Μελέτη 22

Αποτελεσματικοί Πρόλογοι

1-3. Στον πρόλογο της ομιλίας, με ποια μέσα μπορείτε να κινήσετε το ενδιαφέρον για το θέμα;

¹ Πρόλογος που κινεί το ενδιαφέρον. Ο πρόλογος της ομιλίας πρέπει να κινεί το ενδιαφέρον για το θέμα. Πρέπει να αιχμαλωτίζει την προσοχή του ακροατηρίου σας και να το προετοιμάζει να σκεφτεί ευνοϊκά αυτά που θα ακολουθήσουν. Για να το πετύχετε αυτό, είναι αναγκαίο να δείξετε στο ακροατήριο την αξία του θέματός σας.

² Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να κινήσετε το ενδιαφέρον του ακροατηρίου σας για την ομιλία είναι να τους κάνετε να αντιληφθούν ότι το ζήτημα τους αφορά. Κάντε τους να αντιληφθούν ότι αυτές οι πληροφορίες είναι ζωτικές γι’ αυτούς, ότι αφορούν τη ζωή τους. Για να το κάνετε αυτό, πρέπει να αρχίσετε από το επίπεδο του ακροατηρίου. Αυτό σημαίνει ότι τα όσα λέτε πρέπει να είναι μέσα στα πλαίσια των γενικών γνώσεων που έχουν οι ακροατές. Θα μπορούσατε να πείτε ένα παράδειγμα, να αναφέρετε ένα πρόβλημα ή να θέσετε μια σειρά ερωτήσεων. Πάντοτε, όμως, πρέπει να είναι κάτι με το οποίο είναι εξοικειωμένοι οι ακροατές σας ώστε να μπορέσουν να το κατανοήσουν και να το εφαρμόσουν στον εαυτό τους.

³ Σε μερικές περιπτώσεις ίσως να είναι αναγκαίο να υπερνικήσετε μια προκατάληψη στον πρόλογό σας. Αυτό μπορεί να ισχύει ιδιαίτερα στις περιπτώσεις στις οποίες το υπό εξέταση θέμα είναι πάρα πολύ αντιλεγόμενο. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ο πρόλογός σας παίζει ζωτικό ρόλο στο να κρατήσετε το ενδιαφέρον του ακροατηρίου σας ωσότου αναπτύξετε αποτελεσματικά τα επιχειρήματα που υποστηρίζουν τη θέση σας. Στη διακονία από σπίτι σε σπίτι συχνά είναι δυνατόν να υπερνικήσετε κάποια συνηθισμένη αντίρρηση αναφέροντάς την πρώτα, με διακριτικό τρόπο, και προχωρώντας κατόπιν στην ύλη που θέλετε να συζητήσετε.

4-6. Ποιοι άλλοι παράγοντες θα συντελέσουν στο να κινούν το ενδιαφέρον οι πρόλογοί μας;

⁴ Το τι λέτε έχει πάντοτε πρωταρχική σημασία. Αλλά, για να κινήσετε το ενδιαφέρον με τον πρόλογό σας, το πώς το λέτε έχει ίσως εδώ μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της ομιλίας. Γι’ αυτόν το λόγο, ο πρόλογός σας απαιτεί προσεκτική προετοιμασία, όχι μόνο ως προς το τι πρόκειται να πείτε όταν τον εκφωνήσετε, αλλά και ως προς τον τρόπο με τον οποίο θέλετε να τον εκφωνήσετε.

⁵ Κατά κανόνα, με σύντομες και απλές προτάσεις θα πετύχετε καλύτερα το σκοπό σας στον πρόλογο. Εφόσον η εκλογή των λέξεων είναι τόσο ζωτική για να πετύχετε τον αντικειμενικό σας σκοπό στο σύντομο χρονικό διάστημα που είναι διαθέσιμο για τον πρόλογο, ίσως να θεωρήσετε καλό να προετοιμάσετε τις πρώτες δυο-τρεις προτάσεις πολύ προσεκτικά. Γράψτε τες στις σημειώσεις σας ώστε να τις διαβάσετε ή αποστηθίστε τες ώστε τα πρώτα λόγια σας να έχουν την πλήρη απήχηση που αξίζει και απαιτείται να έχουν. Αυτό, εξάλλου, θα σας δώσει από την αρχή μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και θα σας επιτρέψει να έχετε την αταραξία που σας χρειάζεται για να συνεχίσετε από σχεδίου την ομιλία σας.

⁶ Λίγα λόγια ακόμα για την εκφώνηση του προλόγου σας, μολονότι αυτός που θα σας δώσει τη συμβουλή δεν θα ασχοληθεί μ’ αυτά τα σημεία όταν εξετάζεστε σ’ αυτό το χαρακτηριστικό της ομιλίας. Αν έχετε νευρικότητα, μιλήστε με αργό ρυθμό και με βαθιά φωνή. Να μιλάτε με αυτοπεποίθηση, αλλά χωρίς να δίνετε την εντύπωση ότι είστε απόλυτοι. Ένα τέτοιο ύφος μπορεί να αποξενώσει ευθύς εξαρχής το ακροατήριό σας.

7. Πότε πρέπει να προετοιμάζετε τον πρόλογό σας;

⁷ Μολονότι ο πρόλογος είναι το πρώτο πράγμα που παρουσιάζει κανείς στην ομιλία του, συνήθως προετοιμάζεται πιο αποτελεσματικά αφού οργανωθεί καλά το κύριο μέρος της ομιλίας. Έτσι θα είστε σε θέση να διαπιστώσετε τι είναι καλύτερο να πείτε για να προλογίσετε κατάλληλα την ύλη που έχετε ετοιμάσει.

**********

8-10. Πώς μπορούμε να κάνουμε τους προλόγους μας κατάλληλους για το θέμα;

⁸ Πρόλογος κατάλληλος για το θέμα. Μόνο αν ο πρόλογός σας είναι κατάλληλος για το θέμα θα οδηγήσει αποτελεσματικά στο αντικείμενο της ομιλίας σας. Πρέπει να προσέξετε πολύ να χρησιμοποιήσετε στον πρόλογο μόνο ό,τι εξυπηρετεί το σκοπό της ομιλίας σας. Φυσικά, ο πρόλογος θα πρέπει να αρμόζει στην αξιοπρέπεια του αγγέλματος της Βασιλείας και να είναι φτιαγμένος έτσι ώστε να μην προσβάλλει τους ξένους που μπορεί να υπάρχουν στο ακροατήριο.

⁹ Ο πρόλογός σας πρέπει, όχι μόνο να οδηγεί στο αντικείμενο της ομιλίας σας, αλλά και να δείχνει καθαρά τη συγκεκριμένη πτυχή της ύλης με την οποία πρόκειται να ασχοληθείτε. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να περιορίσετε το αντικείμενο της ομιλίας σ’ ένα συγκεκριμένο θέμα και κατόπιν, με κάποιον τρόπο και στο βαθμό που αυτό είναι πρακτικό, να προσδιορίσετε αυτό το θέμα στη διάρκεια του προλόγου. Αν δεν αναφέρετε συγκεκριμένα το θέμα σας, θα μπορούσατε, σε μερικές περιπτώσεις, να χρησιμοποιήσετε στον πρόλογο βασικές λέξεις ή λέξεις παρμένες από το θέμα σας. Μ’ αυτόν τον τρόπο, το ακροατήριό σας δεν θα περιμένει να καλύψετε κάποιες άλλες πτυχές του αντικειμένου σας που ίσως να υπονοούνται από τον τίτλο της ομιλίας σας.

¹⁰ Κάθε ομιλία πρέπει να αποτελεί ένα ενιαίο σύνολο, όχι να αρχίζει μ’ ένα πράγμα και να τελειώνει μ’ ένα άλλο. Επιπλέον, η ανάγκη να είναι ο πρόλογος κατάλληλος για το θέμα πρέπει να λαβαίνεται εξίσου υπόψη με την ανάγκη να κινεί ο πρόλογος το ενδιαφέρον. Με άλλα λόγια, δεν πρέπει να θυσιάσετε το θέμα απλώς και μόνο για να πείτε στην αρχή μια ωραία ιστορία. Ο σκοπός της ομιλίας πρέπει να παίζει τον καθοριστικό ρόλο στην επιλογή της ύλης σας. Επιπρόσθετα, ο πρόλογος πρέπει να ταιριάζει και να συνδέεται στενά με το κύριο μέρος της ομιλίας.

**********

11-14. Με ποιον τρόπο μπορούμε να κρίνουμε αν ο πρόλογος έχει κατάλληλο μήκος;

¹¹ Πρόλογος με κατάλληλο μήκος. Πόσο πρέπει να κρατάει ο πρόλογος; Δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση που να ταιριάζει σε όλες τις περιπτώσεις. Το μήκος του προλόγου εξαρτάται από το χρόνο που έχετε στη διάθεσή σας, από το ίδιο το θέμα, από το σκοπό της ομιλίας, από το ακροατήριο προς το οποίο απευθύνεστε και από πολλά παρόμοια ζητήματα.

¹² Η αλήθεια είναι ότι, αν υπάρχει συνοχή, θα πρέπει κατά κανόνα να είναι δύσκολο να διαχωρίσει ξεκάθαρα ο ακροατής της ομιλίας τον πρόλογο από το κύριο μέρος. Αυτό είναι το πρόβλημα το οποίο θα έχει εκείνος που θα σας δώσει τη συμβουλή όταν εξετάζει αυτό το χαρακτηριστικό στην κάρτα σας Συμβουλή για Ομιλία. Κάθε σπουδαστής χρησιμοποιεί κάποια εισαγωγικά σχόλια στην ομιλία του, αλλά αυτός που θα σας δώσει τη συμβουλή θα ενδιαφερθεί για το εξής: Μήπως ο πρόλογος διακρίνεται από τόση φλυαρία ή είναι τόσο λεπτομερής και μακροσκελής, ώστε το ακροατήριό σας αρχίζει να αδημονεί προτού μπείτε στα κύρια επιχειρήματα που πρόκειται να παρουσιάσετε;

¹³ Ο πρόλογος θα πρέπει, με συγκεκριμένη, εύτακτη και γοργή ροή σκέψεων, να οδηγεί στο θέμα χωρίς να θυσιάζονται τα χαρακτηριστικά εκείνα που χρειάζονται για να κινηθεί το ενδιαφέρον. Πρέπει να είναι πλήρης, χωρίς κενά. Αυτό απαιτεί προσεκτική σκέψη, γιατί αν αρχίσετε από κάποιο σημείο που απέχει τόσο από το θέμα σας ώστε να χρειάζεται να δώσετε μακροσκελή και λεπτομερή εξήγηση, τότε καλύτερα να φτιάξετε από την αρχή τον πρόλογό σας και να βρείτε ίσως κάποιο άλλο σημείο από το οποίο να ξεκινήσετε.

¹⁴ Αν είναι δύσκολο να βρει κανείς μια ευδιάκριτη διαχωριστική γραμμή μεταξύ του προλόγου και του κύριου μέρους της ομιλίας, τότε κατά πάσα πιθανότητα ο πρόλογός σας έχει το κατάλληλο μήκος. Κάτι τέτοιο δείχνει ότι έχετε οδηγήσει τόσο ωραία τους ακροατές σας στην ύλη ώστε ακούν τα επιχειρήματά σας χωρίς καν να το έχουν συνειδητοποιήσει. Απεναντίας, αν αρχίσουν να αναρωτιούνται πότε πρόκειται να μπείτε στο θέμα, τότε σίγουρα ο πρόλογός σας είναι υπερβολικά μεγάλος. Αυτό είναι μια αδυναμία που παρατηρείται μερικές φορές στις παρουσιάσεις από πόρτα σε πόρτα, όπου συχνά χρειάζεται να μεταβάλλετε το μήκος του προλόγου σας από τη μια πόρτα στην άλλη.

15, 16. Πόσο μεγάλος πρέπει να είναι ο πρόλογος της ομιλίας όταν αυτή αποτελεί μέρος ενός συμποσίου ομιλιών;

¹⁵ Όταν εκφωνείτε μια ομιλία που αποτελεί τη μοναδική ομιλία του προγράμματος ή όταν παρουσιάζετε ομιλία σπουδαστή, ο πρόλογός σας ίσως να είναι μεγαλύτερος απ’ ό,τι θα ήταν σε κάποια άλλη περίπτωση. Αν όμως η ομιλία σας είναι μέρος ενός συμποσίου ομιλιών ή αν είναι μέρος στη συνάθροιση υπηρεσίας, τότε ο πρόλογός σας μπορεί να είναι σύντομος και επί του σημείου, επειδή αποτελεί μέρος ενός ενιαίου συνόλου το οποίο έχει ήδη προλογιστεί. Πολύς χρόνος καταναλώνεται άσκοπα με μεγάλους, περίπλοκους προλόγους. Το κύριο μέρος της ομιλίας είναι εκείνο που πρόκειται να μεταδώσει τις ιδέες τις οποίες έχετε να παρουσιάσετε.

¹⁶ Συνοψίζοντας, ο μόνος σκοπός που έχει ο πρόλογος είναι να δημιουργήσει επαφή, να κινήσει το ενδιαφέρον και να οδηγήσει στο αντικείμενο της ομιλίας σας. Κάντε το αυτό όσο πιο γρήγορα είναι πρακτικό και κατόπιν προχωρήστε στην ουσία του θέματός σας.