Μπορείτε να Αντιμετωπίσετε την Απογοήτευση!
ΣΚΕΦΤΕΙΤΕ σε τι άσχημη θέση βρίσκεται ένας 23χρονος άντρας. Έχει μόνο περιορισμένη μόρφωση και στην εργασία του παίρνει μικρό μισθό. Έχει αποκλείσει κάθε σκέψη για γάμο και για ικανοποιητική ζωή. Δεν είναι παράξενο που η μητέρα του λέει: «Είναι πάρα πολύ λυπημένος και απογοητευμένος». Η περίπτωση αυτού του νεαρού είναι χαρακτηριστική εκατομμυρίων άλλων περιπτώσεων. Για τον έναν ή για τον άλλο λόγο, άνθρωποι από όλες τις κοινωνικές θέσεις είναι απογοητευμένοι.
Η απογοήτευση είναι «ένα βαθύ, χρόνιο αίσθημα ή κατάσταση ανασφάλειας, αποθάρρυνσης και έλλειψης ικανοποίησης που προέρχεται από απραγματοποίητες επιθυμίες, εσωτερικές συγκρούσεις ή άλλα άλυτα προβλήματα». (Τρίτο Νέο Διεθνές Λεξικό του Γουέμπστερ [Webster’s Third New International Dictionary]) Νιώθουμε απογοήτευση όταν προσπαθούμε πολύ σκληρά να κάνουμε κάτι αλλά δεν έχουμε επιτυχία. Αισθανόμαστε ότι προσκρούουμε συνεχώς σε εμπόδια, σαν να χτυπάμε το κεφάλι μας σε έναν πέτρινο τοίχο, χωρίς να έχουμε καμιά πιθανότητα επιτυχίας. Όλοι μας έχουμε νιώσει αυτό το συναίσθημα.
Ορισμένα άτομα που εργάζονται σε δουλειές που φαίνεται να μην τους προσφέρουν ικανοποίηση μπορεί να νιώθουν ανάξια. Αν κανείς δεν τις προσέχει ή δεν τις ευχαριστεί για την εργασία τους, οι σύζυγοι και οι μητέρες που παλεύουν με τις καθημερινές ανησυχίες και τα κοπιαστικά καθήκοντα μπορεί να μη νιώθουν ικανοποίηση και να αισθάνονται ότι δεν τις εκτιμούν. Οι νεαροί που αντιμετωπίζουν δοκιμασίες στο σχολείο μπορεί να απογοητεύονται στην προσπάθειά τους να λάβουν κάποια εκπαίδευση. Μερικά μέλη μειονοτήτων μπορεί να αισθάνονται αναστατωμένα και δυστυχισμένα επειδή βλέπουν ότι πέφτουν θύματα άδικων διακρίσεων. Επιχειρηματίες που προσπαθούν έντιμα να προσφέρουν καλής ποιότητας προϊόντα ή καλές υπηρεσίες μπορεί να καταστραφούν οικονομικά από ασυνείδητους και ανέντιμους ανταγωνιστές. Αυτές και άλλες παρόμοιες εμπειρίες προκαλούν απογοήτευση και κάνουν πολλά άτομα να νιώθουν απελπισμένα.
Ένας σοφός άντρας που έζησε πριν από αιώνες μπόρεσε να εκφράσει την απογοήτευσή του με λόγια τα οποία μπορούμε να καταλάβουμε. Ο βασιλιάς του Ισραήλ, ο Σολομών, είπε: «Παρετήρησα εγώ εν πάσι τοις έργοις μου τα οποία έκαμον αι χείρες μου, και εν παντί τω μόχθω τον οποίον εμόχθησα, και ιδού, τα πάντα ματαιότης και θλίψις πνεύματος, και ουδέν όφελος υπό τον ήλιον. Διότι τις ωφέλεια εις τον άνθρωπον από παντός του μόχθου αυτού και από της θλίψεως της καρδίας αυτού, εις τα οποία μοχθεί υπό τον ήλιον; Επειδή πάσαι αι ημέραι αυτού είναι πόνος, και οι μόχθοι αυτού λύπη· και την νύκτα έτι η καρδία αυτού δεν κοιμάται· είναι και τούτο ματαιότης». (Εκκλησιαστής 2:11, 22, 23) Τα λόγια του Σολομώντα εκφράζουν την απελπισία που αισθάνονται τόσο πολλά άτομα καθώς προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις απογοητεύσεις που τους στερούν τη δυνατότητα να ζήσουν μια ανταμειφτική ζωή.
Οι άνθρωποι που είναι απογοητευμένοι μπορεί να πέσουν ακόμα και σε απόγνωση. Σε εξαιρετικά δύσκολες περιπτώσεις μερικοί έχουν εγκαταλείψει τον αγώνα, με το να αποσυρθούν από την κοινωνία και να ζήσουν στο περιθώριο. Ορισμένοι για να αποκτήσουν εκείνο που νομίζουν ότι δικαιούνται έχουν καταφύγει στο έγκλημα και στη βία. Οι συνεχείς πιέσεις έχουν καταστρέψει γάμους και οικογενειακούς δεσμούς.
Πολλοί από εμάς ίσως χρειάζεται να καταβάλλουμε μεγάλες προσπάθειες καθώς αναζητούμε τρόπους για να αντιμετωπίσουμε την απογοήτευση. Παρά τα όσα κάνουμε, τα πράγματα μπορεί να φαίνεται ότι χειροτερεύουν. Το εδάφιο Παροιμίαι 13:12 λέει: «Η ελπίς αναβαλλομένη ατονίζει την καρδίαν». Η σωματική μας και η πνευματική μας ευημερία μπορεί να βρίσκεται σε κίνδυνο. Είναι απελπιστική η κατάσταση; Πρέπει να ζούμε με διαρκή απογοήτευση ως συνέπεια των αδυναμιών και των λαθών μας; Μπορούν να γίνουν ορισμένες πρακτικές ενέργειες για να αντιμετωπίσουμε την απογοήτευση προκειμένου να απολαύσουμε μια πιο ικανοποιητική ζωή; Ας δούμε.
Ορισμένοι Τρόποι για να Αντιμετωπίσουμε την Απογοήτευση
Όταν έχουμε ένα πρόβλημα και χρειαζόμαστε συμβουλή, πάμε συνήθως σε ένα ώριμο, έμπειρο άτομο το οποίο μπορούμε να εμπιστευτούμε. Τα εδάφια Παροιμίαι 3:5, 6 συστήνουν: ‘Έλπιζε επί [Να εμπιστεύεσαι στον, ΜΝΚ] Ιεχωβά εξ όλης σου της καρδίας και μη επιστηρίζεσαι εις την σύνεσίν σου· εν πάσαις ταις οδοίς σου αυτόν γνώριζε, και αυτός θέλει διευθύνει τα διαβήματά σου’. Πρακτική συμβουλή μπορεί να βρεθεί στο Λόγο του Θεού, την Αγία Γραφή. Σκεφτείτε μερικά παραδείγματα της ενόρασης που παρέχει αυτή.
Η απογοήτευση μπορεί να σχετίζεται με τις προσπάθειες που κάνει κάποιος για να εξοικονομήσει τα προς το ζην. Για παράδειγμα, η κοσμική μας εργασία μπορεί να είναι ικανοποιητική, αλλά ο χαμηλός μισθός μπορεί να είναι μια πηγή αποθάρρυνσης. Αγαπάμε την οικογένειά μας και θέλουμε το καλύτερο για αυτήν. Ωστόσο, φαίνεται πως η ανησυχία που έχουμε να ανταποκριθούμε στις οικονομικές μας υποχρεώσεις δεν έχει τέλος. Μπορεί να κάνουμε υπερωρίες ή ακόμα να πιάσουμε και δεύτερη δουλειά. Έπειτα από λίγο η ζωή μοιάζει με ένα βαρετό κύκλο φαγητού, ύπνου και δουλειάς. Παρ’ όλα αυτά, οι λογαριασμοί συσσωρεύονται, τα χρέη αυξάνουν και η απογοήτευση μεγαλώνει.
Ο πρώτιστος σκοπός της κοσμικής εργασίας είναι να καλύπτει τις ανάγκες μας. Αλλά πόσα πράγματα χρειαζόμαστε; Ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Δεν εφέραμεν ουδέν εις τον κόσμον, φανερόν ότι ουδέ δυνάμεθα να εκφέρωμεν τι· έχοντες δε διατροφάς και σκεπάσματα, ας αρκώμεθα εις ταύτα». Μήπως προσπαθούμε να αποκτήσουμε περισσότερα από αυτά και να έχουμε ό,τι έχουν ή ό,τι μπορούν να αποκτήσουν οι άλλοι; Αν έτσι έχουν τα πράγματα, μπορεί να υποστούμε τις συνέπειες υπό τη μορφή απογοήτευσης. Ο Παύλος προειδοποίησε: «Όσοι . . . θέλουσι να πλουτώσι πίπτουσιν εις πειρασμόν και παγίδα και εις επιθυμίας πολλάς ανοήτους και βλαβεράς, αίτινες βυθίζουσι τους ανθρώπους εις όλεθρον και απώλειαν. Διότι ρίζα πάντων των κακών είναι η φιλαργυρία, την οποίαν τινές ορεγόμενοι απεπλανήθησαν από της πίστεως και διεπέρασαν εαυτούς με οδύνας πολλάς». (1 Τιμόθεον 6:7-10) Μια έντιμη αξιολόγηση των υλικών μας επιδιώξεων μπορεί να αποκαλύψει μερικά πράγματα που δεν είναι απολύτως αναγκαία. Μερικές λογικές προσαρμογές όσον αφορά την οικονομία καθώς και ένας πιο μετριοπαθής τρόπος ζωής μπορεί να αποδειχτούν πολύ υποβοηθητικά για τη μείωση της απογοήτευσής μας.
Οι φυσικές επιθυμίες που παραμένουν ανικανοποίητες δημιουργούν μεγάλη απογοήτευση. Για παράδειγμα, είναι φυσικό για μια νεαρή γυναίκα να αισθάνεται ισχυρή τάση να παντρευτεί και να απολαμβάνει την ασφάλεια και τη θερμή στοργή που προσφέρει η οικογενειακή ζωή. Μπορεί να καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για να γίνει πιο ελκυστική φορώντας ρούχα της τελευταίας μόδας ή χρησιμοποιώντας μέσα καλλωπισμού, και μπορεί να γίνει ένθερμη αναγνώστρια περιοδικών που δίνουν συμβουλές στους ερωτευμένους. Η γυναίκα μπορεί να πηγαίνει στη μια κοινωνική συγκέντρωση μετά την άλλη ελπίζοντας να συναντήσει κάποιο κατάλληλο άτομο—όλα χωρίς αποτέλεσμα. Τα χρόνια περνούν και η απογοήτευση γίνεται αβάσταχτη. Πάνω στην απελπισία της μπορεί να μπει στον πειρασμό να παντρευτεί ένα ακατάλληλο άτομο. Ή, ακόμα χειρότερα, για να ικανοποιήσει τη λαχτάρα της για στοργή, μπορεί να αναμειχτεί σε ανήθικη διαγωγή.
Σε μια τέτοια περίπτωση, η υπομονή και η καλή κρίση είναι ζωτικές. Ο γάμος με ένα ακατάλληλο άτομο—ιδιαίτερα με κάποιο άτομο που δεν πιστεύει στον Ιεχωβά—θα ήταν σοβαρό λάθος. (1 Κορινθίους 7:39· 2 Κορινθίους 6:14, 15) Η ανηθικότητα αναπόφευκτα δεν οδηγεί σε τίποτα άλλο παρά σε μεγάλες στενοχώριες και απελπισία. (Παροιμίαι 6:32, 33) Η ειλικρινής αυτοεξέταση σε συνδυασμό με ένα λογικό χειρισμό του ζητήματος μπορεί να βοηθήσουν. Το ‘πράο και ήσυχο πνεύμα’ μπορεί να ελκύσει το σωστό είδος γαμήλιου συντρόφου πολύ περισσότερο από ό,τι τα κομψά ρούχα ή τα ασυνήθιστα καλλυντικά. (1 Πέτρου 3:3, 4) Αντί να βασίζεστε στις συχνά μυωπικές ή επιπόλαιες συμβουλές των κοσμικών ειδικών, είναι ζωτικό να προστρέξετε στον Πρωτουργό του γάμου για να μάθετε τι χρειάζεται μια σύζυγος για να είναι αγαπητή και πολύτιμη. (Παροιμίαι, κεφάλαιο 31) Οι άγαμοι άντρες και οι άγαμες γυναίκες θα πρέπει να προσπαθούν να εκδηλώνουν τις ιδιότητες που θα επιθυμούσαν από ένα σύντροφο. Πόσο σοφό είναι να επιζητούμε υγιή συναναστροφή με άτομα που σέβονται τις Γραφικές αρχές. Αν εφαρμόζουμε αυτές τις αρχές στη ζωή μας, οι προοπτικές μας για έναν ευτυχισμένο γάμο θα είναι απείρως καλύτερες. Ακόμα και αν ο γάμος δεν πραγματοποιηθεί αμέσως, το να ενεργείτε σε αρμονία με τις Γραφές θα σας φέρει χαρά και θα κάνει τη ζωή σας ως άγαμο άτομο πολύ ανταμειφτική.
Ένα βαρύ φορτίο υποχρεώσεων μπορεί να μας φέρει σε απόγνωση. Μπορεί να υπάρχει πίεση από όλες τις πλευρές. Ανησυχούμε για τις πιεστικές ανάγκες της οικογένειάς μας, και ο εργοδότης μας μπορεί να μην ικανοποιείται ποτέ. Οι συγγενείς μας μπορεί να περιμένουν να τους βοηθάμε κάθε φορά που αντιμετωπίζουν κάποια σοβαρή κατάσταση. Εξαιτίας των πολλών πιέσεων, ένας μακρύς κατάλογος από προσωπικά ζητήματα που τα έχουμε παραμελήσει περιμένει απελπισμένα να ασχοληθούμε μαζί του. Μπορεί να φαίνεται ότι ο χρόνος μας και οι δυνάμεις μας πρέπει να διοχετευτούν σε ένα σωρό διαφορετικές κατευθύνσεις ταυτόχρονα. Η απογοήτευση μπορεί να μεταβληθεί σε απόγνωση, και μπορεί να αισθανόμαστε έτοιμοι να παραιτηθούμε. Συνεπώς, τι θα πρέπει να κάνουμε;
Θα ήταν σοφό από μέρους μας να αξιολογήσουμε εκ νέου τις προτεραιότητες που έχουμε θέσει. Εφόσον υπάρχει κάποιο όριο σε όσα μπορούμε να κάνουμε, είναι αδύνατον να ικανοποιούμε κάθε απαίτηση των άλλων. Πρέπει να περιορίσουμε τα ζητήματα στα ‘πιο σπουδαία πράγματα’. (Φιλιππησίους 1:10, ΜΝΚ) Στο κάτω-κάτω, ‘ένας ζωντανός σκύλος είναι καλύτερος από ένα νεκρό λιοντάρι’. (Εκκλησιαστής 9:4) Μερικές υποχρεώσεις είναι άμεσες και δεν μπορούμε να τις παραμερίσουμε, ενώ εκείνες που δεν είναι τόσο σοβαρές ίσως πρέπει να περιμένουν. Ίσως έχουμε αναλάβει όλη την ευθύνη για ορισμένα καθήκοντα στα οποία θα έπρεπε να συμμετέχουν και άλλοι. Ίσως χρειαστεί να απαλλαγούμε εντελώς από μερικές ευθύνες αν δεν είναι απαραίτητες. Αν και στην αρχή αυτό μπορεί να προκαλέσει αναστάτωση ή μπορεί να στενοχωρήσει μερικούς, πρέπει να σεβόμαστε τους σωματικούς και συναισθηματικούς μας περιορισμούς.
Μια εξαντλητική αρρώστια μπορεί να φέρει τρομερή απογοήτευση, επειδή μπορεί να μας αναγκάσει να μείνουμε στο κρεβάτι επί μέρες ή εβδομάδες. Ο έντονος πόνος μπορεί να μας κάνει δυστυχισμένους. Αναζητώντας θεραπεία μπορεί να πηγαίνουμε από γιατρό σε γιατρό ή μπορεί να παίρνουμε πολλά φάρμακα ή βιταμίνες ελπίζοντας ότι θα μας κάνουν κάποιο καλό. Παρ’ όλα αυτά, μπορεί να συνεχίσουμε να υποφέρουμε και μπορεί να αρχίσουμε να αναρωτιόμαστε αν αξίζει να αγωνίζεται κανείς για να ζει.
Αυτό ίσως είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να αποκατασταθεί μόνο στο νέο κόσμο του Θεού. (2 Πέτρου 3:13· παράβαλε Ησαΐας 33:24, ΛΧ). Εφόσον οι άνθρωποι είναι ατελείς, οι γιατροί και τα φάρμακα δεν μπορούν να κάνουν και πολλά πράγματα. Από ένα σημείο και μετά ίσως χρειαστεί να δεχτούμε τα παθήματα που υποφέρουμε ως μέρος της ζωής. Ο απόστολος Παύλος είχε ‘σκόλοπα [αγκάθι, ΜΝΚ] στη σάρκα’, ίσως κάποια πάθηση στα μάτια του ή σε άλλο μέρος του σώματός του, τόσο ενοχλητική ώστε επανειλημμένα προσευχήθηκε για ανακούφιση. (2 Κορινθίους 12:7-10) Αλλά ο Θεός δεν θεράπευσε τον Παύλο, και πιθανόν ο απόστολος έπρεπε να αγωνίζεται με αυτή την πάθηση μέχρι το θάνατό του. Ζούσε με το πάθημά του, δεν ζητούσε να τον λυπηθούν και ποτέ δεν έχασε τη χαρά του. (2 Κορινθίους 7:4) Μολονότι ο δίκαιος άνθρωπος Ιώβ υπέφερε μεγάλες ταλαιπωρίες, διατήρησε την πίστη του στον Ιεχωβά, και αυτό οδήγησε σε πλούσια ανταμοιβή. (Ιώβ 42:12, 13) Αν είμαστε δούλοι του Θεού, μπορούμε να βρούμε δύναμη να συνεχίσουμε με το να στοχαζόμαστε αυτά τα παραδείγματα και με το να προσευχόμαστε στον Ιεχωβά για βοήθεια.—Ψαλμός 41:1-3, ΜΝΚ.
Ισχυροί Παρά τις Απογοητεύσεις
Ο λαός του Ιεχωβά μπορεί να είναι πνευματικά ισχυρός παρά τις απογοητεύσεις. Για παράδειγμα, μολονότι μπορεί να πρέπει να υπομείνουμε αρρώστιες, είναι δυνατόν να παραμένουμε ‘υγιείς στην πίστη’ με το να εκμεταλλευόμαστε στο πλήρες τις πνευματικές προμήθειες του Θεού. (Τίτον 2:1, 2) Ενώ μπορεί να είμαστε απογοητευτικά φτωχοί από υλική άποψη, μπορούμε να είμαστε καταπληκτικά πλούσιοι πνευματικά.
Με το να βασιζόμαστε στον Θεό για σοφία και δύναμη, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις απογοητεύσεις που ίσως αναπτυχτούν από διάφορες οικογενειακές καταστάσεις. Για παράδειγμα, σκεφτείτε την Αβιγαία, τη σύζυγο του Νάβαλ. Εκείνος ήταν «σκληρός, και κακός εις τας πράξεις αυτού», και το ίδιο το όνομά του σημαίνει «Άφρων· Ανόητος». Πόσο απογοητευτικό πρέπει να ήταν το να ζει με έναν τέτοιον άνθρωπο! Ωστόσο, η Αβιγαία παρέμεινε «καλή εις την σύνεσιν» και δεν απελπίστηκε. Μάλιστα, τόσο συνετά ήταν τα λόγια και οι πράξεις της στη διάρκεια μιας κρίσιμης κατάστασης ώστε έπεισε τον Δαβίδ να μην ανταποδώσει τις προσβολές και την αγνωμοσύνη του Νάβαλ με το να χύσει αίμα, αποτυγχάνοντας έτσι να εμπιστευτεί στον Ιεχωβά.—1 Σαμουήλ 25:2-38.
Ακόμα και αν μια κατάσταση η οποία σχετίζεται με κάποιον που είναι συνταυτισμένος με τη Χριστιανική εκκλησία μας προκαλεί απογοήτευση, μπορούμε να υπομείνουμε χάρη στη δύναμη που δίνει ο Ιεχωβά. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι η πιθανότατα απογοητευτική συμπεριφορά του Διοτρεφή δεν σταμάτησε τον θεοσεβή Γάιο από το να κάνει το καλό και έτσι να απολαύσει ευτυχία και πλούσιες πνευματικές ευλογίες.—Πράξεις 20:35· 3 Ιωάννου 1-10.
Απογοήτευση μπορεί να προκύψει αν επιθυμούμε να υπηρετήσουμε τους ομοπίστους μας στην εκκλησία αλλά μας παραβλέπουν όταν άλλοι διορίζονται ως πρεσβύτεροι ή διακονικοί υπηρέτες. Εντούτοις, αντί να αφήνουμε την απογοήτευση να μας καταβάλλει, ας επιζητούμε να ενισχυόμαστε πνευματικά και να επιτρέπουμε στο πνεύμα του Θεού να παράγει σε εμάς την καλή καρποφορία του σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό. (Γαλάτας 5:22, 23) Στη διάρκεια των 40 χρόνων που δαπάνησε ο Μωυσής στη Μαδιάν, ο Θεός βοήθησε να αναπτυχτούν μέσα του σε υψηλότερο βαθμό η πραότητα, η υπομονή και οι άλλες ιδιότητες που απαιτούνταν για να τα βγάλει πέρα με τις δυσκολίες και τις απογοητεύσεις που θα αντιμετώπιζε ως ηγέτης των Ισραηλιτών. Παρόμοια, ο Ιεχωβά μπορεί να μας προετοιμάζει για μελλοντικά προνόμια υπηρεσίας τα οποία μπορεί να λάβουμε αν παραμείνουμε πνευματικά ισχυροί και δεν ενδώσουμε στην απογοήτευση.
Ανακούφιση από την Απογοήτευση—Σύντομα!
Άσχετα με τη φύση τους, θα τελειώσουν ποτέ οι απογοητεύσεις μας; Η κατάστασή μας μπορεί να φαίνεται απελπιστική σε εμάς αλλά όχι και στον Δημιουργό μας, τον Ιεχωβά Θεό. Εκείνος δεν υπόκειται σε απογοήτευση. Μέσω του προφήτη Ησαΐα, ο Θεός είπε: «Ούτω θέλει είσθαι ο λόγος μου ο εξερχόμενος εκ του στόματός μου· δεν θέλει επιστρέψει εις εμέ κενός, αλλά θέλει εκτελέσει το θέλημά μου και θέλει ευοδωθή εις ό,τι αυτόν αποστέλλω». (Ησαΐας 55:11) Εφόσον ο Ιεχωβά έχει όλη τη δύναμη και την εξουσία, τίποτα δεν είναι αδύνατον για αυτόν. (Μάρκος 10:27) Οι υποσχέσεις του να φέρει ατελείωτες ευλογίες στο λαό του είναι σίγουρο ότι θα εκπληρωθούν.—Ιησούς του Ναυή 21:45.
Η αμφιβολία και η αβεβαιότητα αποτελούν κύρια στοιχεία της απογοήτευσης. Αντίθετα, ωστόσο, ‘πίστη είναι η βεβαιωμένη προσδοκία ελπιζομένων πραγμάτων’. (Εβραίους 11:1, ΜΝΚ) Η πίστη στον Θεό παρέχει την εγγύηση ότι όλες οι ελπίδες μας που βασίζονται στην Αγία Γραφή θα πραγματοποιηθούν στο πλήρες. Το γενικό θέμα της Αγίας Γραφής τονίζει την υπόσχεση του Ιεχωβά για την κυβέρνηση της Βασιλείας, υπό την οποία η γη θα γίνει ένας τέλειος παράδεισος όπου οι δίκαιοι άνθρωποι θα ζουν με χαρά για πάντα. (Ψαλμός 37:11, 29) Καθετί το κακό—περιλαμβανομένης και της απογοήτευσης—θα εξαφανιστεί, γιατί ο Θεός θα ‘χορτάσει [ικανοποιήσει, ΜΝΚ] την επιθυμία παντός ζώντος’.—Ψαλμός 145:16.
Μέχρι να γίνουν πραγματικότητα αυτές οι ευλογίες, όλοι εμείς θα περάσουμε απογοητεύσεις. Αλλά η ελπίδα από τις Γραφές μπορεί να μας δώσει το κουράγιο και το σθένος να υπομένουμε. Η σοφή συμβουλή που βρίσκουμε στην Αγία Γραφή μπορεί να μας δείξει πώς να χρησιμοποιούμε καλή κρίση και λογικότητα με τέτοιον τρόπο που θα φέρει σταθερότητα στη ζωή μας και ειρήνη στην καρδιά μας. Παρ’ όλες τις απογοητεύσεις μας, μπορούμε να νιώσουμε ‘την ειρήνη του Θεού την υπερέχουσα πάντα νου’. (Φιλιππησίους 4:6, 7) Συνεπώς η μάχη ενάντια στην απογοήτευση δεν είναι μάταιη. Με τη βοήθεια του Ιεχωβά μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε σήμερα και να τη νικήσουμε στο μέλλον.
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 31]
Ο Θεός μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε την απογοήτευση, όπως βοήθησε τον Ιώβ, τον Μωυσή, την Αβιγαία και τον Παύλο