Πώς Αντιμετωπίζεται το Ηθικό Πρόβλημα του να Είναι Κανείς Φτωχός

«ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ είναι φτωχοί επειδή είναι τεμπέληδες», ισχυρίστηκε ένας Αφρικανός γιατρός. «Η πόλη είναι γεμάτη χασομέρηδες. Αν πραγματικά ήθελαν, θα μπορούσαν να βρουν δουλειά. Δεν υπάρχει λόγος να είναι κανείς φτωχός σήμερα».

Χωρίς αμφιβολία μερικοί άνθρωποι είναι τεμπέληδες και η τεμπελιά μπορεί να οδηγήσει στη φτώχεια. Η Αγία Γραφή αναφέρει: «Ολίγος ύπνος, ολίγος νυσταγμός, ολίγη συμπλοκή των χειρών εις τον ύπνον· έπειτα η πτωχεία σου έρχεται ως ταχυδρόμος, και η ένδειά σου ως ανήρ ένοπλος». (Παροιμίαι 24:33, 34) Ωστόσο, πολλοί φτωχοί άνθρωποι δεν είναι καθόλου τεμπέληδες. Για παράδειγμα, εξετάστε την περίπτωση του ανθρώπου που έγραψε: «Ως αυτή την ώρα πεινάμε, διψάμε, γυρνάμε με κουρέλια, ξυλοδαρμένοι, από τόπο σε τόπο χωρίς σπίτι». (1 Κορινθίους 4:11, ΝΔΜ) Αδιόρθωτος τεμπέλης; Απίθανο. Τα λόγια αυτά γράφτηκαν από τον απόστολο Παύλο. Εκείνος διάλεξε να ζήσει μια ζωή με περιορισμένα οικονομικά μέσα, έτσι ώστε να μπορέσει να ασχοληθεί καλύτερα με τη Χριστιανική διακονία. Μερικές από τις στερήσεις του οφείλονταν επίσης σε καταστάσεις που ήταν πέρα από τον έλεγχό του, όπως όταν συνέβαινε θρησκευτικός διωγμός.

Σήμερα, οι περισσότεροι από τους φτωχούς στον κόσμο είναι θύματα καταστάσεων που είναι πέρα από τον έλεγχό τους—ίσως η έλλειψη εκπαίδευσης, η χειροτέρευση των τοπικών οικονομιών ή οι πολιτικές αναταραχές. Πολλοί μοχθούν από το πρωί μέχρι αργά το βράδυ και μόλις που καταφέρνουν να βγάλουν το ψωμί τους. Έτσι, οι ευκαιρίες να βελτιωθούν οικονομικά με ανέντιμα μέσα μπορεί να φαίνονται ελκυστικές, ίσως και απαραίτητες. Πράγματι, μερικοί επιχειρηματολογούν ότι η Αγία Γραφή δικαιολογεί μια ηθική παρέκκλιση κάπου-κάπου! Άλλωστε αναφέρει: «Τον κλέπτην δεν αποστρέφονται, εάν κλέπτη δια να χορτάση την ψυχήν αυτού, όταν πεινά». Και κάποιος σοφός άνθρωπος προσευχήθηκε: «Μήποτε ευρεθείς πτωχός κλέψω».—Παροιμίαι 6:30· 30:8, 9.

Εντιμότητα—Η Θέση της Αγίας Γραφής

Μήπως πράγματι αυτά τα Γραφικά εδάφια υπονοούν ότι επιδοκιμάζεται η ανεντιμότητα; Ας τα εξετάσουμε με τα συμφραζόμενά τους. Αφού αναγνωρίζεται ότι οι άνθρωποι δεν καταφρονούν τον κλέφτη που κλέβει για να γεμίσει το άδειο στομάχι του, το εδάφιο Παροιμίαι 6:31 συνεχίζει: «Αλλ’ εάν πιασθή, θέλει αποδώσει επταπλάσια· θέλει δώσει πάντα τα υπάρχοντα της οικίας αυτού». Με άλλα λόγια, όταν ο κλέφτης συλλαμβάνεται, αντιμετωπίζει την πλήρη ποινή του νόμου. Πληρώνει για το έγκλημά του! Γι’ αυτό, αντί να ενθαρρύνουν την κλοπή, αυτά τα λόγια προειδοποιούν τους φτωχούς ανθρώπους ότι η κλοπή μπορεί να καταλήξει σε πρόσθετη οικονομική απώλεια, ατίμωση γι’ αυτούς και τις οικογένειές τους, και απώλεια του αυτοσεβασμού τους.

Αλλά τι θα πούμε για την προσευχή του σοφού ανθρώπου; Αυτός ζήτησε να μη βρεθεί φτωχός και ‘κλέψει και λάβει το όνομα του Θεού του επί ματαίω’. (Παροιμίαι 30:9) Ναι, η ανεντιμότητα από μέρους ενός ατόμου που ομολογεί ότι υπηρετεί τον Ιεχωβά μπορεί να φέρει μομφή στο όνομα του Θεού και στην εκκλησία του λαού Του. Ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Ο κηρύττων να μη κλέπτωσι κλέπτεις;» Αν μερικοί καθ’ ομολογίαν Χριστιανοί έκλεβαν, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει το να ‘βλασφημείται το όνομα του Θεού μεταξύ των εθνών’.—Ρωμαίους 2:21, 24.

Δικαιολογημένα, λοιπόν, η Αγία Γραφή δηλώνει: «Καλήτερος ο πτωχός ο περιπατών εν τη ακεραιότητι αυτού, παρά τον διεστραμμένον τας οδούς αυτού, και αν ήναι πλούσιος». (Παροιμίαι 28:6) Αν και ο απόστολος Παύλος είχε λίγα πράγματα κατά καιρούς, ποτέ δεν παρέβλεψε ή δεν κατέφυγε στην ανεντιμότητα. Απεναντίας, έγραψε: «Ο κλέπτων ας μη κλέπτη πλέον, μάλλον δε ας κοπιάζη εργαζόμενος το καλόν με τας χείρας αυτού, δια να έχη να μεταδίδη εις τον χρείαν έχοντα».—Εφεσίους 4:28.

Η Λύση: Εμπιστοσύνη στον Θεό

Όμως τι θα πούμε για εκείνους που εργάζονται σκληρά, αλλά δεν μπορούν να κερδίσουν αρκετά για να φροντίσουν τις οικογένειές τους; Δικαιολογείται στην περίπτωσή τους η ανεντιμότητα ή ακόμη και η κλοπή, ειδικά αν κάποιο μέλος της οικογένειας αρρωστήσει ή αν παρουσιαστεί κάτι επείγον; Μερικοί το νομίζουν αυτό. Ένας κάτοικος μιας αφρικανικής χώρας είπε: «Στη χώρα μας αν είσαι έντιμος δεν θα ζήσεις. Αν θέλεις να επιβιώσεις, θα πρέπει να κάνεις αρκετές παρεκκλίσεις στο δρόμο της ζωής σου».

Ωστόσο, σε όλη την Αφρική βλέπει κανείς συχνά τις λέξεις «Εμπιστέψου στον Θεό» ζωγραφισμένες σε φορτηγά, εκτεθειμένες σε πινακίδες στους τοίχους, και τυπωμένες σε χαλκομανίες και σε αυτοκόλλητα για αυτοκίνητα. Η ίδια η Αγία Γραφή αναφέρει: ‘Να εμπιστεύεσαι στον Ιεχωβά με όλη σου την καρδιά’. (Παροιμίαι 3:5, ΜΝΚ) Η ανεντιμότητα δεν θα μπορούσε ποτέ να εναρμονιστεί μ’ αυτή τη Γραφική νουθεσία. Αλλά είναι το να εμπιστεύεσαι στον Θεό πραγματικά μια πρακτική απάντηση στο ηθικό πρόβλημα του να είσαι φτωχός;

Ως διάκονος του Θεού, ο απόστολος Παύλος πέρασε τέτοιες κακουχίες όπως ‘πείνα και δίψα, έλλειψη τροφής, ψύχος και γυμνότητα’. (2 Κορινθίους 11:27) Σίγουρα ο Παύλος θα πρέπει να είχε αναρωτηθεί για το πώς θα επιβίωνε! Αλλά ύστερα από 25 περίπου χρόνια Χριστιανικής πείρας, μπορούσε να γράψει: «Εξεύρω να ταπεινόνωμαι, εξεύρω και να περισσεύωμαι· εν παντί τόπω και κατά πάντα είμαι δεδιδαγμένος και να χορτάζωμαι και να πεινώ, και να περισσεύωμαι και να υστερώμαι· τα πάντα δύναμαι δια του ενδυναμούντος με». (Φιλιππησίους 4:12, 13) Ναι, ο Παύλος εμπιστευόταν στον Θεό.

Ο Παύλος αντιλαμβανόταν ότι οι Γραφικές αρχές δεν είναι μάταια, ιδεαλιστικά λόγια. Είναι οδηγίες από έναν ζωντανό Θεό, πρόθυμο να βοηθήσει και να υποστηρίξει εκείνους που επιδιώκουν να τις εφαρμόσουν. Ένας αρχαίος προφήτης είπε: ‘Οι οφθαλμοί του Ιεχωβά περιτρέχουσι δια πάσης της γης, δια να δειχθή δυνατός υπέρ των εχόντων την καρδίαν αυτών τελείαν προς αυτόν’.—2 Χρονικών 16:9.

Ευλογήθηκαν Επειδή Εμπιστεύτηκαν στον Θεό

Γιατί είναι τόσο δύσκολο για τους περισσότερους ανθρώπους να εμπιστευτούν στον Θεό; Αναμφίβολα επειδή η θρησκεία τους έχει αποτύχει να τους δώσει επαρκείς λόγους για να το κάνουν αυτό. Οι εκκλησίες έχουν παρουσιάσει τον Θεό ανώνυμο, αφηρημένη έννοια, απρόσωπο, πέρα από την ανθρώπινη αντίληψη. Αλλά μέσω της μελέτης της Αγίας Γραφής, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν γνωρίσει τον Θεό, όχι σαν κάποια αφηρημένη δύναμη, αλλά ως κάποιο Πρόσωπο με όνομα. (Έξοδος 6:3· Εβραίους 9:24, ΜΝΚ) Έχουν μάθει ότι έχει ιδιότητες που τον καθιστούν άξιο της εμπιστοσύνης μας. Για παράδειγμα, σύμφωνα με το εδάφιο Έξοδος 34:6, ο Ιεχωβά είναι «Θεός οικτίρμων και ελεήμων, μακρόθυμος και πολυέλεος, και αληθινός [έχει άφθονη στοργική καλοσύνη και αλήθεια, ΜΝΚ]». Οι Μάρτυρες εμπιστεύονται στον Θεό και συνειδητοποιούν ότι ‘έχει άφθονη αλήθεια’. Γι’ αυτό, έχουν πλήρη πεποίθηση στην υπόσχεσή του να φέρει ένα νέο κόσμο απαλλαγμένο από την τρομερή φτώχεια που πλήττει τώρα ένα τόσο μεγάλο τμήμα της ανθρώπινης φυλής.—2 Πέτρου 3:13.

Έτσι, εκατομμύρια Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν αποδείξει ότι είναι πρακτικό να εμπιστεύεσαι στον Θεό. Για παράδειγμα, η Ροζαλίν, μια Μάρτυρας στη Σιέρα Λεόνε, εργάζεται σκληρά από τις πέντε το πρωί μέχρι αργά τη νύχτα για να αποκτήσει τροφή και ρουχισμό για τον εαυτό της και τα έξι παιδιά της. Η ίδια αναφέρει: «Πολλοί λένε ότι δεν είναι δυνατόν να ζήσεις μια έντιμη ζωή, αλλά ξέρω ότι αυτό δεν είναι αληθινό. Μερικές φορές έχω προβλήματα και δεν ξέρω πώς θα λυθούν. Αλλά ξέρω ότι αν ζω μια έντιμη ζωή όλα θα πάνε καλά. Έτσι, προσπαθώ σκληρά να μη δυσαρεστώ τον Ιεχωβά».

Ένας συγγραφέας ανέφερε: «Ο φτωχός άνθρωπος που δεν έχει τίποτα στην κοιλιά του χρειάζεται την ελπίδα . . . περισσότερο από το ψωμί». Ναι, η απελπισία, η απόγνωση και η χρόνια δυστυχία είναι βάσανα που μπορούν να είναι πιο οδυνηρά από την πείνα. Αλλά εκείνος που φτάνει στο σημείο να γνωρίσει τον Θεό και να τον εμπιστευτεί δεν πρέπει να υποκύψει στην απόγνωση. «Εργάζομαι σκληρά τώρα», προσθέτει η Ροζαλίν, «αλλά έχω χαρά επειδή ξέρω ότι έρχεται ο καιρός που δεν θα είμαι αναγκασμένη να μοχθώ μ’ αυτόν τον τρόπο. Τώρα εργάζομαι για να εξοικονομώ φαγητό για μένα και την οικογένειά μου, αλλά στο νέο κόσμο του Ιεχωβά θα υπάρχει αφθονία τροφής. Έτσι, τώρα έχω ελπίδα και χαρά, πράγματα που δεν είχα ποτέ πριν γνωρίσω τον Ιεχωβά».—Παράβαλε Ησαΐας 25:6· Αποκάλυψις 21:3, 4.

Αληθινά, εκείνοι που εμπιστεύονται στον Θεό μπορεί ακόμη να δοκιμάζουν οικονομικές πιέσεις, όπως και ο απόστολος Παύλος. Αλλά ποτέ δεν χρειάζεται να καταφεύγουν στην παραβίαση των νόμων του Θεού για να επιβιώσουν οικονομικά. Ο ψαλμωδός Δαβίδ είπε: «Νέος ήμην και ήδη εγήρασα, και δεν είδον δίκαιον εγκαταλελειμμένον ουδέ το σπέρμα αυτού ζητούν άρτον». (Ψαλμός 37:25) Ναι, ο Θεός φροντίζει και ευλογεί εκείνους που βάζουν τα συμφέροντά του πρώτα στη ζωή τους.—Ματθαίος 6:25-33.

Έτσι, αν είστε φτωχοί, «μη αποκάμητε πράττοντες το καλόν». (2 Θεσσαλονικείς 3:13) Ποτέ μην καταφεύγετε στον ηθικό συμβιβασμό. Οικοδομήστε μια σχέση με τον Θεό και στηριχτείτε σ’ αυτόν για να σας βοηθήσει να αντεπεξέλθετε στα προβλήματα και στις δυσκολίες της ζωής. Εκείνοι που υπηρετούν τον Ιεχωβά και εμπιστεύονται απόλυτα σ’ αυτόν ενθαρρύνονται: «Ταπεινώθητε . . . υπό την κραταιάν χείρα του Θεού, δια να σας υψώση εν καιρώ, και πάσαν την μέριμναν υμών ρίψατε επ’ αυτόν, διότι αυτός φροντίζει περί υμών».—1 Πέτρου 5:6, 7.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]

«Ο φτωχός άνθρωπος που δεν έχει τίποτα στην κοιλιά του χρειάζεται την ελπίδα . . . περισσότερο από το ψωμί»

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά βοηθούν ανθρώπους να θέσουν την εμπιστοσύνη τους στον Θεό