Ζωή Μετά το Θάνατο—Πώς, Πού, Πότε; — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

Ζωή Μετά το Θάνατο—Πώς, Πού, Πότε;

Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ και Ζωοδότης του ανθρώπου εγγυάται προσωπικά ότι ο θάνατος δεν τερματίζει κατ’ ανάγκη τη ζωή του ανθρώπου για πάντα. Επιπλέον, ο Θεός μάς διαβεβαιώνει ότι είναι δυνατόν, όχι μόνο να ζήσουμε ξανά για μια περιορισμένη χρονική διάρκεια, αλλά να ζήσουμε με την προοπτική να μην αντιμετωπίσουμε ποτέ πια το θάνατο! Ο απόστολος Παύλος το είπε αυτό απλά, αλλά και με πεποίθηση: «[Ο Θεός] έχει δώσει εγγύηση σε όλους τους ανθρώπους με το ότι τον έχει αναστήσει [τον Χριστό Ιησού] από τους νεκρούς».—Πράξεις 17:31.

Ωστόσο, αυτό εξακολουθεί να αφήνει αναπάντητα τρία βασικά ερωτήματα: Πώς μπορεί να επανέλθει στη ζωή ένα νεκρό άτομο; Πότε θα συμβεί αυτό; Πού έρχεται σε ύπαρξη αυτή η καινούρια ζωή; Σε όλο τον κόσμο, έχουν δοθεί διάφορες απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, αλλά ένα ουσιώδες στοιχείο για να βρούμε την αλήθεια σε αυτό το ζήτημα είναι να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει στους ανθρώπους όταν πεθαίνουν.

Αποτελεί η Αθανασία την Απάντηση;

Μια πολύ κοινή πεποίθηση είναι ότι ένα τμήμα του ανθρώπου είναι αθάνατο και ότι πεθαίνει μόνο το σώμα. Ασφαλώς θα έχετε ακούσει αυτόν τον ισχυρισμό. Το τμήμα το οποίο ισχυρίζονται πως είναι αθάνατο αποκαλείται είτε «ψυχή» είτε «πνεύμα». Λέγεται ότι επιζεί όταν πεθαίνει το σώμα και συνεχίζει να ζει κάπου αλλού. Για να είμαστε ειλικρινείς, αυτή η πεποίθηση δεν πηγάζει από την Αγία Γραφή. Είναι αλήθεια ότι οι αρχαίοι Εβραίοι Βιβλικοί χαρακτήρες απέβλεπαν πράγματι σε ζωή μετά το θάνατο, αλλά όχι μέσω επιβίωσης κάποιου αθάνατου τμήματος του εαυτού τους. Απέβλεπαν με πεποίθηση σε μια μελλοντική επάνοδο σε ζωή στη γη μέσω του θαύματος της ανάστασης.

Ο πατριάρχης Αβραάμ είναι ένα εξέχον παράδειγμα ατόμου που είχε πίστη στη μελλοντική ανάσταση των νεκρών. Περιγράφοντας την προθυμία που έδειξε ο Αβραάμ να προσφέρει τον γιο του Ισαάκ σε θυσία, τα εδάφια Εβραίους 11:17-19 μας λένε: «Μέσω πίστης ο Αβραάμ, όταν δοκιμάστηκε, ουσιαστικά πρόσφερε τον Ισαάκ, . . . αλλά αυτός θεώρησε ότι ο Θεός μπορούσε να τον εγείρει ακόμη και από τους νεκρούς· από όπου και τον έλαβε με παραβολικό τρόπο», εφόσον ο Θεός δεν απαίτησε να θυσιαστεί ο Ισαάκ. Επιβεβαιώνοντας περαιτέρω την παλιά πεποίθηση των Ισραηλιτών ότι θα επανέρχονταν στη ζωή σε μεταγενέστερο χρόνο (και όχι ότι θα υπήρχε άμεση συνέχιση της ζωής τους στο πνευματικό βασίλειο), ο προφήτης Ωσηέ έγραψε: «Εκ χειρός άδου [του κοινού τάφου του ανθρωπίνου γένους] θέλω ελευθερώσει αυτούς, εκ θανάτου θέλω σώσει [ανακτήσει, ΜΝΚ] αυτούς».—Ωσηέ 13:14.

Έτσι, πότε εισχώρησε στην Ιουδαϊκή σκέψη και στις Ιουδαϊκές πεποιθήσεις η ιδέα της έμφυτης αθανασίας του ανθρώπου; Η Ενσαϊκλοπίντια Τζουντάικα (Encyclopaedia Judaica) παραδέχεται ότι «προφανώς το δόγμα της αθανασίας της ψυχής εισχώρησε στον Ιουδαϊσμό εξαιτίας της ελληνικής επίδρασης». Ωστόσο, οι αφοσιωμένοι Ιουδαίοι μέχρι και την εποχή του Χριστού εξακολουθούσαν να πιστεύουν και να αποβλέπουν σε μια μελλοντική ανάσταση. Μπορούμε να το δούμε αυτό καθαρά από τη συζήτηση που είχε ο Ιησούς με τη Μάρθα όταν πέθανε ο αδελφός της ο Λάζαρος: «Έτσι λοιπόν, η Μάρθα είπε στον Ιησού: ‘Κύριε, αν ήσουν εδώ, ο αδελφός μου δεν θα είχε πεθάνει’. . . . Ο Ιησούς τής είπε: ‘Ο αδελφός σου θα εγερθεί’. Η Μάρθα τού είπε: ‘Ξέρω ότι θα εγερθεί στην ανάσταση, την τελευταία ημέρα’».—Ιωάννης 11:21-24.

Η Κατάσταση των Νεκρών

Και σε αυτό το ζήτημα επίσης δεν χρειάζεται να κάνουμε εικασίες. Η απλή Γραφική αλήθεια είναι ότι οι νεκροί «κοιμούνται», χωρίς συνειδητότητα, χωρίς κανένα απολύτως συναίσθημα ή γνώση. Αυτή η αλήθεια δεν παρουσιάζεται με περίπλοκο, δυσνόητο τρόπο στην Αγία Γραφή. Προσέξτε αυτά τα ευκολονόητα εδάφια: «Οι ζώντες γνωρίζουσιν ότι θέλουσιν αποθάνει· αλλ’ οι νεκροί δεν γνωρίζουσιν ουδέν . . . Πάντα όσα εύρη η χειρ σου να κάμη, κάμε κατά την δύναμίν σου· διότι δεν είναι πράξις ούτε λογισμός ούτε γνώσις ούτε σοφία εν τω άδη όπου υπάγεις». (Εκκλησιαστής 9:5, 10) «Μη πεποίθατε επ’ άρχοντας, επί υιόν ανθρώπου, εκ του οποίου δεν είναι σωτηρία. Το πνεύμα αυτού εξέρχεται· αυτός επιστρέφει εις την γην αυτού· εν εκείνη τη ημέρα οι διαλογισμοί αυτού αφανίζονται».—Ψαλμός 146:3, 4.

Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, γιατί ο Ιησούς Χριστός αναφέρθηκε στο θάνατο αποκαλώντας τον ύπνο. Ο απόστολος Ιωάννης καταγράφει μια συζήτηση που έγινε ανάμεσα στον Ιησού και στους μαθητές του: «Τους είπε: ‘Ο Λάζαρος, ο φίλος μας, έχει κοιμηθεί, αλλά ταξιδεύω προς τα εκεί για να τον ξυπνήσω από τον ύπνο’. Οι μαθητές, λοιπόν, του είπαν: ‘Κύριε, αν έχει κοιμηθεί, θα γίνει καλά’. Ο Ιησούς, ωστόσο, είχε μιλήσει για το θάνατό του. Εκείνοι όμως φαντάστηκαν ότι μιλούσε για την κοίμηση του ύπνου. Τότε λοιπόν, ο Ιησούς τούς είπε ξεκάθαρα: ‘Ο Λάζαρος έχει πεθάνει’».—Ιωάννης 11:11-14.

Πεθαίνει Ολόκληρο το Άτομο

Η διαδικασία του θανάτου των ανθρώπων περιλαμβάνει ολόκληρο το άτομο, όχι μόνο το θάνατο του σώματος. Σύμφωνα με τις σαφείς Βιβλικές δηλώσεις, πρέπει να κατανοήσουμε ότι ο άνθρωπος δεν έχει μια αθάνατη ψυχή η οποία μπορεί να επιζεί όταν πεθαίνει το σώμα του. Οι Γραφές δείχνουν ξεκάθαρα ότι η ψυχή μπορεί να πεθάνει. «Ιδού, πάσαι αι ψυχαί είναι εμού· ως η ψυχή του πατρός, ούτω και η ψυχή του υιού εμού είναι· η ψυχή η αμαρτήσασα, αυτή θέλει αποθάνει». (Ιεζεκιήλ 18:4) Πουθενά δεν αναφέρονται οι λέξεις «αθάνατος» ή «αθανασία» με την έννοια ότι πρόκειται για κάτι το έμφυτο στον άνθρωπο.

Η Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (New Catholic Encyclopedia) αναφέρει τις εξής ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με την εβραϊκή λέξη νέφες και τη λέξη της κοινής ελληνικής ψυχή, που χρησιμοποιούνται στην Αγία Γραφή: «Η αρχική ρίζα της λέξης νέφες προφανώς σημαίνει αναπνέω, και επομένως . . . εφόσον η αναπνοή ξεχωρίζει το ζωντανό από το νεκρό, η λέξη νέφες κατέληξε να σημαίνει ζωή ή υπόσταση ή απλώς τη ζωή του ατόμου. . . . Η ΠΔ [Παλαιά Διαθήκη] δεν κάνει διάκριση μεταξύ σώματος και ψυχής. Ο Ισραηλίτης έβλεπε τα πράγματα στο σύνολό τους, κι έτσι τους ανθρώπους τους θεωρούσε άτομα και όχι σύνθετα. Η λέξη νέφες, αν και στη μετάφραση χρησιμοποιείται η λέξη ψυχή, ποτέ δεν σημαίνει ότι η ψυχή είναι κάτι ξεχωριστό από το σώμα ή το άτομο. . . . Στην ΚΔ [Καινή Διαθήκη] χρησιμοποιείται ως αντίστοιχη της λέξης νέφες η λέξη ψυχή. Μπορεί να σημαίνει την έννοια της ύπαρξης, την ίδια τη ζωή, ή το ζωντανό οργανισμό».

Επομένως, μπορείτε να καταλάβετε ότι, τη στιγμή του θανάτου, το άτομο που προηγουμένως ήταν ζωντανό, δηλαδή η ζωντανή ψυχή, παύει να υπάρχει. Το σώμα επιστρέφει στη «γη», δηλαδή στα στοιχεία της γης, είτε σταδιακά μέσω της ταφής και της επακόλουθης αποσύνθεσης είτε εσπευσμένα μέσω αποτέφρωσης. Ο Ιεχωβά είπε στον Αδάμ: «Γη είσαι, και εις γην θέλεις επιστρέψει». (Γένεσις 3:19) Πώς λοιπόν είναι δυνατόν να υπάρξει ζωή μετά το θάνατο; Αυτό συμβαίνει επειδή ο Θεός διατηρεί στη δική του μνήμη το άτομο που πέθανε. Ο Ιεχωβά έχει τη θαυματουργική δύναμη και την ικανότητα να δημιουργεί ανθρώπους, και έτσι δεν θα πρέπει να εκπλήσσει το γεγονός ότι είναι σε θέση να κρατήσει στη μνήμη του το πρότυπο της ζωής κάποιου ατόμου. Ναι, όλες οι προοπτικές για να ξαναζήσει αυτό το άτομο επαφίενται στον Θεό.

Αυτή είναι η σημασία της λέξης «πνεύμα», το οποίο λέγεται ότι επιστρέφει στον αληθινό Θεό που το έδωσε. Περιγράφοντας αυτό το γεγονός, ο θεόπνευστος συγγραφέας του βιβλίου Εκκλησιαστής εξηγεί: «Και επιστρέψη το χώμα εις την γην, καθώς ήτο, και το πνεύμα επιστρέψη εις τον Θεόν, όστις έδωκεν αυτό».—Εκκλησιαστής 12:7.

Μόνο ο Θεός μπορεί να κάνει κάποιον να ζήσει. Όταν ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο στην Εδέμ και φύσηξε στα ρουθούνια του την ‘πνοή της ζωής’, εκτός από το ότι γέμισε τα πνευμόνια του Αδάμ με αέρα, ο Ιεχωβά έκανε τη δύναμη της ζωής να ζωοποιήσει όλα τα κύτταρα του σώματός του. (Γένεσις 2:7) Εφόσον αυτή η δύναμη της ζωής μπορεί να μεταβιβαστεί από τους γονείς στα παιδιά με τη διαδικασία της σύλληψης και της γέννησης, η ανθρώπινη ζωή μπορεί κατάλληλα να αποδοθεί στον Θεό, αν και, φυσικά, αποκτάται μέσω των γονέων.

Ανάσταση—Ένας Ευτυχισμένος Καιρός

Η ανάσταση δεν θα πρέπει να συγχέεται με τη μετενσάρκωση, η οποία δεν υποστηρίζεται καθόλου από τις Άγιες Γραφές. Μετενσάρκωση είναι η πεποίθηση ότι, όταν πεθαίνει κάποιο άτομο, αναγεννιέται σε μία ή περισσότερες διαδοχικές υπάρξεις. Όπως λένε, αυτό συμβαίνει είτε σε ανώτερο είτε σε κατώτερο επίπεδο ύπαρξης σε σύγκριση με την προηγούμενη ζωή κάποιου, ανάλογα με το υπόμνημα που υποτίθεται ότι δημιούργησε σε εκείνη την προηγούμενη ζωή. Σύμφωνα με αυτή την πεποίθηση, μπορεί κάποιος να «αναγεννηθεί» είτε ως άνθρωπος είτε ως ζώο. Αυτό βρίσκεται σε πλήρη σύγκρουση με όσα διδάσκει η Αγία Γραφή.

Η λέξη ανάστασις κατά γράμμα σημαίνει «επαναφορά στην όρθια στάση». (Εβραίοι μεταφραστές του ελληνικού κειμένου έχουν αποδώσει τη λέξη ανάστασις με τις εβραϊκές λέξεις τεχιγιάθ χαμμεθίμ, που σημαίνουν «αναβίωση των νεκρών».) Η ανάσταση περιλαμβάνει την αναβίωση του πρότυπου της ζωής του ατόμου, το οποίο πρότυπο της ζωής έχει διατηρήσει ο Θεός στη μνήμη του. Σύμφωνα με το θέλημα του Θεού για τον άνθρωπο, το άτομο αποκαθίσταται ή με ανθρώπινο σώμα ή με πνευματικό σώμα· ωστόσο διατηρεί την προσωπική του ταυτότητα, έχοντας την ίδια προσωπικότητα και τις ίδιες αναμνήσεις που είχε πριν πεθάνει.

Ναι, η Αγία Γραφή μιλάει για δύο είδη ανάστασης. Η μία είναι η ανάσταση στον ουρανό με πνευματικό σώμα· αυτή αφορά συγκριτικά λίγα άτομα. Ο Ιησούς Χριστός έλαβε τέτοιου είδους ανάσταση. (1 Πέτρου 3:18) Έδειξε επίσης ότι τέτοιου είδους ανάσταση θα είχαν ορισμένα άτομα που θα είχαν επιλεγεί ανάμεσα από εκείνους οι οποίοι ακολουθούσαν τα ίχνη του, αρχής γενομένης από τους πιστούς αποστόλους, στους οποίους έδωσε την εξής υπόσχεση: «Πηγαίνω να σας ετοιμάσω τόπο. . . . Έρχομαι ξανά και θα σας πάρω κοντά μου, ώστε εκεί που είμαι εγώ να είστε και εσείς». (Ιωάννης 14:2, 3) Η Αγία Γραφή αναφέρεται σε αυτήν ως την «πρώτη ανάσταση», πρώτη όσον αφορά το χρόνο και την τάξη. Οι Γραφές περιγράφουν εκείνους οι οποίοι ανασταίνονται με αυτόν τον τρόπο σε ουράνια ζωή λέγοντας ότι θα είναι ιερείς του Θεού και ότι θα βασιλέψουν μαζί με τον Χριστό Ιησού. (Αποκάλυψη 20:6) Αυτή η «πρώτη ανάσταση» είναι για έναν περιορισμένο αριθμό, και οι ίδιες οι Γραφές αποκαλύπτουν ότι μόνο 144.000 άτομα θα παρθούν ανάμεσα από πιστούς άντρες και γυναίκες. Αυτοί θα έχουν αποδείξει την ακεραιότητά τους στον Ιεχωβά Θεό και στον Χριστό Ιησού μέχρι το θάνατό τους, με το να είναι δραστήριοι όσον αφορά την επίδοση μαρτυρίας σχετικά με την πίστη τους σε άλλους.—Αποκάλυψη 14:1, 3, 4.

Αναμφίβολα, η ανάσταση των νεκρών είναι καιρός απέραντης ευτυχίας για όσους ανασταίνονται σε ζωή στον ουρανό. Αλλά η ευτυχία δεν σταματάει εκεί, επειδή έχει δοθεί επίσης υπόσχεση για ανάσταση σε ζωή εδώ πάνω στη γη. Εκείνοι που θα αναστηθούν θα ενωθούν με τους επιζώντες από το τέλος του παρόντος πονηρού συστήματος, των οποίων ο αριθμός θα είναι απεριόριστος. Αφού πρώτα είδε το μικρό αριθμό εκείνων που πληρούν τις προϋποθέσεις για ουράνια ανάσταση, ο απόστολος Ιωάννης έλαβε ένα όραμα σχετικά με «ένα μεγάλο πλήθος, το οποίο κανένας άνθρωπος δεν μπορούσε να αριθμήσει, από όλα τα έθνη και τις φυλές και τους λαούς και τις γλώσσες». Τι ευτυχισμένος καιρός θα είναι όταν εκατομμύρια, ίσως και δισεκατομμύρια άτομα, επανέλθουν στη ζωή εδώ στη γη!—Αποκάλυψη 7:9, 16, 17.

Πότε θα Γίνει;

Οποιαδήποτε χαρά και ευτυχία θα ήταν βραχύβια αν οι νεκροί επανέρχονταν σε μια γη γεμάτη διαμάχες, αιματοχυσία, μόλυνση και βία—όπως είναι η κατάσταση σήμερα. Όχι, η ανάσταση πρέπει να προσμένει την εγκαθίδρυση μιας ‘νέας γης’. Φανταστείτε έναν πλανήτη καθαρισμένο από ανθρώπους και θεσμούς οι οποίοι μέχρι στιγμής φαίνεται πως έχουν βαλθεί να καταστρέψουν τη γη και να φθείρουν την παρθένα ομορφιά της, για να μην αναφερθούμε στα απερίγραπτα δεινά που έχουν επιφέρει στους κατοίκους της.—2 Πέτρου 3:13· Αποκάλυψη 11:18.

Προφανώς, ο καιρός για τη γενική ανάσταση της ανθρωπότητας δεν έχει έρθει ακόμη. Ωστόσο, τα καλά νέα είναι ότι δεν αργεί πολύ. Είναι αλήθεια ότι πρώτα πρέπει να έρθει το τέλος αυτού του παρόντος πονηρού συστήματος πραγμάτων. Εντούτοις, υπάρχουν άφθονες αποδείξεις που πιστοποιούν ότι πλησιάζει ο καιρός για το ξαφνικό ξέσπασμα της ‘μεγάλης θλίψης’, η οποία θα αποκορυφωθεί «στον πόλεμο της μεγάλης ημέρας του Θεού του Παντοδύναμου»—που συνήθως αποκαλείται Αρμαγεδδών. (Ματθαίος 24:3-14, 21· Αποκάλυψη 16:14, 16) Αυτό θα καταλήξει στην απομάκρυνση κάθε πονηρίας από αυτόν τον όμορφο πλανήτη, τη Γη. Κατόπιν, θα ακολουθήσει η Χιλιετής Βασιλεία του Χριστού Ιησού, όταν η γη θα φερθεί σταδιακά σε παραδεισένια κατάσταση.

Η Αγία Γραφή αποκαλύπτει ότι, στη διάρκεια αυτής της Χιλιετούς Βασιλείας, θα λάβει χώρα η ανάσταση των ανθρώπων που έχουν πεθάνει. Τότε θα εκπληρωθεί η υπόσχεση που έδωσε ο Ιησούς όταν ήταν στη γη: «Μη θαυμάζετε για αυτό, επειδή έρχεται η ώρα κατά την οποία όλοι όσοι είναι στα μνημεία θα ακούσουν τη φωνή του και θα βγουν . . . σε ανάσταση».—Ιωάννης 5:28, 29.

Η Επίδραση που Ασκεί η Ελπίδα της Ανάστασης

Τι υπέροχη ελπίδα για το μέλλον είναι αυτή η προοπτική της ανάστασης—ο καιρός κατά τον οποίο οι νεκροί θα επανέλθουν στη ζωή! Πόσο μας ενθαρρύνει ενόσω αντιμετωπίζουμε δυσκολίες εξαιτίας προχωρημένης ηλικίας, αρρώστιας, απροσδόκητων συμφορών και θλίψης, καθώς και τις καθημερινές πιέσεις και προβλήματα της ζωής! Απομακρύνει το κεντρί του θανάτου—χωρίς να εξαλείφει εντελώς τη θλίψη, αλλά διαχωρίζοντάς μας από εκείνους οι οποίοι δεν έχουν ελπίδα για το μέλλον. Ο απόστολος Παύλος αναγνώρισε ότι η ελπίδα της ανάστασης έχει αυτή την παρηγορητική επίδραση λέγοντας τα εξής: «Αδελφοί, δεν θέλουμε να έχετε άγνοια σχετικά με εκείνους που κοιμούνται τον ύπνο του θανάτου· για να μη λυπάστε όπως ακριβώς και οι υπόλοιποι οι οποίοι δεν έχουν ελπίδα. Διότι αν η πίστη μας είναι ότι ο Ιησούς πέθανε και αναστήθηκε πάλι, έτσι και εκείνους που έχουν κοιμηθεί τον ύπνο του θανάτου μέσω του Ιησού ο Θεός θα τους φέρει μαζί με αυτόν».—1 Θεσσαλονικείς 4:13, 14.

Ίσως να έχουμε ήδη διαπιστώσει πόσο αληθινή είναι μια άλλη παρατήρηση που έκανε ο Ιώβ, ο οποίος ζούσε στην Ανατολή: «[Ο άνθρωπος] φθείρεται ως πράγμα σεσηπός, ως ένδυμα σκωληκόβρωτον. Άνθρωπος γεγεννημένος εκ γυναικός είναι ολιγόβιος και πλήρης ταραχής· αναβλαστάνει ως άνθος και κόπτεται· φεύγει ως σκιά και δεν διαμένει». (Ιώβ 13:28–14:2) Και εμείς, επίσης, γνωρίζουμε την αβεβαιότητα της ζωής και τη ζοφερή αλήθεια ότι ‘καιρός και απρόβλεπτη περίσταση’ μπορούν να βρουν τον καθένα μας. (Εκκλησιαστής 9:11, ΜΝΚ) Ασφαλώς, σε κανέναν από εμάς δεν αρέσει η σκέψη ότι θα βρεθεί αντιμέτωπος με τη διαδικασία του θανάτου. Ωστόσο, η βέβαιη ελπίδα της ανάστασης βοηθάει να διώξουμε το συγκλονιστικό φόβο του θανάτου.

Επομένως, πάρτε θάρρος! Κοιτάξτε πέρα από το ενδεχόμενο του ύπνου στο θάνατο και δείτε την επάνοδο στη ζωή μέσω του θαύματος της ανάστασης. Να αποβλέπετε με πεποίθηση στην προοπτική της μελλοντικής ζωής δίχως τέλος, και επιπλέον, να χαίρεστε καθώς γνωρίζετε ότι αυτός ο ευλογητός καιρός ανήκει στο άμεσο μέλλον.