Σαμόα

ΣΤΗ μέση περίπου της απόστασης από τη Χαβάη ως τη Νέα Ζηλανδία, τα μαγευτικά νησιά Σαμόα λαμπυρίζουν στα ζεστά γαλανά νερά του Ειρηνικού Ωκεανού. Αυτά τα ηφαιστειογενή νησιά, στολισμένα καθώς είναι με νεφοσκεπείς κορυφές, πλούσια τροπικά δάση και φοινικόφυτες αμμουδιές, μοιάζουν με πανέμορφα πετράδια. Αστραφτερές λιμνοθάλασσες φιλοξενούν έναν θαλάσσιο παράδεισο στον οποίο ζουν 200 περίπου ποικιλίες κοραλλιών και μέχρι 900 είδη ψαριών. Δεν είναι καθόλου παράξενο το ότι οι πρώτοι Ευρωπαίοι ιεραπόστολοι θεώρησαν ότι αυτά τα νησιά, που ευωδιάζουν από τα λουλούδια του φυτού κόκκινη πλουμερία, ήταν ανάμεσα στα ωραιότερα που είχαν δει στο Νότιο Ειρηνικό!

Φαίνεται ότι, περίπου δέκα αιώνες πριν από τον Χριστό, ο λαός Λαπίτα αποίκισε πρώτος τα νησιά Σαμόα.a Αυτοί οι αρχαιότατοι Πολυνήσιοι​—τολμηροί εξερευνητές και δεινοί θαλασσοπόροι—​προφανώς μετανάστευσαν στον Ειρηνικό ερχόμενοι από τη νοτιοανατολική Ασία. Ακολουθώντας τους ανέμους και τα ρεύματα της θάλασσας, διένυσαν με τεράστια διπλά κανό μεγαλύτερες αποστάσεις στον ωκεανό από κάθε άλλον προηγουμένως. Στην καρδιά του Νότιου Ειρηνικού, ανακάλυψαν ένα μικρό σύμπλεγμα νησιών το οποίο ονόμασαν Σαμόα.

Με την πάροδο των αιώνων, οι απόγονοί τους, ταξιδεύοντας στον Ειρηνικό, εξαπλώθηκαν στην Ταϊτή προς τα ανατολικά, κατόπιν στη Χαβάη προς τα βόρεια, στη Νέα Ζηλανδία προς τα νοτιοδυτικά και στο Νησί του Πάσχα προς τα νοτιοανατολικά. Σήμερα, αυτή η τεράστια τριγωνική έκταση ονομάζεται Πολυνησία, με άλλα λόγια “πολλά νησιά”, και οι κάτοικοί της ονομάζονται Πολυνήσιοι. Γι’ αυτό, τα νησιά Σαμόα θεωρούνται η «Κοιτίδα των Πολυνησίων».

Στη σύγχρονη εποχή έχει εμφανιστεί ένα σπουδαιότερο κύμα ατρόμητων Σαμοανών. Όπως οι θαλασσοπόροι πρόγονοί τους, έτσι και αυτοί αναζητούν καλύτερη ζωή. Αλλά αντί να ψάξουν να βρουν καινούριους τόπους, αυτοί οι Σαμοανοί έχουν «αποπλεύσει» από το πνευματικό σκοτάδι για το πνευματικό φως. Η δική τους αναζήτηση αφορά το είδος της λατρείας που επιδοκιμάζει ο αληθινός Θεός, ο Ιεχωβά.​—Ιωάν. 4:23.

Οι επόμενες σελίδες αφηγούνται την ιστορία των Μαρτύρων του Ιεχωβά στις Σαμόα,b στις Αμερικανικές Σαμόα και στα Τοκελάου. Το 1962, οι Δυτικές Σαμόα έγιναν ανεξάρτητο κράτος, ενώ οι Αμερικανικές Σαμόα είναι κτήση των ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, τα νησιά Σαμόα διαιρούνται σε δύο ξεχωριστά τμήματα​—τις Σαμόα και τις Αμερικανικές Σαμόα.

ΦΤΑΝΕΙ ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

Τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού έφτασαν πρώτη φορά στις Σαμόα το 1931, όταν κάποιος επισκέπτης έδωσε 470 και πλέον βιβλία και βιβλιάρια σε ενδιαφερόμενα άτομα σε όλο το νησιωτικό σύμπλεγμα. Αυτός ο επισκέπτης ήταν κατά πάσα πιθανότητα ο Σίντνεϊ Σέπερντ, ένας ζηλωτής Μάρτυρας που ταξίδευε εκείνον τον καιρό διά θαλάσσης σε διάφορα μέρη της Πολυνησίας μεταδίδοντας τα καλά νέα.

Έπειτα από εφτά χρόνια, το άγγελμα της Βασιλείας έφτασε και στις Αμερικανικές Σαμόα όταν ο Ι. Φ. Ρόδερφορντ, από τα κεντρικά γραφεία των Μαρτύρων του Ιεχωβά στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, σταμάτησε στο νησί Τουτουίλα, ενώ ταξίδευε με πλοίο από την Αυστραλία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στη διάρκεια αυτής της σύντομης στάσης, ο Ρόδερφορντ και η ομάδα του άδραξαν την ευκαιρία για να διανείμουν έντυπα σε κάθε γωνιά του λιμανιού Πάγκο Πάγκο.

Ύστερα από δύο χρόνια, το 1940, έφτασε στις Αμερικανικές Σαμόα ο Χάρολντ Γκιλ, ο οποίος είχε κάνει σκαπανικό σε όλη την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας και του Ειρηνικού. Μαζί του έφερε 3.500 αντίτυπα του βιβλιαρίου Πού Είναι οι Νεκροί;, του πρώτου εντύπου που μεταφράστηκε στη γλώσσα σαμόαν από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά.c

Στη συνέχεια, ο Χάρολντ πέρασε στο νησί Ουπόλου, στις Σαμόα​—ένα ταξίδι οχτώ ως δέκα ωρών με το πλοίο. «Τα νέα, όμως, πρέπει να είχαν ταξιδέψει γρηγορότερα», έγραψε ο ίδιος μετέπειτα, «επειδή, όταν έφτασα, ένας αστυνομικός μού απαγόρευσε να αποβιβαστώ. Του έδειξα το διαβατήριό μου και του διάβασα μέσα από αυτό τη μάλλον πομπώδη εισαγωγή η οποία ζητούσε από κάθε αρμόδιο να επιτρέψει στον κάτοχο του διαβατηρίου και υπήκοο του Βρετανικού Στέμματος “να περάσει ελεύθερα χωρίς να τον παρακωλύσει ή να τον εμποδίσει και να του παράσχει κάθε βοήθεια και προστασία”. Αυτό μου εξασφάλισε ακρόαση από τον Κυβερνήτη, ο οποίος μου επέτρεψε να μείνω μέχρις ότου φύγει το επόμενο πλοίο, ύστερα από πέντε ημέρες. Νοίκιασα ένα ποδήλατο και γύρισα όλο το νησί, δίνοντας παντού τα βιβλιάρια».

Αφού ο Χάρολντ ολοκλήρωσε με επιτυχία την αποστολή κηρύγματος στις Σαμόα, ήταν αναγκασμένος να επιστρέψει στην Αυστραλία. Αλλά ένα από τα έντυπα που έδωσε κατέληξε στα χέρια κάποιου υπαλλήλου γραφείου, του Πέλε Φουαϊουπόλου.d Το άγγελμα του βιβλιαρίου παρέμεινε στην καρδιά του Πέλε, περιμένοντας την επάνοδο των Μαρτύρων οι οποίοι θα πότιζαν τις πολύτιμες αλήθειες που είχαν φυτευτεί μέσα του.​—1 Κορ. 3:6.

Το 1952, 12 χρόνια αργότερα, ένας Μάρτυρας από την Αγγλία, ο Τζον Κρόξφορντ, έφτασε στην πόλη Απία, την πρωτεύουσα των Σαμόα, στο νησί Ουπόλου. Εκεί, άρχισε να εργάζεται στο ίδιο γραφείο με τον Πέλε. Ο Τζον ήταν φιλικός άνθρωπος και είχε έντονη επιθυμία να κηρύξει στους άλλους. Διακρίνοντας το ενδιαφέρον του Πέλε για την Αγία Γραφή, πήρε την πρωτοβουλία να τον επισκεφτεί στο σπίτι του. Ο Πέλε γράφει: «Μιλούσαμε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής. Του έκανα πολλές ερωτήσεις, και κάθε απάντηση που μου έδινε τη διάβαζε από τη Γραφή. Πείστηκα πέραν πάσης αμφιβολίας ότι αυτή ήταν η αλήθεια που έψαχνα». Αργότερα τον ίδιο χρόνο, ο Πέλε και η σύζυγός του, η Αϊλούα, έγιναν οι πρώτοι Σαμοανοί που αφιέρωσαν τη ζωή τους στον Ιεχωβά και βαφτίστηκαν.

Ο Πέλε ήξερε ότι θα καλούνταν να λογοδοτήσει για το ότι είχε απαρνηθεί τη θρησκεία των προγόνων του. Μελέτησε, λοιπόν, πολύ και προσευχήθηκε ένθερμα στον Ιεχωβά για βοήθεια. Όταν ο ανώτατος αρχηγός της οικογένειας κάλεσε τον Πέλε σε συνάντηση στον τόπο καταγωγής του, το χωριό Φαλεασίου​—ένα μεγάλο παραθαλάσσιο χωριό 19 χιλιόμετρα δυτικά της Απία—​ο Πέλε και ένας άλλος συγγενής που ενδιαφερόταν για την αλήθεια ήρθαν αντιμέτωποι με μια εχθρική σύναξη αποτελούμενη από έξι αρχηγούς, τρεις ρήτορες, δέκα πάστορες, δύο θεολόγους, τον ανώτατο αρχηγό που προήδρευε, καθώς και γέροντες και γερόντισσες της οικογένειας.

«Μας καταράστηκαν και μας κατηγόρησαν ότι είχαμε ατιμάσει το όνομα της οικογένειας και την εκκλησία των προπατόρων μας», θυμάται ο Πέλε. Στη συνέχεια, ο ανώτατος αρχηγός πρότεινε να γίνει μια διαλογική συζήτηση, η οποία κράτησε τελικά μέχρι τις τέσσερις τα ξημερώματα.

«Μολονότι μερικοί φώναζαν: “Πάρε τη Γραφή από εδώ! Άσε τη Γραφή στην άκρη!”, εγώ απάντησα σε όλες τις ερωτήσεις τους από την Αγία Γραφή και κατέρριψα τα επιχειρήματά τους», λέει ο Πέλε. «Τελικά, δεν έβγαζαν άχνα. Κάθονταν με το κεφάλι σκυμμένο. Τότε ο ανώτατος αρχηγός είπε χαμηλόφωνα: “Νίκησες, Πέλε”».

«Συγνώμη, κύριε», θυμάται ο Πέλε ότι είπε στον ανώτατο αρχηγό, «δεν νίκησα εγώ. Απόψε ακούσατε το άγγελμα της Βασιλείας. Ελπίζω ειλικρινά να το δεχτείτε».

Επειδή ο Πέλε βασίστηκε με ταπεινοφροσύνη στον Ιεχωβά και στο Λόγο Του, την Αγία Γραφή, ο σπόρος της αλήθειας της Βασιλείας είχε αρχίσει να ριζώνει στο Ουπόλου.

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΣΥΝΑΘΡΟΙΣΕΙΣ

Τα νέα για την καινούρια θρησκεία του Πέλε διαδόθηκαν γρήγορα στην κλειστή κοινωνία του νησιού. Όπως οι Αθηναίοι του πρώτου αιώνα, στους οποίους κήρυξε ο Παύλος, έτσι και μερικοί από εκείνους τους ανθρώπους ήταν περίεργοι για αυτή την «καινούρια διδασκαλία» και ήθελαν να μάθουν περισσότερα. (Πράξ. 17:19, 20) Ένας νεαρός, ονόματι Μαατούσι Λεαουάναϊ, έμαθε ότι όσοι ενδιαφέρονταν για την καινούρια θρησκεία συναθροίζονταν κάθε εβδομάδα στο σπίτι κάποιου γιατρού, στον περίβολο του νοσοκομείου, και αποφάσισε να ζητήσει περισσότερες πληροφορίες. Αλλά στην πύλη του νοσοκομείου, τον κυρίευσε ξαφνικά νευρικότητα και έκανε μεταβολή για να φύγει. Ευτυχώς, εκείνη τη στιγμή έφτασε ο Τζον Κρόξφορντ και τον κάλεσε να παρακολουθήσει τη συνάθροιση μαζί με το μικρό όμιλο εκείνο το βράδυ. Ο νεαρός Μαατούσι απόλαυσε τη μελέτη του βιβλίου «Έστω ο Θεός Αληθής» και θέλησε να ξαναπάει. Αν και στην αρχή δεν παρακολουθούσε τις συναθροίσεις τακτικά, τελικά η αλήθεια ρίζωσε στην καρδιά του, και βαφτίστηκε το 1956.

Τα καινούρια άτομα που συνταυτίζονταν με τον όμιλο διέκριναν γρήγορα ότι ήταν σημαντικό να μεταδίδουν στους άλλους τα όσα είχαν μάθει. Μόλις πέντε μήνες μετά την άφιξη του αδελφού Κρόξφορντ στην Απία, δέκα άτομα έβγαιναν μαζί του στο έργο κηρύγματος. Τέσσερις μήνες αργότερα, ο αριθμός είχε αυξηθεί σε 19. Αυτά τα καινούρια άτομα είχαν καλά αποτελέσματα καθώς κήρυτταν σε φίλους και συγγενείς.

Ένας από αυτούς τους ευαγγελιζομένους έδωσε μαρτυρία στον εξάδελφό του, τον Σαουβάου Τοετού, ο οποίος ζούσε στο Φαλεασίου. Με τον καιρό, ο Σαουβάου και ο γαμπρός του, ο Φινάου Φεομαΐα, άρχισαν να παρακολουθούν τις συναθροίσεις με τις οικογένειές τους και τάχθηκαν υπέρ της αλήθειας.

Τον Ιανουάριο του 1953 επιτεύχθηκε ένα συναρπαστικό ορόσημο για την αληθινή λατρεία στις Σαμόα. Εφόσον παρακολουθούσαν πλέον τις συναθροίσεις γύρω στα 40 άτομα, το γραφείο τμήματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά στην Αυστραλία ενέκρινε τη σύσταση της πρώτης εκκλησίας των Σαμόα στην Απία. Όταν ο αδελφός Κρόξφορντ επέστρεψε στην Αγγλία, ο πρόσφατα βαφτισμένος Πέλε ανέλαβε τα ηνία της εκκλησίας. Οι ευαγγελιζόμενοι ήταν άφοβοι και ζηλωτές, αλλά επίσης ήταν από πνευματική άποψη νέοι και άπειροι. Πολλοί χρειαζόταν να μάθουν να παρουσιάζουν το άγγελμα της Βασιλείας με πιο διακριτικό και ελκυστικό τρόπο. (Κολ. 4:6) Άλλοι χρειάζονταν βοήθεια για να ντυθούν πλήρως τη νέα προσωπικότητα. (Εφεσ. 4:22-24) Ευτυχώς, αυτή η βοήθεια δεν θα αργούσε να έρθει.​—Εφεσ. 4:8, 11-16.

ΒΟΗΘΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

Το Μάιο του 1953 έφτασαν οι Αυστραλοί σκαπανείς Ρόναλντ και Όλιβ (Ντόλι) Σέλαρς για να βοηθήσουν την εκκλησία της Απία. «Το γραφείο τμήματος της Αυστραλίας είχε χάσει προσωρινά την επαφή με τους αδελφούς και ανησυχούσε για αυτούς», γράφει ο Ρον. «Εφόσον είχαμε προθυμοποιηθεί να υπηρετήσουμε στον Ειρηνικό, μας ζήτησαν να πάμε στις Σαμόα και να εργαστούμε μαζί με τη νεοσύστατη εκκλησία ως ειδικοί σκαπανείς».

Ενόσω πετούσαν με το υδροπλάνο προς τις Σαμόα, ο Ρον και η Ντόλι προετοιμάζονταν ψυχολογικά για τις δυσκολίες που συναντάει κανείς συνήθως σε μακρινούς ιεραποστολικούς διορισμούς. «Τι έκπληξη μας περίμενε», θυμάται ο Ρον. «Το νησί ήταν καλυμμένο από οργιαστική τροπική βλάστηση. Παντού, βλέπαμε ευτυχισμένους, χαμογελαστούς ανθρώπους με εύρωστα, υγιή σώματα. Τα παιδιά έπαιζαν χαρούμενα γύρω από σπίτια χωρίς πλαϊνούς τοίχους, με αχυροσκεπές και καθαρά κοραλλένια πατώματα. Κανένας δεν βιαζόταν ούτε ανησυχούσε για την ώρα. Νομίζαμε ότι είχαμε φτάσει στον παράδεισο».

Αφού εγκαταστάθηκε στο σπίτι του Πέλε, το ζεύγος Σέλαρς άρχισε αμέσως το έργο του. «Συναντούσα τους αδελφούς σχεδόν κάθε βράδυ για να απαντήσω στις πολλές ερωτήσεις τους», λέει ο Ρον. «Μολονότι ήξεραν τις βασικές Βιβλικές διδασκαλίες, κατάλαβα γρήγορα ότι έπρεπε να κάνουν πολλές αλλαγές για να ανταποκρίνονται στους θεϊκούς κανόνες. Προκειμένου να τους βοηθήσουμε εκείνη τη δύσκολη περίοδο, η Ντόλι και εγώ προσπαθούσαμε να είμαστε εξαιρετικά υπομονετικοί και να τους δείχνουμε αγάπη περισσότερη από τη συνηθισμένη». Δυστυχώς, όμως, μερικοί αντιτάχθηκαν σε αυτή τη στοργική Γραφική διόρθωση και σταδιακά εγκατέλειψαν την εκκλησία. Άλλοι, ωστόσο, εκδήλωσαν ταπεινό πνεύμα και ανταποκρίθηκαν καλά στην εκπαίδευση και στην ενθάρρυνση. Με τον καιρό, προόδευσαν πνευματικά και, ως αποτέλεσμα, η εκκλησία εξαγνίστηκε και ενισχύθηκε.

Ο Ρον και η Ντόλι πρωτοστατούσαν επίσης στη μαρτυρία από σπίτι σε σπίτι. Μέχρι τότε οι περισσότεροι αδελφοί έδιναν μαρτυρία μόνο ανεπίσημα σε φίλους και γείτονες. Τώρα, καθώς εργάζονταν μαζί με το ζεύγος Σέλαρς στο κήρυγμα από πόρτα σε πόρτα, έβρισκαν μεγάλο ενδιαφέρον. «Σε μια περίπτωση», γράφει ο Ρον, «προσκληθήκαμε στο χωριό ενός ενδιαφερόμενου αρχηγού για να του πούμε περισσότερα για τη Βασιλεία. Ύστερα από το γεύμα μας, αρχίσαμε μια ζωηρή Γραφική συζήτηση. Μία ώρα αργότερα, η συζήτηση είχε εξελιχθεί σε δημόσια ομιλία καθώς το ακροατήριο είχε φτάσει σχεδόν τα 50 άτομα​—και αυτό χωρίς εμείς να διαφημίσουμε το γεγονός καθόλου!» Οι ευαγγελιζόμενοι διαπίστωναν συνήθως ότι οι Γραφικές μελέτες με 2 ή 3 άτομα προσέλκυαν 10 ως 40 παρατηρητές που ήταν περίεργοι για το έργο των Μαρτύρων του Ιεχωβά.

Αυτή η δραστηριότητα, όμως, δεν πέρασε απαρατήρητη από τον κλήρο του Χριστιανικού κόσμου. Όταν οι αρχές αρνήθηκαν να παρατείνουν τις τουριστικές βίζες του Ρον και της Ντόλι, ο Ρον απευθύνθηκε στον ύπατο αρμοστή για να μάθει το λόγο. «Εκείνος μας είπε», θυμάται ο Ρον, «ότι ορισμένοι κληρικοί είχαν διαμαρτυρηθεί στην κυβέρνηση για τη μαρτυρία που δίναμε. Γι’ αυτό, είπε πως θα παρέτεινε τις βίζες μας μόνο αν υποσχόμασταν ότι δεν θα βοηθούσαμε πλέον την εκκλησία στο έργο κηρύγματος. Αυτό αρνήθηκα να το κάνω. Του είπα επίσης ότι κανένας δεν μπορούσε να σταματήσει το έργο του Θεού, και θα έκανε καλά να το προσέξει αυτό. Γελώντας, είπε: “Θα δούμε τι θα γίνει όταν θα φύγετε!”»

Έκτοτε οι αρχές προσπαθούσαν να αποτρέπουν την είσοδο ξένων Μαρτύρων στη χώρα. Παρ’ όλα αυτά, το 1953, ο Θεοντόρ Τζάρας, ο οποίος υπηρετούσε τότε στο γραφείο τμήματος στην Αυστραλία και τώρα είναι μέλος του Κυβερνώντος Σώματος, μπήκε αθόρυβα στις Σαμόα για να ενθαρρύνει την εκκλησία. «Η επίσκεψή του μας αναπτέρωσε το ηθικό και μας παρείχε τη διαβεβαίωση ότι από πνευματική άποψη κινούμασταν προς τη σωστή κατεύθυνση», λέει ο Ρον.

Λίγο αργότερα, έληξαν οι βίζες του Ρον και της Ντόλι και εκείνοι μετακόμισαν στις Αμερικανικές Σαμόα. Εντούτοις, στους οχτώ μήνες που έμειναν στις Σαμόα, συνέβαλαν πολύ στη σταθεροποίηση και στην ενίσχυση των ντόπιων αδελφών. Και μολονότι οι αρχές δεν το γνώριζαν, άλλοι Μάρτυρες επρόκειτο να φτάσουν σύντομα για να αντικαταστήσουν το ζεύγος Σέλαρς.

ΠΡΟΟΔΟΣ ΣΤΗΝ ΑΠΙΑ

Ο Ρίτσαρντ Τζένκινς, ένας ενθουσιώδης 23χρονος Αυστραλός που είχε βαφτιστεί πρόσφατα, έφτασε στην Απία το Μάιο του 1954. Ο ίδιος αφηγείται: «Προτού φύγω από την Αυστραλία, μου είχε δοθεί η συμβουλή να μη συναναστραφώ τους ντόπιους αδελφούς μέχρι να βεβαιωθώ ότι θα είχα σταθερή εργασία. Ωστόσο, ύστερα από αρκετούς μήνες, ένιωθα μεγάλη μοναξιά και άρχισα να αισθάνομαι πνευματικά ευάλωτος. Αποφάσισα, λοιπόν, να πλησιάσω διακριτικά τον Πέλε Φουαϊουπόλου». Οι δυο τους συναντήθηκαν αργά τη νύχτα υπό την κάλυψη του σκοταδιού.

«Ο Πέλε μού είπε ότι δεν θα χρησιμοποιούσε το πραγματικό μου όνομα για να μη με συνδέσουν οι αρχές με την εκκλησία και με απελάσουν», θυμάται ο Ρίτσαρντ. «Μου έδωσε, λοιπόν, το όνομα του νεογέννητου γιου του, του Ουιτινέζε. Έτσι προφέρεται στη σαμόαν η λέξη “μάρτυρας”. Μέχρι σήμερα, οι Σαμοανοί αδελφοί και αδελφές εξακολουθούν να με αποκαλούν έτσι».

Χρησιμοποιώντας το νέο του ψευδώνυμο, ο Ρίτσαρντ κράτησε διακριτικά επαφή με τους αδελφούς. Έδινε επίσης ανεπίσημη μαρτυρία και ξεκίνησε αρκετές Γραφικές μελέτες. Ένα από τα άτομα με τα οποία μελετούσε τη Γραφή, ο Μουφάουλου Γκαλουβάου, ένας νεαρός άντρας που εργαζόταν ως υγειονομικός επιθεωρητής, έγινε αργότερα μέλος της Επιτροπής του Τμήματος στις Σαμόα. Έπειτα από κάποιο διάστημα, ένα άλλο άτομο που έκανε μελέτη, ο Φαλεμάα Τουιπολόα, έγινε και αυτός Μάρτυρας, όπως και πολλά μέλη της οικογένειάς του.

Κάποιο άτομο με το οποίο μελετούσε ο Ρίτσαρντ, ο νεαρός Σιέμου Τάαζε, ήταν αρχηγός μιας σπείρας που έκλεβε πράγματα από την υπηρεσία δημοσίων έργων. Προτού προλάβει, όμως, ο Σιέμου να προοδεύσει πνευματικά, το παρελθόν του τον τιμώρησε, με αποτέλεσμα να φυλακιστεί για τα αδικήματα που είχε διαπράξει. Απτόητος, ο Ρίτσαρντ πήρε άδεια από το διευθυντή της φυλακής να συνεχίσει τη μελέτη με τον Σιέμου κάτω από τη σκιά ενός δέντρου μάνγκο, περίπου 100 μέτρα έξω από τους τοίχους της φυλακής. Αργότερα, παρακολουθούσαν τη μελέτη και αρκετοί άλλοι κρατούμενοι.

«Μολονότι δεν υπήρχαν φρουροί», θυμάται ο Ρίτσαρντ, «κανένας από τους φυλακισμένους δεν προσπάθησε ποτέ να αποδράσει, και μερικοί γνώρισαν την αλήθεια». Ύστερα από την αποφυλάκισή του, ο Σιέμου υπηρέτησε τελικά ως πρεσβύτερος.

Το 1955, ο Ρίτσαρντ παντρεύτηκε μια Αυστραλέζα σκαπάνισσα, την Γκλόρια Γκριν. Μαζί έμειναν στις Σαμόα 15 χρόνια και, προτού επιστρέψουν στην Αυστραλία, βοήθησαν 35 άτομα να γνωρίσουν την αλήθεια. Τώρα ζουν στο Μπρίσμπεϊν της Αυστραλίας, όπου ο Ρίτσαρντ υπηρετεί ως πρεσβύτερος σε μια τοπική εκκλησία που χρησιμοποιεί τη γλώσσα σαμόαν.

Ένα άλλο ζευγάρι από την Αυστραλία, ο Γουίλιαμ (Μπιλ) και η Μάρτζορι (Γκέρλι) Μος, βοήθησαν και αυτοί εκείνα τα πρώτα χρόνια. Ο Μπιλ, πρεσβύτερος με πρακτικό μυαλό, και η Γκέρλι, σκαπάνισσα με 24 χρόνια πείρας, έφτασαν στην Απία το 1956. Εκείνη την εποχή, η εκκλησία της Απία είχε 28 ευαγγελιζομένους, ενώ υπήρχαν όμιλοι μελέτης βιβλίου τόσο στην Απία όσο και στο Φαλεασίου. Τα επόμενα εννιά χρόνια, ο Μπιλ και η Γκέρλι εργάστηκαν άοκνα μαζί με την εκκλησία της Απία. Όταν η κατάσταση της υγείας της Γκέρλι τούς ανάγκασε να επιστρέψουν στην Αυστραλία το 1965, ο όμιλος στο Φαλεασίου είχε γίνει πλέον εκκλησία.

Εκείνα τα χρόνια, οι αιτήσεις για άδεια εισόδου ιεραποστόλων στη χώρα απορρίπτονταν επανειλημμένα από την κυβέρνηση των Σαμόα. Όπως είναι ευνόητο, η κυβέρνηση και ο κλήρος έλπιζαν ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά απλώς θα έφθιναν σταδιακά. Εντούτοις, συνέβη το ακριβώς αντίθετο. Οι Μάρτυρες αυξήθηκαν αριθμητικά και ήταν δραστήριοι και ζηλωτές​—είχαν εδραιώσει την παρουσία τους!

ΠΡΟΟΔΟΣ ΣΤΙΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΣΑΜΟΑ

Προτού λήξουν οι βίζες του ζεύγους Σέλαρς για τις Σαμόα το 1954, ο Ρον αποφάσισε να υποβάλουν αίτηση για άδεια παραμονής στις Αμερικανικές Σαμόα, αντί να επιστρέψουν στην Αυστραλία. «Όταν πήγα να συναντήσω το γενικό εισαγγελέα των Αμερικανικών Σαμόα», γράφει ο Ρον, «και εκείνος έμαθε ότι η κυβέρνηση των Σαμόα είχε απορρίψει τις αιτήσεις μας για βίζα εξαιτίας θρησκευτικών λόγων, είπε: “Κύριε Σέλαρς, στις Αμερικανικές Σαμόα έχουμε θρησκευτική ελευθερία, γι’ αυτό και θα φροντίσω να πάρετε βίζα”».

Ο Ρον και η Ντόλι έφτασαν στο Πάγκο Πάγκο, στις Αμερικανικές Σαμόα, στις 5 Ιανουαρίου 1954. Ως όρο για τη χορήγηση άδειας εισόδου, ο γενικός εισαγγελέας ζήτησε από τον Ρον να παρουσιάζεται τακτικά στο γραφείο του ώστε ο ίδιος να εξοικειωθεί καλύτερα με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Το αποτέλεσμα ήταν να απολαύσουν αρκετές θαυμάσιες πνευματικές συζητήσεις.

Αργότερα εκείνον το μήνα, ο Ρον και η Ντόλι έλαβαν μια πρόσκληση για δείπνο στην κατοικία του γενικού εισαγγελέα. Καθώς είχαν προσκληθεί επίσης ο τοπικός Καθολικός ιερέας και ο πάστορας της Ιεραποστολικής Εταιρίας του Λονδίνου, επακολούθησε μια ζωηρή Γραφική συζήτηση. «Στο τέλος της βραδιάς», θυμάται ο Ρον, «ο γενικός εισαγγελέας μάς ευχαρίστησε όλους που είχαμε πάει και είπε: “Πάντως νομίζω ότι ο κ. και η κ. Σέλαρς επικράτησαν στην αποψινή συζήτηση”. Λίγο μετά, λάβαμε τις βίζες μας για μόνιμη παραμονή. Όταν αργότερα ο γενικός εισαγγελέας μάς πληροφόρησε ότι η κυβέρνηση θα έκανε δεκτές και άλλες αιτήσεις εισόδου στη χώρα για ιεραποστόλους των Μαρτύρων του Ιεχωβά, μετέφερα αμέσως αυτή την πληροφορία στο γραφείο τμήματος στην Αυστραλία».

Το πρώτο άτομο που αφιέρωσε τη ζωή του στον Ιεχωβά στις Αμερικανικές Σαμόα ήταν ο 19χρονος Ουαλέσι (Γουάλας) Πέντρο, αυτόχθων των νησιών Τοκελάου. Η Λίντια Πέντρο, μια συγγενής του που ήταν ειδική σκαπάνισσα στα Φίτζι, είχε δώσει ένα αντίτυπο του βιβλίου «Έστω ο Θεός Αληθής» στο μεγαλύτερο αδελφό του Γουάλας όταν είχε επισκεφτεί τους συγγενείς της το 1952. Ο νεαρός Γουάλας ανακάλυψε το βιβλίο στο σπίτι του αδελφού του και το μελέτησε προσεκτικά.

Όταν βρήκαν την οικογένεια Πέντρο το 1954, ο Ρον και η Ντόλι έκαναν μελέτη με το μεγαλύτερο αδελφό και τη μεγαλύτερη αδελφή του Γουάλας. Ο Γουάλας πίστευε στον Ιεχωβά Θεό, αλλά στην αρχή η δυσπιστία του για τη θρησκεία τον έκανε να διστάζει να συμμετέχει στη μελέτη. Με τον καιρό, όμως, πείστηκε ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν την αλήθεια και άρχισε να παρακολουθεί τακτικά τις συναθροίσεις στο Φαγκατόγκο. Σημείωσε ταχύτατη πνευματική πρόοδο και βαφτίστηκε στις 30 Απριλίου 1955 στο λιμάνι Πάγκο Πάγκο.

Τον Ιανουάριο του 1955, έναν μόλις χρόνο μετά την άφιξη του Ρον και της Ντόλι, εφτά άτομα παρακολουθούσαν τις συναθροίσεις στο ταπεινό σπίτι τους στο Φαγκατόγκο. Το σπίτι είχε λιγοστά έπιπλα, γι’ αυτό κάθονταν όλοι στο πάτωμα. Μέσα σε μικρό διάστημα, τρία από τα καινούρια άτομα άρχισαν να βγαίνουν μαζί με τον Ρον και την Ντόλι στη διακονία αγρού. Ήταν μια ημέρα μικρών απαρχών, αλλά επρόκειτο να ακολουθήσουν θαυμάσιες εξελίξεις.

ΦΤΑΝΟΥΝ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΤΗΣ ΓΑΛΑΑΔ

Στις 4 Φεβρουαρίου 1955, έφτασαν στις Αμερικανικές Σαμόα δύο ζευγάρια ιεραποστόλων από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Πολ και η Φράνσις Έβανς και ο Γκόρντον και η Πατρίσια Σκοτ. Εγκαταστάθηκαν στον ιεραποστολικό οίκο στο Φαγκατόγκο, από τον οποίο είχαν θέα προς μια ιδιαίτερα ζωηρή γειτονιά. Ο επίσκοπος περιοχής Λέναρντ (Λεν) Χέλμπεργκ, ο οποίος επισκέφτηκε το Πάγκο Πάγκο εκείνη τη χρονιά, περιγράφει το σκηνικό:

«Ο ιεραποστολικός οίκος ήταν ένα μεγάλο διαμέρισμα πάνω από κάποιο παραδοσιακό παντοπωλείο. Από τη μια πλευρά, στην απέναντι όχθη ενός μικρού ποταμού, υπήρχε ένα μπαρ όπου οι ναύτες αναζητούσαν ψυχαγωγία τα βράδια. Όταν οι καβγάδες ξέφευγαν από το μπαρ και μεταφέρονταν κάτω στο δρόμο, ο αρχηγός της τοπικής αστυνομίας, ένας κοντός αλλά πολύ στιβαρός άντρας, έμπαινε στη μέση έχοντας το πούρο του σφηνωμένο ανάμεσα στα δόντια του και μοίραζε γροθιές αριστερά και δεξιά για να ηρεμήσουν τα πνεύματα. Κηρύγματα για “το πυρ της κολάσεως” μεταδίδονταν στη διαπασών από μια εκκλησία ακριβώς δίπλα από την πίσω αυλή. Από την μπροστινή βεράντα, βλέπαμε την κοσμοσυρροή στην τράπεζα μια φορά το μήνα, την ημέρα της μισθοδοσίας από την κυβέρνηση. Οι ιεραπόστολοι των εκκλησιών, που κατέφθαναν από όλο το νησί, έψαχναν μανιωδώς ανάμεσα στο πλήθος τα μέλη των εκκλησιών τους για να εισπράξουν τα δέκατα προτού κάνουν φτερά τα χρήματα».

Σε αυτό το θορυβώδες περιβάλλον εκδηλωνόταν μεγάλο ενδιαφέρον για τα πνευματικά πράγματα. «Κάποιος ιεραπόστολος», αφηγείται ο Λεν, «άρχιζε την ημέρα του στις έξι το πρωί διεξάγοντας μια Γραφική μελέτη στο κουρείο, από την άλλη πλευρά της πλατείας, προτού πιάσει δουλειά ο ιδιοκτήτης του. Στη συνέχεια έκανε μελέτη με τον τοπικό φούρναρη, προτού εκείνος φέρει στον οίκο το ψωμί για το πρωινό. Αργότερα εκείνη την ημέρα, στην πλατεία της πόλης, ο ίδιος αδελφός μελετούσε με μια ομάδα κρατουμένων από την τοπική φυλακή». Στο τέλος του χρόνου, οι ιεραπόστολοι διεξήγαν περίπου 60 Γραφικές μελέτες με 200 και πλέον άτομα.

«ΑΠΟΨΕ ΕΧΕΙ ΤΑΙΝΙΑ​—ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ»

Κάτι που υποκίνησε αυτό το ζωηρό ενδιαφέρον ήταν η ταινία Η Κοινωνία του Νέου Κόσμου εν Δράσει.e Αυτή η ταινία​—η πρώτη που παρήγαγε η οργάνωση σχεδόν 40 χρόνια μετά το «Φωτόδραμα της Δημιουργίας»—​είχε ως θέμα το παγκόσμιο έργο κηρύγματος και εκτύπωσης και έδειχνε πώς είναι οργανωμένοι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Στη διάρκεια μιας επίσκεψης τεσσάρων εβδομάδων στις Αμερικανικές Σαμόα το 1955, ο Λεν πρόβαλε την ταινία 15 φορές, σε ένα ακροατήριο 3.227 ατόμων συνολικά, δηλαδή κατά μέσο όρο σε 215 θεατές ανά προβολή.

«Πριν από κάθε προβολή», θυμάται ο Λεν, «διαφημίζαμε την ταινία διασχίζοντας τα χωριά με το αυτοκίνητο και πετούσαμε φέιγ-βολάν σε όλους όσους συναντούσαμε. Συγχρόνως, λέγαμε δυνατά: “Απόψε έχει ταινία​—είσοδος ελεύθερη”, καθώς και το όνομα του χωριού όπου θα γινόταν η προβολή».

Η ταινία έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση στον πληθυσμό. Ύστερα από κάθε προβολή, το ακροατήριο ήθελε να μάθει περισσότερα για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά και τις διδασκαλίες τους. Αντί να περιμένουν μέχρις ότου επιστρέψουν οι Μάρτυρες, πολλοί ενδιαφερόμενοι πήγαιναν οι ίδιοι κατευθείαν στον ιεραποστολικό οίκο, όπου οι ιεραπόστολοι διεξήγαν ταυτόχρονα αρκετές μελέτες σε διαφορετικά σημεία του οίκου. Όταν έφευγε μια ομάδα, κάποια άλλη έπαιρνε τη θέση της. «Χρόνια αργότερα», θυμάται ο Ρον Σέλαρς, «ο κόσμος συνέδεε ακόμη τους Μάρτυρες του Ιεχωβά με τα υπέροχα πράγματα που είχε δει σε εκείνη την ταινία».

Η ΕΠΙΜΟΝΗ ΣΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΑΓΓΙΖΕΙ ΚΑΡΔΙΕΣ

Δύο μήνες μετά την επίσκεψη του Λεν Χέλμπεργκ, σχηματίστηκε στο Φαγκατόγκο η πρώτη εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά στις Αμερικανικές Σαμόα. Μέσα σε έναν χρόνο, ο αριθμός των ευαγγελιζομένων της εκκλησίας αυξήθηκε από 14 σε 22. Τότε περίπου έφτασαν από την Αυστραλία δύο ακόμη ειδικοί σκαπανείς, ο Φρεντ και η Σίρλεϊ Γουέγκενερ, για να βοηθήσουν την εκκλησία που μεγάλωνε. Ο Φρεντ υπηρετεί τώρα ως μέλος της Επιτροπής Χώρας στις Σαμόα.

Αυτοί οι ευαγγελιζόμενοι, οι σκαπανείς και οι ιεραπόστολοι “φλέγονταν με το πνεύμα”. (Ρωμ. 12:11) «Χάρη στην επιμονή των ευαγγελιζομένων», γράφει ο Λεν, «και στο μεγάλο ενδιαφέρον που υπήρχε για την Αγία Γραφή στην περιοχή, κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1960 δεν υπήρχε σπίτι στο χωριό Φαγκατόγκο όπου να μην είχε διεξαχθεί κάποια στιγμή Γραφική μελέτη. Εκείνα τα χρόνια επισκεπτόμασταν επίσης κάθε σπίτι στο νησί σε μηνιαία βάση».

Αυτή η επισταμένη εκστρατεία κηρύγματος κατάφερε να επηρεάσει τις αντιλήψεις των ντόπιων για τα Γραφικά ζητήματα. «Έγινε ευρέως γνωστό ότι την αιώνια ζωή θα την απολαμβάνουν οι άνθρωποι στη γη», αναφέρει ο Λεν, «ότι δεν υπάρχει πύρινος άδης και ότι οι νεκροί δεν έχουν καμιά συναίσθηση. Ο κόσμος είχε μάθει αυτές τις στοιχειώδεις αλήθειες, όχι από την εκκλησία του, αλλά από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Αυτό το καταφέραμε επειδή τους μιλούσαμε σε ατομική βάση και συζητούσαμε μαζί τους λογικά από τη δική τους Γραφή».

Παρ’ όλα αυτά, οι θρησκευτικοί και οικογενειακοί δεσμοί εμπόδιζαν τους περισσότερους να εφαρμόσουν τα όσα μάθαιναν. Άλλοι προτιμούσαν τα έκλυτα ήθη που γίνονται ανεκτά από τις εκκλησίες παρά τους υψηλούς ηθικούς κανόνες που απαιτούνται από τους αληθινούς Χριστιανούς. Εντούτοις, υπήρχαν άτομα με ειλικρινή καρδιά τα οποία, όπως ο περιοδεύων έμπορος της παραβολής του Ιησού, θεώρησαν την αλήθεια μαργαριτάρι μεγάλης αξίας και την άδραξαν. Πολλοί από αυτούς τους ειλικρινείς νησιώτες τάχθηκαν σθεναρά και ακλόνητα υπέρ της αλήθειας.​—Ματθ. 13:45, 46.

ΜΑΡΤΥΡΙΑ​—ΣΤΟ ΣΤΙΛ ΤΩΝ ΣΑΜΟΑ

«Η μαρτυρία εκείνα τα παλιά χρόνια ήταν πραγματική απόλαυση», λέει νοσταλγικά η Κάρολαϊν Πέντρο, σκαπάνισσα από τον Καναδά που παντρεύτηκε τον Γουάλας Πέντρο το 1960. «Σχεδόν σε κάθε σπίτι υπήρχε κάποιος που ήθελε να συζητήσει για την Αγία Γραφή. Εύκολα άρχιζες Γραφικές μελέτες, τις οποίες παρακολουθούσαν πολλές φορές ολόκληρες οικογένειες.

»Ιδιαίτερα ζωηρές είναι οι αναμνήσεις μου από το κήρυγμα σε απομακρυσμένα χωριά. Μικρά παιδιά μάς ακολουθούσαν συνήθως από σπίτι σε σπίτι ακούγοντας προσεκτικά την παρουσίασή μας. Μετά έτρεχαν πριν από εμάς για να ειδοποιήσουν τον επόμενο οικοδεσπότη ότι ερχόμασταν. Τον πληροφορούσαν μάλιστα για ποιο πράγμα μιλούσαμε και ποια εδάφια χρησιμοποιούσαμε! Συνεπώς, για να μη μας προλαβαίνουν τα παιδιά του χωριού, προετοιμάζαμε αρκετές παρουσιάσεις».

Ενώ συμμετείχαν στο έργο μαρτυρίας, οι αδελφοί φρόντιζαν παράλληλα να εκδηλώνουν καλούς τρόπους και να τηρούν το κατάλληλο τοπικό πρωτόκολλο. (1 Κορ. 9:20-23) Ο Τσαρλς Πρίτσαρντ, πρώην ιεραπόστολος και νυν μέλος της Επιτροπής του Τμήματος στη Νέα Ζηλανδία, γράφει: «Λόγω του ζεστού τροπικού κλίματος, τα φάλε (σπίτια) στα χωριά δεν έχουν τοίχους, και έτσι μπορούσαμε εύκολα να δούμε αν ήταν κάποιος μέσα. Το να μιλήσουμε ενόσω στεκόμασταν όρθιοι ή προτού μας καλωσορίσει επίσημα ο οικοδεσπότης θεωρούνταν το άκρον άωτον της αγένειας. Γι’ αυτό, πλησιάζαμε κάθε σπίτι και περιμέναμε σιωπηλά να μας προσέξει ο οικοδεσπότης. Κατόπιν, ο οικοδεσπότης ή η οικοδέσποινα έστρωνε ένα καθαρό χαλάκι μέσα από την πόρτα, πάνω στο πάτωμα από βότσαλα. Αυτό σήμαινε ότι μας προσκαλούσε να βγάλουμε τα παπούτσια μας, να μπούμε στο σπίτι και να καθήσουμε οκλαδόν στο χαλάκι». Το να κάθονται πολλή ώρα σε αυτή τη στάση πάνω στο πάτωμα ήταν επώδυνο για πολλούς ιεραποστόλους. Ευτυχώς, το τοπικό έθιμο τους επέτρεπε να απλώνουν τα πόδια τους και να τα καλύπτουν σεμνά με ένα χαλάκι. Κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν έδειχναν στον οικοδεσπότη τα ακάλυπτα πέλματά τους​—κάτι που συνιστά μεγάλη προσβολή για τους Σαμοανούς.

«Οι οικοδεσπότες μάς καλωσόριζαν επίσημα και μας έλεγαν ότι τους τιμούσαμε φέρνοντας το Βιβλικό μας άγγελμα στο ταπεινό τους σπίτι», λέει ο Τζον Ρόουντς, ο οποίος υπηρέτησε ως ιεραπόστολος στις Σαμόα και στις Αμερικανικές Σαμόα επί 20 χρόνια. «Κατόπιν η συζήτηση στρεφόταν σε προσωπικά ζητήματα: Από πού είστε; Έχετε παιδιά; Πού ζει η οικογένειά σας;»

Η σύζυγος του Τζον, η Έλεν, προσθέτει: «Απευθυνόμασταν πάντα στον οικοδεσπότη με όρους που έδειχναν σεβασμό και οι οποίοι χρησιμοποιούνται κανονικά σε επίσημες περιστάσεις. Αυτός ο ευλαβικός τρόπος έκφρασης προσέδιδε αξιοπρέπεια τόσο στον οικοδεσπότη όσο και στο Βιβλικό μας άγγελμα».

«Μέσα από αυτές τις προκαταρκτικές συζητήσεις», λέει η Κάρολαϊν Πέντρο, «μαθαίναμε καλά τα άτομα και την οικογένειά τους, και εκείνοι εμάς. Αυτό μας βοηθούσε να καλύπτουμε τις πνευματικές ανάγκες τους πιο αποτελεσματικά».

Όταν τελείωναν οι προκαταρκτικές συζητήσεις, οι ευαγγελιζόμενοι είχαν το ελεύθερο να παρουσιάσουν το άγγελμα της Βασιλείας. «Οι οικοδεσπότες συνήθως μας άκουγαν όση ώρα είχαμε τη διάθεση να μιλάμε», θυμάται ο πρώην ιεραπόστολος Ρόμπερτ Μπόις. «Στη συνέχεια μας επαναλάμβαναν πολλά από αυτά που είχαμε πει για να μας δείξουν ότι θεωρούσαν το άγγελμά μας σημαντικό».

Εφόσον οι άνθρωποι ήξεραν καλά τη Γραφή, οι μακροσκελείς συζητήσεις όσον αφορά Γραφικές διδασκαλίες ήταν κάτι συνηθισμένο. «Αυτές οι συζητήσεις με βοήθησαν να οξύνω την κατανόησή μου γύρω από διάφορα Βιβλικά θέματα», λέει η Κάρολαϊν Πέντρο. Οι περισσότεροι οικοδεσπότες δέχονταν ευχαρίστως τα έντυπα. Με τον καιρό, οι ευαγγελιζόμενοι έμαθαν να ξεχωρίζουν εκείνους που ήταν απλώς περίεργοι από εκείνους που ενδιαφέρονταν ειλικρινά για τα πνευματικά πράγματα.

Πολλά από τα καινούρια ενδιαφερόμενα άτομα που άρχιζαν να παρακολουθούν τις συναθροίσεις ανυπομονούσαν να ξεκινήσουν τη διακονία αγρού. «Οι Σαμοανοί έχουν έφεση στη ρητορεία», λέει ο Τζον Ρόουντς, «και πολλά καινούρια άτομα μπορούσαν να εκφράζουν την πίστη τους στους άλλους με πεποίθηση έχοντας λάβει λίγη ή καθόλου εκπαίδευση. Μολαταύτα, εμείς τους παροτρύναμε να χρησιμοποιούν τις δημοσιευμένες εισηγήσεις για μαρτυρία και να μιλούν λογικά με τους ανθρώπους από τις Γραφές αντί να βασίζονται αποκλειστικά στη φυσική τους ευφράδεια». Αυτή η θαυμάσια εκπαίδευση απέφερε τελικά πολλούς ικανότατους ευαγγελιζομένους.

Η ΑΠΗΧΗΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΕΝΤΥΠΑ ΣΤΗ ΣΑΜΟΑΝ

Μολονότι πολλοί Σαμοανοί μιλούν την αγγλική με ευχέρεια, δεν ισχύει το ίδιο για όλους. Προκειμένου να αγγίξει την καρδιά αυτών των νησιωτών που αγαπούσαν την αλήθεια, ο Πέλε Φουαϊουπόλου μετέφρασε τέσσερα φυλλάδια στη σαμόαν το 1954. Ο Πέλε συνέχισε να είναι ο κυριότερος μεταφραστής της οργάνωσης στη γλώσσα σαμόαν επί σειρά ετών. Πολλές φορές εργαζόταν μέχρι αργά τη νύχτα, δακτυλογραφώντας τη μεταφρασμένη ύλη σε μια παλιά χειροκίνητη γραφομηχανή υπό το φως μιας λάμπας πετρελαίου.

Παράλληλα με τη μεταφραστική του εργασία, ο Πέλε φρόντιζε τη σύζυγο και τα οχτώ παιδιά του, πρωτοστατούσε στις δραστηριότητες της εκκλησίας και εργαζόταν πεντέμισι ημέρες την εβδομάδα επιθεωρώντας φυτείες με κακαόδεντρα στα νησιά. «Εκείνα τα χρόνια της άοκνης δράσης», γράφει ο Λεν Χέλμπεργκ, «ο Πέλε δεν επιδίωξε ποτέ αναγνώριση ή έπαινο. Τουναντίον, ήταν βαθιά ευγνώμων για το προνόμιο που είχε να τον χρησιμοποιεί ο Ιεχωβά. Η οσιότητα, η ταπεινοφροσύνη και ο ζήλος του τον καθιστούσαν εξαίρετο Μάρτυρα​—ένα άτομο το οποίο όλοι θαυμάζαμε με τρυφερότητα και αγαπούσαμε».

Το 1955 οι ευαγγελιζόμενοι διένειμαν 16.000 αντίτυπα του βιβλιαρίου 32 σελίδων «Τούτο το Ευαγγέλιον της Βασιλείας» στη σαμόαν. Το βιβλιάριο χρησιμοποιούσε απλή γλώσσα και παρουσίαζε τις βασικές Βιβλικές διδασκαλίες με ευκολονόητο τρόπο​—πράγμα που το έκανε ιδεώδες εργαλείο για την έναρξη και τη διεξαγωγή οικιακών Γραφικών μελετών. Ο Ρίτσαρντ Τζένκινς γράφει: «Αφού μελετούσαμε το βιβλιάριο δύο φορές, τα καινούρια άτομα ήταν έτοιμα για βάφτισμα. Ήμασταν ενθουσιασμένοι με αυτό το έντυπο!» Σύντομα, ακολούθησαν και άλλα βιβλιάρια στη σαμόαν.

Η Σκοπιά εμφανίστηκε πρώτη φορά στη σαμόαν το 1958. Ο Φρεντ Γουέγκενερ, τυπογράφος στο επάγγελμα, ετοίμαζε το περιοδικό συρράπτοντας μεμονωμένα φύλλα πολυγραφημένου χαρτιού. Μεταγενέστερα τα περιοδικά τυπώνονταν στις Ηνωμένες Πολιτείες και κατόπιν στην Αυστραλία. Αρκετά από τα έντυπά μας μεταφράζονταν και κυκλοφορούσαν μηνιαία ως προσθήκες της Σκοπιάς στη σαμόαν. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, η κυκλοφορία ολόκληρων βιβλίων στη σαμόαν συνέβαλε πολύ στην επιτάχυνση του έργου κηρύγματος.

Τα βιβλία της οργάνωσης έχουν διανεμηθεί ευρέως σε όλα τα νησιά Σαμόα. Το 1955, όταν οι ευαγγελιζόμενοι διένειμαν το βιβλίο Μπορείτε να Επιζήσετε από τον Αρμαγεδδώνα στο Νέο Κόσμο του Θεού (You May Survive Armageddon Into God’s New World), τα περισσότερα σπιτικά στις Αμερικανικές Σαμόα πήραν από ένα αντίτυπο. «Οι άνθρωποι διάβαζαν τη Γραφή τους, αλλά οι περισσότεροι δεν είχαν ακούσει ποτέ για τον Αρμαγεδδώνα», γράφει ο Γουάλας Πέντρο. «Ωστόσο, αφού οι οικογένειες διάβασαν αυτό το βιβλίο, τα παιδιά ανάγγελλαν συνήθως την άφιξή μας στο χωριό φωνάζοντας: “Έρχεται ο Αρμαγεδδών!” Μερικοί γονείς μάλιστα έδωσαν στα παιδιά τους το όνομα Αρμαγεδδών».

Η έκδοση στη σαμόαν του βιβλίου Η Αλήθεια που Οδηγεί στην Αιώνιο Ζωή, το 1972, είχε παρόμοια απήχηση. Όταν πρωτοκυκλοφόρησε το βιβλίο, οι περισσότεροι ιεραπόστολοι διέθεσαν δύο ή περισσότερα χαρτοκιβώτια κάθε μήνα σε άτομα που ανυπομονούσαν να το διαβάσουν. «Οι άνθρωποι μας πλησίαζαν στην τοπική αγορά», θυμάται ο Φρεντ Γουέγκενερ, «και μάλιστα κρέμονταν έξω από τα παράθυρα των λεωφορείων για να μας ζητήσουν αντίτυπα του βιβλίου Αλήθεια».

ΕΝΙΣΧΥΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ

Τον Ιούνιο του 1957, επικρατούσε μεγάλος ενθουσιασμός ανάμεσα στους αδελφούς για την πρώτη συνέλευση περιοχής που θα διεξαγόταν στο Πάγκο Πάγκο, στις Αμερικανικές Σαμόα. Είχαν έρθει με πλοίο και κάποιοι ευαγγελιζόμενοι από τις Σαμόα για να απολαύσουν το πρόγραμμα. Επιθυμώντας ολόκαρδα να προσκαλέσουν το κοινό, οι αδελφοί διαφήμισαν ευρέως το πρόγραμμα της συνέλευσης τόσο στην αγγλική όσο και στη σαμόαν. Ως αποτέλεσμα, οι 60 ευαγγελιζόμενοι από τις Σαμόα και τις Αμερικανικές Σαμόα ενθουσιάστηκαν όταν οι παρόντες στο εναρκτήριο πρόγραμμα της Παρασκευής έφτασαν τους 106.

Σε αυτή τη συνέλευση συνέβησαν μερικά απρόοπτα στα μεσημεριανά διαλείμματα λόγω της κουλτούρας των Σαμοανών και της περιέργειας του κοινού. «Τα γεύματα αποτελούν σημαντικό μέρος της κουλτούρας των Σαμοανών», γράφει ο Ρον Σέλαρς, «και οι άνθρωποι προσκαλούν συνήθως τους περαστικούς για φαγητό. Αλλά όταν οι αδελφοί προσκάλεσαν πάρα πολλούς περίεργους να φάνε μαζί τους το μεσημέρι στη συνέλευση, αυτό επιβάρυνε απροσδόκητα το τμήμα τροφίμων, το οποίο είχε ετοιμάσει μόνο όσο φαγητό αρκούσε για τους αδελφούς και τις αδελφές που παρακολουθούσαν το πρόγραμμα».

Ωστόσο, τα γεύματα αποτέλεσαν θαυμάσια μαρτυρία για το κοινό. Στις Σαμόα, είθισται να τρώνε οι άντρες πριν από τις γυναίκες και τα παιδιά, όταν πρόκειται για ειδικές περιστάσεις. Οι ξένοι και οι θρησκευτικοί διάκονοι κάθονται συνήθως χωριστά από τους άλλους και παίρνουν τις καλύτερες μερίδες. Στη συνέλευση, όμως, το κοινό έβλεπε τους ξένους ιεραποστόλους και τις ντόπιες οικογένειες να τρώνε μαζί με χαρά ως ίσοι. Η αγάπη και η ενότητα ανάμεσα στο λαό του Ιεχωβά ήταν ολοφάνερες στους πάντες.

Συνελεύσεις όπως αυτή, όχι μόνο ενίσχυσαν και εκπαίδευσαν τους ευαγγελιζομένους, αλλά επίσης τους προετοίμασαν για τις σκληρές δοκιμασίες που θα ακολουθούσαν αμέσως μετά.

ΑΠΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΠΙΑ

Παράλληλα με την ενθαρρυντική αύξηση που λάβαινε χώρα στα νησιά, έγινε αντιληπτό ότι υπέβοσκαν κάποια προβλήματα στις Σαμόα. Ορισμένα άτομα, έχοντας επικεφαλής έναν άντρα με ισχυρή προσωπικότητα ο οποίος ήταν ματάι (αρχηγός οικογένειας), αντιτάσσονταν στη θεοκρατική κατεύθυνση και προκαλούσαν αναστάτωση στην εκκλησία της Απία. Επειδή οι συναθροίσεις διεξάγονταν στο σπίτι αυτού του ανθρώπου, οι εντάσεις στην εκκλησία αυξάνονταν συνεχώς.

Τελικά, το 1958, οι στασιαστές αποχώρησαν και σχημάτισαν το δικό τους όμιλο μελέτης. Ο Ντάγκλας Χελντ, ο οποίος υπηρετούσε τότε στο γραφείο τμήματος της Αυστραλίας και επισκεπτόταν εκείνη την εποχή τα Φίτζι, ήρθε στις Σαμόα για να προσπαθήσει να βοηθήσει τους δυσαρεστημένους. Μολονότι η ώριμη Γραφική συμβουλή του ενθάρρυνε πολύ τα πιστά άτομα στην εκκλησία, το ένα τέταρτο όσων παρακολουθούσαν τις συναθροίσεις εκεί προσχώρησε τελικά στους στασιαστές. Αρκετά από αυτά τα άτομα, θύματα της αλύγιστης υπερηφάνειάς τους, χρειάστηκε αργότερα να αποκοπούν.

Γρήγορα, όμως, φάνηκε πού βρισκόταν το πνεύμα του Ιεχωβά. Η στασιαστική ομάδα εν τέλει κατακερματίστηκε και διαλύθηκε. Αντίθετα, η εκκλησία της Απία είχε αύξηση 35 τοις εκατό στους ευαγγελιζομένους εκείνο το έτος. Αφού έγιναν προσωρινά κάποιες συναθροίσεις στο σπίτι του Ρίτσαρντ και της Γκλόρια Τζένκινς, το οποίο βρισκόταν κοντά στο νοσοκομείο της Απία, η εκκλησία μετακόμισε τελικά στο σπίτι του Μαατούσι Λεαουάναϊ, στη Φαατοΐα της Απία. Εδώ οι ευαγγελιζόμενοι απολάμβαναν ένα πραγματικά θερμό πνεύμα αγάπης και συνεργασίας. Η πρώτη Αίθουσα Βασιλείας στην Απία χτίστηκε μεταγενέστερα στο οικόπεδο του Μαατούσι, με την οικονομική υποστήριξη μιας εκκλησίας του Σίντνεϊ της Αυστραλίας.

ΕΝΘΑΡΡΥΝΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΑΣΤΡΟΦΗ

Η εκκλησία της Απία ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο το 1959, όταν η κυβέρνηση των Σαμόα επέτρεψε σε πέντε ιεραποστόλους από τις Αμερικανικές Σαμόα να παρακολουθήσουν την πρώτη συνέλευση περιοχής που διεξάχθηκε στην Απία. Πόσο χάρηκαν όλοι όταν οι παρόντες έφτασαν τους 288 και βαφτίστηκαν 10 άτομα! Ύστερα από δύο χρόνια, η εκκλησία φιλοξένησε την πρώτη της συνέλευση περιφερείας στις εγκαταστάσεις ενός παλιού γερμανικού νοσοκομείου κοντά σε έναν ξενώνα που λεγόταν Γουάιτ Χορς Ιν. Σε αυτή την ιστορική συνέλευση παρευρέθηκαν εκπρόσωποι ακόμη και από τη Νέα Ζηλανδία.

Αυτές οι συνάξεις πρόσφεραν στους αδελφούς πολύτιμη εκπαίδευση όσον αφορά τη διοργάνωση συνελεύσεων. Έτσι λοιπόν, όταν αργότερα η κυβέρνηση των Σαμόα αρνούνταν να επιτρέψει την είσοδο περιοδευόντων επισκόπων και ιεραποστόλων στη χώρα, οι αδελφοί ήταν σε θέση να οργανώνουν τις δικές τους συνελεύσεις. Το 1967 μάλιστα οργάνωσαν και παρουσίασαν ένα ωριαίο αρχαίο Βιβλικό δράμα​—κάτι πρωτοφανές για τις Σαμόα. Αυτό το δράμα, που είχε ως θέμα του τη θεϊκή προμήθεια των πόλεων του καταφυγίου στον αρχαίο Ισραήλ, έμεινε πολύ καιρό χαραγμένο στη μνήμη των παρευρισκομένων.

Εκείνα τα χρόνια, οι ευαγγελιζόμενοι στις Σαμόα ωφελούνταν επίσης από συνελεύσεις που διοργανώνονταν για διάφορα νησιά και διεξάγονταν στις Αμερικανικές Σαμόα και στα Φίτζι, μολονότι η παρακολούθησή τους απαιτούσε μεγάλες προσπάθειες και θυσίες. Παραδείγματος χάρη, για να παρακολουθήσει κάποιος τη συνέλευση περιφερείας στα Φίτζι, δεν χρειαζόταν μόνο να καλύψει τα έξοδα για τη μετακίνηση και τη διατροφή του, αλλά και να λείψει από τις Σαμόα μέχρι και έναν μήνα.

ΠΡΟΟΔΟΣ ΣΤΙΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΣΑΜΟΑ

Το 1966 οι αδελφοί στις Αμερικανικές Σαμόα φιλοξένησαν με μεγάλη χαρά τη Συνέλευση Περιφερείας «Υιοί Ελευθερίας του Θεού» στο Πάγκο Πάγκο. Στην ιστορική αυτή συνέλευση παρευρέθηκαν 372 εκπρόσωποι που ανήκαν σε οχτώ γλωσσικές ομάδες από την Αυστραλία, το Βανουάτου (πρώην Νέες Εβρίδες), τη Νέα Ζηλανδία, τη Νέα Καληδονία, το Νίουε, τις Σαμόα (πρώην Δυτικές Σαμόα), την Ταϊτή, την Τόνγκα και τα Φίτζι. Το ποικίλο, πολυγλωσσικό πλήθος ανέβασε την αναλογία των Μαρτύρων προς τους ντόπιους κατοίκους στην πόλη της συνέλευσης σε 1 προς 35, παρότι η τοπική εκκλησία είχε τότε μόνο 28 ευαγγελιζομένους!

Πώς θα εξασφάλιζαν τόσο λίγοι ευαγγελιζόμενοι καταλύματα για τόσους επισκέπτες; «Δεν δυσκολευτήκαμε να βρούμε καταλύματα για τους πολυάριθμους εκπροσώπους που μας επισκέφτηκαν», θυμάται ο Φρεντ Γουέγκενερ. «Οι ντόπιοι ήταν φιλόξενοι και δέχτηκαν ευχαρίστως τους αδελφούς, προς μεγάλη δυσαρέσκεια των θρησκευτικών ηγετών».

Αυτή η συνέλευση ωφέλησε πολύ την εκκλησία του Πάγκο Πάγκο. Μέσα σε έξι μήνες, οι παρόντες στις συναθροίσεις αυξήθηκαν κατά 59 τοις εκατό, και πολλά καινούρια άτομα απέκτησαν τα προσόντα να γίνουν ευαγγελιζόμενοι των καλών νέων. «Η συνέλευση υποκίνησε επίσης την εκκλησία να χτίσει έναν καταλληλότερο χώρο συναθροίσεων», γράφει ο Ρον Σέλαρς. Παρότι στο νησί Τουτουίλα, όπου βρίσκεται το Πάγκο Πάγκο, υπήρχαν λίγα άκτιστα οικόπεδα, ένας ντόπιος ευαγγελιζόμενος είχε την καλοσύνη να παραχωρήσει στην εκκλησία για 30 χρόνια ένα κομμάτι γης στα δυτικά της πόλης, στην Ταφούνα.

«Το οικόπεδο βρισκόταν κάτω από το επίπεδο της θάλασσας», λέει ο Φρεντ Γουέγκενερ, «και έτσι η εκκλησία μόχθησε επί τρεις μήνες προκειμένου να μαζέψει ηφαιστειακές πέτρες για να υπερυψώσουν το επίπεδο του εδάφους».

Ο τοπικός Καθολικός ιερέας, που ήταν τακτικός αναγνώστης της Σκοπιάς και του Ξύπνα!, επέτρεψε στους αδελφούς να δανειστούν την μπετονιέρα της εκκλησίας του όταν ήρθε η στιγμή να φτιάξουν το τσιμεντένιο δάπεδο. «Αυτός ο ιερέας», γράφει ο Ρον Σέλαρς, «διάβασε αργότερα ένα άρθρο του Ξύπνα! για το γάμο και αμέσως πέταξε τα ράσα και παντρεύτηκε».

Αδελφοί από το εξωτερικό πρόσφεραν γενναιόδωρα τη βοήθειά τους για την οικοδόμηση αυτής της Αίθουσας Βασιλείας. Ο Γκόρντον και η Πατρίσια Σκοτ, δύο από τους πρώτους ιεραποστόλους που είχαν υπηρετήσει στις Αμερικανικές Σαμόα αλλά είχαν επιστρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες, δώρισαν καρέκλες από την εκκλησία τους για να χρησιμοποιηθούν στην καινούρια αίθουσα. «Κατόπιν, πουλώντας τις παραπανίσιες καρέκλες στον τοπικό κινηματογράφο», λέει ο Ρον Σέλαρς, «πληρώσαμε τα έξοδα για τη μεταφορά όλων των καθισμάτων στο νησί!» Η καινούρια Αίθουσα Βασιλείας στην Ταφούνα, χωρητικότητας 130 θέσεων, αποπερατώθηκε το 1971, και το ίδιο έτος έγινε η αφιέρωσή της. Αργότερα, προστέθηκε από πάνω ένας χώρος διαμονής για τους ιεραποστόλους.

ΟΙ ΣΑΜΟΑ ΑΝΟΙΓΟΥΝ ΤΙΣ ΠΟΡΤΕΣ ΤΟΥΣ

Μέχρι το 1974, το έργο στις Σαμόα παρεμποδιζόταν από κυβερνητικούς περιορισμούς που δεν επέτρεπαν σε ιεραποστόλους των Μαρτύρων να μπουν στη χώρα. Εκείνο το έτος, μερικοί ντόπιοι υπεύθυνοι αδελφοί πλησίασαν απευθείας τον πρωθυπουργό για να συζητήσουν μαζί του το θέμα. Ένας από αυτούς τους αδελφούς, ο Μουφάουλου Γκαλουβάου, γράφει: «Στη διάρκεια της συζήτησης, ανακαλύψαμε ότι κάποιος κυβερνητικός αξιωματούχος είχε συστήσει μια παράτυπη επιτροπή που εξέταζε όλες τις αιτήσεις για ιεραποστόλους. Αυτή η επιτροπή, την οποία απάρτιζαν θρησκευτικοί εχθροί μας, απλώς απέρριπτε κατευθείαν τις αιτήσεις που υποβάλλαμε για βίζα χωρίς καν να ενημερώνει τον πρωθυπουργό.

»Ο πρωθυπουργός αγνοούσε αυτό το δόλιο σχέδιο. Ως εκ τούτου, διέταξε αμέσως τον επικεφαλής της υπηρεσίας αλλοδαπών να του φέρει το φάκελο των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Παρουσία μας, διέλυσε την ψευτοεπιτροπή και χορήγησε στον Πολ και στη Φράνσις Έβανς τριετείς ιεραποστολικές βίζες με δυνατότητα παράτασης μετά την πάροδο των τριών ετών». Τι καταπληκτικά νέα! Έπειτα από 19 χρόνια επίμονων προσπαθειών, οι Έβανς μπήκαν τελικά στις Σαμόα ως πλήρως διαπιστευμένοι ιεραπόστολοι!

Στην αρχή, ο Πολ και η Φράνσις έμεναν με τον Μουφάουλου Γκαλουβάου και την οικογένειά του, αλλά όταν έφτασαν ο Τζον και η Έλεν Ρόουντς, το 1977, τα δύο ζευγάρια μετακόμισαν σε έναν ιεραποστολικό οίκο που είχε νοικιαστεί πρόσφατα στη Βαϊάλα της Απία. Μερικοί άλλοι ιεραπόστολοι που ήρθαν εδώ ήταν ο Ρόμπερτ και η Μπέτι Μπόις το 1978, ο Ντέιβιντ και η Σούζαν Γιοσικάουα το 1979 και ο Ράσελ και η Λεϊλάνι Έρνσοου το 1980.

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ

Οι ξένοι Μάρτυρες που μετακόμισαν στις Σαμόα στη διάρκεια αυτών των ετών ανακάλυψαν γρήγορα ότι, ακόμη και σε αυτόν τον παράδεισο, η ζωή έχει τις δυσκολίες της. Μια από αυτές είναι τα μέσα μεταφοράς. «Τα πρώτα δύο χρόνια της υπηρεσίας μας ως ιεραποστόλων στην Απία», γράφει ο Τζον Ρόουντς, «πολλές φορές καλύπταμε με τα πόδια μεγάλες αποστάσεις για να πάμε στις συναθροίσεις και στο έργο. Για τις μετακινήσεις μας χρησιμοποιούσαμε επίσης τα δημοφιλή και πολύχρωμα λεωφορεία του νησιού».

Αυτά τα καταστολισμένα οχήματα αποτελούνται συνήθως από ένα ξύλινο κουβούκλιο τοποθετημένο πάνω στο αμάξωμα ενός μικρού ως μεσαίου φορτηγού. Στριμωγμένοι μέσα σε αυτόν το χώρο, οι επιβάτες μεταφέρουν οτιδήποτε​—από γεωργικά εργαλεία μέχρι φρέσκα προϊόντα. Η δυνατή μουσική και τα χαρούμενα τραγούδια συμπληρώνουν τη γιορταστική ατμόσφαιρα στο λεωφορείο. Οι στάσεις, το πρόγραμμα των δρομολογίων και η διαδρομή των λεωφορείων είναι πράγματα που αλλάζουν εύκολα. «Το λεωφορείο για το Βαβάου», επισημαίνει ένας ταξιδιωτικός οδηγός, «είναι πάντοτε στην ώρα του: φτάνει όταν έρχεται».

«Αν θέλαμε να αγοράσουμε κάτι καθ’ οδόν», λέει ο Τζον, «απλώς ζητούσαμε από τον οδηγό να σταματήσει. Αφού κάναμε τα ψώνια μας, ανεβαίναμε και πάλι στο λεωφορείο και συνεχίζαμε. Παρ’ όλα αυτά, κανένας δεν ανησυχούσε για την καθυστέρηση».

Όταν γέμιζε το λεωφορείο, οι επόμενοι επιβάτες βολεύονταν στα γόνατα αυτών που κάθονταν ήδη. Έτσι λοιπόν, οι παντρεμένοι ιεραπόστολοι έμαθαν γρήγορα να παίρνουν στα γόνατα τη σύζυγό τους. Στο τέλος της διαδρομής, τα παιδιά και οι ενήλικοι έδιναν συνήθως για τα ναύλα τους ένα μικρό κέρμα που έβγαζαν από το αφτί τους​—μια βολική θήκη για κέρματα!

Για να μετακινούνται από το ένα νησί στο άλλο, οι ιεραπόστολοι και οι ευαγγελιζόμενοι χρησιμοποιούσαν αεροπλάνα και πλοιάρια. Τα ταξίδια μπορούσαν να είναι επικίνδυνα και οι καθυστερήσεις αναπόφευκτες. «Χρειάστηκε να μάθουμε να είμαστε υπομονετικοί και να αναπτύξουμε την αίσθηση του χιούμορ», λέει η Ελίζαμπεθ Ίλινγκγουορθ, η οποία υπηρέτησε πολλά χρόνια μαζί με το σύζυγό της, τον Πίτερ, στο έργο περιοχής σε όλο το Νότιο Ειρηνικό.

Στην ξηρά, οι μεγάλες βροχοπτώσεις μπορούν να κάνουν τις μετακινήσεις δύσκολες​—ιδιαίτερα την εποχή των κυκλώνων. Καθώς ο ιεραπόστολος Τζέφρι Τζάκσον επιχειρούσε να διασχίσει ένα φουσκωμένο ρεύμα για να πάει στη Μελέτη Βιβλίου Εκκλησίας, γλίστρησε και έπεσε μέσα στον ορμητικό χείμαρρο. Όταν βγήκε, ήταν μουσκεμένος και ταλαιπωρημένος, αλλά συνέχισε μέχρι τον τόπο της συνάθροισης, όπου η οικογένεια που φιλοξενούσε τη μελέτη τον βοήθησε να στεγνώσει και του έδωσε να φορέσει ένα μακρύ μαύρο λαβαλάβα (πολυνησιακή τυλιχτή φούστα). Οι σύντροφοί του δεν μπόρεσαν να κρατήσουν τα γέλια τους όταν ένα καινούριο ενδιαφερόμενο άτομο στη συνάθροιση τον πέρασε για Καθολικό ιερέα! Ο αδελφός Τζάκσον υπηρετεί τώρα ως μέλος του Κυβερνώντος Σώματος.

Άλλες δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι νεοφερμένοι ήταν το να μάθουν καλά την καινούρια γλώσσα, να προσαρμοστούν στη μόνιμη τροπική ζέστη, να τα βγάζουν πέρα με πρωτόγνωρα προβλήματα υγείας, να έχουν ελάχιστες σύγχρονες ανέσεις και να αποφεύγουν τα σμήνη των εντόμων που τους τσιμπούσαν. «Οι ιεραπόστολοι πραγματικά δαπανήθηκαν για χάρη μας», γράφει ο Μουφάουλου Γκαλουβάου, «γι’ αυτό και πολλοί γονείς έδωσαν από ευγνωμοσύνη στα παιδιά τους τα ονόματα αυτών των αγαπητών ατόμων, οι οποίοι μας βοήθησαν με τόση στοργή».

ΤΟ ΣΑΒΑΪ ΑΚΟΥΕΙ ΤΑ ΚΑΛΑ ΝΕΑ

Τώρα ας στρέψουμε την προσοχή μας στο μεγαλύτερο και πιο παρθένο νησί του συμπλέγματος των Σαμόα, το Σαβάι. Αυτό το νησί, μεγάλο μέρος του οποίου είναι ακατοίκητο, έχει επιβλητικά βουνά, μια πτυχωμένη ηφαιστειακή οροσειρά με περίπου 450 κρατήρες, σχεδόν απροσπέλαστες ζούγκλες και εκτάσεις καλυμμένες με στερεοποιημένα, τραχιά κομμάτια λάβας. Οι περισσότεροι κάτοικοι μένουν σε διάσπαρτα παράκτια χωριουδάκια. Τα καλά νέα έφτασαν πρώτη φορά στο Σαβάι το 1955. Ο Λεν Χέλμπεργκ και μια ομάδα ευαγγελιζομένων από το νησί Ουπόλου έκαναν μια σύντομη επίσκεψη εδώ για να προβάλουν την ταινία Η Κοινωνία του Νέου Κόσμου εν Δράσει.

Έξι χρόνια αργότερα, δύο αδελφές ιεραπόστολοι​—η Τία Αλούνι, η πρώτη Σαμοανή που φοίτησε στη Γαλαάδ, και η Άιβι Καούε, η συνεργάτιδά της—​προσκλήθηκαν να μετακομίσουν από τις Αμερικανικές Σαμόα στο Σαβάι. Όταν έφτασαν οι δύο αδελφές, το 1961, έμειναν με ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ζούσε στη Φογκαπόα, ένα χωριό στην ανατολική πλευρά του νησιού. Αργότερα, έμεινε μαζί τους για κάποιο διάστημα μια ειδική σκαπάνισσα, η οποία ζούσε άλλοτε στο Σαβάι. Για να ενθαρρύνουν και να υποστηρίξουν το μικρό αυτόν όμιλο των έξι ως οχτώ ατόμων, αδελφοί από την Απία τούς επισκέπτονταν μια φορά το μήνα και εκφωνούσαν δημόσιες ομιλίες. Αυτές οι συναθροίσεις διεξάγονταν σε ένα μικρό φάλε στη Φογκαπόα.

Η Τία και η Άιβι έμειναν στο Σαβάι μέχρι το 1964, οπότε διορίστηκαν σε άλλο νησί. Την επόμενη δεκαετία, η πνευματική δραστηριότητα στο Σαβάι ήταν περιορισμένη. Κατόπιν, ξεκινώντας από το 1974, αρκετές οικογένειες μετακόμισαν στο Σαβάι για να βοηθήσουν στην αναζωπύρωση του έργου. Ανάμεσά τους ήταν ο Ρισάτι και η Μαρέτα Σέγκι, ο Χάπι και η Μαότα Γκέλντνερ-Μπαρνέτ, η Φαϊγκαάι Του, ο Παλότα Αλάγκι, η Κούμι Φαλεμάα (αργότερα Τόμσον) και ο Ρον και η Ντόλι Σέλαρς, οι οποίοι μετακόμισαν από τις Αμερικανικές Σαμόα. Ο μικρός όμιλος που σχηματίστηκε στη Φογκαπόα συναθροιζόταν στο φάλε των Σέγκι, ακριβώς δίπλα στην ακρογιαλιά. Μεταγενέστερα χτίστηκαν εκεί κοντά ένας ιεραποστολικός οίκος και μια Αίθουσα Βασιλείας. Με την πάροδο του χρόνου, σχηματίστηκε και ένας άλλος όμιλος στην Τάγκα, ένα χωριό στη δυτική ακτή του Σαβάι.

Από το 1979 και έπειτα, διορίστηκαν στο Σαβάι και άλλα ζευγάρια ιεραποστόλων για να βοηθήσουν τους ντόπιους ευαγγελιζομένους. Ανάμεσά τους ήταν ο Ρόμπερτ και η Μπέτι Μπόις, ο Τζον και η Έλεν Ρόουντς, ο Λέβα και η Τενίσια Φααΐου, ο Φρεντ και η Τάμι Χολμς, ο Μπράιαν και η Σου Μαλκάχι, ο Μάθιου και η Ντέμπι Κουρτς και ο Τζακ και η Μαίρη Τζέιν Γουάιζερ. Με πρωτοστάτες τους ιεραποστόλους, το έργο στο Σαβάι προόδευσε σταθερά.

Ωστόσο, στο Σαβάι οι παραδόσεις και οι οικογενειακοί δεσμοί ασκούσαν ισχυρή επιρροή στους ανθρώπους. Σχεδόν το ένα τρίτο των χωριών απαγόρευσαν στους Μάρτυρες του Ιεχωβά να κηρύττουν στην περιοχή τους, φτάνοντας ενίοτε στο σημείο να κάνουν και σχετικές ραδιοφωνικές ανακοινώσεις. Επομένως, απαιτούνταν πολύς χρόνος και μεγάλη υπομονή για να βοηθηθούν τα καινούρια άτομα να κάνουν πρόοδο. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί γνώρισαν την αλήθεια, ανάμεσά τους και άτομα με σοβαρά προβλήματα υγείας.

ΥΠΕΡΝΙΚΗΣΑΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΤΟΝ ΙΕΧΩΒΑ

Ένα από αυτά τα άτομα ήταν ο Μετουσέλα Νέρου, ο οποίος έπεσε από το άλογο και υπέστη κάταγμα στην πλάτη όταν ήταν 12 χρονών. «Μετά το ατύχημά του», θυμάται μια ιεραπόστολος, «περπατούσε διπλωμένος στα δύο και υπέφερε συνέχεια από πόνους». Όταν ο Μετουσέλα άρχισε να μελετάει τη Γραφή σε ηλικία 19 ετών, υπέμεινε με αποφασιστικότητα την εναντίωση της οικογένειάς του. Λόγω της αναπηρίας του, τα πέντε λεπτά που θα χρειαζόταν κανονικά να περπατήσει για να πάει στη συνάθροιση μετατρέπονταν σε 45 λεπτά απίστευτης ταλαιπωρίας. Εντούτοις, ο Μετουσέλα έκανε θαυμάσια πρόοδο και βαφτίστηκε το 1990. Αργότερα άρχισε την ολοχρόνια διακονία ως τακτικός σκαπανέας και απέκτησε τα προσόντα να γίνει πρεσβύτερος. Έκτοτε, 30 και πλέον συγγενείς του έχουν παρακολουθήσει συναθροίσεις στη Φάγκα, και αρκετοί έχουν βαφτιστεί. Σήμερα, παρά τα συνεχιζόμενα προβλήματα υγείας που έχει, ο Μετουσέλα είναι πασίγνωστος για το χαμογελαστό του πρόσωπο και το χαρούμενο χαρακτήρα του.

Κάποιος άλλος που υπερνίκησε σοβαρά προβλήματα υγείας και προόδευσε πνευματικά ήταν ο Σαουμαλού Ταουαάναϊ. Ο Σαουμαλού ήταν πολύ παραμορφωμένος από τη λέπρα και ζούσε στο απομακρυσμένο χωριό Αόπο. Επειδή το χωριό του ήταν τόσο απομονωμένο, στην αρχή μελετούσε τη Γραφή διά αλληλογραφίας με τον Άιβαν Τόμσον. Στη συνέχεια, ο Άσα Κόου, ένας ειδικός σκαπανέας, μετακόμισε στο Σαβάι και ανέλαβε τη μελέτη. Για να παρακολουθήσει ο Σαουμαλού την πρώτη του συνάθροιση το 1991, χρειάστηκε να οδηγήσει δύο ώρες ως την Τάγκα, ένα χωριό στην άλλη πλευρά του νησιού.

Ο Σαουμαλού ντρεπόταν τόσο πολύ για την παραμορφωμένη του όψη ώστε, την πρώτη φορά που παρακολούθησε μία ημέρα ειδικής συνέλευσης, άκουσε το πρόγραμμα από το αυτοκίνητό του. Συγκινήθηκε βαθιά όμως όταν, στη μεσημεριανή διακοπή, οι αδελφοί και οι αδελφές τον πλησίασαν με αγάπη και τον καλωσόρισαν εγκάρδια. Δέχτηκε με ευγνωμοσύνη τη θερμή τους πρόσκληση και απόλαυσε το υπόλοιπο πρόγραμμα από μια θέση στο ακροατήριο.

Σύντομα, ο Σαουμαλού και η σύζυγός του, η Τορίσε, άρχισαν να παρακολουθούν τις συναθροίσεις στη Φάγκα, κάνοντας πάνω από μία ώρα για να φτάσουν εκεί και άλλο τόσο για να γυρίσουν. Ο Σαουμαλού βαφτίστηκε το 1993 και αργότερα απέκτησε τα προσόντα να είναι διακονικός υπηρέτης. Μετέπειτα, όταν οι γιατροί ακρωτηρίασαν το ένα του πόδι, εκείνος εξακολούθησε να οδηγεί το αυτοκίνητό του για να πηγαίνει στις συναθροίσεις. Το χωριό τους έχει απαγορεύσει το έργο κηρύγματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Γι’ αυτό, ο Σαουμαλού και η Τορίσε δίνουν με ζήλο μαρτυρία στους άλλους ανεπίσημα και μέσω τηλεφώνου.

Σήμερα ζουν στην Απία, όπου ο Σαουμαλού λαβαίνει τακτικά ιατρική περίθαλψη για τα πολλά προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει. Αντί να έχει αναπτύξει πικρόχολη διάθεση, είναι πασίγνωστος για τη θετική, χαρούμενη άποψή του για τη ζωή. Τόσο ο ίδιος όσο και η σύζυγός του χαίρουν μεγάλου σεβασμού για την ισχυρή τους πίστη.

ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΤΟΚΕΛΑΟΥ

Τα Τοκελάου, τα οποία απαρτίζονται από τρεις απομονωμένες ατόλλες βόρεια των Σαμόα, άκουσαν πρώτη φορά το άγγελμα της Βασιλείας το 1974. Εκείνη τη χρονιά, ένας γιατρός, ο Ροπάτι Ουίλι, επέστρεψε εκεί αφού αποφοίτησε από την ιατρική σχολή στα Φίτζι. Η σύζυγος του Ροπάτι, η Εμαού, ήταν βαφτισμένη Μάρτυρας, και εκείνος είχε μελετήσει για μικρό διάστημα με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά στα Φίτζι.f

Στα Τοκελάου, ο Ροπάτι ανακάλυψε ότι ένας άλλος γιατρός και η σύζυγός του, ο Ιόνα και η Λουίζα Τινιέλου, ήταν βαφτισμένοι Μάρτυρες. Γνώρισε επίσης έναν άλλον ενδιαφερόμενο, τον Νανουμέα Φόουα, ο οποίος είχε συγγενείς Μάρτυρες του Ιεχωβά. Οι τρεις άντρες οργάνωσαν τακτικές Γραφικές συναθροίσεις και δημόσιες ομιλίες, τις οποίες σύντομα παρακολουθούσαν κατά μέσο όρο 25 άτομα. Οι τρεις τους, μαζί με τις οικογένειές τους, άρχισαν επίσης να δίνουν ανεπίσημη μαρτυρία σε άλλους.

Ωστόσο, δεν χαίρονταν όλοι με αυτή τη θεοκρατική δραστηριότητα. Με την υποκίνηση ενός πάστορα της Ιεραποστολικής Εταιρίας του Λονδίνου, το συμβούλιο των πρεσβυτέρων του νησιού κάλεσε τους τρεις οικογενειάρχες να παρουσιαστούν μπροστά τους. «Μας διέταξαν να σταματήσουμε τις συναθροίσεις μας», θυμάται ο Ροπάτι, «και είπαν ότι, αν δεν υπακούαμε, θα μας έκαιγαν ζωντανούς μέσα στα σπίτια μας ή θα μας έβαζαν σε μια σχεδία και θα μας άφηναν στα ανοιχτά για να μας παρασύρει το ρεύμα. Προσπαθήσαμε να τους λογικέψουμε από τη Γραφή, αλλά ήταν ανένδοτοι. Ανέμεναν να γίνει σεβαστή η εξουσία τους πάση θυσία». Όταν οι οικογένειες έλαβαν αυτό το τελεσίγραφο, αποφάσισαν να διεξάγουν τις συναθροίσεις τους με διακριτικότητα ώστε να μην τραβούν την προσοχή.

Αυτή η εναντίωση, όμως, ήταν μόνο η αρχή των προβλημάτων τους. Ύστερα από δώδεκα χρόνια, όταν η αδελφή και ο γαμπρός του Ροπάτι γνώρισαν την αλήθεια και παραιτήθηκαν από την εκκλησία τους, οι πρεσβύτεροι του χωριού εξόρισαν όλους τους Μάρτυρες από το χωριό. «Εκείνη τη νύχτα», γράφει ο Ροπάτι, «κάθε οικογένεια μάζεψε τα πράγματά της, τα φόρτωσε σε μικρά πλοιάρια και κατέφυγε στο μεγαλύτερο χωριό του νησιού. Τα σπίτια τους και οι φυτείες τους λεηλατήθηκαν από τους πρώην γείτονές τους».

Παρά την εναντίωση, οι ευαγγελιζόμενοι συνέχισαν με θάρρος να συναθροίζονται για λατρεία. «Παριστάνοντας ότι πήγαιναν εκδρομή το σαββατοκύριακο», αφηγείται ο Ροπάτι, «οι οικογένειες κωπηλατούσαν μέχρι κάποιο απομονωμένο νησάκι το πρωί του Σαββάτου και επέστρεφαν το βράδυ της Κυριακής αφού είχαν κάνει τη συνάθροισή τους». Εκείνον τον καιρό, αρκετές οικογένειες έκαναν επίσης το μακρύ και επίπονο ταξίδι με πλοίο από τα Τοκελάου ως τις Σαμόα για να παρακολουθήσουν τις ετήσιες συνελεύσεις περιφερείας.

Τελικά, όμως, η ανελέητη εναντίωση ανάγκασε αυτές τις οικογένειες να μεταναστεύσουν στη Νέα Ζηλανδία. Έτσι λοιπόν, το 1990 δεν είχαν απομείνει Μάρτυρες στις εν λόγω ατόλλες. Ωστόσο, ο Άιβαν Τόμσον, ο οποίος υπηρετούσε τότε ως σκαπανέας στην Απία, έκανε μέσω του ταχυδρομείου των νησιών μελέτη με τον Λόνε Τέμα, έναν νεαρό που ζούσε στα Τοκελάου. Ο Λόνε σημείωσε καλή πνευματική πρόοδο και τώρα υπηρετεί ως πρεσβύτερος στην Αυστραλία.

Αργότερα, επέστρεψαν στα Τοκελάου αρκετοί ευαγγελιζόμενοι. Ο Τζέφρι Τζάκσον, ο οποίος υπηρετούσε τότε στο γραφείο τμήματος στις Σαμόα, προσπάθησε ανεπιτυχώς να επικοινωνήσει με τον αρμοστή της Νέας Ζηλανδίας για τις υποθέσεις των Τοκελάου και να μιλήσει μαζί του για τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά σε αυτές τις ατόλλες. «Μου δόθηκε, όμως, άδεια να επισκεφτώ τα Τοκελάου με την ιδιότητά μου ως γλωσσολόγου», γράφει ο Τζεφ, «και στη διάρκεια του ταξιδιού, ο καπετάνιος με κάλεσε στο σαλόνι των αξιωματικών για ένα αναψυκτικό παρέα με τον ίδιο και με έναν ακόμη άντρα. Ο άντρας αυτός δεν ήταν άλλος από τον αρμοστή για τις υποθέσεις των Τοκελάου με τον οποίο προσπαθούσαμε να επικοινωνήσουμε! Μιλούσαμε πάνω από μία ώρα. Στο τέλος της συζήτησής μας με ευχαρίστησε και υποσχέθηκε ότι θα έκανε ό,τι μπορούσε ώστε να μετριαστούν οι πιέσεις που δέχονταν οι αδελφοί μας στα Τοκελάου».

Σήμερα, εξακολουθεί να υπάρχει επίσημη εναντίωση στο έργο των Μαρτύρων του Ιεχωβά στα Τοκελάου. Το 2006, όταν πέθανε το μικρότερο παιδί του Φουιμάνου και της Χατέσα Κιρίφι και ο Φουιμάνου εκφώνησε μια Γραφική ομιλία στην κηδεία, το συμβούλιο των πρεσβυτέρων απείλησε την οικογένεια του Φουιμάνου ότι θα τους εξορίσει από το νησί. Αργότερα, ο Φουιμάνου δέχτηκε απειλές όταν αρνήθηκε να εργαστεί στον τοπικό ναό, ενώ ασκήθηκαν πιέσεις σε εκείνον και στη σύζυγό του προκειμένου να συμμετάσχουν σε πολιτικές δραστηριότητες. Ωστόσο, ο ίδιος και η οικογένειά του παρέμειναν σταθεροί στην πίστη τους. Ως αποτέλεσμα, η πίστη τους ενδυναμώθηκε. Ο Φουιμάνου λέει: «Μάθαμε να εμπιστευόμαστε στον Ιεχωβά στη διάρκεια των δοκιμασιών μας». (Ιακ. 1:2-4) Διαπίστωσαν ότι ο Ιεχωβά δεν εγκαταλείπει τους πιστούς υπηρέτες του.​—Δευτ. 31:6.

Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΕΥΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ

Αφότου έφτασαν τα καλά νέα στις Σαμόα, διάφορα γραφεία τμήματος είχαν την επίβλεψη του έργου της Βασιλείας εδώ. Προς το παρόν, μια φιλόπονη Επιτροπή Χώρας, αποτελούμενη από τέσσερις αδελφούς, υπηρετεί υπό την κατεύθυνση του γραφείου τμήματος της Αυστραλίας φροντίζοντας για το έργο στις Σαμόα. Στο διάβα των ετών, οι αδελφοί στις Σαμόα έχουν πασχίσει να προσεγγίσουν ακόμη και τις πιο απομακρυσμένες περιοχές με το άγγελμα της Βασιλείας. Τακτικές εκστρατείες κηρύγματος στις Αμερικανικές Σαμόα έχουν καλύψει το απομακρυσμένο νησί Σουέινς και το νησιωτικό σύμπλεγμα Μανούα, τα οποία βρίσκονται περίπου 320 χιλιόμετρα βόρεια και 100 χιλιόμετρα ανατολικά του νησιού Τουτουίλα αντίστοιχα. Σε αυτές τις επισκέψεις, οι ευαγγελιζόμενοι διέθεσαν εκατοντάδες έντυπα και άρχισαν δεκάδες Γραφικές μελέτες με ενδιαφερόμενα άτομα. Άλλοι ευαγγελιζόμενοι έχουν επιδιώξει να διευρύνουν τον τοπικό τομέα τους κηρύττοντας σε ξενόγλωσσα άτομα.

ΟΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΕΝΤΕΙΝΟΝΤΑΙ

Καθώς μεγάλωνε ο αριθμός των ευαγγελιζομένων, μεγάλωνε και η ανάγκη για έντυπα στη σαμόαν. Για να καλυφτεί αυτή η ανάγκη, ο Τζέφρι Τζάκσον και η σύζυγός του, η Τζένι, μεταφέρθηκαν το 1985 από το Τουβαλού, όπου ήταν διορισμένοι ως ιεραπόστολοι, στο γραφείο τμήματος στις Σαμόα. Στον Τζεφ ανατέθηκε η επίβλεψη της διμελούς μεταφραστικής ομάδας της σαμόαν. «Στην αρχή», αφηγείται ο ίδιος, «οι μεταφραστές εργάζονταν σε τραπέζια της τραπεζαρίας του Μπέθελ. Κάθε πρωί καθάριζαν τα τραπέζια όπου είχε σερβιριστεί το πρόγευμα για να αρχίσουν να μεταφράζουν. Κατόπιν, λίγο πριν από το μεσημέρι, μάζευαν τα σύνεργα της μετάφρασης για να στρωθούν τα τραπέζια για το γεύμα. Έπειτα, καθάριζαν και πάλι τα τραπέζια για να ξαναρχίσουν τη μετάφραση».

Οι συνεχείς διακοπές ήταν αντιπαραγωγικές. Η μεταφραστική διαδικασία ήταν επίσης κοπιαστική και χρονοβόρα. «Μεγάλο μέρος της εργασίας γραφόταν με το χέρι και κατόπιν στη γραφομηχανή», θυμάται ο Τζεφ. «Κάθε χειρόγραφο δακτυλογραφούνταν αρκετές φορές για διόρθωση και αναθεώρηση προτού να είναι έτοιμο για εκτύπωση». Το 1986, όταν αγοράστηκε το πρώτο κομπιούτερ για το γραφείο τμήματος, μεγάλο μέρος αυτής της επαναλαμβανόμενης εργασίας ελαττώθηκε ή καταργήθηκε. Άλλα ηλεκτρονικά εργαλεία έχουν επιταχύνει ακόμη περισσότερο τη μετάφραση και την εκτύπωση.

Αυτή η μεταφραστική και εκτυπωτική προσπάθεια έχει επικεντρωθεί ιδιαίτερα στα περιοδικά Σκοπιά και Ξύπνα! Από τον Ιανουάριο του 1993, Η Σκοπιά στη σαμόαν τυπώνεται ταυτόχρονα με την αγγλική έκδοση​—και μάλιστα σε τετραχρωμία! Κατόπιν, το 1996, εγκαινιάστηκε η τριμηνιαία έκδοση του Ξύπνα! στη σαμόαν. «Η κυκλοφορία του Ξύπνα!», θυμάται ο Τζεφ, «αναγγέλθηκε, όχι μόνο από τις εφημερίδες και το ραδιόφωνο, αλλά και από τις ειδήσεις του κρατικού τηλεοπτικού σταθμού».

Επί του παρόντος, μια ομάδα μεταφραστών στις Σαμόα καλύπτει τις μεταφραστικές ανάγκες στην τοπική γλώσσα. Όπως και άλλες μεταφραστικές ομάδες ανά τον κόσμο, έτσι και αυτοί οι φιλόπονοι μεταφραστές έχουν λάβει εξειδικευμένη εκπαίδευση στην κατανόηση της γλώσσας και στις μεταφραστικές δεξιότητες, πράγμα που τους έχει εξαρτίσει να μεταφράζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια και αποδοτικότητα.

ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Όταν ο Μίλτον Τζ. Χένσελ επισκέφτηκε τις Σαμόα ως επίσκοπος ζώνης το 1986, φάνηκε καθαρά ότι ο ιεραποστολικός οίκος στη Σιναμόγκα δεν επαρκούσε για τις ολοένα και μεγαλύτερες ανάγκες του γραφείου τμήματος. Γι’ αυτό, το Κυβερνών Σώμα ανέθεσε σε αδελφούς από το Τμήμα Σχεδιασμού/Οικοδόμησης στο Μπρούκλιν και από το Περιφερειακό Τεχνικό Γραφείο στην Αυστραλία να επισκεφτούν τις Σαμόα και να σταθμίσουν την ανάγκη για μεγαλύτερες εγκαταστάσεις. Ποια ήταν η εισήγησή τους; Να αγοραστεί μια έκταση 30 στρεμμάτων στη Σιουσέγκα, πέντε χιλιόμετρα μακριά από τη Σιναμόγκα, προς την ενδοχώρα, και να χτιστεί εκεί καινούριο συγκρότημα Μπέθελ. Κατόπιν, μετά την αποπεράτωση του καινούριου γραφείου τμήματος, ο παλιός Οίκος Μπέθελ στη Σιναμόγκα θα μπορούσε να κατεδαφιστεί για να χτιστεί στη θέση του μια καινούρια Αίθουσα Συνελεύσεων.

Η οικοδόμηση του καινούριου γραφείου τμήματος άρχισε το 1990 και αποδείχτηκε πραγματικά διεθνές εγχείρημα. Συνολικά, 44 διεθνείς υπηρέτες, 69 διεθνείς εθελοντές, 38 ντόπιοι εθελοντές πλήρους απασχόλησης και πολλοί μερικής απασχόλησης μόχθησαν από κοινού για την οικοδόμηση. Ξαφνικά, όμως, ενώ οι εργασίες βρίσκονταν σε πλήρη εξέλιξη, ξέσπασε η συμφορά.

ΞΕΣΠΑΕΙ ΣΥΜΦΟΡΑ!

Ο κυκλώνας Βαλ, μια από τις ισχυρότερες θύελλες που έπληξαν ποτέ το Νότιο Ειρηνικό, σάρωσε τις Σαμόα στις 6 Δεκεμβρίου 1991. Άνεμοι που έπνεαν με ταχύτητα ακόμη και 260 χιλιομέτρων την ώρα σφυροκοπούσαν τα μικροσκοπικά νησιά επί πέντε ημέρες, απογυμνώνοντάς τα από το 90 τοις εκατό της βλάστησης και προκαλώντας ζημιές 240 εκατομμυρίων ευρώ. Δυστυχώς, 16 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

«Το γραφείο τμήματος έθεσε γρήγορα σε κίνηση τους μηχανισμούς παροχής βοήθειας», θυμάται ο Τζον Ρόουντς. Μέσα σε λίγες ημέρες, έφτασε από το γραφείο τμήματος των Φίτζι ένα εμπορευματοκιβώτιο γεμάτο προμήθειες. Σύντομα ακολούθησαν και χρηματικοί πόροι από άλλα γραφεία τμήματος του Ειρηνικού.

«Δόθηκε προτεραιότητα στις άμεσες ανάγκες», γράφει ο Ντέιβ Στέιπλετον, διεθνής υπηρέτης που εργαζόταν στο καινούριο γραφείο τμήματος στη Σιουσέγκα. «Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να μοιράσουμε καθαρό νερό, μουσαμάδες, πετρέλαιο και ιατρικές προμήθειες στους αδελφούς που είχαν ανάγκη. Κατόπιν, επιδιορθώσαμε το Μπέθελ στη Σιναμόγκα έτσι ώστε να μπορεί να επαναλειτουργήσει και επισκευάσαμε τα κτίρια που είχαν υποστεί ζημιές στο εργοτάξιο του γραφείου τμήματος. Αργότερα, επισκευάσαμε και ξαναχτίσαμε Αίθουσες Βασιλείας, ιεραποστολικούς οίκους και σπίτια μεμονωμένων Μαρτύρων που είχαν υποστεί ζημιές. Χρειάστηκαν μήνες για να ολοκληρώσουμε αυτή την εργασία».

Όταν η κυβέρνηση έδωσε αργότερα κάποιο χρηματικό ποσό σε όλες τις θρησκείες​—περιλαμβανομένων των Μαρτύρων του Ιεχωβά—​για να επισκευάσουν τις εγκαταστάσεις τους, οι αδελφοί επέστρεψαν το χρηματικό ποσό, και σε μια επιστολή έκαναν την εισήγηση ότι, εφόσον όλες οι ζημιές μας είχαν ήδη αποκατασταθεί, το πλεονάζον ποσό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να επισκευαστούν κυβερνητικά κτίρια. Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, κυβερνητικά στελέχη μείωσαν το δασμό εισαγωγής για τα οικοδομικά υλικά του γραφείου τμήματος που έφταναν από το εξωτερικό, με αποτέλεσμα να υπάρξει μεγάλη εξοικονόμηση χρημάτων.

«ΞΕΠΕΡΑΣΕ ΤΙΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΜΑΣ»

Μετά τις επισκευές των ζημιών που προκάλεσε ο κυκλώνας, η οικοδόμηση του καινούριου γραφείου τμήματος προχώρησε με ταχείς ρυθμούς. Έπειτα από ενάμιση χρόνο, το Μάιο του 1993, η οικογένεια Μπέθελ μετακόμισε επιτέλους από τη Σιναμόγκα στο καινούριο της σπίτι στη Σιουσέγκα.

Κατόπιν, το Σεπτέμβριο του 1993, 85 τεχνίτες Μάρτυρες από την Αυστραλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Νέα Ζηλανδία και τη Χαβάη συγκεντρώθηκαν στις Σαμόα για να χτίσουν την Αίθουσα Συνελεύσεων στη Σιναμόγκα. Όλοι ταξίδεψαν με δικά τους έξοδα. «Στο εργοτάξιο χρησιμοποιούνταν διαφορετικοί οικοδομικοί όροι και συστήματα μέτρησης», γράφει ο Κεν Άμποτ, επικεφαλής των τεχνιτών από την Αυστραλία, «αλλά το πνεύμα του Ιεχωβά μάς βοηθούσε να ξεπερνούμε με ευθυμία όποια προβλήματα ανέκυπταν».

«Το να βλέπουμε με τα μάτια μας τη διεθνή αδελφότητα σε δράση», παρατήρησε ο Έιμπραχαμ Λίνκολν, μέλος της ομάδας από τη Χαβάη, «μας επηρέασε θετικά όλους».

Χάρη στις ενωμένες προσπάθειες της διεθνούς ομάδας οικοδόμησης, η Αίθουσα Συνελεύσεων αποπερατώθηκε μέσα σε δέκα μόλις ημέρες. Οι ντόπιοι ευαγγελιζόμενοι απέκτησαν πολύτιμες τεχνικές δεξιότητες εργαζόμενοι με τους επισκέπτες και ωφελήθηκαν επίσης πνευματικά. Ως εκ τούτου, όταν το πρόγραμμα οικοδόμησης ολοκληρώθηκε, ορισμένοι ευαγγελιζόμενοι άρχισαν σκαπανικό ή ανέλαβαν την υπηρεσία Μπέθελ.

Τελικά, στις 20 και 21 Νοεμβρίου 1993, έλαβε χώρα η αφιέρωση του γραφείου τμήματος και της Αίθουσας Συνελεύσεων. Ο Τζον Μπαρ, από το Κυβερνών Σώμα, εκφώνησε τις ομιλίες αφιέρωσης. Συνοψίζοντας τα αισθήματα πολλών παρόντων σε αυτή τη χαρωπή περίσταση, ο παλαίμαχος ιεραπόστολος Πολ Έβανς είπε: «Η ευλογία του Ιεχωβά ξεπέρασε τις προσδοκίες μας».

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΕΙ ΖΩΕΣ

Όταν η αλήθεια του Λόγου του Θεού αγγίζει την καρδιά των ανθρώπων, τους υποκινεί να εναρμονίσουν τη ζωή τους με τους εξυψωμένους κανόνες του Ιεχωβά. Πολλοί Σαμοανοί έχουν γευτεί τη μεταμορφωτική δύναμη του Λόγου του Θεού.​—Εφεσ. 4:22-24· Εβρ. 4:12.

Για παράδειγμα, ο Νγκόνγκο και η Μαρία Κούπου «ζούσαν στο σκοτάδι», όπως λένε οι Σαμοανοί​—δηλαδή συζούσαν χωρίς να είναι παντρεμένοι. «Μελετούσαμε με τον Νγκόνγκο και τη Μαρία για αρκετό διάστημα», εξηγεί ο Φρεντ Γουέγκενερ, «αλλά δεν είχαμε καταλάβει ότι δεν ήταν παντρεμένοι. Κατόπιν, μια μέρα μάς έδειξαν με περηφάνια το πιστοποιητικό γάμου που είχαν βγάλει πρόσφατα. Λίγο αργότερα, βαφτίστηκαν. Μολονότι μετέπειτα ο Νγκόνγκο πέθανε, η Μαρία εξακολουθεί να υπηρετεί ως τακτική σκαπάνισσα στις Αμερικανικές Σαμόα».

Μια άλλη δυσκολία που αντιμετωπίζουν τα καινούρια άτομα στις Σαμόα αφορά την ιερότητα του αίματος. Οι Σαμοανοί έχουν τη συνήθεια να πνίγουν τα γουρούνια και τα κοτόπουλα προτού τα μαγειρέψουν και τα φάνε, τακτική που απαγορεύει ο Λόγος του Θεού. (Γέν. 9:4· Λευιτ. 17:13, 14· Πράξ. 15:28, 29) Κάποια νεαρή γυναίκα στις Αμερικανικές Σαμόα εξέφρασε την έκπληξή της όταν είδε στη δική της Γραφή τις σαφείς εντολές του Θεού για αυτά τα ζητήματα. «Μολονότι η οικογένειά της εκκλησιαζόταν και διάβαζε τη Γραφή τακτικά», εξηγεί η Τζούλι-Αν Πάτζετ, «από τα παιδικά της χρόνια η ίδια έτρωγε κρέας που περιείχε αίμα. Εντούτοις, δέχτηκε αμέσως την κατεύθυνση της Γραφής και αποφάσισε να μην τρώει τέτοιο κρέας». Σήμερα, οι πάντες στις Σαμόα γνωρίζουν τη θέση των Μαρτύρων του Ιεχωβά όσον αφορά την ιερότητα του αίματος. Επιπλέον, τα μέλη της ιατρικής κοινότητας στις Σαμόα είναι σε γενικές γραμμές πρόθυμα να σεβαστούν τη θέση μας όσον αφορά τις μεταγγίσεις αίματος.

ΝΕΑΡΟΙ ΠΟΥ ΑΙΝΟΥΝ ΤΟΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ ΤΟΥΣ

Στις Σαμόα, οι γονείς εκπαιδεύουν τα μικρά τους παιδιά να μαγειρεύουν, να καθαρίζουν, να περιποιούνται τον οικογενειακό λαχανόκηπο και να φροντίζουν τα μικρότερα αδέλφια τους. Αυτή η εκπαίδευση που παρέχεται από νωρίς ίσως εξηγεί γιατί πολλά παιδιά στις Σαμόα αναλαμβάνουν επίσης τις πνευματικές τους ευθύνες από μικρή ηλικία, ενώ μερικά μάλιστα τάσσονται υπέρ του Ιεχωβά χωρίς τη βοήθεια της οικογένειάς τους.

Η Άνι Ροπάτι ήταν 13 χρονών όταν οι γονείς της σταμάτησαν να παρακολουθούν τις συναθροίσεις. Εκείνη, λοιπόν, έπαιρνε τακτικά τους δύο αδελφούς της και την αδελφή της και περπατούσαν οχτώ χιλιόμετρα μέχρι την Αίθουσα Βασιλείας για να παρακολουθούν τις συναθροίσεις. Αργότερα έκανε σκαπανικό και εργάστηκε στην οικοδόμηση του γραφείου τμήματος στη Σιουσέγκα. «Οι ιεραπόστολοι», γράφει η Άνι, «άσκησαν καταλυτική επίδραση στη ζωή μου και με βοήθησαν να προοδεύσω πνευματικά». Στο εργοτάξιο γνώρισε τον Στιβ Γκολντ, εθελοντή εργάτη από την Αυστραλία. Οι δυο τους παντρεύτηκαν και υπηρέτησαν ως διεθνείς υπηρέτες σε εργοτάξια στη Νοτιοανατολική Ασία, στην Αφρική και στη Ρωσία προτού επιστρέψουν στο Μπέθελ των Σαμόα. Και οι δύο υπηρετούν τώρα στο γραφείο τμήματος της Αυστραλίας.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΡΑΔΙΟΚΥΜΑΤΑ

Όλα αυτά τα χρόνια, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν χρησιμοποιήσει ποικίλα μέσα για να μεταδώσουν τα καλά νέα της Βασιλείας. Ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό μέσο είναι το ραδιόφωνο. Ξεκινώντας από τον Ιανουάριο του 1996, ένας ανεξάρτητος ραδιοφωνικός σταθμός στα FM με έδρα την Απία ζήτησε από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά να παρουσιάζουν ένα εβδομαδιαίο ραδιοφωνικό πρόγραμμα με τίτλο «Απαντήσεις στις Βιβλικές Ερωτήσεις Σας».

Τα κείμενα αυτών των εκπομπών τα έγραφαν και τα παρουσίαζαν ο Λέβα Φααΐου και ο Παλότα Αλάγκι από το γραφείο τμήματος των Σαμόα. «Στο πρώτο μας πρόγραμμα», εξηγεί ο Λέβα, «ο αδελφός Αλάγκι έθεσε διάφορες ερωτήσεις, όπως: Έγινε κατακλυσμός στις ημέρες του Νώε; Από πού προήλθε όλο αυτό το νερό; Πού πήγε; Πώς χώρεσαν όλα τα ζώα στην κιβωτό; Εγώ απαντούσα στις ερωτήσεις χρησιμοποιώντας αποσπάσματα από τα έντυπά μας. Στο τέλος του προγράμματος, ανακοινώσαμε το θέμα της επόμενης εβδομάδας και προσκαλέσαμε τους ακροατές που είχαν απορίες να επικοινωνήσουν με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά στην περιοχή τους. Άλλα προγράμματα ασχολήθηκαν με ερωτήσεις όπως οι εξής: Γιατί είχε ο Σολομών πολλές συζύγους ενώ οι Χριστιανοί πρέπει να έχουν μόνο μία; Θα βασάνιζε ένας Θεός αγάπης τους ανθρώπους αιωνίως σε πύρινο άδη; Προέρχεται η Αγία Γραφή από ανθρώπους ή από τον Θεό;»

Το ραδιοφωνικό πρόγραμμα διήρκεσε ένα και πλέον έτος και προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον. «Πολλοί μας έλεγαν ότι το πρόγραμμα τους άρεσε και ότι το άκουγαν τακτικά», λέει ο Άιβαν Τόμσον. «Άλλοι μας έλεγαν ότι δεν είχαν ιδέα πως η Γραφή απαντάει σε τόσο ενδιαφέρουσες ερωτήσεις».

ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ

Τη δεκαετία του 1990, οι περισσότερες εκκλησίες στις Σαμόα και στις Αμερικανικές Σαμόα συναθροίζονταν σε σπίτια ή σε κτίσματα φτιαγμένα με υλικά από το δάσος. «Η τοπική κοινωνία συνήθως έβλεπαν περιφρονητικά αυτούς τους χώρους συνάθροισης», λέει ο Στιούαρτ Ντουγκάλ, ο οποίος υπηρέτησε στην Επιτροπή Χώρας από το 2002 ως το 2007. Ακόμη και η 25 ετών Αίθουσα Βασιλείας στην Ταφούνα, στις Αμερικανικές Σαμόα, είχε αρχίσει να παλιώνει. Ήταν καιρός να αντικατασταθεί το παλιό κτίριο με μια καινούρια αίθουσα.

Ωστόσο, για να χτιστεί μια καινούρια Αίθουσα Βασιλείας, έπρεπε να βρεθεί μεγαλύτερο οικόπεδο, κάτι δύσκολο στο μικροσκοπικό νησί Τουτουίλα. Οι αδελφοί πλησίασαν κάποια επιφανή κυρία που ήταν Καθολική και είχε στην κατοχή της μια άκτιστη έκταση στην Πετέσα, σε μικρή απόσταση από την υπάρχουσα Αίθουσα Βασιλείας. Όταν εκείνη έμαθε ότι οι αδελφοί χρειάζονταν χώρο για να χτίσουν οίκο λατρείας, υποσχέθηκε να συζητήσει το ζήτημα με την κόρη της, η οποία σκόπευε να ανεγείρει εμπορικά κτίρια σε εκείνο το οικόπεδο. Οι προσευχές των αδελφών απαντήθηκαν τρεις ημέρες αργότερα, όταν εκείνη η κυρία τούς πληροφόρησε ότι θα πουλούσε το οικόπεδο σε αυτούς επειδή, όπως είπε: «Ο Θεός πρέπει να έρχεται πρώτος».

Ο Γουάλας Πέντρο γράφει: «Μας έδωσε μάλιστα το συμβόλαιο για το οικόπεδο προτού την πληρώσουμε, λέγοντας: “Ξέρω ότι είστε έντιμοι άνθρωποι και θα πληρώσετε όλο το ποσό”. Πράγμα το οποίο κάναμε, φυσικά». Το 2002 έγινε η αφιέρωση μιας ωραίας, κλιματιζόμενης Αίθουσας Βασιλείας 250 θέσεων, η οποία χτίστηκε σε εκείνον το χώρο.

Το 1999, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά εγκαινίασαν ένα καινούριο πρόγραμμα για την οικοδόμηση Αιθουσών Βασιλείας σε χώρες με περιορισμένους πόρους. Η πρώτη από αυτές τις αίθουσες στα νησιά Σαμόα χτίστηκε στη Λεφάγκα, ένα απομονωμένο χωριό στη νότια ακτή του νησιού Ουπόλου. Προηγουμένως, η δεκαμελής εκκλησία των Μαρτύρων στη Λεφάγκα συναθροιζόταν σε ένα δωμάτιο χωρίς τοίχους και με αχυροσκεπή, προσαρτημένο στην πρόσοψη του σπιτιού ενός ευαγγελιζομένου.

Την επίβλεψη του προγράμματος οικοδόμησης είχε ο Τζακ Σίντι, ένας Αυστραλός που είχε υπηρετήσει μαζί με τη σύζυγό του, την Κόραλ, στην Τόνγκα επί εφτά χρόνια. «Από μακριά», γράφει ο ίδιος, «τα μέλη του συνεργείου οικοδόμησης​—γεωργοί, ψαράδες και νοικοκυρές—​έμοιαζαν με μυρμήγκια που έτρεχαν πάνω κάτω στο εργοτάξιο».

Όταν αυτή η Αίθουσα Βασιλείας των 60 θέσεων ολοκληρώθηκε το 2001, οι ντόπιοι χωρικοί σχολίαζαν το πόσο ωραία ήταν. «Οι αίθουσές σας είναι αξιοπρεπείς και απέριττες, και αυτό τις κάνει ελκυστικές», έλεγαν. «Πόσο διαφέρουν από τις δικές μας εκκλησίες με τη φανταχτερή διακόσμηση και τα πολλά αντικείμενα που φαίνονται συνήθως ακατάστατα και βρώμικα». Ο αριθμός των παρόντων στις συναθροίσεις αυξήθηκε επίσης κατακόρυφα. Το 2004, 205 άτομα παρακολούθησαν την Ανάμνηση του θανάτου του Χριστού σε αυτή την καινούρια αίθουσα.

Μέχρι τα τέλη του 2005, χάρη στο πρόγραμμα οικοδόμησης για χώρες με περιορισμένους πόρους, είχαν χτιστεί τέσσερις καινούριες Αίθουσες Βασιλείας και είχαν ανακαινιστεί τρεις στα νησιά Σαμόα. Επιπλέον, ανακαινίστηκε η Αίθουσα Συνελεύσεων στη Σιναμόγκα, που βρίσκεται στην πρωτεύουσα των Σαμόα, την Απία. Όπως συμβαίνει και σε άλλα μέρη με περιορισμένους πόρους, έτσι και οι ευαγγελιζόμενοι στις Σαμόα εκτιμούν βαθιά αυτή τη στοργική υποστήριξη που τους προσφέρουν οι Χριστιανοί αδελφοί και αδελφές τους από όλο τον κόσμο.​—1 Πέτρ. 2:17.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΙΡΟΥΣ ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΟΥΝ

Πολλοί Σαμοανοί έχουν μετοικήσει σε άλλες χώρες. Παραδείγματος χάρη, στην Αυστραλία, στις Ηνωμένες Πολιτείες​—ιδιαίτερα στη Χαβάη—​και στη Νέα Ζηλανδία υπάρχουν τώρα μεγάλες κοινότητες Σαμοανών. Σε αυτές τις χώρες, 700 και πλέον Μάρτυρες απαρτίζουν 11 εκκλησίες και 2 ομίλους που χρησιμοποιούν τη σαμόαν. Άλλοι ευαγγελιζόμενοι από τις Σαμόα υπηρετούν σε αγγλόφωνες εκκλησίες στις χώρες όπου έχουν μεταναστεύσει.

Αρκετοί Σαμοανοί Μάρτυρες πήγαν στο εξωτερικό για να λάβουν πνευματική εκπαίδευση και επέστρεψαν στις Σαμόα ή στις Αμερικανικές Σαμόα για να χρησιμοποιήσουν επωφελώς την εκπαίδευσή τους. Λόγου χάρη, τη δεκαετία του 1990, ο Ταλαλελέι Λεαουανάι, ο Σιτίβι Παλεσόο, ο Κέισι Πίτα, ο Φεάτα Σούα, ο Άντριου Κόου και ο Σίο Ταούα φοίτησαν στη Σχολή Διακονικής Εκπαίδευσης στην Αυστραλία και κατόπιν επέστρεψαν στις Σαμόα για να προωθήσουν το έργο της Βασιλείας. Σήμερα, ο Άντριου και η σύζυγός του, η Φοτουοσαμόα, υπηρετούν στο Μπέθελ των Σαμόα. Ο Σίο και η σύζυγός του, η Έσε, υπηρέτησαν αρκετά χρόνια στο έργο περιοχής μαζί με το μικρό τους γιο, τον Ελ-Νάθαν. Ο Σίο υπηρετεί τώρα στην Επιτροπή Χώρας. Άλλοι απόφοιτοι υπηρετούν πιστά ως πρεσβύτεροι, σκαπανείς ή ευαγγελιζόμενοι στις εκκλησίες τους.

Τι απέφερε αυτή η θαυμάσια δραστηριότητα; Το 2008, στις 12 εκκλησίες που υπάρχουν στις Σαμόα και στις Αμερικανικές Σαμόα, ο ανώτατος αριθμός των ευαγγελιζομένων ήταν 620. Πάνω από 2.300 άτομα παρακολούθησαν την Ανάμνηση το 2008. Επομένως, υπάρχουν πολλές δυνατότητες για περαιτέρω αύξηση στα νησιά Σαμόα.

ΠΑΜΕ ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ

Στο διάβα των ετών, πολλά άτομα με ειλικρινή καρδιά στις Σαμόα ανταποκρίθηκαν στα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού. (Ματθ. 24:14) Μιμούμενοι το πνεύμα των θαλασσοπόρων προγόνων τους, έχουν υπερνικήσει πολλές δυσκολίες στο ταξίδι τους, αφήνοντας πίσω τον παλιό κόσμο του Σατανά και βρίσκοντας καινούρια πνευματική πατρίδα στην κατευθυνόμενη από το πνεύμα οργάνωση του Ιεχωβά. Εμπόδια όπως η οικογενειακή εναντίωση, η εξορία από την κοινότητα, η προπαγάνδα του κλήρου, οι κυβερνητικοί περιορισμοί, οι σαρκικοί πειρασμοί και άλλες δοκιμασίες δεν μπόρεσαν να τους κάνουν να πάψουν να υπηρετούν τον αληθινό Θεό, τον Ιεχωβά. (1 Πέτρ. 5:8· 1 Ιωάν. 2:14) Με ποιο αποτέλεσμα; Τι άλλο, από το ότι σήμερα απολαμβάνουν την ασφάλεια ενός πνευματικού παραδείσου!​—Ησ. 35:1-10· 65:13, 14, 25.

Παρ’ όλα αυτά, το ταξίδι τους δεν έχει τελειώσει ακόμη. Ακριβώς μπροστά τους βρίσκεται ο τελικός τους προορισμός​—ένας επίγειος παράδεισος υπό τη δίκαιη διακυβέρνηση της Βασιλείας του Θεού. (Εβρ. 11:16) Μαζί με την παγγήινη αδελφότητά τους και καθοδηγούμενοι από το Λόγο του Θεού και το ισχυρό άγιο πνεύμα του, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στα νησιά Σαμόα συνεχίζουν να πηγαίνουν μπροστά, αποφασισμένοι να επιτύχουν το στόχο τους.

[Υποσημειώσεις]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 77]

«Απόψε ακούσατε το άγγελμα της Βασιλείας. Ελπίζω ειλικρινά να το δεχτείτε»

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 98]

«Τα παιδιά ανάγγελλαν συνήθως την άφιξή μας στο χωριό φωνάζοντας: “Έρχεται ο Αρμαγεδδών!”»

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 108]

«Το λεωφορείο για το Βαβάου είναι πάντοτε στην ώρα του: φτάνει όταν έρχεται»

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 69, 70]

Θρησκείες στις Σαμόα​—Παλιές και Καινούριες

Οι αρχαίες θρησκείες στις Σαμόα αποτελούσαν κράμα πολυθεϊσμού, ανιμισμού, πνευματισμού και προγονολατρίας, αλλά δεν είχαν ναούς, είδωλα ή οργανωμένο ιερατείο. Η θρησκεία διαπότιζε κάθε πλευρά της ζωής. Γιατί ήταν, λοιπόν, έτοιμοι οι Σαμοανοί να αλλάξουν τη θρησκεία τους όταν έφτασαν οι ιεραπόστολοι της Ιεραποστολικής Εταιρίας του Λονδίνου το 1830;

Σύμφωνα με έναν αρχαίο θρύλο των νησιών Σαμόα, μια ισχυρή καινούρια θρησκεία θα τερμάτιζε την κυριαρχία των παλιών θεών. Οι αρχηγοί (ματάι) στις Σαμόα θεώρησαν ότι οι ιεραπόστολοι εκπροσωπούσαν αυτή την καινούρια θρησκεία. Ο Βασιλιάς Μαλιετόα επέλεξε να λατρεύει τον Θεό των Χριστιανών, τον Ιεχωβά, και διέταξε τους υπηκόους του να κάνουν το ίδιο.

Οι ιεραπόστολοι​—Καθολικοί, Μεθοδιστές, Μορμόνοι και αυτοί της Ιεραποστολικής Εταιρίας του Λονδίνου—​απέκτησαν πολλούς οπαδούς, και σήμερα όλοι σχεδόν οι κάτοικοι των νησιών Σαμόα ανήκουν σε κάποια εκκλησία. Οι κυβερνήσεις και των δύο νησιωτικών χωρών έχουν θρησκευτικά συνθήματα: «Οι Σαμόα είναι θεμελιωμένες στον Θεό» και «Σαμόα, ας είναι ο Θεός πρώτος». Οι θρησκευτικές εκπομπές κυριαρχούν στα τοπικά τηλεοπτικά κανάλια.

Η επιρροή της θρησκείας είναι ιδιαίτερα ισχυρή στα χωριά, όπου οι τοπικοί αρχηγοί καθορίζουν συνήθως τα θρησκευτικά πιστεύω των κατοίκων. Μάλιστα μερικοί χωρικοί μπορεί να δέχονται πιέσεις να συνεισφέρουν το 30 και πλέον τοις εκατό του εισοδήματός τους για να συντηρούνται οι τοπικοί πάστορες και να υποστηρίζονται τα προγράμματα της εκκλησίας​—ένα βάρος για το οποίο δυσανασχετούν όλο και πιο πολλοί. Γίνονται ακόμη και διαγωνισμοί για το ποιος θα δώσει τα περισσότερα. Μερικές εκκλησίες ανακοινώνουν τα ονόματα των νικητών οι οποίοι πρόσφεραν τα μεγαλύτερα ποσά.

Σε πολλά χωριά, οι δραστηριότητες διακόπτονται απότομα για το καθημερινό σα, ένα διάλειμμα 10 ως 15 λεπτών κατά το οποίο το χωριό προσεύχεται. Νεαροί που κρατούν μεγάλα ραβδιά περνούν από το δρόμο σε τακτά διαστήματα για να επιβάλουν το έθιμο. Οι παραβάτες μπορεί να δεχτούν επίπληξη, πρόστιμο μέχρι και 100 δολάρια ή να τους ζητηθεί να προσφέρουν φαγητό στους πρεσβυτέρους του συμβουλίου ή στο χωριό. Σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί ακόμη και να ξυλοκοπηθούν ή να εξοριστούν.

Κάποτε, ο επίσκοπος περιοχής Τζον Ρόουντς και η σύζυγός του, η Έλεν, έφτασαν στο χωριό Σαλίμου, στο Σαβάι, ύστερα από κοπιαστικό ταξίδι. Επειδή το σα είχε μόλις αρχίσει, οι φρουροί τούς ζήτησαν να περιμένουν στην άκρη του χωριού. Οι Ρόουντς περίμεναν υπάκουα να τελειώσει το σα και στη συνέχεια πήγαν στο κατάλυμά τους.

Όταν ο ανώτατος αρχηγός του χωριού άκουσε ότι κάποιοι είχαν καθυστερήσει τον Τζον και την Έλεν, ζήτησε συγνώμη από τη γυναίκα που τους φιλοξενούσε. Ο αρχηγός είπε ότι οι Μάρτυρες ήταν επίτιμοι καλεσμένοι και έδωσε εντολή στους φρουρούς να αφήνουν τους Ρόουντς να μπαίνουν στο χωριό οποιαδήποτε στιγμή, ακόμη και στη διάρκεια του σα. Γιατί αυτή η ειδική μεταχείριση; Ο μικρός γιος του αρχηγού, ο Σίο, μελετούσε τη Γραφή με τους Μάρτυρες και έκανε θαυμάσια πνευματική πρόοδο. Σήμερα, ο Σίο Ταούα είναι μέλος της Επιτροπής Χώρας στις Σαμόα.

[Εικόνα]

Τζον και Έλεν Ρόουντς

[Πλαίσιο στη σελίδα 72]

Συνοπτική Εικόνα των Σαμόα, των Αμερικανικών Σαμόα και των Τοκελάου

Χώρα

Οι Σαμόα αποτελούνται από δύο κύρια νησιά​—το Ουπόλου και το Σαβάι, τα οποία χωρίζονται από έναν πορθμό πλάτους 18 χιλιομέτρων—​και αρκετές κατοικημένες νησίδες. Οι Αμερικανικές Σαμόα, που βρίσκονται περίπου 100 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά από τις Σαμόα, έχουν ένα κύριο νησί, το Τουτουίλα, και περιλαμβάνουν επίσης τα νησιά Μανούα, το νησί Σουέινς, το νησί Αουνούου και την ακατοίκητη ατόλλη Ρόουζ. Τα Τοκελάου απαρτίζονται από τρεις χαμηλές κοραλλιογενείς ατόλλες και βρίσκονται 480 χιλιόμετρα βόρεια από τις Σαμόα.

Κάτοικοι

Περισσότεροι από 214.000 άνθρωποι ζουν στις Σαμόα, και περίπου 57.000 στις Αμερικανικές Σαμόα. Τα Τοκελάου έχουν γύρω στους 1.400 κατοίκους. Το 90 και πλέον τοις εκατό είναι Πολυνήσιοι, ενώ οι υπόλοιποι είναι Ασιάτες, Ευρωπαίοι ή κατά μέρος Πολυνήσιοι.

Γλώσσα

Κυριότερη γλώσσα είναι η σαμόαν, αν και οι περισσότεροι μιλούν ως δεύτερη γλώσσα την αγγλική. Η τοκελαουάν, γλώσσα παρόμοια με τη σαμόαν, μιλιέται στα Τοκελάου.

Πόροι διαβίωσης

Κύριες ασχολίες είναι η γεωργία, ο τουρισμός, το ψάρεμα τόνου και η κονσερβοποιία ψαριών.

Τροφή

Βασικά είδη διατροφής είναι το αμυλώδες τάρο, οι άγουρες μπανάνες και ο καρπός του αρτόδεντρου ανακατεμένος με γάλα καρύδας. Τα γεύματα μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν χοιρινό, κοτόπουλο ή ψάρι. Αφθονούν τα τροπικά φρούτα όπως οι παπάγιες, οι ανανάδες και τα μάνγκο.

Κλίμα

Δεδομένου ότι βρίσκονται κοντά στον ισημερινό, αυτά τα νησιά είναι θερμά και υγρά το μεγαλύτερο μέρος του έτους. Το Πάγκο Πάγκο, στο νησί Τουτουίλα των Αμερικανικών Σαμόα, δέχεται πάνω από πέντε μέτρα βροχόπτωσης κάθε χρόνο.

[Πλαίσιο στη σελίδα 75]

«Πολύ Καλό Βιβλίο»

Ο αδελφός Χάρολντ Γκιλ έφερε 3.500 αντίτυπα του βιβλιαρίου Πού Είναι οι Νεκροί; στη σαμόαν για να διανεμηθούν στις Αμερικανικές Σαμόα. Όταν ο Χάρολντ παρουσίασε ένα αντίτυπο του βιβλιαρίου στον κυβερνήτη, εκείνος του συνέστησε να δώσει το βιβλιάριο σε κάθε θρησκευτικό ηγέτη ώστε να ενημερώσουν εκείνοι το γενικό εισαγγελέα για το αν ήταν κατάλληλο να διανεμηθούν στο κοινό. Πώς, όμως, θα αντιδρούσαν οι θρησκευτικοί ηγέτες;

Ο πάστορας της Ιεραποστολικής Εταιρίας του Λονδίνου ήταν φιλικός και δεν είχε αντιρρήσεις. Τους Αντβεντιστές της Έβδομης Ημέρας δεν τους ενδιέφερε τι έκανε ο Χάρολντ​—αρκεί να μην έπαιρνε κάποιο από τα μέλη του ποιμνίου τους. Ο ιερέας του ναυτικού, αν και κάπως σαρκαστικός, δεν ήταν εχθρικός. Ωστόσο, ένα ασυνήθιστο περιστατικό πρόλαβε την επίσκεψη του Χάρολντ στον Καθολικό ιερέα. Ο Χάρολντ είχε δώσει ένα αντίτυπο του βιβλιαρίου στο Σαμοανό αστυνομικό που τον οδήγησε στον κυβερνήτη. Λίγες μέρες αργότερα, ο Χάρολντ ρώτησε τον αστυνομικό αν του είχε αρέσει το βιβλιάριο.

Ο αστυνομικός απάντησε με τα σπαστά αγγλικά του: «Το αφεντικό μου [ο γενικός εισαγγελέας] είπε: “Εσύ πήγαινε βρεις [Καθολικό] ιερέα σου και ρωτήσεις αν αυτό το βιβλίο είναι καλό”. Εγώ κάθομαι κάτω από δέντρο και διαβάζω βιβλίο. Εγώ λέω μέσα μου: “Αυτό το βιβλίο πολύ καλό, αλλά αν δείξω ιερέα, αυτός πει: «Όχι καλό βιβλίο»”. Γι’ αυτό, εγώ λέω αφεντικό μου: “Αφεντικό, ιερέας μου λέει: «Πολύ καλό βιβλίο»”».

Αργότερα, ο γενικός εισαγγελέας κάλεσε τον Χάρολντ στο γραφείο του. Καθώς εκείνος ξεφύλλιζε το βιβλιάριο, ο Χάρολντ εξηγούσε τα περιεχόμενά του. Κατόπιν ο γενικός εισαγγελέας σήκωσε το ακουστικό και τηλεφώνησε ώστε να δώσει την άδεια για τη διανομή του βιβλιαρίου. Ως αποτέλεσμα, όλα σχεδόν τα βιβλιάρια που έφερε ο Χάρολντ διανεμήθηκαν από άκρη σε άκρη στα νησιά.

[Πλαίσιο στη σελίδα 76]

Η Παραδοσιακή Κουλτούρα των Σαμόα

Το 1847, ένας ιεραπόστολος της Ιεραποστολικής Εταιρίας του Λονδίνου, ο Τζορτζ Πρατ, έγραψε ότι οι Σαμοανοί είναι «οι θερμότεροι οπαδοί της εθιμοτυπίας σε όλη την Πολυνησία, αν όχι σε όλο τον κόσμο». Αυτή η παραδοσιακή κουλτούρα των Σαμόα​—ο ονομαζόμενος φάα Σαμόα (ο τρόπος των Σαμόα)—​είναι ένας εξαιρετικά λεπτομερής κώδικας συμπεριφοράς που υπεισέρχεται σε κάθε πλευρά της ζωής στις Σαμόα.

Πρωταρχικής σημασίας σε αυτόν τον κώδικα είναι «ο σεβασμός, στα όρια της ευλάβειας, που πρέπει να αποδίδει κάποιος σε όσους κατέχουν “υψηλότερη” θέση από τον ίδιο», λέει το βιβλίο Νησιά Σαμόα (Samoan Islands). Αυτός ο σεβασμός εκδηλώνεται με τους καλούς τρόπους, την πρέπουσα ομιλία και την αφοσίωση προς την οικογένεια και το χωριό. Οι περισσότεροι το θεωρούν αδιανόητο να απαρνηθούν τα πατροπαράδοτα έθιμα και θρησκευτικά πιστεύω τους.

Οι αρχηγοί των οικογενειών (ματάι)​—οι θεματοφύλακες αυτής της παράδοσης—​διευθύνουν τις καθημερινές υποθέσεις μιας ή περισσότερων συγγενικών οικογενειακών ομάδων τις οποίες και εκπροσωπούν στο συμβούλιο του χωριού. Απαιτούν απόλυτη υπακοή και επιβάλλουν την εξουσία τους με πρόστιμα, ξυλοδαρμούς ή ακόμη και εκδίωξη από το χωριό. Για παράδειγμα, ο ματάι κάποιου χωριού επέβαλε πρόστιμο σε έναν κληρικό όταν αυτός παρακίνησε μικρά αγόρια να πετροβολήσουν τους Μάρτυρες του Ιεχωβά.

Στα χωριά μπορεί να υπάρχουν 10 ως 50 ματάι. Οι περισσότεροι εκλέγονται από την ευρύτερη οικογένεια (αΐγκα), αλλά ορισμένοι κληρονομούν αυτό το αξίωμα αυτόματα. Οι τίτλοι ακολουθούν ένα αυστηρό ιεραρχικό σύστημα. Κάθε χωριό έχει έναν ανώτατο αρχηγό (αλιί), ο οποίος προεδρεύει του συμβουλίου του χωριού. Ένας αρχηγός που αγορεύει (τουλαφάλε) φροντίζει για τα τελετουργικά ζητήματα. Ωστόσο, δεν έχουν όλοι οι ματάι πολιτικά ή θρησκευτικά καθήκοντα. Μερικοί μπορεί να περιορίζονται απλώς στη φροντίδα των οικογενειακών ζητημάτων, όπως στο να ενεργούν ως διαχειριστές των οικογενειακών κτημάτων με την εξουσία να αποφασίζουν πώς πρέπει να χρησιμοποιείται αυτή η ακίνητη περιουσία.

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 79]

«Ο Άνθρωπος του Ιεχωβά»

ΣΑΟΥΒΑΟΥ ΤΟΕΤΟΥ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1902

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1954

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Ο πρώτος κάτοικος του Φαλεασίου που γνώρισε την αλήθεια. Μεταγενέστερα χτίστηκε Αίθουσα Βασιλείας στο οικόπεδό του. Αφήγηση από το γιο του, τον Ταφίγκα Σαουβάου

ΤΟ 1952, ένας εξάδελφος του πατέρα μου από την Απία επισκέφτηκε την οικογένειά μας στο Φαλεασίου. Αυτός ο εξάδελφος, που συναναστρεφόταν τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, ήθελε να μιλήσει με τον πατέρα μου για την Αγία Γραφή. Αρκετοί από τους συγγενείς μας στο χωριό αποφάσισαν να καθήσουν και αυτοί για να ακούσουν. Συζήτησαν χωρίς διακοπή από το πρωί του Σαββάτου ως το απόγευμα της Δευτέρας, σταματώντας μόνο για μία ώρα ύπνο. Ύστερα από παρόμοιες συζητήσεις και τα επόμενα τέσσερα σαββατοκύριακα, ο πατέρας μου τελικά δήλωσε: «Η περιέργειά μου ικανοποιήθηκε. Βρήκα την αλήθεια». Ο γαμπρός του πατέρα μου, ο Φινάου Φεομαΐα, γνώρισε και αυτός την αλήθεια, όπως και οι οικογένειές τους.

Ο πατέρας μου άρχισε αμέσως να δίνει μαρτυρία. Αυτό κατέπληξε τους συγγενείς μας, οι οποίοι τον θεωρούσαν αφοσιωμένο Αντβεντιστή της Έβδομης Ημέρας. Τον αποκαλούσαν περιπαικτικά «ο άνθρωπος του Ιεχωβά». Αλλά τι μεγάλη φιλοφρόνηση ήταν αυτή! Ο πατέρας μου είχε μικρό ανάστημα αλλά γενναία καρδιά και ήταν σε θέση να σκέφτεται καθαρά και να μιλάει πειστικά. Έτσι μπορούσε να υπερασπίζεται επιδέξια τη νέα του πίστη. Με την πάροδο του χρόνου, ο μικρός μας όμιλος έγινε η δεύτερη εκκλησία που σχηματίστηκε στις Σαμόα.

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 83]

Πιστότητα Παρά την Κακή Υγεία

ΦΑΓΚΑΛΙΜΑ ΤΟΥΑΤΑΓΚΑΛΟΑ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1903

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1953

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Απαρνήθηκε την ευκαιρία να γίνει επιφανής ματάι και έγινε τακτικός σκαπανέας.

ΑΡΓΟΤΕΡΑ, παρά την κακή του όραση και το παραμορφωμένο του πόδι, ο Φαγκαλίμα υπηρέτησε επί χρόνια ως ειδικός σκαπανέας σε όλα τα νησιά Σαμόα. Κάποιος επίσκοπος περιοχής, καθώς εργαζόταν μαζί του από σπίτι σε σπίτι, πρόσεξε ότι ο Φαγκαλίμα διάβαζε σωστά τα εδάφια χωρίς γυαλιά και τον ρώτησε αν η όρασή του είχε βελτιωθεί. Ο Φαγκαλίμα απάντησε ότι είχε χάσει τα γυαλιά του και ότι παρέθετε τα αποσπάσματα από μνήμης.

Επειδή ήθελε πολύ να παρακολουθήσει μια συνέλευση στα Φίτζι, ο Φαγκαλίμα εργάστηκε μόνος στην άλλη άκρη του Ουπόλου επί τέσσερις εβδομάδες μαζεύοντας καρύδες. Παρά το παραμορφωμένο του πόδι, κουβαλούσε 15 καρύδες τη φορά επί τρία χιλιόμετρα μέχρι κάποιο μέρος όπου μπορούσε να αφαιρέσει το εξωτερικό περίβλημα και κατόπιν να βγάλει και να αποξηράνει τη σάρκα της καρύδας, τη λεγόμενη κόπρα. Έπειτα πούλησε την κόπρα και πήγε στην Απία για να αγοράσει το εισιτήριό του για τα Φίτζι, αλλά δυστυχώς ανακάλυψε ότι η τιμή είχε ανεβεί και δεν είχε αρκετά χρήματα. Αντί να δυσανασχετήσει, να τα παρατήσει ή να ζητήσει βοήθεια, πήγε πίσω και έκοψε και άλλη κόπρα για να κερδίσει τα απαιτούμενα χρήματα. Όλα αυτά τα έκανε για να παρακολουθήσει μια συνέλευση που νόμιζε ότι θα γινόταν σε δύο γλώσσες τις οποίες δεν γνώριζε. Πόσο ανταμείφθηκε ο Φαγκαλίμα όταν, φτάνοντας στα Φίτζι, ανακάλυψε ότι το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος της συνέλευσης θα παρουσιαζόταν στη δική του γλώσσα!

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 87]

«Απόλαυσα την Κάθε Μέρα»

ΡΟΝΑΛΝΤ ΣΕΛΑΡΣ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1922

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1940

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Με τη σύζυγό του, την Όλιβ (Ντόλι), ήρθαν στις Σαμόα ως ειδικοί σκαπανείς το 1953. Εκείνος αποφοίτησε από την ιεραποστολική σχολή Γαλαάδ το 1961. Ο Ρον υπηρετεί ακόμη ως ειδικός σκαπανέας στις Αμερικανικές Σαμόα.

ΟΤΑΝ η κυβέρνηση των Σαμόα αρνήθηκε να παρατείνει τις βίζες μας, η Ντόλι και εγώ μετακομίσαμε στις Αμερικανικές Σαμόα. Το πλοίο που έκανε τη διαδρομή ανάμεσα στα νησιά μάς άφησε στην έρημη αποβάθρα του Πάγκο Πάγκο στις τρεις τα ξημερώματα. Ήμασταν οι μόνοι ευαγγελιζόμενοι στη χώρα και είχαμε 12 δολάρια [περ. 7,5 ευρώ] στις τσέπες μας. Αργότερα, το ίδιο πρωί, ο πατέρας ενός ατόμου που έκανε παλιότερα Γραφική μελέτη είχε την καλοσύνη να μας προσφέρει κατάλυμα. Το σπίτι του αποτελούνταν από ένα δωμάτιο, και εμείς κοιμηθήκαμε σε κάποια γωνιά που χωριζόταν από τον υπόλοιπο χώρο με μια κουρτίνα. Αν και θέλαμε να βρούμε δικό μας μέρος να μείνουμε, αρχίσαμε τη μαρτυρία από το σπίτι που βρισκόταν ακριβώς δίπλα.

Ύστερα από αρκετές εβδομάδες νοικιάσαμε ένα μεγάλο διαμέρισμα που βρισκόταν πάνω από κάποιο παντοπωλείο στο χωριό Φαγκατόγκο. Είχε υπέροχη θέα προς το γραφικό λιμάνι του Πάγκο Πάγκο, αλλά ήταν εντελώς άδειο. Ο αδελφός Νορ μάς είχε πει: «Όταν πάτε στα νησιά του Ειρηνικού, μπορεί να έχετε ελάχιστες ανέσεις. Μπορεί ακόμη και να αναγκαστείτε να ισιώνετε χαρτοκιβώτια και να τα βάζετε στο πάτωμα για κρεβάτι». Αυτό κάναμε και εμείς! Μόνο έπειτα από μήνες βρήκαμε τα χρήματα για να φτιάξουμε κανονικό κρεβάτι, τραπέζι και καρέκλες. Παρ’ όλα αυτά, ήμασταν χαρούμενοι που είχαμε δικό μας σπίτι.

Μολονότι η αγαπημένη μου σύζυγος πέθανε το 1985, εγώ βγαίνω ακόμη στην υπηρεσία τις περισσότερες μέρες. Κάνοντας μια αναδρομή σε 50 και πλέον χρόνια σκαπανικού και ιεραποστολικού έργου, μπορώ να πω με ειλικρίνεια ότι απόλαυσα την κάθε μέρα!

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 88]

«Μου Ενστάλαξαν Αγάπη για τον Ιεχωβά»

ΓΟΥΑΛΑΣ ΠΕΝΤΡΟ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1935

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1955

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Το πρώτο άτομο που βαφτίστηκε στις Αμερικανικές Σαμόα. Μαζί με τη σύζυγό του, την Κάρολαϊν, υπηρέτησαν ως σκαπανείς και κατόπιν έκαναν οικογένεια. Τώρα υπηρετούν στο Σιάτλ, στην Ουάσινγκτον των ΗΠΑ.

ΟΤΑΝ μελετούσα τη Γραφή και άρχισα να κηρύττω, η οικογένειά μου με πέταξε έξω από το σπίτι μόνο με τα ρούχα που φορούσα! Εκείνη τη νύχτα αναγκάστηκα να κοιμηθώ στην παραλία. Προσευχήθηκα στον Ιεχωβά να μου δώσει το θάρρος να τον υπηρετώ όπως και αν έρχονταν τα πράγματα.

Την επομένη, ενώ βρισκόμουν στη βιβλιοθήκη του σχολείου, εμφανίστηκε αναπάντεχα ο αδελφός Πολ Έβανς. Διαισθανόμενος ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, μου είπε: «Πάμε στον ιεραποστολικό οίκο να μιλήσουμε». Οι ιεραπόστολοι είχαν την καλοσύνη να μου παράσχουν στέγη, και την ίδια χρονιά βαφτίστηκα.

Όταν τελείωσα το λύκειο, έκανα σκαπανικό μαζί με τους ιεραποστόλους. Αργότερα παντρεύτηκα μια ζηλώτρια σκαπάνισσα από τον Καναδά, την Κάρολαϊν Χινς, η οποία είχε υπηρετήσει στα Φίτζι, και αρχίσαμε το ειδικό σκαπανικό στις Αμερικανικές Σαμόα.

Η στάση των γονέων μου μαλάκωσε σταδιακά. Ο πατέρας μου έκανε Γραφική μελέτη προτού πεθάνει, και η μητέρα μου βαφτίστηκε στα 72 της χρόνια. Είμαι ευγνώμων για το παράδειγμα εκείνων των πρώτων ιεραποστόλων. Μου ενστάλαξαν αγάπη για τον Ιεχωβά η οποία με έχει στηρίξει ως αυτή την ημέρα!

[Πλαίσιο/​Εικόνες στη σελίδα 91, 92]

Η Επιμονή Φέρνει Αποτελέσματα

ΠΟΛ ΕΒΑΝΣ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1917

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1948

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Με τη σύζυγό του, τη Φράνσις, υπηρέτησαν ως ιεραπόστολοι στις Σαμόα και στις Αμερικανικές Σαμόα επί 40 και πλέον χρόνια.

ΟΤΑΝ η σύζυγός μου και εγώ αρχίσαμε το έργο περιοχής το 1957, δεν ήταν εύκολο να μπούμε στις Σαμόα επειδή η κυβέρνηση προσπαθούσε να απομονώσει τους ντόπιους Μάρτυρες από κάθε εξωτερική βοήθεια. Μάλιστα, οι επισκέπτες και οι τουρίστες υποχρεώνονταν να υπογράψουν μια δήλωση με την οποία υπόσχονταν ότι δεν θα έκαναν προσηλυτισμό κατά την παραμονή τους. Την πρώτη φορά, λοιπόν, που επισκέφτηκα τις Σαμόα ως επίσκοπος περιοχής, ρώτησα τον υπεύθυνο της υπηρεσίας αλλοδαπών τι εννοούσαν με τη λέξη προσηλυτισμό. Όταν εκείνος φάνηκε να σαστίζει, ρώτησα:

«Ας πούμε ότι είστε Καθολικός που επισκέπτεται μια άλλη χώρα και πηγαίνετε σε κάποια εκκλησία. Αν σας το ζητούσαν, θα μπορούσατε να σηκωθείτε και να εκφωνήσετε μια ομιλία;»

«Θα ήσασταν ελεύθερος να το κάνετε αυτό», απάντησε.

«Βέβαια», συνέχισα εγώ, «γνωρίζετε ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά επισκέπτονται τους ανθρώπους στα σπίτια τους με το Βιβλικό τους άγγελμα. Αν οι φίλοι μου θέλουν να πάω μαζί τους καθώς κάνουν αυτό το έργο, επιτρέπεται να τους συνοδεύσω;»

«Κατά πάσα πιθανότητα, ναι», απάντησε.

«Τι θα γίνει, όμως, αν ο οικοδεσπότης μού κάνει κάποια ερώτηση;» αποκρίθηκα. «Μπορώ να του απαντήσω;»

«Δεν βλέπω τι πρόβλημα θα υπήρχε», είπε.

«Ωραία, λοιπόν. Τουλάχιστον τώρα ξέρω τι να κάνω», κατέληξα εγώ.

Φεύγοντας από τη χώρα ύστερα από μια επιτυχημένη επίσκεψη περιοχής, ρώτησα τον ίδιο αυτόν υπεύθυνο αν είχε ακούσει καθόλου αρνητικά σχόλια για την επίσκεψή μας.

«Τίποτα απολύτως», απάντησε. «Όλα καλά».

«Τι θα γίνει, λοιπόν, με τις άδειες εισόδου για την επόμενη επίσκεψή μας;» ρώτησα.

«Μην κάνετε αίτηση στην υπηρεσία αλλοδαπών», μου συνέστησε εκείνος. «Γράψτε σε εμένα μια προσωπική επιστολή, και εγώ θα φροντίσω να πάρετε άδεια».

Αυτό, λοιπόν, κάναμε για αρκετές επισκέψεις.

Δυστυχώς, οι υπεύθυνοι που διαδέχθηκαν αυτόν τον αμερόληπτο άνθρωπο αποδείχτηκαν λιγότερο συνεργάσιμοι και αρνούνταν να χορηγήσουν στους επόμενους επισκόπους περιοχής άδεια εισόδου στις Σαμόα. Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε μέχρι το 1974, όταν η κυβέρνηση αναγνώρισε τη Φράνσις και εμένα ως ιεραποστόλους. Η υπομονή και η επιμονή μας είχαν επιτέλους ανταμειφθεί.

[Εικόνα]

Η Φράνσις και ο Πολ Έβανς

[Πλαίσιο στη σελίδα 97]

Γλώσσα Ρητόρων

Η γλώσσα σαμόαν έχει απαλή, μελωδική χροιά που είναι ευχάριστη στο αφτί. Εντούτοις, «επειδή πολλές λέξεις μοιάζουν με συνονθύλευμα φωνηέντων», παρατηρεί ο Φρεντ Γουέγκενερ, «οι ιεραπόστολοι χρειάζονται πολλή εξάσκηση (φααταϊταΐγκα) και ενθάρρυνση (φααλαεϊοΐνα) για να μάθουν καλά τη γλώσσα».

Η καλολογική ρητορεία και η χρήση παροιμιών πρωταγωνιστούν στην κουλτούρα των Σαμοανών. Στους αρχηγούς (ματάι) και στους ρήτορες (τουλαφάλε, αρχηγοί που αγορεύουν) αρέσει να παραθέτουν από την Αγία Γραφή και να χρησιμοποιούν περίτεχνο λεξιλόγιο σε επίσημες περιστάσεις. Η παραδοσιακή αβρότητα των Σαμοανών είναι ιδιαίτερα φανερή στη σχολαστική χρήση επίσημου και τελετουργικού λεξιλογίου όταν αυτό απαιτείται. Η σαμόαν διαθέτει ένα εξαιρετικά αναπτυγμένο ευγενικό «αρχηγικό» λεξιλόγιο (ταουτάλα λελέι), το οποίο χρησιμοποιεί κάποιος όταν απευθύνεται ή αναφέρεται στον Θεό, στους αρχηγούς, σε ανθρώπους που έχουν εξουσία και στους ξένους επισκέπτες. Απεναντίας, στις καθημερινές συζητήσεις ή όταν κάποιος αναφέρεται στον εαυτό του, η σαμόαν χρησιμοποιεί ένα δημώδες λεξιλόγιο (ταουτάλα λεάγκα), έναν λιγότερο επίσημο, πιο άνετο τρόπο έκφρασης.

Για να αποφεύγονται οι προσβολές όταν συζητιούνται επίσημα και τελετουργικά ζητήματα ή όταν γίνεται λόγος για τη Γραφή, η ευλαβική «αρχηγική» μορφή της σαμόαν διαθέτει ειδικά καθορισμένους ευπρεπείς όρους. «Επειδή η ευγένεια και ο σεβασμός διαπνέουν ολόκληρη τη γλώσσα», εξηγεί ο Τζέφρι Τζάκσον, μέλος του Κυβερνώντος Σώματος που υπηρέτησε ως ιεραπόστολος στις Σαμόα, «όταν κάποιος δίνει μαρτυρία, είναι σημαντικό να απευθύνεται στους Σαμοανούς με την ευγένεια που προορίζεται συνήθως για τα μέλη των βασιλικών οικογενειών, ενώ ταυτόχρονα ακολουθεί την ταπεινή συνήθεια να χρησιμοποιεί καθημερινές λέξεις όταν αναφέρεται στον εαυτό του».

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 99]

“Φύγαμε Χύνοντας Πολλά Δάκρυα”

ΡΟΜΠΕΡΤ ΜΠΟΪΣ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1942

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1969

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Μαζί με τη σύζυγό του, την Ελίζαμπεθ (Μπέτι), υπηρέτησαν ως ιεραπόστολοι στα νησιά Σαμόα από το 1978 ως το 1986.

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΑΜΕ ότι, ακόμη και όταν πρωτοπήγαμε στις Αμερικανικές Σαμόα, οι άνθρωποι εκτιμούσαν τις προσπάθειες που καταβάλλαμε να μάθουμε τη σαμόαν και παρέβλεπαν τα πολλά μας λάθη. Κάποτε, χρησιμοποίησα το εδάφιο Αποκάλυψη 12:9 για να εξηγήσω πώς επηρεάζει ο Σατανάς τον κόσμο. Ωστόσο, οι λέξεις της σαμόαν που σημαίνουν διάβολος (τιάπολο) και λεμόνι (τιπόλο) είναι σχεδόν ομόηχες. Μπερδεύοντας τις λέξεις, εξήγησα ότι το «λεμόνι» είχε εκδιωχθεί από τον ουρανό και παροδηγούσε ολόκληρη την κατοικημένη γη. Εντούτοις, είπα ότι ο Ιεχωβά επρόκειτο σύντομα να συντρίψει και να βάλει τέλος στο «λεμόνι». Φυσικά, ο οικοδεσπότης και ο ιεραπόστολος που ήταν μαζί μου γέλασαν με την καρδιά τους.

Σε μια άλλη περίπτωση, έκανα από μνήμης παρουσίαση σε μια Σαμοανή στο έργο από σπίτι σε σπίτι. Αργότερα έμαθα ότι το μόνο που είχε καταλάβει από την παρουσίαση ήταν μια σύντομη αναφορά στο εδάφιο Αποκάλυψη 21:4. Διαισθανόμενη ότι το άγγελμά μου πρέπει να ήταν σημαντικό, έτρεξε μέσα και διάβασε το εδάφιο από τη Γραφή της. Αυτό το ένα και μοναδικό εδάφιο άγγιξε την καρδιά της τόσο πολύ ώστε αργότερα δέχτηκε να κάνει Γραφική μελέτη και γνώρισε την αλήθεια τόσο η ίδια όσο και τα παιδιά της!

Ευτυχώς, τελικά καταφέραμε να μάθουμε τη γλώσσα σαμόαν και απολαύσαμε πολλές θαυμάσιες εμπειρίες. Όταν κάποια προβλήματα υγείας μάς ανάγκασαν να επιστρέψουμε στις Ηνωμένες Πολιτείες, φύγαμε από τις Σαμόα χύνοντας πολλά δάκρυα.

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 101, 102]

«Μαζεύτηκε Όλη η Πόλη»

Μια από τις μεγαλύτερες κηδείες που έγιναν ποτέ στην Απία ήταν η κηδεία του Φρεντ Γουίλιαμς τη δεκαετία του 1950. Ο Καπετάνιος, όπως ήταν γνωστός, ήταν ένας σκληραγωγημένος, συνταξιούχος ναυτικός, παντρεμένος με Μάρτυρα του Ιεχωβά. Είχε ταξιδέψει στα πέρατα του κόσμου και ήταν πασίγνωστος σε όλο το Νότιο Ειρηνικό. Ένα από τα πολλά του κατορθώματα ήταν το ότι, μετά το ναυάγιο του πλοίου του σε έναν μακρινό ύφαλο, κατάφερε να φέρει το πλήρωμά του στη στεριά σώο και αβλαβές, μέσα σε μια ανοιχτή σωσίβια λέμβο και αφού διένυσαν χίλια μίλια στον ωκεανό με ελάχιστη τροφή.

Ο Καπετάνιος πίστευε ότι οι περισσότεροι θρησκευόμενοι δεν είναι ειλικρινείς ως προς τη λατρεία τους. Ωστόσο, αυτός ο ναυτικός, ο οποίος στο παρελθόν έπινε ουίσκι και έπαιζε πόκερ, μελέτησε τη Γραφή με τον Μπιλ Μος και έγινε ζηλωτής Μάρτυρας. Όταν βαφτίστηκε, ο Καπετάνιος ήταν πλέον ουσιαστικά τυφλός και σχεδόν κατάκοιτος. Και όμως, δεν παρέλειπε ποτέ να μεταδίδει τη νέα του πίστη στους πολυάριθμους επισκέπτες του, ανάμεσα στους οποίους ήταν και πολλοί θρησκευτικοί ηγέτες.

Όταν ο Καπετάνιος πέθανε, η διαθήκη του όριζε ότι ήθελε να τον κηδέψουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά και να θαφτεί στη θάλασσα. «Είχαμε την εντύπωση ότι μαζεύτηκε όλη η πόλη για την κηδεία», γράφει η Γκέρλι Μος. «Ο θάνατός του ανακοινώθηκε από το ραδιοφωνικό σταθμό, και οι εταιρίες στην Απία είχαν τις σημαίες μεσίστιες σε ένδειξη σεβασμού». Εκτός από όλους τους Μάρτυρες που ήταν παρόντες, υπήρχαν δικηγόροι, δάσκαλοι, επιφανείς θρησκευτικοί ηγέτες και πολλοί επιχειρηματίες.

Όλοι τους έδωσαν αμέριστη προσοχή στον ομιλητή, τον Μπιλ Μος, καθώς αυτός, χρησιμοποιώντας πολλά Γραφικά εδάφια, εξήγησε την ελπίδα του Καπετάνιου για ανάσταση σε μια παραδεισιακή γη. «Με κατέκλυσε ένα μεγάλο κύμα αγάπης για τον Καπετάνιο», λέει η Γκέρλι, «επειδή είχε προετοιμάσει το έδαφος ώστε με την κηδεία του να δοθεί μαρτυρία σε τόσα άτομα που είναι συνήθως δύσκολο να βρει κανείς ή να τους μιλήσει στη διακονία από πόρτα σε πόρτα. Μου ήρθε στο νου ο Άβελ ο οποίος, “αν και πέθανε, ακόμη μιλάει”». (Εβρ. 11:4) «Ο Καπετάνιος, με την κηδεία του, έδωσε μεγάλη μαρτυρία την ημέρα που πέθανε».

Αφού εκφωνήθηκε η ομιλία κηδείας στο σπίτι του Καπετάνιου, μια πομπή 50 και πλέον αυτοκινήτων κατευθύνθηκε προς το λιμάνι. «Στην προβλήτα υπήρχε τέτοια κοσμοπλημμύρα», γράφει η Γκέρλι, «ώστε η αστυνομία έπρεπε να μας ανοίγει δρόμο για να φτάσουμε στο σκάφος. Κατόπιν, μαζί με την οικογένεια, τον ύπατο αρμοστή και επιφανείς πολίτες, επιβιβαστήκαμε στη θαλαμηγό Αολέλε (Ιπτάμενο Σύννεφο) και ανοιχτήκαμε στη θάλασσα». Το όνομα της θαλαμηγού αποδείχτηκε εύστοχο, καθότι ο Μπιλ έπρεπε να κρατιέται σφιχτά από το κατάρτι επειδή η θαλαμηγός παράδερνε σαν φελλός στα κύματα και ο άνεμος χτυπούσε μανιασμένα τον ίδιο, τα ρούχα του και τις σελίδες της Γραφής του. Τελικά, ο Μπιλ διάβασε την υπόσχεση της Γραφής ότι “η θάλασσα θα δώσει εκείνους που είναι νεκροί σε αυτήν” και έκανε μια προσευχή. (Αποκ. 20:13) Μετά, το σώμα του Καπετάνιου, τυλιγμένο και εφοδιασμένο με βαρίδια, γλίστρησε στα φουρτουνιασμένα νερά του αγαπημένου του Ειρηνικού Ωκεανού. Ο κόσμος μιλούσε πολύ καιρό για αυτή την κηδεία, παρέχοντας έτσι πολλές ευκαιρίες για περαιτέρω μαρτυρία.

[Εικόνα]

Ο «Καπετάνιος» Φρεντ Γουίλιαμς πριν από το βάφτισμά του

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 109, 110]

«Κάθε Φορά Γυρίζαμε Πίσω»

ΦΡΕΝΤ ΓΟΥΕΓΚΕΝΕΡ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1933

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1952

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Μαζί με τη σύζυγό του, τη Σίρλεϊ, υπηρετούν στο Μπέθελ των Σαμόα. Ο Φρεντ είναι μέλος της Επιτροπής Χώρας.

ΜΕΤΟΙΚΗΣΑΜΕ από την Αυστραλία στις Αμερικανικές Σαμόα όταν ήμασταν νιόπαντροι, το 1956, για να υπηρετήσουμε ως ειδικοί σκαπανείς. Ο πρώτος μας διορισμός ήταν το Λαουλίι, ένα χωριουδάκι στην ανατολική είσοδο του λιμανιού Πάγκο Πάγκο. Εκεί, εγκατασταθήκαμε σε ένα παράπηγμα που δεν είχε πόρτες, παράθυρα, ταβάνι ή τρεχούμενο νερό. Μόλις το κάναμε κατοικήσιμο, προστέθηκε στην οικογένειά μας ένα καινούριο μέλος. Ο Γουάλας Πέντρο, ένας ντόπιος νεαρός τον οποίο είχαν διώξει από το σπίτι οι εναντιούμενοι γονείς του, ήρθε να συγκατοικήσουμε και να κάνουμε μαζί σκαπανικό.

Ύστερα από δύο χρόνια, φοιτήσαμε στη Γαλαάδ και διοριστήκαμε ως ιεραπόστολοι στην Ταϊτή. Η παραμονή μας εκεί, όμως, ήταν σύντομη. Η κυβέρνηση απέρριψε τις αιτήσεις που κάναμε για να γίνουμε δεκτοί ως ιεραπόστολοι και μας πληροφόρησε ευγενικά, μέσω επιστολής, ότι έπρεπε να φύγουμε με το επόμενο αεροπλάνο. Γυρίζοντας στις Αμερικανικές Σαμόα, υπηρετήσαμε με τον Πολ και τη Φράνσις Έβανς και τον Ρον και την Ντόλι Σέλαρς στον ιεραποστολικό οίκο του Φαγκατόγκο, στο Πάγκο Πάγκο. Εδώ, τύπωνα τη Σκοπιά και τη Διακονία Μας της Βασιλείας στη σαμόαν σε έναν παλιό πολύγραφο, τον οποίο τοποθετούσα πάνω στο τραπέζι της τραπεζαρίας. Το 1962, η Σίρλεϊ και εγώ λάβαμε την πρόσκληση να αρχίσουμε το έργο περιοχής. Η πρώτη μας περιοχή κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος του Νότιου Ειρηνικού, δηλαδή μέρη όπως οι Αμερικανικές Σαμόα, το Βανουάτου, το Κιριμπάτι, τα νησιά Κουκ, το Νίουε, οι Σαμόα, η Τόνγκα, το Τουβαλού και τα Φίτζι.

Οχτώ χρόνια αργότερα, γεννήθηκε ο γιος μας, ο Ντάριλ, και εγκατασταθήκαμε στις Αμερικανικές Σαμόα. Εγώ υπηρετούσα ως ειδικός σκαπανέας και η Σίρλεϊ αφιέρωνε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου της στη μετάφραση Βιβλικών εντύπων στη σαμόαν.

Εκείνον τον καιρό, προκειμένου να εξασφαλίζω το οικογενειακό μας εισόδημα, εργαζόμουν με έναν Μάρτυρα δύτη που συνέλεγε αμπαλόνε. Ο κινητήρας της μικρής εξωλέμβιας βάρκας του χάλασε και παραδέρναμε στα κύματα επί τέσσερις ημέρες. Το ρεύμα μάς παρέσυρε εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, επιζήσαμε από μια ισχυρή καταιγίδα, είδαμε να περνούν 32 σκάφη και παραλίγο να μας συνθλίψει ένα τεράστιο φορτηγό πλοίο, προτού τελικά διασωθούμε. Λίγο αργότερα, η Σίρλεϊ και εγώ μάθαμε ότι περιμέναμε και άλλο μωρό, γι’ αυτό, το 1974, αποφασίσαμε με βαριά καρδιά να επιστρέψουμε στην Αυστραλία, όπου γεννήθηκε η κόρη μας, η Ταμάρι.

Τα επόμενα χρόνια, σκεφτόμασταν συχνά να γυρίσουμε στον αγαπημένο μας ιεραποστολικό διορισμό. Φανταστείτε τη χαρά μας όταν, το 1995, η Σίρλεϊ και εγώ προσκληθήκαμε να γυρίσουμε στις Σαμόα, μαζί με την Ταμάρι, και να υπηρετήσουμε στο Μπέθελ. Έναν χρόνο αργότερα, η Σίρλεϊ και εγώ λάβαμε την πρόσκληση να ξαναρχίσουμε το έργο περιοχής​—ύστερα από διακοπή 26 ετών! Τι ευτυχία ήταν να βρισκόμαστε και πάλι με τους πολλούς πιστούς παλαίμαχους αδελφούς με τους οποίους είχαμε συνεργαστεί πριν από χρόνια στις Σαμόα, στις Αμερικανικές Σαμόα και στην Τόνγκα!​—3 Ιωάν. 4.

Σήμερα, η Σίρλεϊ και εγώ υπηρετούμε μαζί με την Ταμάρι και το σύζυγό της, τον Χιντέγιουκι Μοτόι, στο Μπέθελ των Σαμόα. Πόσο χαιρόμαστε που κάθε φορά γυρίζαμε πίσω!

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 113, 114]

“Ο Ιεχωβά Έχει Απαντήσει στις Προσευχές Μου”

ΦΑΪΓΚΑΑΪ ΤΟΥ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1932

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1964

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Υπηρέτησε ως σκαπάνισσα στα νησιά Ουπόλου και Σαβάι από το 1965 ως το 1980. Τώρα ζει στο Σαβάι.

ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ με σοβαρή δυσμορφία στα πόδια. Ως αποτέλεσμα, τα πέλματά μου στρέφονται προς τα πίσω και γυρίζουν κάτω από τις φτέρνες μου, πράγμα που με δυσκολεύει εξαιρετικά στο περπάτημα.

Όταν άκουσα για πρώτη φορά την αλήθεια, την έβαλα βαθιά στην καρδιά μου. Ήθελα να παρακολουθώ τις συναθροίσεις, αλλά το να περπατήσω στο σκληρό, κακοτράχαλο δρόμο για να πάω ως εκεί φαινόταν αδύνατον. Τελικά, έγινα πολύ επιδέξια στο να φτιάχνω δικά μου παπούτσια από λαστιχένια σανδάλια. Αυτά μου επέτρεπαν να βαδίζω πιο άνετα.

Άρχισα το σκαπανικό λίγο μετά το βάφτισμά μου. Κατόπιν, αφού έκανα σκαπανικό επί εννιά χρόνια στο νησί Ουπόλου, μετακόμισα μαζί με την αδελφή μου και το σύζυγό της στο Σαβάι, όπου υπήρχε ανάγκη για κήρυκες της Βασιλείας. Εδώ υπηρετούσα ως ειδική σκαπάνισσα μαζί με την ανιψιά μου, την Κούμι Φαλεμάα.

Κάθε εβδομάδα, η Κούμι και εγώ πηγαίναμε με το λεωφορείο από τη Φάγκα στη Λάτα, ένα χωριουδάκι στη δυτική ακτή του Σαβάι. Αφού κάναμε Γραφική μελέτη με μια γυναίκα στη Λάτα, περπατούσαμε οχτώ χιλιόμετρα μέχρι το χωριό Τάγκα για να μελετήσουμε με μια άλλη γυναίκα. Διανυκτερεύαμε στο σπίτι αυτής της γυναίκας και της οικογένειάς της και μετά επιστρέφαμε στη Φάγκα με το πρωινό λεωφορείο. Αυτό το πρόγραμμα συνεχίστηκε επί δύο περίπου χρόνια. Το ευτύχημα είναι ότι και οι δύο αυτές γυναίκες και οι οικογένειές τους έγιναν αργότερα δραστήριοι Μάρτυρες.

Όταν οι συγγενείς μου έφυγαν από το Σαβάι, εγώ έμεινα εκεί για να φροντίζω έναν μικρό όμιλο αποτελούμενο από αδελφές και ενδιαφερόμενες στη Φάγκα. Διεξήγα την εβδομαδιαία Μελέτη Σκοπιάς και τη Μελέτη Βιβλίου Εκκλησίας και αναλάμβανα την πρωτοβουλία στη διακονία από σπίτι σε σπίτι. Μια φορά το μήνα, ερχόταν ένας πρεσβύτερος από την Απία και διεξήγε μία από τις κυριακάτικες συναθροίσεις μας. Επειδή ο αρχηγός του χωριού μάς είχε απαγορεύσει να ψάλλουμε ύμνους της Βασιλείας στις συναθροίσεις μας, εμείς διαβάζαμε τα λόγια δυνατά. Πέντε χρόνια αργότερα έφτασε από τη Νέα Ζηλανδία ένα ζευγάρι ιεραποστόλων, ο Λέβα και η Τενίσια Φααΐου, για να βοηθήσει το μικρό μας όμιλο. Αργότερα ακολούθησαν και άλλοι. Σήμερα, το Σαβάι έχει δύο ακμάζουσες εκκλησίες, μία στη Φάγκα και άλλη μία στην Τάγκα.

Μολονότι δεν παντρεύτηκα ποτέ, αγαπώ τα παιδιά και μου άρεσε ανέκαθεν να είμαι κοντά τους. Μάλιστα μερικά παιδιά έζησαν μαζί μου για κάποιο διάστημα. Το να βλέπω τα πνευματικά μου «παιδιά» να αναπτύσσονται και να τάσσονται υπέρ του Ιεχωβά είναι κάτι που με γεμίζει χαρά.

Τώρα έχω γεράσει και δεν μπορώ πια να πηγαίνω από πόρτα σε πόρτα. Διεξάγω Γραφικές μελέτες στο σπίτι μου και δίνω μαρτυρία σε ανθρώπους που συναντώ στο τοπικό νοσοκομείο. Παρ’ όλα αυτά, οι περιορισμοί μου με στενοχωρούσαν, και προσευχήθηκα στον Ιεχωβά να με βοηθήσει να κάνω περισσότερα. Τότε, οι ιεραπόστολοι στην εκκλησία μου μού έδειξαν πώς να κάνω μαρτυρία από τηλεφώνου. Αναλογιζόμενη τη ζωή μου, βλέπω ότι ο Ιεχωβά πραγματικά έχει απαντήσει στις προσευχές μου.

[Πλαίσιο/​Διάγραμμα στη σελίδα 118]

Χτες, Σήμερα και Αύριο

Στις Σαμόα και στην Τόνγκα τα ρολόγια των κατοίκων δείχνουν την ίδια ώρα, αλλά το ημερολόγιο της Τόνγκα προηγείται κατά μία μέρα! Γιατί; Οι Σαμόα και η Τόνγκα βρίσκονται σε αντίθετες πλευρές της διεθνούς γραμμής αλλαγής της ημερομηνίας​—η Τόνγκα στα δυτικά και οι Σαμόα στα ανατολικά. Έτσι λοιπόν, αν και τα δύο μέρη τα χωρίζει μόνο μικρή απόσταση, η Τόνγκα είναι από τις πρώτες χώρες στον κόσμο όπου τηρείται η ετήσια Ανάμνηση του θανάτου του Χριστού, ενώ οι Σαμόα είναι από τις τελευταίες.

[Διάγραμμα]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

\​

\​

\​

\​

\ ΣΑΜΟΑ

| 7:00 μ.μ.

| Τετάρτη

|

|

|

|

|

ΤΟΝΓΚΑ |

7:00 μ.μ. | ΝΟΤΙΟΣ ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ

Πέμπτη |

|

|

Διεθνής Γραμμή | Αλλαγής της Ημερομηνίας

|

| ΝΙΟΥΕ

|

|

|

|

|

|

|

|

[Πλαίσιο/​Εικόνες στη σελίδα 123, 124]

Μια Βιβλική Μετάφραση που Τιμάει το Όνομα του Θεού

Το 1884, οι ιεραπόστολοι του Χριστιανικού κόσμου εκπόνησαν στη γλώσσα σαμόαν μια Βιβλική μετάφραση που χρησιμοποιούσε το όνομα Ιεχωβά από την αρχή ως το τέλος των Εβραϊκών Γραφών. Η συντετμημένη μορφή του ονόματος του Θεού εμφανιζόταν επίσης τέσσερις φορές στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές ως Αλελούια, λέξη που σημαίνει «Αινείτε τον Γιαχ». (Αποκ. 19:1-6) Ωστόσο, το 1969 η αναθεωρημένη έκδοση αυτής της μετάφρασης αφαίρεσε το όνομα Ιεχωβά από όλα τα εδάφια εκτός από ένα​—μια προφανής παράβλεψη των μεταφραστών! (Έξοδ. 33:14) Οι εκκλησιαστικές αρχές αφαίρεσαν επίσης το θεϊκό όνομα από τα υμνολόγιά τους και απέτρεπαν τα μέλη των εκκλησιών από το να χρησιμοποιούν το όνομα του Ιεχωβά.

Το Νοέμβριο του 2007, όμως, οι άνθρωποι που αγαπούν τη Γραφή στις Σαμόα χάρηκαν που έλαβαν τη Μετάφραση Νέου Κόσμου των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών στη γλώσσα σαμόαν. Αυτή η ακριβής, ευκολονόητη μετάφραση αποκαθιστά με πιστότητα το θεϊκό όνομα στο θεόπνευστο κείμενο. Ο Τζέφρι Τζάκσον, πρώην ιεραπόστολος στις Σαμόα ο οποίος υπηρετεί τώρα στο Κυβερνών Σώμα, ανακοίνωσε την κυκλοφορία της νέας έκδοσης σε μια ειδική συνέλευση που έγινε για όλα τα νησιά στην Απία των Σαμόα.

Τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ γύρω από αυτή την κυκλοφορία δημιούργησαν μεγάλο ενδιαφέρον από μέρους του κοινού. Μερικά άτομα τηλεφώνησαν στο Μπέθελ των Σαμόα και ζήτησαν αντίτυπα αυτής της μετάφρασης. Ένας υψηλόβαθμος κυβερνητικός αξιωματούχος παρήγγειλε δέκα αντίτυπα για να τα δώσει στους υφισταμένους του. Κάποιος διευθυντής σχολείου ζήτησε πέντε αντίτυπα για να τα δώσει ως βραβείο στους καλύτερους μαθητές του στο τέλος του σχολικού έτους.

Πολλοί άνθρωποι έχουν σχολιάσει θετικά τις προσεκτικές αποδόσεις της νέας μετάφρασης, οι οποίες παρέχουν πολύτιμη ενόραση στη σημασία του πρωτότυπου κειμένου. Η Μετάφραση Νέου Κόσμου βοηθάει επίσης τους Σαμοανούς να γνωρίσουν εκ νέου τη σπουδαιότητα της χρήσης του ονόματος του Θεού. Ο Φινάου Φινάου, ειδικός σκαπανέας στο Βαϊλέλε του Ουπόλου, χρησιμοποίησε την υποδειγματική προσευχή του Ιησού για να βοηθήσει μια γυναίκα να σκεφτεί αυτό το σημείο λογικά.

Αφού διάβασε το εδάφιο Ματθαίος 6:9, ο Φινάου ρώτησε: «Τίνος το όνομα πιστεύετε ότι πρέπει να αγιαστεί;»

«Του Κυρίου», απάντησε εκείνη.

«Μα το εδάφιο 1 Κορινθίους 8:5 λέει ότι υπάρχουν πολλοί “θεοί” και πολλοί “κύριοι”», αντέτεινε λογικά ο Φινάου. «Πώς μπορεί να είναι Κύριος το όνομα του Θεού όταν υπάρχουν πολλοί ψεύτικοι θεοί με το ίδιο όνομα;»

Στη συνέχεια της έδειξε το όνομα Ιεχωβά και της εξήγησε ότι ο Χριστιανικός κόσμος είχε αφαιρέσει αυτό το όνομα από τις Βιβλικές του μεταφράσεις. Για να διασαφηνίσει το σημείο που ήθελε να τονίσει, πρόσθεσε: «Φανταστείτε τώρα να προσπαθούσε κάποιος να εξαφανίσει ή να αλλάξει το αρχηγικό (ματάι) όνομα της οικογένειάς σας. Πώς θα αισθανόσασταν;»

«Θα γινόμουν έξω φρενών», απάντησε η γυναίκα.

«Ακριβώς», είπε ο Φινάου, «και έτσι αισθάνεται ο Ιεχωβά για όλους αυτούς που προσπαθούν να αφαιρέσουν το όνομά του από το Λόγο του».

[Εικόνα]

Η «Μετάφραση Νέου Κόσμου των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών» στη σαμόαν

[Πλαίσιο/​Εικόνες στη σελίδα 126, 127]

«Ο Ιεχωβά με Έχει Ευλογήσει στο Εκατονταπλάσιο»

ΛΟΥΜΕΠΑ ΓΙΑΝΓΚ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1950

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1989

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Κόρη πρώην πρωθυπουργού η οποία υπηρετεί ως τακτική σκαπάνισσα στην Απία.

ΜΕΓΑΛΩΣΑ στο νησί Σαβάι ως κόρη ενός επιτυχημένου επιχειρηματία και πολιτικού. Επειδή ο πατέρας μου είχε μια τεράστια φυτεία με κακαόδεντρα και απασχολούσε περίπου 200 εργάτες, οι εφημερίδες στις Σαμόα τον αποκαλούσαν ο Βαρόνος του Κακάου, και για αρκετά χρόνια ήταν ο πρωθυπουργός των Σαμόα.

Ήμουν ένα από τα 11 παιδιά του. Ο πατέρας μου δεν ήταν ιδιαίτερα θρήσκος, αλλά η μητέρα μου μας έμαθε μερικά βασικά πράγματα από τη Γραφή. Όταν πέθανε, μου έλειπε τρομερά. Γι’ αυτό, όταν η Τζούντι Πρίτσαρντ, μια ιεραπόστολος, μου έδωσε μαρτυρία γύρω από την ελπίδα της ανάστασης, η σκέψη ότι θα ξανάβλεπα τη μητέρα μου με συνεπήρε!

Βομβάρδιζα την Τζούντι με ερωτήσεις, και εκείνη απαντούσε στην καθεμιά μέσα από τη Γραφή. Σύντομα ξεκινήσαμε Γραφική μελέτη. Αργότερα, άρχισα να παρακολουθώ τις συναθροίσεις των Μαρτύρων.

Στην αρχή, ο σύζυγός μου, ο Στιβ, επιφανής διάκονος στην εκκλησία του χωριού μας, εναντιώθηκε στις μελέτες μου. Με πήγε να δω αρκετούς κληρικούς οι οποίοι προσπάθησαν να με πείσουν να μην παρακολουθώ τις συναθροίσεις των Μαρτύρων. Εγώ, όμως, δεν ακολούθησα τη συμβουλή τους. Μετά, με πήγε στον πατέρα μου, ο οποίος μου υπέδειξε απλώς να μελετώ κάπου αλλού και όχι στο σπίτι της οικογένειάς μου. Ωστόσο, τα σαρκικά μου αδέλφια με κορόιδευαν επειδή ήθελα να αλλάξω τη θρησκεία μου. Εγώ, όμως, δεν σταμάτησα να μαθαίνω τη Γραφική αλήθεια.

Όταν τελικά απέκτησα τα προσόντα να είμαι ευαγγελιζόμενη της Βασιλείας, το πρώτο σπίτι που επισκέφτηκα στο έργο κηρύγματος ήταν το σπίτι ενός μέλους του υπουργικού συμβουλίου του πατέρα μου. Ο άνθρωπος αυτός είχε παραστεί πολλές φορές σε πολιτικές συναντήσεις στο σπίτι του πατέρα μου και με ήξερε καλά. Είχα τόσο τρακ ώστε κρύφτηκα πίσω από την αδελφή που ήταν μαζί μου! Οι άνθρωποι εκπλήσσονταν βλέποντάς με να κηρύττω και ρωτούσαν: «Τι λέει για αυτό ο πατέρας σου;» Ο πατέρας μου, όμως, ήταν λογικός άνθρωπος και υπερασπιζόταν τη νέα μου πίστη. Επιπλέον, απολάμβανε ήδη την ανάγνωση των περιοδικών Σκοπιά και Ξύπνα!

Τελικά ξεπέρασα το φόβο του ανθρώπου και έγινα τακτική σκαπάνισσα. Μου αρέσει πολύ να διεξάγω Γραφικές μελέτες, και έχω έναν κατάλογο 50 περίπου πιθανών σπουδαστών για να αρχίσω μαζί τους μελέτη όποτε έχω κενό στο πρόγραμμά μου. Αλλά αυτό που μου έδωσε τη μεγαλύτερη χαρά ήταν το ότι κατάφερα να διδάξω την αλήθεια στα τέσσερα παιδιά μου. Η κόρη μου η Φοτουοσαμόα και ο γιος μου ο Στίβεν καθώς και οι σύζυγοί τους, ο Άντριου και η Άνα, υπηρετούν τώρα στο Μπέθελ των Σαμόα. Βοήθησα επίσης την αδελφή μου, τη Μάνου, να γνωρίσει την αλήθεια. Ακόμη και ο σύζυγός μου, ο Στιβ, ο οποίος μου είχε εναντιωθεί, άρχισε να μελετάει τη Γραφή και να παρακολουθεί τις συναθροίσεις. Πραγματικά, ο Ιεχωβά με έχει ευλογήσει στο εκατονταπλάσιο.

[Εικόνες]

Αριστερά: Φοτουοσαμόα και Άντριου Κόου· δεξιά: Άνα και Στίβεν Γιανγκ

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 129, 130]

Θα Διάλεγα τον Ιεχωβά ή το Επαγγελματικό Γκολφ;

ΛΟΥΣΙ ΛΑΦΑΪΤΕΛΕ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1938

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1960

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Αποφάσισε να αναλάβει την υπηρεσία σκαπανέα αντί να σταδιοδρομήσει ως επαγγελματίας παίκτης του γκολφ.

ΣΤΑ 18 μου χρόνια, έμαθα ότι η οικογένεια που έμενε απέναντι είχε προσχωρήσει σε μια θρησκεία που λεγόταν Μάρτυρες του Ιεχωβά. Γεμάτος περιέργεια, πήγα στον πατέρα, τον Σιέμου Τάαζε, και τον ρώτησα γιατί χρησιμοποιούσαν κατ’ αυτόν τον τρόπο το όνομα του Θεού, Ιεχωβά. Η ευγένεια και τα Γραφικά επιχειρήματά του με εντυπωσίασαν. Έτσι λοιπόν, εκείνος άρχισε να μελετάει τη Γραφή μαζί μου και εγώ άρχισα να παρακολουθώ τις συναθροίσεις. Όταν ο πατέρας μου έμαθε τι έκανα, με απείλησε. Τον παρακάλεσα να με αφήσει να παρακολουθώ τις συναθροίσεις, αλλά εκείνος επέμενε ότι έπρεπε να διακόψω κάθε σχέση με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Προς έκπληξή μου, ωστόσο, την επομένη είχε αλλάξει γνώμη. Η θεία μου αργότερα μου είπε: «Την ώρα που κοιμόσουν, φώναζες: “Ιεχωβά, σε παρακαλώ, βοήθα με!”» Πρέπει να έβλεπα κάποιο όνειρο και να παραμιλούσα στον ύπνο μου. Ευτυχώς, οι φωνές μου μαλάκωσαν την καρδιά του πατέρα μου.

Απέναντι από το σπίτι μου υπήρχε επίσης το μοναδικό γήπεδο γκολφ στις Σαμόα, όπου έβγαζα το χαρτζιλίκι μου βρίσκοντας και πουλώντας μπάλες του γκολφ που είχαν χαθεί. Αργότερα, μετέφερα τα μπαστούνια του γκολφ για τον Βασιλιά Μαλιετόα, ο οποίος ήταν τότε αρχηγός του κράτους των Σαμόα. Ο βασιλιάς θεωρούσε ότι θα μπορούσα να γίνω καλός παίκτης του γκολφ και μου χάρισε τα παλιά του μπαστούνια. Κανόνισε επίσης να έχω τη χορηγία δύο ντόπιων επιχειρηματιών για την επαγγελματική σταδιοδρομία μου στο γκολφ. Πίστευε ότι η ικανότητά μου στο γκολφ θα “έκανε τις Σαμόα ξακουστές”. Ήμουν ενθουσιασμένος! Γρήγορα, όμως, το γκολφ άρχισε να με αποσπά από την υπηρεσία του Ιεχωβά, και αυτό ενοχλούσε τη συνείδησή μου.

Τα πράγματα έφτασαν σε κρίσιμο σημείο όταν κέρδισα το Ελεύθερο Πρωτάθλημα Γκολφ στις Σαμόα παίζοντας ενάντια σε επαγγελματίες παίκτες διεθνούς επιπέδου. Ο βασιλιάς χάρηκε και ήθελε να με συστήσει σε έναν σπουδαίο Αμερικανό παίκτη του γκολφ στο επίσημο δείπνο που θα παρέθετε εκείνο το βράδυ. Νιώθοντας αμήχανα, είπα μέσα μου: “Αυτή είναι η στιγμή της απόφασης. Θα επιλέξεις το γκολφ ή τον Ιεχωβά;” Εκείνο το βράδυ πήγα στις πρόβες που γίνονταν για τη συνέλευση περιοχής και όχι στο επίσημο δείπνο.

Όπως είναι ευνόητο, ο βασιλιάς ήταν έξαλλος. Όταν ο πατέρας μου μού ζήτησε το λόγο, μίλησα μαζί του πολλή ώρα και του εξήγησα από τη Γραφή γιατί ήταν τόσο σημαντικό για εμένα το να υπηρετώ τον Ιεχωβά. Εντελώς αναπάντεχα, έβαλε τα κλάματα. Στη συνέχεια μου είπε: «Όταν ήσουν πέντε χρονών, αρρώστησες βαριά και αποφάνθηκαν ότι ήσουν νεκρός. Καθώς σε κατεβάζαμε στον τάφο σου, σε τσίμπησε στο πρόσωπο μια μέλισσα. Ξαφνικά, έβαλες τις φωνές και άρχισες να κλαις​—ακριβώς πάνω στην ώρα! Τώρα πιστεύω ότι σώθηκες για να γίνεις μάρτυρας του Ιεχωβά Θεού». Δεν μου εναντιώθηκε ποτέ πια.

Όταν μετοίκησα στη Νέα Ζηλανδία, υπηρέτησα επί δέκα χρόνια ως τακτικός σκαπανέας και στη συνέχεια ως ειδικός σκαπανέας, και παντρεύτηκα τη Ρόμπιν, η οποία ήταν επίσης ειδική σκαπάνισσα. Αργότερα, αποκτήσαμε τρία παιδιά και μετακομίσαμε στην Αυστραλία. Τα επόμενα 30 χρόνια, εργαζόμουν με πλήρες ωράριο για να συντηρώ την οικογένειά μου. Στο μεταξύ, βοηθήσαμε πολλούς συγγενείς μας να έρθουν στην αλήθεια. Προσευχόμουν συχνά στον Ιεχωβά να με βοηθήσει να επανέλθω στις τάξεις των σκαπανέων. Πόσο χάρηκα όταν, μετά τη συνταξιοδότησή μου το 2004, πέτυχα επιτέλους το στόχο μου. Πόσο ευτυχής είμαι που επέλεξα να υπηρετώ τον Ιεχωβά αντί να σταδιοδρομήσω στο επαγγελματικό γκολφ!

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 135]

Η Γονική Εκπαίδευση Φέρνει Αποτελέσματα

ΠΑΝΑΠΑ ΛΟΥΙ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1967

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1985

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Μαζί με τη σύζυγό του, τη Μαρέτα, υπηρετούν ως ειδικοί σκαπανείς στις Σαμόα.

ΟΤΑΝ γράψαμε το γιο μας, τον Σόπα, στο δημοτικό σχολείο, έδωσα στο διευθυντή ένα αντίτυπο του ειδικού βιβλιαρίου Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά και η Εκπαίδευση και του εξήγησα τη θέση μας για τις θρησκευτικές και τις εθνικιστικές δραστηριότητες.

Την επόμενη μέρα, όμως, ο Σόπα μάς είπε ότι ο διευθυντής έσκισε το βιβλιάριο μπροστά σε όλα τα παιδιά και στους δασκάλους και απαίτησε από τα παιδιά των Μαρτύρων να ψάλουν έναν θρησκευτικό ύμνο. Όταν εκείνα αρνήθηκαν, αυτός τα έβαλε να σταθούν μπροστά σε όλους και απαίτησε να ψάλουν έναν από τους δικούς τους θρησκευτικούς ύμνους. Περίμενε ότι αυτό θα τρόμαζε τα παιδιά και θα τα έκανε να συμβιβαστούν. Ωστόσο, ο Σόπα παρότρυνε τα παιδιά των Μαρτύρων: «Ας ψάλουμε τον ύμνο “Σε Ευχαριστούμε, Ιεχωβά”», και πρωτοστάτησε στην υμνολογία.

Ο διευθυντής εντυπωσιάστηκε και επαίνεσε τον Σόπα για το θάρρος του. Ο ίδιος και ορισμένοι άλλοι δάσκαλοι έδειξαν αργότερα ενδιαφέρον για την αλήθεια. Όποτε μας βλέπει αυτός ο διευθυντής, μας ρωτάει για τον Σόπα και του στέλνει χαιρετίσματα. Ο Σόπα συνέχισε να κάνει καλή πνευματική πρόοδο και βαφτίστηκε το 2005.

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 138, 139]

«Δεν Είναι Πολύς ο Δρόμος για τις Συναθροίσεις»

ΒΑΛΟΥ ΛΟΤΟΝΟΥΟΥ

ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ 1949

ΒΑΦΤΙΣΤΗΚΕ 1995

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Η ίδια και τα έξι παιδιά της περπατούσαν 22 χιλιόμετρα, διασχίζοντας μια οροσειρά, για να πηγαίνουν στις συναθροίσεις.

ΤΟ 1993, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά με επισκέφτηκαν στο σπίτι μου στη Λεφάγκα, και εγώ δέχτηκα να κάνω Γραφική μελέτη. Λίγο αργότερα, τα παιδιά μου και εγώ αρχίσαμε να παρακολουθούμε τις Χριστιανικές συναθροίσεις στο Φαλεασίου, 22 χιλιόμετρα μακριά, στην άλλη πλευρά του νησιού.

Τα βράδια των συναθροίσεων μέσα στην εβδομάδα, έπαιρνα νωρίς τα παιδιά από το σχολείο. Μερικοί δάσκαλοι απείλησαν ότι θα τα απέβαλλαν, αλλά εγώ τους εξήγησα ότι παρακολουθούσαμε τις συναθροίσεις για σοβαρούς πνευματικούς λόγους. Κάθε παιδί είχε μέσα σε μια πλαστική τσάντα τα ρούχα του για τη συνάθροιση, τη Γραφή του, το υμνολόγιό του και το έντυπο μελέτης. Μερικές φορές μας έπαιρνε κάποιο διερχόμενο λεωφορείο, αλλά συνήθως κάναμε και τα 22 χιλιόμετρα με τα πόδια.

Όταν τελικά φτάναμε στην Αίθουσα Βασιλείας στο Φαλεασίου, οι ντόπιοι Μάρτυρες μας καλωσόριζαν και μας έδιναν να φάμε. Μας άφηναν επίσης να κάνουμε ντους για να φορέσουμε τα καθαρά μας ρούχα για τη συνάθροιση. Μετά τη συνάθροιση, παίρναμε το μακρύ δρόμο του γυρισμού. Όταν φτάναμε στην κορυφή της οροσειράς που χωρίζει το νησί στα δύο, σταματούσαμε για να κοιμηθούν λίγο τα παιδιά. Εγώ πρόσεχα να δω μήπως φανεί κάποιο όχημα που θα μπορούσε να μας μεταφέρει πίσω. Συνήθως, φτάναμε στο σπίτι περασμένα μεσάνυχτα. Το επόμενο πρωί, στις πέντε η ώρα, εγώ ήμουν και πάλι στο πόδι ώστε να πάρω το πρώτο λεωφορείο για το Φαλεασίου και να πάω για κήρυγμα.

Κάποτε, με κάλεσαν να παρουσιαστώ σε μια συγκέντρωση των ματάι του χωριού στην οποία προήδρευε ο ανώτατος αρχηγός. Ζήτησαν να μάθουν γιατί έκανα όλο αυτόν το δρόμο μέχρι το Φαλεασίου αντί να πηγαίνω σε κάποια εκκλησία του χωριού μας, ιδίως σε αυτήν που είχε ιδρύσει ο παππούς μου. Τελικά, με διέταξαν να πάψω να παρακολουθώ τις συναθροίσεις στο Φαλεασίου. Αλλά εγώ δεν είχα σκοπό να αφήσω τίποτα να με σταματήσει από το να πηγαίνω στις συναθροίσεις. Ήμουν αποφασισμένη να υπακούω στον Θεό μάλλον παρά στους ανθρώπους.​—Πράξ. 5:29.

Η κατάσταση έφτασε γρήγορα σε οριακό σημείο. Όταν δεν παρευρέθηκα σε ένα τοονάι του χωριού (μια κυριακάτικη γιορτή στην οποία παρευρίσκονται ο ιερέας της εκκλησίας, οι διάκονοι και οι ματάι του χωριού), το συμβούλιο μού επέβαλε ως πρόστιμο να τους δώσω πέντε μεγάλα γουρούνια. Αυτό ήταν δυσβάσταχτο οικονομικό φορτίο, δεδομένου ότι ανέτρεφα μόνη μου έξι μικρά παιδιά. Ωστόσο, τελικά κατάφερα να πληρώσω το πρόστιμο με γουρούνια από το κοπάδι μου. Με τον καιρό, πάντως, οι χωρικοί κατέληξαν να σέβονται τη σταθερή μας στάση και έπαψαν να μας εναντιώνονται.

Το να πηγαίνουμε στις συναθροίσεις απαιτούσε μεγάλη προσπάθεια όλα αυτά τα χρόνια. Αλλά άξιζε τον κόπο. Όλα τα παιδιά μου είναι δραστήριοι Μάρτυρες, και ένας γιος μου είναι διακονικός υπηρέτης.

Τα παιδιά μου και εγώ πηγαίνουμε ακόμη με τα πόδια στις συναθροίσεις. Όχι, δεν περπατάμε 22 χιλιόμετρα μέχρι το Φαλεασίου, αλλά πηγαίνουμε εδώ παρακάτω. Το 2001 χτίστηκε μια ωραία, καινούρια Αίθουσα Βασιλείας ακριβώς εδώ, στο χωριό μας. Σήμερα, η αίθουσα αυτή στεγάζει μια ακμάζουσα εκκλησία. Έτσι λοιπόν, ακόμη και τώρα, δεν είναι πολύς ο δρόμος για τις συναθροίσεις!

[Πίνακας/​Γράφημα στη σελίδα 132, 133]

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ Σαμόα

1930

1931 Τα καλά νέα φτάνουν στις Σαμόα.

1940

1940 Ο Χάρολντ Γκιλ διανέμει το βιβλιάριο Πού Είναι οι Νεκροί;, το πρώτο έντυπο στη σαμόαν.

1950

1953 Σχηματίζεται η πρώτη εκκλησία στην Απία.

1955 Ιεραπόστολοι της Γαλαάδ φτάνουν στις Αμερικανικές Σαμόα.

1955 Η ταινία Η Κοινωνία του Νέου Κόσμου εν Δράσει προβάλλεται από άκρη σε άκρη στις Αμερικανικές Σαμόα.

1957 Διεξάγεται η πρώτη συνέλευση περιοχής στις Αμερικανικές Σαμόα.

1958 Αρχίζει η μετάφραση της Σκοπιάς στη σαμόαν.

1959 Διεξάγεται η πρώτη συνέλευση περιοχής στις Δυτικές Σαμόα.

1960

1970

1974 Φτάνουν ιεραπόστολοι στις Σαμόα. Ανοίγει το έργο στα νησιά Τοκελάου.

1980

1984 Ιδρύεται γραφείο τμήματος στον ιεραποστολικό οίκο της Σιναμόγκα, στην Απία.

1990

1991 Ο κυκλώνας Βαλ ερημώνει τα νησιά.

1993 Ταυτόχρονη έκδοση της Σκοπιάς στη σαμόαν με την αγγλική. Αφιέρωση νέου Οίκου Μπέθελ και Αίθουσας Συνελεύσεων.

1996 Παρουσίαση του εβδομαδιαίου ραδιοφωνικού προγράμματος «Απαντήσεις στις Βιβλικές Ερωτήσεις Σας».

1999 Επιταχύνεται η οικοδόμηση Αιθουσών Βασιλείας.

2000

2007 Κυκλοφορεί η Μετάφραση Νέου Κόσμου των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών στη σαμόαν.

2010

[Γράφημα]

(Βλέπε έντυπο)

Σύνολο Ευαγγελιζομένων

Σύνολο Σκαπανέων

700

400

100

1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010

[Εικόνα]

Φράνσις και Πολ Έβανς

[Χάρτες στη σελίδα 73]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΧΑΒΑΗ

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ

ΝΕΑ ΖΗΛΑΝΔΙΑ

ΤΟΚΕΛΑΟΥ

Νησί Σουέινς

ΣΑΜΟΑ

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΣΑΜΟΑ

Νησιά Μανούα

Ατόλλη Ρόουζ

ΝΟΤΙΟΣ ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ

ΝΙΟΥΕ

Διεθνής Γραμμή Τετάρτη

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

Αλλαγής της Ημερομηνίας Πέμπτη

ΤΟΝΓΚΑ

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΣΑΜΟΑ

Τουτουίλα

ΠΑΓΚΟ ΠΑΓΚΟ

Πετέσα

Ταφούνα

Φαγκατόγκο

Λαουλίι

Αουνούου

ΣΑΜΟΑ

Σαβάι

Αόπο

Λάτα

Τάγκα

Φάγκα

Σαλίμου

Φογκαπόα

Ουπόλου

ΑΠΙΑ

Φαλεασίου

Σιουσέγκα

Βαϊλέλε

Λεφάγκα

Βαβάου

ΑΠΙΑ

Βαϊάλα

Φαατοΐα

Σιναμόγκα

[Ολοσέλιδη εικόνα στη σελίδα 66]

[Εικόνα στη σελίδα 74]

Ο Πέλε και η Αϊλούα Φουαϊουπόλου ήταν οι πρώτοι Σαμοανοί που αφιέρωσαν τη ζωή τους στον Ιεχωβά

[Εικόνα στη σελίδα 81]

Ο Ρον και η Ντόλι Σέλαρς μετακόμισαν στις Σαμόα το 1953 για να υπηρετήσουν εκεί όπου η ανάγκη ήταν μεγαλύτερη

[Εικόνα στη σελίδα 84]

Ο Ρίτσαρντ και η Γκλόρια Τζένκινς την ημέρα του γάμου τους, τον Ιανουάριο του 1955

[Εικόνα στη σελίδα 85]

Η Γκέρλι και ο Μπιλ Μος καθ’ οδόν προς τις Σαμόα

[Εικόνα στη σελίδα 95]

Χαρακτηριστικό σπίτι στις Σαμόα

[Εικόνα στη σελίδα 100]

Αυτή η Αίθουσα Βασιλείας που χτίστηκε στην Απία ήταν η πρώτη στις Σαμόα

[Εικόνα στη σελίδα 107]

Η αρχική Αίθουσα Βασιλείας στην Ταφούνα, στις Αμερικανικές Σαμόα

[Εικόνα στη σελίδα 115]

Μετουσέλα Νέρου

[Εικόνα στη σελίδα 116]

Σαουμαλού Ταουαάναϊ

[Εικόνα στη σελίδα 131]

Η Άνι Ροπάτι (τώρα Γκολντ) τάχθηκε υπέρ του Ιεχωβά σε μικρή ηλικία

[Εικόνες στη σελίδα 141]

Γραφείο και Μπέθελ στις Σαμόα

Επιτροπή Χώρας στις Σαμόα: Χιντέγιουκι Μοτόι, Φρεντ Γουέγκενερ, Σίο Ταούα και Λέβα Φααΐου