο να επιτρέψει ένας Χριστιανός να γίνει νεκροψία σε ένα συγγενή;
Η Αγία Γραφή δεν αναφέρεται άμεσα στο ζήτημα της νεκροψίας, αλλά υπάρχουν μερικές σχετικές Βιβλικές σκέψεις που μπορεί να εξετάσει ένας Χριστιανός. Και έπειτα μπορεί να πάρει μια προσωπική απόφαση στο φως τέτοιων εδαφίων και της ιδιομορφίας που παρουσιάζει η δεδομένη περίπτωση.
Η νεκροψία είναι μια χειρουργική (ανατομή) εξέταση ενός πτώματος για να καθοριστεί η αιτία του θανάτου. Μπορεί να προμηθεύσει επίσης πληροφορίες για τα αποτελέσματα και τη φύση της αρρώστιας. Η άποψη μερικών θρησκειών για τις νεκροψίες έχει επηρεαστεί από αντιγραφικές διδασκαλίες. Για παράδειγμα, μια καθολική εγκυκλοπαίδεια δηλώνει: «Το σώμα του νεκρού θα πρέπει να το μεταχειριστούμε με σεβασμό ως την προηγούμενη κατοικία της ψυχής του . . . Είναι προορισμένο να εγερθεί με την ψυχή του, στη διάρκεια της γενικής ανάστασης, σε αιώνια ζωή . . . Μπορεί να υπάρχει ένα διάστημα μεταξύ του ιατρικού θανάτου και της αναχώρησης της ψυχής». Ωστόσο, η Αγία Γραφή δείχνει ότι όταν ένα άτομο (μια ζωντανή ψυχή) πεθάνει, γίνεται μια νεκρή ψυχή. (Γένεσις 2:7· 7:21-23· Λευιτικόν 21:1, 11) Όμως τι θα πούμε για το σώμα του; Τόσο για ‘τους υιούς των ανθρώπων’ όσο και για τα ‘κτήνη’, διαβάζουμε: «Τα πάντα έγειναν εκ του χώματος και τα πάντα επιστρέφουσιν εις το χώμα». (Εκκλησιαστής 3:18-20) Στην ανάσταση, ο Θεός δεν θα εγείρει το σώμα που θα έχει ήδη γίνει χώμα πριν από πολύ καιρό, αλλά θα προμηθεύσει ένα σώμα όπως θελήσει ο ίδιος.—Βλέπε 1 Κορινθίους 15:38, 47, 48.
Μπορούμε να εξετάσουμε μια άλλη πλευρά της Βιβλικής άποψης για τους νεκρούς σε σχέση με τη νεκροψία. Ο Θεός πρόσταξε τον Ισραήλ: «Δεν θέλετε κάμει εντομίδας εις το σώμα σας δια νεκρόν, ουδέ γράμματα στικτά θέλετε εγχαράξει επάνω σας. Εγώ είμαι ο Κύριος [Ιεχωβά (ΜΝΚ)]». (Λευιτικόν 19:28· Δευτερονόμιον 14:1, 2· Ιερεμίας 47:5· Μιχαίας 5:1) Ναι, οι δούλοι του Θεού δεν έπρεπε να μιμηθούν τα γύρω έθνη με το να παραμορφώνουν και αυτοί τη σάρκα τους είτε για να δείξουν τη λύπη τους για τους νεκρούς είτε για άλλους εσφαλμένους θρησκευτικούς λόγους. Αυτή η εντολή πρέπει επίσης να ενθάρρυνε τους Ισραηλίτες να δείχνουν σεβασμό για τα σώματά τους ως δημιουργήματα του Θεού.—Ψαλμός 100:3· 139:14· Ιώβ 10:8.
Παρόμοια οι Χριστιανοί πρέπει να έχουν κατάλληλο σεβασμό για τη ζωή και το σώμα τους, που τα έχουν αφιερώσει στον Θεό. (Ρωμαίους 12:1) Μερικοί έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτή η γεμάτη σεβασμό άποψη για το σώμα πρέπει να διαμορφώνει τη γνώμη τους για τις νεκροψίες. Πιστεύουν ότι, εκτός και αν υπάρχει αναγκαστικός λόγος, θα προτιμούσαν να μην υποβληθεί το σώμα ενός αγαπημένου συγγενή σε μια μεταθανάτια ανατομή (νεκροψία). Ίσως γνωρίζουν ότι σε μερικά μέρη το αίμα που αφαιρέθηκε από πτώματα έχει χρησιμοποιηθεί για μεταγγίσεις ή για άλλους σκοπούς, στους οποίους δεν θα ήθελαν να έχουν καμιά ανάμειξη.a
Γιατί τότε, έχουν επιτρέψει μερικοί Χριστιανοί να γίνει νεκροψία; Αντιλαμβάνονται ότι η Αγία Γραφή δεν αναφέρεται σαφώς σ’ αυτή την ιατρική διαδικασία. Ίσως επίσης να έχουν παρατηρήσει ότι οι Ισραηλίτες στην Αίγυπτο επέτρεψαν στους Αιγύπτιους γιατρούς να βαλσαμώσουν τον Ιακώβ και τον Ιωσήφ, πράγμα που προφανώς περιλάμβανε χειρουργικές ενέργειες για την αφαίρεση εσωτερικών οργάνων. (Γένεσις 50:2, 3, 26) Σε ορισμένες περιπτώσεις σήμερα, ο νόμος της χώρας απαιτεί να γίνει νεκροψία. Για παράδειγμα, αν ένα νέο, υγιές άτομο πεθάνει χωρίς να υπάρχει κάποια φανερή αιτία, ίσως είναι υποχρεωτική η νεκροψία. Είναι φανερό ότι όταν ο νόμος απαιτεί να γίνει νεκροψία, οι Χριστιανοί θυμούνται τη συμβουλή να ‘υποτάσσονται στις ανώτερες εξουσίες’.—Ρωμαίους 13:1, 7· Ματθαίος 22:21.
Ακόμη και στην περίπτωση που ένα άτομο ήταν κάτω από ιατρική παρακολούθηση και γι’ αυτό είναι γνωστή η πιθανή αιτία του θανάτου του, μια νεκροψία μπορεί να προμηθεύσει χρήσιμες πληροφορίες. Παιδιά που είναι στη ζωή ίσως επιθυμούν να μάθουν την ακριβή αιτία έτσι ώστε να αυξήσουν τις πληροφορίες για το ιατρικό ιστορικό της οικογένειάς τους. Τέτοια πληροφορία θα μπορούσε να επηρεάσει μάλιστα τον μελλοντικό τρόπο ζωής ή θεραπείας τους. Υπάρχουν και άλλοι λόγοι επίσης, για τους οποίους μερικοί έχουν επιτρέψει να γίνει νεκροψία. Μια έκθεση νεκροψίας τεκμηριωμένη με μελέτες των ιστών ίσως δώσει τη δυνατότητα σε μια οικογένεια να πάρει κάποιο βοήθημα ή αποζημίωση για όφελος των επιζώντων, όταν για παράδειγμα η έκθεση παρέχει απόδειξη ανθράκωσης του πνεύμονος, μιας αρρώστιας που σχετίζεται με τα ανθρακωρυχεία. Μερικοί πιστεύουν μάλιστα ότι μια νεκροψία θα μπορούσε να αυξήσει τη διανοητική τους ειρήνη με το να τους βοηθήσει να κατανοήσουν τι προκάλεσε ή δεν προκάλεσε το θάνατο κάποιου προσφιλούς ατόμου. Ίσως να περιλαμβάνονται επίσης και άτομα έξω από τον οικογενειακό κύκλο. Οι συγγενείς ίσως να αισθάνονται ειλικρινά ότι επιτρέποντας μια νεκροψία θα μπορούσαν να βοηθήσουν ένα γιατρό να κατανοήσει την πορεία της αρρώστιας και έτσι ίσως να είναι καλύτερα εφοδιασμένος για να θεραπεύσει άλλους.
Επομένως, είναι κατάλληλο να δείχνουν οι Χριστιανοί σεβασμό για το σώμα τους, αλλά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να εξετάσουν για να αποφασίσουν αν θα επιτρέψουν να γίνει μια νεκροψία σε μια συγκεκριμένη περίπτωση.
[Υποσημειώσεις]
a Σχετικά με την πιθανή χρήση μερών του ανθρώπινου σώματος για μεταμοσχεύσεις, βλέπε περιοδικό Η Σκοπιά 15 Ιουνίου 1980, σελ. 31.