Από τη Λατρεία του Αυτοκράτορα στην Αληθινή Λατρεία

ΟΠΩΣ ΤΟ ΑΦΗΓΗΘΗΚΕ Ο ΙΖΑΜΟΥ ΣΟΥΓΚΙΟΥΡΑ

Το 1945, αν και ήταν προφανές ότι η Ιαπωνία έχανε το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ήμασταν πεπεισμένοι πως θα έπνεε ο καμικάζι («θεϊκός άνεμος») και θα νικούσε τον εχθρό. Η λέξη καμικάζι αναφέρεται στις θύελλες που κατέστρεψαν δύο φορές, το 1274 και το 1281, μεγάλο μέρος του μογγολικού στόλου ο οποίος πλησίαζε στην ιαπωνική ακτή για να επιτεθεί, αναγκάζοντάς τον έτσι να υποχωρήσει.

ΣΥΝΕΠΩΣ, όταν ο Αυτοκράτορας Χιροχίτο ανήγγειλε στο έθνος, στις 15 Αυγούστου 1945, ότι η Ιαπωνία είχε παραδοθεί στις Συμμαχικές Δυνάμεις, οι ελπίδες εκατό εκατομμυρίων ανθρώπων που ήταν αφοσιωμένοι σε αυτόν γκρεμίστηκαν. Τότε ήμουν ένα παιδί σχολικής ηλικίας, και οι δικές μου ελπίδες γκρεμίστηκαν και αυτές. “Αν ο αυτοκράτορας δεν είναι ο ζωντανός Θεός, τότε ποιος είναι;” διερωτόμουν. “Ποιον πρέπει να εμπιστευτώ;”

Στην πραγματικότητα, όμως, η ήττα της Ιαπωνίας στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έδωσε την ευκαιρία σε εμένα και σε χιλιάδες άλλους Ιάπωνες να μάθουμε για τον αληθινό Θεό, τον Ιεχωβά. Προτού αναφερθώ στις αλλαγές που έπρεπε να κάνω, θα ήθελα να σας μιλήσω για το θρησκευτικό μου παρελθόν.

Οι Πρώτες Θρησκευτικές Επιρροές

Γεννήθηκα στην πόλη Ναγκόγια στις 16 Ιουνίου 1932 και ήμουν το μικρότερο από τα τέσσερα αγόρια της οικογένειας. Ο πατέρας εργαζόταν ως τοπογράφος στην πόλη. Η μητέρα ήταν πιστή οπαδός της Σιντοϊστικής αίρεσης Τενρίκιο, και ο μεγαλύτερος αδελφός μου είχε εκπαιδευτεί για να διδάσκει τα δόγματα της αίρεσης Τενρίκιο. Η μητέρα μου και εγώ ήμασταν ιδιαίτερα δεμένοι, και με έπαιρνε μαζί της στον τόπο λατρείας όπου συναθροιζόταν.

Είχα διδαχτεί να σκύβω το κεφάλι και να προσεύχομαι. Η αίρεση Τενρίκιο δίδασκε την πίστη σε ένα δημιουργό που ονομαζόταν Τενρί Ο νο Μικότο, καθώς και σε δέκα μικρότερες θεότητες. Τα μέλη της ασκούσαν θεραπεία μέσω πίστης και έδιναν έμφαση στο να υπηρετούν άλλους και να μεταδίδουν τις πεποιθήσεις τους.

Όταν ήμουν παιδί, είχα μεγάλη περιέργεια. Θαύμαζα το φεγγάρι και τα αναρίθμητα άστρα στο νυχτερινό ουρανό και αναρωτιόμουν πόσο μακριά εκτεινόταν το διάστημα πέρα από τον ουρανό. Με συνάρπαζε το να βλέπω τις μελιτζάνες και τα αγγούρια να μεγαλώνουν στο μικρό κήπο που είχα στην πίσω αυλή. Το να παρατηρώ τη φύση ενίσχυε την πίστη μου στον Θεό.

Τα Χρόνια του Πολέμου

Τα χρόνια που πήγαινα στο δημοτικό σχολείο, από το 1939 ως το 1945, συνέπεσαν με την περίοδο του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Η σχολική μας εκπαίδευση έδινε έμφαση στη λατρεία του αυτοκράτορα, ένα σημαντικό στοιχείο του Σιντοϊσμού. Μας δίδασκαν σουσίν, ένα μάθημα που περιλάμβανε ηθική εκπαίδευση με εθνικιστικές και στρατιωτικές προεκτάσεις. Οι τελετές έπαρσης της σημαίας, ο εθνικός ύμνος, η μελέτη των αυτοκρατορικών διαταγμάτων για την εκπαίδευση και η απόδοση τιμής σε μια φωτογραφία του αυτοκράτορα, όλα αυτά αποτελούσαν μέρος της σχολικής μας ρουτίνας.

Επίσης, πηγαίναμε στο τοπικό Σιντοϊστικό ιερό για να παρακαλέσουμε τον Θεό να νικήσει ο αυτοκρατορικός στρατός. Δύο από τα σαρκικά αδέλφια μου υπηρετούσαν στο στρατό. Επειδή με είχε διαποτίσει ο εθνικισμός και η θρησκεία, χαιρόμουν όταν μάθαινα νέα για τις επιτυχίες του ιαπωνικού στρατού.

Η Ναγκόγια ήταν κέντρο αεροπορικής βιομηχανίας στην Ιαπωνία, και έτσι αποτελούσε βασικό στόχο μαζικών επιθέσεων της αεροπορίας των Η.Π.Α. Στη διάρκεια της μέρας, βομβαρδιστικά τύπου «Υπερφρούριο» Β-29 πετούσαν πάνω από την πόλη σε σχηματισμούς σε ύψος 9.000 μέτρων περίπου, ρίχνοντας εκατοντάδες τόνους βόμβες σε βιομηχανικές περιοχές. Τη νύχτα, οι προβολείς ανίχνευαν τα βομβαρδιστικά σε ύψος 1.300 μέτρων μόνο. Οι επανειλημμένες αεροπορικές επιδρομές με εμπρηστικές βόμβες έκαναν τις κατοικημένες περιοχές πύρινη κόλαση. Η Ναγκόγια και μόνο υπέστη 54 αεροπορικές επιδρομές τους τελευταίους εννιά μήνες του πολέμου, οι οποίες προκάλεσαν πολλά παθήματα και περισσότερους από 7.700 θανάτους.

Στο μεταξύ, τα πολεμικά πλοία είχαν αρχίσει να βομβαρδίζουν δέκα παράκτιες πόλεις, και οι άνθρωποι μιλούσαν για πιθανή απόβαση των αμερικανικών δυνάμεων κοντά στο Τόκιο. Οι γυναίκες και τα μικρά αγόρια εκπαιδεύονταν να πολεμούν με κοντάρια από μπαμπού για να προστατέψουν τη χώρα. Το σύνθημά μας ήταν: «Ιτσιόκου Σογκιόκουσαϊ», που σημαίνει: «Καλύτερα να πεθάνουν 100 εκατομμύρια άνθρωποι παρά να παραδοθούν».

Στις 7 Αυγούστου 1945, μια εφημερίδα είχε τον τίτλο: «Νέου Τύπου Βόμβα Έπεσε στη Χιροσίμα». Δυο μέρες αργότερα, έπεσε άλλη μια βόμβα στο Ναγκασάκι. Αυτές ήταν ατομικές βόμβες, και αργότερα μας είπαν ότι συνολικά χάθηκαν πάνω από 300.000 ζωές. Κατόπιν, στις 15 Αυγούστου, στο τέλος μιας εκπαιδευτικής παρέλασης με ξύλινα όπλα, ακούσαμε το λόγο του αυτοκράτορα κατά τον οποίο ανακοίνωσε την παράδοση της Ιαπωνίας. Ήμασταν πεπεισμένοι ότι θα νικούσαμε, αλλά τώρα νιώθαμε συντριβή!

Γεννιέται μια Νέα Ελπίδα

Καθώς άρχιζε η κατοχή από τα αμερικανικά στρατεύματα, σιγά-σιγά αποδεχτήκαμε το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν κερδίσει τον πόλεμο. Στην Ιαπωνία θεσπίστηκε δημοκρατία, καθώς και ένα νέο σύνταγμα που εγγυόταν ελευθερία λατρείας. Οι συνθήκες ζωής ήταν δύσκολες, τα τρόφιμα ήταν δυσεύρετα, και το 1946 ο πατέρας μου πέθανε από υποσιτισμό.

Στο μεταξύ, στο σχολείο μου άρχισε να διδάσκεται η αγγλική γλώσσα, και ο ραδιοφωνικός σταθμός ΝΗΚ άρχισε να μεταδίδει ένα πρόγραμμα εκμάθησης αγγλικών με διαλόγους. Επί πέντε χρόνια άκουγα καθημερινά αυτό το δημοφιλές πρόγραμμα με το βιβλίο στο χέρι. Αυτό γέννησε μέσα μου το όνειρο να πάω κάποια μέρα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επειδή οι Σιντοϊστικές και οι Βουδιστικές θρησκείες με απογοήτευσαν, άρχισα να σκέφτομαι ότι η αλήθεια σχετικά με τον Θεό μπορεί να βρίσκεται στις Δυτικές θρησκείες.

Στις αρχές Απριλίου του 1951, συνάντησα την Γκρέις Γκρέγκορι, μια ιεραπόστολο της Εταιρίας Σκοπιά. Στεκόταν έξω από το σιδηροδρομικό σταθμό της Ναγκόγια και πρόσφερε ένα αντίτυπο της Σκοπιάς στην αγγλική και ένα βιβλιάριο στην ιαπωνική το οποίο πραγματευόταν κάποιο Γραφικό θέμα. Η ταπεινότητα με την οποία έκανε αυτό το έργο με εντυπωσίασε. Πήρα και τα δύο έντυπα και δέχτηκα μετά χαράς την πρότασή της για Γραφική μελέτη. Υποσχέθηκα να πάω στο σπίτι της για τη Γραφική μελέτη λίγες μέρες αργότερα.

Όταν κάθησα στο τρένο και άρχισα να διαβάζω τη Σκοπιά, η πρώτη λέξη στο εναρκτήριο άρθρο, «Ιεχωβά», τράβηξε την προσοχή μου. Ποτέ δεν είχα ξαναδεί αυτό το όνομα. Δεν περίμενα να το βρω στο μικρό αγγλοϊαπωνικό λεξικό που είχα μαζί μου, αλλά υπήρχε! «Ιεχωβά . . . , ο Θεός της Αγίας Γραφής». Τώρα άρχιζα να μαθαίνω για τον Θεό της Χριστιανοσύνης!

Σε εκείνη την πρώτη επίσκεψη στον ιεραποστολικό οίκο, έμαθα για μια Γραφική ομιλία την οποία επρόκειτο να εκφωνήσει έπειτα από μερικές εβδομάδες ο Νάθαν Ο. Νορ, ο τότε πρόεδρος της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά. Επισκεπτόταν την Ιαπωνία μαζί με το γραμματέα του, τον Μίλτον Χένσελ, και επρόκειτο να έρθει στη Ναγκόγια. Μολονότι η γνώση μου από την Αγία Γραφή ήταν περιορισμένη, απόλαυσα πάρα πολύ την ομιλία καθώς και τη συναναστροφή με τους ιεραποστόλους και τους άλλους παρόντες.

Σε δύο μήνες περίπου, έμαθα από τη μελέτη που έκανα με την Γκρέις τις βασικές αλήθειες σχετικά με τον Ιεχωβά, τον Ιησού Χριστό, το λύτρο, τον Σατανά τον Διάβολο, τον Αρμαγεδδώνα και την Παραδεισιακή γη. Το άγγελμα για τα καλά νέα της Βασιλείας ήταν ό,τι ακριβώς έψαχνα. Τον καιρό που άρχισα να μελετώ, άρχισα και να παρακολουθώ συναθροίσεις. Μου άρεσε η φιλική ατμόσφαιρα που υπήρχε σε αυτές τις συνάξεις, όπου οι ιεραπόστολοι συναναστρέφονταν ελεύθερα με τους Ιάπωνες και κάθονταν πάνω στα τατάμι (ψάθινα στρώματα) μαζί μας.

Τον Οκτώβριο του 1951, διεξάχθηκε η πρώτη συνέλευση περιοχής στην Ιαπωνία στην Αίθουσα Νακανοσίμα στην πόλη Οσάκα. Υπήρχαν λιγότεροι από 300 Μάρτυρες σε όλη την Ιαπωνία· ωστόσο, τη συνέλευση παρακολούθησαν περίπου 300 άτομα, περιλαμβανομένων και σχεδόν 50 ιεραποστόλων. Μάλιστα είχα και ένα μικρό μέρος στο πρόγραμμα. Τα όσα είδα και άκουσα με εντυπωσίασαν τόσο πολύ ώστε αποφάσισα μέσα μου να υπηρετώ τον Ιεχωβά σε όλη μου τη ζωή. Την επόμενη μέρα, βαφτίστηκα στα χλιαρά νερά των δημόσιων λουτρών που υπήρχαν εκεί κοντά.

Η Χαρά της Υπηρεσίας Σκαπανέα

Ήθελα να γίνω σκαπανέας, όπως ονομάζονται οι ολοχρόνιοι διάκονοι των Μαρτύρων του Ιεχωβά, αλλά επίσης ένιωθα την υποχρέωση να συμβάλλω στα έξοδα για τη συντήρηση της οικογένειάς μου. Όταν βρήκα το θάρρος να μιλήσω στον εργοδότη μου για την επιθυμία μου, ξαφνιάστηκα ακούγοντάς τον να λέει: «Θα χαρώ να συνεργαστώ μαζί σου αν αυτό θα σε ευχαριστήσει». Κατάφερα να εργάζομαι μόνο δύο μέρες την εβδομάδα και εντούτοις να μπορώ να βοηθώ τη μητέρα μου στα έξοδα του σπιτιού. Πραγματικά, ένιωθα σαν ένα πουλί που το ελευθέρωσαν από το κλουβί του.

Καθώς οι συνθήκες βελτιώνονταν συνεχώς, την 1η Αυγούστου 1954 άρχισα να κάνω σκαπανικό σε έναν τομέα πίσω από το σταθμό της Ναγκόγια, ο οποίος απείχε λίγα λεπτά με τα πόδια από το σημείο όπου πρωτοσυνάντησα την Γκρέις. Έπειτα από μερικούς μήνες, έλαβα το διορισμό να υπηρετήσω ως ειδικός σκαπανέας στην Μπέπου, μια πόλη στο νησί Κιούσου, προς τα δυτικά. Συνεργάτης μου διορίστηκε ο Τσουτόμου Μιούρα.a Εκείνον τον καιρό, δεν υπήρχε καμία εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά σε ολόκληρο το νησί, αλλά τώρα υπάρχουν εκατοντάδες εκκλησίες κατανεμημένες σε 22 περιοχές!

Πρόγευση του Νέου Κόσμου

Όταν ο αδελφός Νορ επισκέφτηκε ξανά την Ιαπωνία τον Απρίλιο του 1956, μου ζήτησε να διαβάσω δυνατά μερικές παραγράφους από το περιοδικό Σκοπιά στην αγγλική. Δεν μου εξήγησε το λόγο, αλλά λίγους μήνες αργότερα έλαβα μια επιστολή η οποία με προσκαλούσε να παρακολουθήσω την 29η τάξη της ιεραποστολικής σχολής Γαλαάδ. Έτσι, το Νοέμβριο εκείνου του έτους, άρχισα ένα συναρπαστικό ταξίδι στις Ηνωμένες Πολιτείες το οποίο εκπλήρωσε ένα παλιό μου όνειρο. Η ολιγόμηνη συμβίωση και συνεργασία με τη μεγάλη οικογένεια Μπέθελ του Μπρούκλιν ενίσχυσε την πίστη μου στην ορατή οργάνωση του Ιεχωβά.

Το Φεβρουάριο του 1957, ο αδελφός Νορ μετέφερε με το αυτοκίνητο τρεις από εμάς τους σπουδαστές στις εγκαταστάσεις της Σχολής Γαλαάδ στο Σάουθ Λάνσινγκ, στα βόρεια της Νέας Υόρκης. Τους επόμενους πέντε μήνες στη Σχολή Γαλαάδ, καθώς λάβαινα εκπαίδευση από το Λόγο του Ιεχωβά και ζούσα σε ένα όμορφο περιβάλλον μαζί με τους άλλους σπουδαστές, πήρα μια πρόγευση της Παραδεισιακής γης. Δέκα από τους 103 σπουδαστές, μεταξύ των οποίων και εγώ, διοριστήκαμε στην Ιαπωνία.

Εκτίμηση για τους Διορισμούς Μου

Υπήρχαν περίπου 860 Μάρτυρες στην Ιαπωνία όταν επέστρεψα τον Οκτώβριο του 1957. Διορίστηκα στο έργο περιοδεύοντα ως επίσκοπος περιοχής, αλλά πρώτα έλαβα ολιγοήμερη εκπαίδευση για αυτό το έργο από τον Άντριαν Τόμσον στη Ναγκόγια. Η περιοχή μου κάλυπτε την έκταση από το Σιμίζου, κοντά στο όρος Φούτζι, ως το νησί Σικόκου, και περιλάμβανε μεγάλες πόλεις όπως το Κιότο, η Οσάκα, το Κόμπε και η Χιροσίμα.

Το 1961 διορίστηκα επίσκοπος περιφερείας. Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να ταξιδεύω από το χιονισμένο νησί Χοκάιντο στα βόρεια ως το υποτροπικό νησί Οκινάβα και ακόμη μακρύτερα, στα νησιά Ισιγκάκι κοντά στην Ταϊβάν, μια απόσταση περίπου 3.000 χιλιομέτρων.

Κατόπιν, το 1963, προσκλήθηκα σε μια δεκάμηνη σειρά μαθημάτων της Σχολής Γαλαάδ στο Μπέθελ του Μπρούκλιν. Στη διάρκεια των μαθημάτων, ο αδελφός Νορ τόνισε πόσο σημαντικό είναι να έχει κάποιος την κατάλληλη στάση για τους διορισμούς εργασίας. Είπε ότι η καθαριότητα των τουαλετών ήταν ένας διορισμός εξίσου σημαντικός με την εργασία σε κάποιο γραφείο. Αν οι τουαλέτες δεν ήταν καθαρές, είπε, ολόκληρη η οικογένεια Μπέθελ και το έργο της θα επηρεάζονταν. Αργότερα, μέρος της εργασίας μου στο Μπέθελ της Ιαπωνίας ήταν να καθαρίζω τουαλέτες, και θυμόμουν εκείνη τη συμβουλή.

Όταν επέστρεψα στην Ιαπωνία, διορίστηκα ξανά στο έργο περιοδεύοντα. Δύο χρόνια αργότερα, το 1966, παντρεύτηκα την Τζούνκο Ιγουάσακι, μια ειδική σκαπάνισσα που υπηρετούσε στην πόλη Ματσούε. Ο Λόιντ Μπάρι, ο οποίος ήταν τότε επίσκοπος τμήματος στην Ιαπωνία, εκφώνησε τη συγκινητική ομιλία γάμου. Από τότε, η Τζούνκο άρχισε να με συνοδεύει στο έργο περιοδεύοντα.

Το 1968 οι διορισμοί μας άλλαξαν όταν με κάλεσαν στο γραφείο τμήματος στο Τόκιο για να κάνω μεταφραστική εργασία. Λόγω ελλείψεως δωματίων, πηγαινοερχόμουν από την περιοχή Σουμίντα του Τόκιο, και η Τζούνκο υπηρετούσε ως ειδική σκαπάνισσα στην τοπική εκκλησία. Στο μεταξύ, υπήρχε ανάγκη να επεκταθούν οι εγκαταστάσεις του τμήματος. Έτσι, το 1970 έγινε η αγορά κάποιου οικοπέδου στο Νουμάζου, κοντά στο όρος Φούτζι. Εκεί οικοδομήθηκε ένα τριώροφο εργοστάσιο και ένα κτίριο κατοικιών. Προτού αρχίσει η οικοδόμηση, αρκετά από τα σπίτια που υπήρχαν στο οικόπεδο χρησιμοποιήθηκαν για τη Σχολή Διακονίας της Βασιλείας, η οποία παρέχει εκπαίδευση στους επισκόπους των εκκλησιών. Είχα το προνόμιο να διδάξω στη σχολή, και η Τζούνκο ετοίμαζε φαγητό για τους σπουδαστές. Ήταν συγκινητικό να βλέπω εκατοντάδες Χριστιανούς άντρες να λαβαίνουν ειδική εκπαίδευση για τη διακονία.

Κάποιο απόγευμα πήρα ένα επείγον τηλεγράφημα. Η μητέρα μου είχε μπει στο νοσοκομείο και δεν υπήρχε ελπίδα να ζήσει. Πήρα την υπερταχεία για τη Ναγκόγια και πήγα αμέσως στο νοσοκομείο. Είχε χάσει τις αισθήσεις της, αλλά πέρασα τη νύχτα πλάι στο κρεβάτι της. Η μητέρα μου πέθανε νωρίς το επόμενο πρωί. Στο ταξίδι του γυρισμού στο Νουμάζου, δεν μπορούσα να συγκρατήσω τα δάκρυά μου καθώς θυμόμουν τις δυσκολίες που είχε περάσει στη ζωή της και τη στοργή που μου είχε δείξει. Αν είναι θέλημα του Ιεχωβά, θα την ξαναδώ στην ανάσταση.

Σύντομα οι εγκαταστάσεις στο Νουμάζου δεν επαρκούσαν. Έτσι, αγοράσαμε 70 στρέμματα γης στην πόλη Εμπίνα και αρχίσαμε να οικοδομούμε ένα νέο συγκρότημα για το γραφείο τμήματος το 1978. Τώρα, όλος ο ωφέλιμος χώρος αυτού του οικοπέδου καλύπτεται από το εργοστάσιο και τα κτίρια κατοικιών, καθώς και από μια Αίθουσα Συνελεύσεων που χωράει πάνω από 2.800 άτομα. Η τελευταία προσθήκη, η οποία αποτελείται από δύο 13όροφα κτίρια κατοικιών και ένα 5όροφο κτίριο στάθμευσης και βοηθητικών υπηρεσιών, ολοκληρώθηκε στις αρχές αυτού του έτους. Η οικογένειά μας Μπέθελ αριθμεί τώρα περίπου 530 άτομα, αλλά οι διευρυμένες εγκαταστάσεις επιτρέπουν τη διαμονή περίπου 900 ατόμων.

Πολλές Αιτίες για Χαρά

Είναι συναρπαστικό να βλέπω την εκπλήρωση των Βιβλικών προφητειών, ναι, να βλέπω “τον λιγοστό να γίνεται κραταιό έθνος”. (Ησαΐας 60:22) Θυμάμαι ότι ένας από τους αδελφούς μου με ρώτησε το 1951: «Πόσοι Μάρτυρες υπάρχουν στην Ιαπωνία;»

«Περίπου 260», απάντησα.

«Μόνο;» ρώτησε με έναν υποτιμητικό τόνο στη φωνή του.

Θυμάμαι ότι σκέφτηκα: “Ο χρόνος θα δείξει πόσους ανθρώπους θα ελκύσει ο Ιεχωβά στη λατρεία του σε αυτή τη Σιντοϊστική και Βουδιστική χώρα”. Και ο Ιεχωβά έχει δώσει την απάντηση! Σήμερα, δεν υπάρχουν πια μη ανατεθειμένοι τομείς για κήρυγμα στην Ιαπωνία, και ο αριθμός των αληθινών λάτρεων έχει φτάσει τους 222.000 και πλέον σε 3.800 εκκλησίες!

Τα περασμένα 44 χρόνια της ζωής μου στην ολοχρόνια διακονία—32 από αυτά μαζί με την αγαπημένη μου σύζυγο—ήταν ιδιαίτερα ευτυχισμένα. Είκοσι πέντε από αυτά τα χρόνια υπηρετώ στο Μεταφραστικό Τμήμα στο Μπέθελ. Επίσης, το Σεπτέμβριο του 1979 μου ζητήθηκε να γίνω μέλος της επιτροπής του τμήματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά στην Ιαπωνία.

Ήταν προνόμιο και ευλογία να έχω μια μικρή συμβολή στο να βοηθηθούν ειλικρινείς, ειρηνόφιλοι άνθρωποι να έρθουν στη λατρεία του Ιεχωβά. Πολλοί έχουν κάνει ό,τι ακριβώς έχω κάνει και εγώ—άλλαξαν και, αντί της αφοσίωσης που έδειχναν στον αυτοκράτορα, λατρεύουν τον μόνο αληθινό Θεό, τον Ιεχωβά. Η ειλικρινής μου επιθυμία είναι να βοηθήσω πολύ περισσότερα άτομα να ταχθούν με τη νικηφόρα πλευρά του Ιεχωβά και να αποκτήσουν ατέλειωτη ζωή στον ειρηνικό νέο κόσμο.—Αποκάλυψη 22:17.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 29]

Η σχολική εκπαίδευση επικεντρωνόταν στη λατρεία του αυτοκράτορα

[Ευχαριστίες]

The Mainichi Newspapers

[Εικόνα στη σελίδα 29]

Στη Νέα Υόρκη με τον αδελφό Φρανς

[Εικόνα στη σελίδα 29]

Μαζί με τη σύζυγό μου, την Τζούνκο

[Εικόνα στη σελίδα 31]

Ενώ ασχολούμαι με την υπηρεσία μου στο Μεταφραστικό Τμήμα