Από την Υπερβολική Φτώχεια στα Μεγαλύτερα Πλούτη
ΟΠΩΣ ΤΟ ΑΦΗΓΗΘΗΚΕ Ο ΜΑΝΟΥΕΛ ΝΤΕ ΖΕΖΟΥΣ ΑΛΜΕΪΝΤΑ
Γεννήθηκα τον Οκτώβριο του 1916 και ήμουν ο μικρότερος ανάμεσα σε 17 παιδιά. Εννέα από τα μεγαλύτερα αδέλφια μου είχαν πεθάνει από αρρώστιες και υποσιτισμό, και έτσι ποτέ δεν τα γνώρισα. Τα υπόλοιπα οχτώ παιδιά ζούσαμε μαζί με τους γονείς μας σε ένα μικρό χωριό κοντά στο Πόρτο της Πορτογαλίας.
ΤΟ ΤΑΠΕΙΝΟ σπιτικό μας αποτελούνταν από ένα μικρό σαλόνι και ένα υπνοδωμάτιο. Πόσιμο νερό παίρναμε από κάποιο πηγάδι που ήταν περίπου πεντακόσια μέτρα μακριά, ενώ η κουζίνα μας ήταν πρωτόγονη.
Μόλις τα μεγαλύτερα αδέλφια μου ήταν αρκετά δυνατά από σωματική άποψη, άρχισαν να εργάζονται σε χωράφια με καλαμπόκι. Με αυτά που κέρδιζαν βοηθούσαν την οικογένεια να αγοράζει λίγη τροφή. Με τη βοήθειά τους, ήμουν το μόνο παιδί που πήγε λίγα χρόνια στο σχολείο. Αν και η ζωή μας ήταν δύσκολη, ήμασταν πάρα πολύ αφοσιωμένοι στην Καθολική Εκκλησία και ελπίζαμε ότι αυτό θα βοηθούσε με κάποιον τρόπο τη ζωή μας.
Το μήνα Μάιο, η εκκλησία τηρούσε τα λεγόμενα εννιάμερα. Επί εννέα συνεχείς ημέρες, πηγαίναμε με τα πόδια στην εκκλησία νωρίς κάθε πρωί, πριν ακόμη ξημερώσει. Εκεί προσευχόμασταν, πιστεύοντας ότι αυτό θα έφερνε την ευλογία του Θεού. Νομίζαμε επίσης ότι ο ιερέας ήταν άγιος άνθρωπος, εκπρόσωπος του Θεού. Αλλά με τον καιρό, αλλάξαμε γνώμη.
Αναζητώντας Κάτι Καλύτερο
Όταν δεν καταφέρναμε να πληρώσουμε τον εκκλησιαστικό φόρο, ο ιερέας δεν έδειχνε καμία κατανόηση για τις φοβερές οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζαμε. Αυτό μας αποθάρρυνε. Η άποψή μου για την εκκλησία άλλαξε ριζικά· έτσι, όταν έγινα 18 ετών, αποφάσισα να φύγω από την οικογένειά μου για να διαπιστώσω αν υπάρχει κάτι καλύτερο στη ζωή από το να δουλεύω στα χωράφια και να έρχομαι σε προστριβές με την εκκλησία. Το 1936 πήγα στη Λισαβώνα, την πρωτεύουσα της Πορτογαλίας.
Εκεί γνώρισα την Εντμίνια. Αν και αισθανόμουν εξαπατημένος από τη θρησκεία, τηρήσαμε το έθιμο και παντρευτήκαμε στην Καθολική Εκκλησία. Κατόπιν, το 1939, άρχισε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Στη διάρκεια του πολέμου ήμουν υπεύθυνος για 18 αποθήκες, και μερικές φορές στέλναμε ως και 125 φορτία με πολεμικό υλικό μέσα σε μία και μόνο ημέρα.
Η φρίκη του πολέμου καθώς και η βαθιά ανάμειξη της Καθολικής Εκκλησίας με επηρέασαν πολύ. Αναρωτιόμουν: “Ενδιαφέρεται πραγματικά ο Θεός για τους ανθρώπους; Πώς πρέπει να τον λατρεύουμε;” Έπειτα από χρόνια, το 1954, ένας ηλικιωμένος κύριος, Μάρτυρας του Ιεχωβά, μου μίλησε για τα ερωτήματα που με απασχολούσαν. Αυτή η συζήτηση άλλαξε ολόκληρη τη ζωή μου.
Συγκινημένος από την Ελπίδα της Αγίας Γραφής
Αυτός ο καλοσυνάτος άνθρωπος, ο Τζόσουα, μου εξήγησε ότι η Βασιλεία του Θεού είναι η μόνη λύση για τα προβλήματα του κόσμου και ότι η ειρήνη και η ασφάλεια θα έρθουν μόνο μέσω της διακυβέρνησης της Βασιλείας. (Ματθαίος 6:9, 10· 24:14) Αυτά που είπε με ευχαρίστησαν, αλλά δίσταζα να δεχτώ τις εξηγήσεις του λόγω των προηγούμενων εμπειριών μου με τη θρησκεία. Όταν μου πρότεινε να μελετήσει την Αγία Γραφή μαζί μου, δέχτηκα με τον όρο ότι δεν θα ζητούσε χρήματα ούτε θα μου μιλούσε για πολιτική. Συμφώνησε, διαβεβαιώνοντάς με ότι τα όσα πρόσφερε ήταν δωρεάν.—Αποκάλυψη 22:17.
Η εμπιστοσύνη μου στον Τζόσουα αυξήθηκε γρήγορα. Έτσι, του ζήτησα κάτι το οποίο επιθυμούσα από τότε που ήμουν νέος. «Γίνεται να έχω και εγώ μια δική μου Αγία Γραφή;» Όταν την απέκτησα, πόσο χάρηκα διαβάζοντας για πρώτη φορά από τον ίδιο το Λόγο του Δημιουργού μας υποσχέσεις όπως η εξής: «Ο ίδιος ο Θεός θα είναι [με τους ανθρώπους]. Και θα εξαλείψει κάθε δάκρυ από τα μάτια τους, και ο θάνατος δεν θα υπάρχει πια, ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος δεν θα υπάρχουν πια. Τα παλιά έχουν παρέλθει»!—Αποκάλυψη 21:3, 4.
Ιδιαίτερα παρηγορητικές ήταν για εμένα οι υποσχέσεις της Αγίας Γραφής σχετικά με την εξάλειψη της φτώχειας και της αρρώστιας. Ο πιστός Ελιού είπε για τον Θεό: «Δίνει τροφή σε αφθονία». (Ιώβ 36:31) Και υπό τη δίκαιη διακυβέρνηση της Βασιλείας του Θεού, λέει η Αγία Γραφή, «κανένας κάτοικος δεν θα λέει: “Είμαι άρρωστος”». (Ησαΐας 33:24) Τι στοργικό ενδιαφέρον έχει ο Ιεχωβά Θεός για τους ανθρώπους! Πόσο αυξήθηκε το ενδιαφέρον μου για τις υποσχέσεις του!
Η πρώτη συνάθροιση των Μαρτύρων του Ιεχωβά που παρακολούθησα ήταν στις 17 Απριλίου 1954. Επρόκειτο για μια ξεχωριστή συνάθροιση—τον εορτασμό της Ανάμνησης του θανάτου του Χριστού. Από τότε και στο εξής, παρευρισκόμουν πολύ τακτικά στις συναθροίσεις. Σύντομα άρχισα να μεταδίδω σε άλλους τα καλά πράγματα που μάθαινα. Εκείνες τις ημέρες στην Πορτογαλία κάναμε κάθε μήνα πικνίκ κοντά στην παραλία, και κατόπιν γινόταν το βάφτισμα. Εφτά μήνες από τότε που μου πρωτομίλησε ο Τζόσουα, αφιερώθηκα στον Ιεχωβά Θεό και το συμβόλισα αυτό με το βάφτισμα στον ωκεανό.
Στις αρχές του 1954, υπήρχαν μόνο εκατό Μάρτυρες περίπου σε όλη την Πορτογαλία. Επομένως, ήταν μεγάλη η ανάγκη για άντρες οι οποίοι θα αναλάμβαναν την ηγεσία στο έργο κηρύγματος. Έκανα πολύ γρήγορη πνευματική πρόοδο, και σύντομα μου δόθηκαν ευθύνες μέσα στην εκκλησία. Το 1956 διορίστηκα υπηρέτης εκκλησίας, όπως αποκαλούνταν τότε ο προεδρεύων επίσκοπος, στη δεύτερη εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά στη Λισαβώνα. Σήμερα, υπάρχουν πάνω από εκατό εκκλησίες σε αυτή την πόλη και στα περίχωρά της.
Οφέλη από την Εκδήλωση Φιλοξενίας
Παρ’ όλο που η Εντμίνια και εγώ είχαμε περιορισμένους οικονομικούς πόρους, η πόρτα μας ήταν πάντα ανοιχτή στους Χριστιανούς αδελφούς μας. Το 1955 ένας σκαπανέας, όπως αποκαλούνται οι ολοχρόνιοι κήρυκες των Μαρτύρων του Ιεχωβά, σταμάτησε στην Πορτογαλία καθώς πήγαινε από τη Βραζιλία, όπου ζούσε, στη διεθνή Συνέλευση «Θριαμβεύουσα Βασιλεία» στη Γερμανία. Λόγω κάποιων προβλημάτων με τα μέσα μεταφοράς, έμεινε στο σπίτι μας ένα μήνα, και πόσο ωφεληθήκαμε πνευματικά από την επίσκεψή του!
Μερικοί άλλοι που ήρθαν ως επισκέπτες στο σπίτι μας εκείνον τον καιρό ήταν και άτομα από την οικογένεια των κεντρικών γραφείων των Μαρτύρων του Ιεχωβά στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, όπως ο Ούγκο Ρίμερ και ο συγκάτοικός του Τσαρλς Άικερ. Γευμάτιζαν μαζί μας και εκφωνούσαν ομιλίες στους Πορτογάλους αδελφούς. Περιμέναμε τις νόστιμες πνευματικές μερίδες που μας πρόσφεραν τέτοια άτομα όπως οι νεοσσοί που περιμένουν με το ράμφος τους ανοιχτό.
Στο σπίτι μας έμεναν και περιοδεύοντες επίσκοποι των Μαρτύρων του Ιεχωβά στη διάρκεια των επισκέψεών τους. Το 1957, ένας αξέχαστος επισκέπτης ήταν ο Άλβαρο Μπερεκοτσέα, ο επίσκοπος τμήματος του Μαρόκου, ο οποίος είχε διοριστεί να επισκεφτεί την Πορτογαλία για να ενθαρρύνει τους αδελφούς. Παρακολούθησε τη μελέτη βιβλίου στο σπίτι μας, και επιμέναμε να μείνει μαζί μας το υπόλοιπο της παραμονής του στην Πορτογαλία. Στη διάρκεια της επίσκεψής του, που κράτησε ένα μήνα, εμείς ευλογηθήκαμε πολύ και παχυνθήκαμε από πνευματική άποψη, ενώ ο Άλβαρο πήρε κιλά με τα νόστιμα φαγητά που μαγείρευε η αγαπητή μου Εντμίνια.
Η υπερβολική φτώχεια, όπως αυτή που έζησα στα παιδικά μου χρόνια, μπορεί να αφήσει βαθιά σημάδια σε κάποιον. Ωστόσο, έφτασα στο σημείο να αντιληφθώ ότι όσο περισσότερο δίνουμε στον Ιεχωβά και στους πιστούς υπηρέτες του, τόσο περισσότερο μας ευλογεί εκείνος. Αυτή η αλήθεια εντυπωνόταν μέσα μου επανειλημμένα καθώς δείχναμε φιλοξενία σε όλους όσους μπορούσαμε.
Στη συνέλευσή μας στο Πόρτο το 1955, ανακοινώθηκε ότι επρόκειτο να γίνει μια διεθνής συνέλευση των Μαρτύρων του Ιεχωβά στο Στάδιο Γιάνκι στην Πόλη της Νέας Υόρκης το 1958. Σε κάθε Αίθουσα Βασιλείας που υπήρχε στη χώρα—και οι οποίες ήταν τότε πολύ λίγες—τοποθετήθηκε ένα κουτί συνεισφορών για να βοηθηθούν οικονομικά οι Πορτογάλοι εκπρόσωποι που θα στέλνονταν στη συνέλευση. Μπορείτε να φανταστείτε πόσο χαρήκαμε όταν η σύζυγός μου και εγώ βρεθήκαμε ανάμεσα στους εκπροσώπους που επιλέχθηκαν; Πόση χαρά νιώσαμε όταν επισκεφτήκαμε τα παγκόσμια κεντρικά γραφεία των Μαρτύρων του Ιεχωβά στο Μπρούκλιν ενόσω βρισκόμασταν στις Ηνωμένες Πολιτείες για τη συνέλευση!
Υπομένουμε Διωγμό
Το 1962 το έργο κηρύγματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά απαγορεύτηκε στην Πορτογαλία, και οι ιεραπόστολοι—περιλαμβανομένου του Έρικ Μπρίτεν, του Ντόμινικ Πικόνε, του Έρικ Μπέβεριτζ και των συζύγων τους—απελάθηκαν. Έπειτα από αυτό, δεν μας επέτρεπαν να διεξάγουμε τις συναθροίσεις μας σε Αίθουσες Βασιλείας, και έτσι συναθροιζόμασταν κρυφά σε σπίτια· επίσης, δεν μπορούσαμε πια να κάνουμε μεγάλες συνελεύσεις στην Πορτογαλία. Έτσι, μου ανατέθηκε η ευθύνη να φροντίζω για τη μεταφορά των Χριστιανών αδελφών μας σε άλλες χώρες ώστε να παρακολουθούν εκεί τέτοιες συνελεύσεις.
Το να κάνει κάποιος διευθετήσεις για να ταξιδέψει μεγάλος αριθμός Μαρτύρων σε άλλες χώρες δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Ωστόσο, άξιζε κάθε προσπάθεια, αν ληφθούν υπόψη τα θαυμάσια πνευματικά οφέλη που αποκόμιζαν οι Πορτογάλοι αδελφοί μας. Τι εποικοδομητική εμπειρία ήταν για αυτούς το να παρευρεθούν σε συνελεύσεις στην Ελβετία, στην Αγγλία, στην Ιταλία και στη Γαλλία! Τέτοιες συνελεύσεις τους έδιναν επίσης την ευκαιρία να φέρνουν στη χώρα έντυπα όταν επέστρεφαν. Εκείνα τα χρόνια, κάναμε πολλές αιτήσεις για να καταχωρηθούμε ως θρησκευτική οργάνωση στην Πορτογαλία, αλλά όλες αυτές οι αιτήσεις απορρίφθηκαν.
Όταν οι ιεραπόστολοι απελάθηκαν στις αρχές του 1962, η μυστική αστυνομία άρχισε να εντείνει την εκστρατεία της προκειμένου να σταματήσει το έργο μας κηρύγματος. Πολλοί αδελφοί και αδελφές μας συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στα δικαστήρια. Τεκμηριωμένες εκθέσεις σχετικά με αρκετά τέτοια περιστατικά δημοσιεύτηκαν σε αυτό το περιοδικό καθώς και στο συνοδευτικό του, το Ξύπνα!a
Μεταξύ εκείνων που φυλακίστηκαν λόγω του κηρύγματος ήταν ένας σκαπανέας ο οποίος είχε ακούσει από εμένα τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού. Η αστυνομία βρήκε τη διεύθυνσή μου ανάμεσα στα πράγματά του, και έτσι με κάλεσαν και με ανέκριναν.
Αργότερα, δύο αστυνομικοί ήρθαν στο σπίτι μου. Κατέσχεσαν τα βοηθήματα που είχα για τη μελέτη της Αγίας Γραφής καθώς και 13 αντίτυπα της Αγίας Γραφής. Συνέχισαν να μας ενοχλούν, επιστρέφοντας συνολικά εφτά φορές για να ψάξουν το σπίτι μας. Κάθε φορά μας έκαναν έναν καταιγισμό ερωτήσεων.
Σε αρκετές περιπτώσεις κλήθηκα να καταθέσω υπέρ άλλων Μαρτύρων σε δικαστικές υποθέσεις. Αν και δεν είχα πολλή κοσμική εκπαίδευση, ο Ιεχωβά μού έδινε “σοφία, στην οποία όλοι μαζί οι εναντιούμενοι δεν μπορούσαν να αντισταθούν ούτε να την αντικρούσουν”. (Λουκάς 21:15) Σε μια περίπτωση, ο δικαστής εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από την κατάθεσή μου ώστε ρώτησε ποια ήταν η μόρφωσή μου. Όλοι οι παρόντες γέλασαν όταν είπα ότι είχα πάει μόνο ως την τετάρτη δημοτικού.
Καθώς ο διωγμός αυξανόταν, το ίδιο συνέβαινε και με τον αριθμό εκείνων που ανταποκρίνονταν στο άγγελμα της Βασιλείας. Έτσι, οι λιγότεροι από 1.300 Μάρτυρες που υπήρχαν στην Πορτογαλία το 1962 αυξήθηκαν σε 13.000 και πλέον ως το 1974! Στο μεταξύ, το Μάιο του 1967, προσκλήθηκα να υπηρετήσω ως περιοδεύων επίσκοπος. Το έργο αυτό περιλάμβανε το να επισκέπτομαι εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά για να τις ενισχύω πνευματικά.
Απολαμβάνω τα Μεγαλύτερα Πλούτη
Το Δεκέμβριο του 1974, μου δόθηκε το προνόμιο να συμμετάσχω στις διαδικασίες της καταχώρησης με την οποία νομιμοποιήθηκε το έργο των Μαρτύρων του Ιεχωβά στην Πορτογαλία. Το επόμενο έτος, η σύζυγός μου και εγώ γίναμε μέλη της οικογένειας Μπέθελ των Μαρτύρων του Ιεχωβά στο Εστορίλ. Διορίστηκα επίσης να υπηρετώ ως μέλος της Επιτροπής του Τμήματος στην Πορτογαλία.
Πόσο χαίρομαι καθώς βλέπω το έργο κηρύγματος να ευημερεί στην Πορτογαλία και στους τομείς που βρίσκονται υπό την επίβλεψη του τμήματός μας! Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι Αζόρες, η Ανγκόλα, η Μαδέρα, το Πράσινο Ακρωτήριο και το Σάου Τομέ και Πρίνσιπε. Στο πέρασμα των ετών, είναι συγκινητικό να βλέπει κανείς ιεραποστόλους από την Πορτογαλία να στέλνονται για υπηρεσία σε αυτές τις χώρες, όπου το ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί για το άγγελμα της Βασιλείας είναι τεράστιο. Φανταστείτε τη χαρά μας, καθώς τώρα έχουμε πάνω από 88.000 διαγγελείς της Βασιλείας σε αυτά τα μέρη, περιλαμβανομένων και των 47.000 και πλέον που υπάρχουν στην Πορτογαλία! Οι παρόντες στην Ανάμνηση σε αυτές τις χώρες το 1998 ανήλθαν σε 245.000 σε σύγκριση με τους λιγότερους από 200 οι οποίοι παρευρέθηκαν όταν έγινα Μάρτυρας το 1954.
Η Εντμίνια και εγώ συμφωνούμε ολόκαρδα με τον Βιβλικό ψαλμωδό ο οποίος είπε ότι «μία ημέρα στις αυλές [του Ιεχωβά] είναι καλύτερη από χίλιες αλλού». (Ψαλμός 84:10) Όταν σκέφτομαι το ταπεινό μου ξεκίνημα και το συγκρίνω με τα πνευματικά πλούτη που έχω απολαύσει από τότε, αισθάνομαι όπως ο προφήτης Ησαΐας: «Ιεχωβά, εσύ είσαι ο Θεός μου. Σε εξυψώνω, εξυμνώ το όνομά σου, γιατί εκτέλεσες θαυμαστά πράγματα . . . Διότι εσύ έγινες οχυρό για τον ασήμαντο, οχυρό για τον φτωχό».—Ησαΐας 25:1, 4.
[Υποσημείωση]
a Βλέπε Ξύπνα! 22 Δεκεμβρίου 1964, σελίδες 9-17, και Σκοπιά 15 Φεβρουαρίου 1967, σελίδες 101-112.
[Εικόνες στη σελίδα 24]
Επάνω: Ο αδελφός Αλμέιντα στη Λισαβώνα ενώ ανακοινώνει ότι επρόκειτο να σταλούν εκπρόσωποι στη συνέλευση του 1958 στη Νέα Υόρκη
Στη μέση: Διεξάγοντας μια υποδειγματική συνάθροιση υπηρετών στη Διεθνή Συνέλευση «Επί Γης Ειρήνη» στο Παρίσι
Κάτω: Νοικιασμένα πούλμαν έτοιμα για μια συνέλευση περιφερείας στη Γαλλία
[Εικόνα στη σελίδα 25]
Διεξάγοντας την πρωινή λατρεία στο τμήμα της Πορτογαλίας
[Εικόνα στη σελίδα 25]
Το τμήμα της Πορτογαλίας, του οποίου η αφιέρωση έγινε το 1988
[Εικόνα στη σελίδα 26]
Οι ομιλίες του αδελφού Ούγκο Ρίμερ μάς ενθάρρυναν όταν μας επισκέφτηκε από το Μπέθελ του Μπρούκλιν
[Εικόνα στη σελίδα 26]
Μαζί με τη σύζυγό μου