Ερωτήσεις από Αναγνώστες

Πώς θεωρούν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά την αγορά κλοπιμαίων;

Οι Χριστιανοί αποφεύγουν να έχουν εν γνώσει τους οποιαδήποτε συμμετοχή σε αγορά κλεμμένων εμπορευμάτων ή πραγμάτων.

Η κλοπή είναι σίγουρα κάτι το εσφαλμένο. Ο Νόμος του Θεού στον Ισραήλ δήλωνε κατηγορηματικά: «Μη κλέψης». (Έξοδος 20:15· Λευιτικόν 19:11) Αν έπιαναν κάποιον κλέφτη, αυτός έπρεπε να καταβάλει διπλάσια, τετραπλάσια ή πενταπλάσια αποζημίωση, ανάλογα με τις περιστάσεις.

Από τα αρχαία χρόνια, οι κλέφτες προσπαθούσαν να μεταβιβάσουν σε άλλους τα κλοπιμαία για να βγάλουν γρήγορο κέρδος και για να μη συλληφθούν με τις αποδείξεις της ενοχής τους. Γι’ αυτόν το λόγο, συχνά πουλάνε τα κλοπιμαία σε χαμηλή τιμή ώστε πολλοί αγοραστές το βρίσκουν δύσκολο να αρνηθούν την προσφορά. Μια τέτοιου είδους συνήθεια μπορεί να περιλαμβανόταν σ’ αυτό που διαβάζουμε στο εδάφιο Έξοδος 22:1: «Εάν τις κλέψη βουν ή πρόβατον και σφάξη αυτό ή πωλήση αυτό, θέλει πληρώσει πέντε βόας αντί του βοός και τέσσαρα πρόβατα αντί του προβάτου».

Ο Ραβίνος Εϊμπραχάμ Τσιλ, διαβλέποντας τις πιθανές προεκτάσεις τέτοιων νόμων, γράφει: «Απαγορεύεται να αγοράσει ή να δεχτεί κάποιος κλεμμένα υπάρχοντα, ακόμα και όταν αυτά δεν φαίνεται να είναι κλεμμένα. Συνεπώς, δεν πρέπει κάποιος να αγοράσει ένα κατσίκι από έναν ποιμένα, επειδή μπορεί ο ποιμένας να κάνει την πώληση εν αγνοία του εργοδότη του και σκοπεύει να κατακρατήσει τα χρήματα».—Το Μιτζβότ—Οι Εντολές και η Διασαφήνισή Τους (The Mitzvot—The Commandments and Their Rationale).

Στην πραγματικότητα, ωστόσο, ο νόμος του Θεού δεν απαγορεύει το ‘να αγοράσει κάποιος ένα κατσίκι από έναν ποιμένα’ απλώς και μόνο επειδή υποπτεύεται ότι ο ποιμένας μπορεί να κατακρατήσει τα χρήματα του εργοδότη του, πουλώντας έτσι, στην ουσία, ένα κλεμμένο κατσίκι. Από την άλλη πλευρά όμως, οι δούλοι του Ιεχωβά δεν θα πρέπει να έχουν συνειδητά συμμετοχή σε μια αγορά (είτε πρόκειται για κατσίκι είτε για οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο) όταν φαίνεται καθαρά ότι αυτό δεν ανήκει στον πωλητή ή ότι μπορεί να είναι κλεμμένο. Ο νόμος του Θεού δείχνει ότι Αυτός θεωρεί σεβαστή την ατομική περιουσία, ενώ ο κλέφτης αποστερεί τον κάτοχο από την περιουσία του. Κάποιος που αγοράζει εν γνώσει του κάτι κλεμμένο μπορεί να μην είναι ο πραγματικός κλέφτης, αλλά η αγορά του μειώνει την πιθανότητα να πάρει κάποτε ο ιδιοκτήτης την περιουσία του πίσω.—Παροιμίαι 16:19· παράβαλε 1 Θεσσαλονικείς 4:6.

Όλοι μας καταλαβαίνουμε ότι οι αγοραστές—είτε είναι νοικοκυρές είτε υπεύθυνοι για τις αγορές σε μια εταιρία—επιδιώκουν να αγοράζουν εμπορεύματα στην καλύτερη τιμή. Οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο ψάχνουν να βρουν καλές τιμές, προσπαθούν να αναβάλλουν τις αγορές που έχουν να κάνουν μέχρι την εποχή στην οποία οι τιμές είναι χαμηλές ή ψωνίζουν σε τιμές χονδρικής ή από καταστήματα που έχουν μειωμένα πάγια έξοδα και επομένως καλύτερες τιμές. (Παροιμίαι 31:14) Ωστόσο, αυτή η επιθυμία να κάνει κάποιος συμφέρουσες αγορές πρέπει να έχει ηθικά όρια. Τα όσια άτομα στις μέρες του Νεεμία αρνούνταν να πραγματοποιήσουν αγορές το Σάββατο, ακόμα και αν θα μπορούσαν να έχουν συμφέρουσες συναλλαγές εκείνες τις μέρες. (Νεεμίας 10:31· παράβαλε Αμώς 8:4-6). Κάτι παρόμοιο ισχύει και για τους Χριστιανούς. Η από μέρους τους απόρριψη της κλοπής τούς βοηθάει να ελέγχουν οποιοδήποτε πειρασμό να αγοράσουν αγαθά σε χαμηλή τιμή τα οποία προφανώς είναι κλεμμένα.

Μπορεί να είναι γενικά γνωστό ότι ορισμένοι πωλητές εμπορεύονται κλοπιμαία. Ή μια τιμή που αναφέρεται εμπιστευτικά μπορεί να είναι τόσο ασυνήθιστα χαμηλή ώστε κάθε φυσιολογικό άτομο θα έφτανε στο συμπέρασμα ότι τα εμπορεύματα έχουν πιθανότατα αποκτηθεί παράνομα. Ακόμα και ο νόμος της χώρας μπορεί να αναγνωρίζει την ανάγκη αυτής της λογίκευσης. Ένας τόμος νομολογίας σχολιάζει:

«Σύμφωνα με την αρχή της γνώσης της παράνομης προέλευσης, δεν είναι αναγκαίο ο κατηγορούμενος να γνωρίζει από ποιον ή μέσω ποιου κλάπηκε η περιουσία, ή πότε ή από πού κλάπηκε, ή τις περιστάσεις κάτω από τις οποίες κλάπηκε, αλλά αρκεί να γνωρίζει ότι ήταν κλεμμένη. . . . Μερικά δικαστήρια θεωρούν πως η γνώση της παράνομης προέλευσης επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι ο εναγόμενος απέκτησε την περιουσία κάτω από τέτοιες περιστάσεις που θα έπειθαν έναν άνθρωπο συνηθισμένης νοημοσύνης και αντίληψης ότι αυτή ήταν κλεμμένη».

Αυτός είναι ένας ακόμη σοβαρός λόγος ώστε ο Χριστιανός να αποφεύγει να αγοράζει κλοπιμαία. Το να αγοράζει τέτοιου είδους αγαθά θα μπορούσε να τον κάνει παραβάτη του νόμου. Πολλοί άνθρωποι δεν διστάζουν καθόλου να παραβιάσουν το νόμο αν δουν ότι μπορούν να ξεφύγουν. Αυτό όμως δεν αληθεύει για τους αληθινούς Χριστιανούς, οι οποίοι θέλουν να ‘υποτάσσονται στις ανώτερες εξουσίες’. Το να είναι νομοταγείς τους προστατεύει από το να υποστούν δίωξη ως κακοποιοί και συμβάλλει στο να έχουν καλή συνείδηση ενώπιον του Ιεχωβά.—Ρωμαίους 13:1, 4, 5.

Ο φίλος του Θεού, ο Αβραάμ, έθεσε ένα θαυμάσιο παράδειγμα σε σχέση με τη συνείδηση. Στην εποχή του, τέσσερις βασιλιάδες από την Ανατολή νίκησαν τους βασιλιάδες του μέρους όπου κατοικούσε ο Λωτ και έκλεψαν πολλά πολύτιμα πράγματα με το να λαφυραγωγήσουν εκείνη την περιοχή. Ο Αβραάμ καταδίωξε τους εχθρούς, τους νίκησε και πήρε πίσω τα κλοπιμαία. Ο βασιλιάς των Σοδόμων είπε στον Αβραάμ: ‘Λάβε εις εαυτόν τα υπάρχοντα’ ως ανταμοιβή. Αντί γι’ αυτό, ο Αβραάμ επέστρεψε όλα τα αγαθά στο δικαιωματικό τους κάτοχο, λέγοντας: «Δεν θέλω λάβει από πάντων των ιδικών σου . . . δια να μη είπης, Εγώ επλούτισα τον Άβραμ».—Γένεσις 14:1-24.

Οι Χριστιανοί δεν ενδιαφέρονται για κανένα οικονομικό όφελος που είναι πιθανόν να προέρχεται από κλοπιμαία. Ο Ιερεμίας έγραψε: «Ως πέρδιξ επωάζουσα ωά, τα οποία δεν εγέννησεν, είναι ο άνθρωπος ο επισωρεύων πλούτον, τον οποίον δεν εκέρδισε δικαίως». (Ιερεμίας 17:11, ΛΧ) Έτσι, πέρα από το ότι εκδηλώνουν σοφία με το να μην παραβιάζουν τους νόμους του Καίσαρα που αφορούν κλεμμένη περιουσία, οι Χριστιανοί επιθυμούν να διακρατούν τη δικαιοσύνη του Θεού με το να αρνούνται να έχουν οποιαδήποτε σχέση με το αδίκημα της κλοπής. Κατάλληλα, ο Δαβίδ έγραψε: «Κάλλιον το ολίγον του δικαίου παρά ο πλούτος πολλών ασεβών».—Ψαλμός 37:16.