Τι Συμβαίνει στους Νέους;

ΤΑ ΚΑΛΑ νέα ή τα άσχημα—ποια θέλετε να ακούσετε πρώτα; Όταν τους κάνουν αυτή την ερώτηση, πολλοί προτιμούν να ακούσουν πρώτα τα άσχημα νέα ελπίζοντας ότι τα καλά νέα θα είναι εκείνα που θα μείνουν τελικά στο μυαλό τους.

Καθώς εξετάζουμε τι συμβαίνει στους νέους, ας σκεφτούμε πρώτα τη σημερινή κατάσταση. Οι μεγαλύτεροι λένε γενικά ότι οι νέοι σήμερα δεν είναι όπως ήταν οι νεαροί στο παρελθόν. Οι νέοι, από την άλλη μεριά, ενοχλούνται από τους υπαινιγμούς ότι δεν ανταποκρίνονται στα πρότυπα του χθες. Εντούτοις, επιμελείς παρατηρητές της ανθρώπινης φύσης συμφωνούν ότι οι σημερινοί νεαροί είναι διαφορετικοί.

Πόσο Διαφορετικοί;

Μολονότι οι άνθρωποι γενικά πιστεύουν ότι οι νέοι θα πρέπει να έχουν καλούς τρόπους, αίσθημα ευθύνης καθώς και σεβασμό για τους άλλους, η πραγματικότητα συχνά απέχει πολύ από αυτά τα ιδεώδη. Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Δι Ιντιπέντεντ (The Independent) του Λονδίνου, οι νέοι «αναπτύσσουν ένα “πρωτόγνωρο πνεύμα στασιασμού” εναντίον ενός κόσμου ο οποίος πιστεύουν πως τους έχει απογοητεύσει πολύ». Αυτό το «πρωτόγνωρο πνεύμα στασιασμού» αντανακλάται στη διαπίστωση ότι ολοένα και λιγότεροι σύγχρονοι νεαροί επιθυμούν να θεωρούν τον εαυτό τους «λογικό και υπεύθυνο». Θα προτιμούσαν να θεωρούνται «ατίθασοι και απρόβλεπτοι».

Στη Βρετανία, λόγου χάρη, οι καταγγελίες για εγκλήματα—τα περισσότερα από τα οποία διαπράχθηκαν από νέους—δεκαπλασιάστηκαν ανάμεσα στα έτη 1950 και 1993. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και η χρήση ναρκωτικών παρουσιάζουν ανάλογη τάση αύξησης. Παράλληλα, επισημαίνει η εφημερίδα Δε Τάιμς (The Times) του Λονδίνου, σε όλες σχεδόν τις αναπτυγμένες χώρες παρατηρείται «σημαντική αύξηση των ψυχοκοινωνικών διαταραχών ανάμεσα στους νεαρούς από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και έπειτα». Σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Τζ. Σμιθ, καθηγητή εγκληματολογίας, αυτές οι διαταραχές «δεν έχουν άμεση σχέση ούτε με τη στέρηση ούτε με την αυξανόμενη ευημερία». Η έρευνα δείχνει ότι τώρα είναι φανερή μια εντονότερη διαφορά ανάμεσα στα νέα άτομα και στα μεγαλύτερα.

Τα παιδιά και οι νεαροί έφηβοι σήμερα δέχονται αυξανόμενη πίεση. Τα κρούσματα αυτοκτονιών, είτε πρόκειται για απόπειρες είτε για επιτυχημένες προσπάθειες, έχουν γίνει συνηθισμένα. Οι απόπειρες αυτοκτονιών από παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών έχουν διπλασιαστεί μέσα σε λιγότερο από δέκα χρόνια, αναφέρει η εφημερίδα Χέραλντ (Herald) στη Γλασκώβη της Σκωτίας. Και μεγαλύτερα παιδιά αφήνουν την απόγνωση να τα οδηγήσει στον ίδιο δρόμο. «Αυτά αποτελούν ακραίο δείγμα ενός αυξανόμενου κύματος ψυχολογικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι νέοι, τα οποία απειλούν να επισκιάσουν τις υπηρεσίες που έχουν συσταθεί για την υποβοήθησή τους», σχολιάζει η εφημερίδα.

Ποιος Έχει την Ευθύνη;

Οι ενήλικοι δεν δυσκολεύονται να επιρρίψουν στους νέους την ευθύνη για τις «αποκλίνουσες» απόψεις των νεαρών. Εντούτοις, με κάθε ειλικρίνεια, δεν είναι οι ενήλικοι εκείνοι που φέρουν μεγάλο μέρος της ευθύνης για όσα συμβαίνουν τώρα ανάμεσα στους νέους; Μερικές από τις αιτίες που αναφέρονται συχνά είναι η καταπίεση από τους συνομηλίκους, η παραμέληση από τους γονείς και η έλλειψη προτύπων στα οποία μπορούν να εμπιστευτούν οι νεαροί. «Η κατάθλιψη στο γενικό πληθυσμό δεν αποτελεί πιο κοινό φαινόμενο σήμερα από ό,τι ήταν πριν από 30 χρόνια», ισχυρίζεται ο καθηγητής Σερ Μάικλ Ράταρ, επικεφαλής του Συμβουλίου Ιατρικής Έρευνας της Ψυχιατρικής Μονάδας Παίδων της Βρετανίας. «Αλλά», προσθέτει, «η συχνότητά της ανάμεσα σε εφήβους και νεαρούς ενηλίκους έχει αυξηθεί πολύ. . . . Αναμφίβολα, η οικογενειακή κατάρρευση παίζει κάποιο ρόλο· όχι απλώς το διαζύγιο, αλλά το γενικό κλίμα διαφωνιών και συγκρούσεων ανάμεσα στους ενηλίκους».

Μια ερευνήτρια ισχυρίζεται ότι οι νέοι «απορρίπτουν τους καθιερωμένους τύπους». Γιατί; «Επειδή οι τύποι δεν έχουν πια νόημα για αυτούς». Πάρτε για παράδειγμα τις μεταβαλλόμενες απόψεις γύρω από τους ρόλους των φύλων. Πολλές νέες γυναίκες συμπεριφέρονται με επιθετικότητα και βιαιότητα, γνωρίσματα που είναι περισσότερο αντρικά, ενώ νέοι άντρες γίνονται θηλυπρεπείς. Πόσο διαφέρει αυτό από τα πρότυπα του παρελθόντος!

Αλλά γιατί βλέπουμε τόσο ριζικές αλλαγές τώρα; Και ποια καλά νέα υπάρχουν για τους νέους σήμερα; Πώς μπορούν να έχουν ασφαλές μέλλον; Το επόμενο άρθρο μας εξετάζει τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα.