Η Αξία του Πάπυρου Νας

ΠΩΣ μπορεί να χρονολογήσει κανείς με ακρίβεια ένα αρχαίο Εβραϊκό Βιβλικό χειρόγραφο; Αυτό το πρόβλημα αντιμετώπισε ο Δρ Τζον Τσ. Τρέβερ το 1948 όταν είδε για πρώτη φορά το Ρόλο του Ησαΐα της Νεκράς Θαλάσσης. Η μορφή των εβραϊκών γραμμάτων τον προβλημάτισε. Ήξερε ότι τα γράμματα ήταν το κλειδί για την ηλικία του Ρόλου του Ησαΐα της Νεκράς Θαλάσσης, αλλά με ποια θα μπορούσε να τα συγκρίνει; Το συμπέρασμά του ήταν σωστό: Μόνο με τη γραφή του Πάπυρου Νας. Γιατί; Τι είναι αυτό το χειρόγραφο, και από πού προήλθε;

Ο Πάπυρος Νας αποτελείται από τέσσερα μόνο αποσπάσματα που περιέχουν 24 γραμμές Εβραϊκού κειμένου, μήκους περίπου 7,5 έως 12,5 εκατοστών. Του δόθηκε το όνομα του Γ. Λ. Νας, του γραμματέα της Εταιρίας της Βιβλικής Αρχαιολογίας, ο οποίος είχε αποκτήσει τον πάπυρο από κάποιον Αιγύπτιο έμπορο το 1902. Δημοσιεύτηκε από τον Σ. Α. Κουκ τον επόμενο χρόνο στα Πρακτικά (Proceedings) εκείνης της εταιρίας και δόθηκε ως προσφορά στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ στην Αγγλία, όπου και παραμένει μέχρι σήμερα. Η αξία αυτού του αποσπάσματος σε πάπυρο έγκειται στην ηλικία του. Οι λόγιοι το χρονολόγησαν στο δεύτερο ή στον πρώτο αιώνα Π.Κ.Χ., επομένως ήταν το αρχαιότερο φύλλο Εβραϊκού χειρογράφου που είχε βρεθεί ποτέ.

Όταν ο Δρ Τρέβερ σύγκρινε μια έγχρωμη διαφάνεια του Πάπυρου Νας με το ρόλο που είχε μπροστά του, εξέτασε σχολαστικά τη μορφή και το σχήμα τού κάθε γράμματος. Χωρίς αμφιβολία, έμοιαζαν πάρα πολύ. Ακόμα και έτσι, του φαινόταν αδύνατον ότι το μεγάλο χειρόγραφο, που είχε πρόσφατα ανακαλυφτεί, υπήρχε πιθανότητα να είναι τόσο παλιό σε ηλικία όσο ο Πάπυρος Νας. Αργότερα, όμως, ο τρόπος σκέψης του αποδείχτηκε σωστός. Ο Ρόλος του Ησαΐα της Νεκράς Θαλάσσης ανήκε στο δεύτερο αιώνα Π.Κ.Χ.!

Τα Περιεχόμενα του Πάπυρου Νας

Μια ανάλυση του κειμένου του Πάπυρου Νας αποκαλύπτει ότι και οι 24 γραμμές του είναι ελλιπείς, καθώς και από τις δυο άκρες λείπει κάποια λέξη ή μερικά γράμματα. Περιέχει μέρη από τις Δέκα Εντολές που βρίσκονται στο 20ό κεφάλαιο του βιβλίου Έξοδος, μαζί με μερικά εδάφια από το 5ο και το 6ο κεφάλαιο του βιβλίου Δευτερονόμιον. Άρα αυτό δεν ήταν ένα συνηθισμένο Βιβλικό χειρόγραφο αλλά ένα μικτό κείμενο που είχε κάποιον ειδικό σκοπό. Ήταν προφανώς μέρος μιας διδακτικής συλλογής που σκοπό είχε να υπενθυμίζει σε κάποιον Ιουδαίο τα καθήκοντά του προς τον Θεό. Το τμήμα του εδαφίου που άρχιζε με το εδάφιο Δευτερονόμιον 6:4, και το οποίο ονομάζεται Σεμά, επαναλαμβανόταν συχνά. Αυτό το εδάφιο λέει: ‘Άκουε, Ισραήλ· Ιεχωβά ο Θεός ημών είναι είς Ιεχωβά’.

Σε αυτό το εδάφιο το Τετραγράμματο, ΓΧΒΧ, «Ιεχωβά», εμφανίζεται δυο φορές στην τελευταία γραμμή του πάπυρου, καθώς επίσης σε άλλα πέντε μέρη. Εμφανίζεται άλλη μια φορά αλλά λείπει το πρώτο γράμμα του.

Η Σεμά, ειδικά, είχε σκοπό να τονίζει «τη μια και μόνη προσωπικότητα του Θεού». Σύμφωνα με το Ιουδαϊκό Ταλμούδ (Μπεραχότ 19α), στην τελευταία λέξη, Εχάδ («Ένας»), «πρέπει να δινόταν ιδιαίτερη έμφαση όταν προφερόταν με το να τονίζεται κάθε συλλαβή». (Γ. Ο. Ε. Έστερλι και Γκ. Χ. Μποξ) Σε σχέση με τον Θεό, αυτό το μακρόσυρτο Εχάδ διακήρυττε επίσης τη μοναδικότητά Του.

Σήμερα, ο Πάπυρος Νας έχει πολλούς ισότιμούς του, ειδικά ανάμεσα στους ρόλους που βρέθηκαν κατά μήκος των ακτών της Νεκράς Θαλάσσης κοντά στο Κουμράν. Λεπτομερής ανάλυση έχει επιβεβαιώσει ότι πολλά από αυτά τα χειρόγραφα χρονολογούνται από τον πρώτο και το δεύτερο αιώνα Π.Κ.Χ.a Μολονότι ο Πάπυρος Νας δεν αποτελεί πια το αρχαιότερο γνωστό Εβραϊκό χειρόγραφο, εξακολουθεί να παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον. Παραμένει το μόνο τόσο παλιό Εβραϊκό Βιβλικό χειρόγραφο που έχει ανακαλυφτεί στην Αίγυπτο.

[Υποσημειώσεις]