Μια Μοναδική Γέφυρα που Άλλαξε ένα Νησί

Από αρθρογράφο του Ξύπνα! στον Καναδά

ΜΕΣΑ στον κόλπο Σεντ Λόρενς, στις καναδικές ακτές του Ατλαντικού, βρίσκεται η κατάφυτη Νήσος του Πρίγκιπα Εδουάρδου που έχει σχήμα ημισελήνου και είναι η μικρότερη επαρχία του Καναδά. Ο Ζακ Καρτιέ, Γάλλος εξερευνητής του 16ου αιώνα, την περιέγραψε ως «τον ομορφότερο τόπο που θα μπορούσε να δει κανείς». Η Νήσος του Πρίγκιπα Εδουάρδου, την οποία οι 130.000 και πλέον κάτοικοι αποκαλούν χαϊδευτικά Νησί, είναι ξακουστή για τις παρθένες ακρογιαλιές της, για τις πατάτες που αναπτύσσονται στο εύφορο κοκκινόχωμά της και για τους αστακούς που ψαρεύονται στα ανοιχτά των ακτών της. Έναν και πλέον αιώνα έπειτα από την προσχώρηση του νησιού στην Επικράτεια του Καναδά το 1873, διασφαλίστηκε μια μόνιμη σύνδεση με την ενδοχώρα​—η μοναδική Ομοσπονδιακή Γέφυρα. Πώς επηρέασε αυτή η γέφυρα το νησί και τους κατοίκους του;

Η Νήσος του Πρίγκιπα Εδουάρδου χωρίζεται από την ηπειρωτική χώρα με μια συγκριτικά μικρή λωρίδα νερού, πλάτους μόνο δεκατριών περίπου χιλιομέτρων στο στενότερο και ρηχότερο σημείο της. Ωστόσο, ο Πορθμός Νορθάμπερλαντ, μήκους 300 χιλιομέτρων, έχει συμβάλει στο έντονο αίσθημα μοναδικότητας που νιώθουν οι νησιώτες οι οποίοι αγαπούν την ιστορία τους, την αγροτική τους παράδοση, καθώς και τη γαλήνη που επικρατεί στο παραδεισένιο νησί τους.

Το Νοέμβριο του 1996 αυτή η απομόνωση έλαβε τέλος όταν τοποθετήθηκε στη θέση του και το τελευταίο τμήμα της Ομοσπονδιακής Γέφυρας. Η γέφυρα άνοιξε επισήμως στις 31 Μαΐου 1997. Από τότε, οι κάτοικοι του νησιού και οι επισκέπτες μπορούν να διασχίζουν οδικώς τον πορθμό μέσα σε 12 περίπου λεπτά, απολαμβάνοντας έτσι αδιάκοπη πρόσβαση όλο το χρόνο.

Τι ελκύει όμως τους ανθρώπους σε αυτό το απομονωμένο νησί; Για πολλούς, η απάντηση βρίσκεται στον τίτλο ενός βιβλίου​—Η Αν των Γκριν Γκέιμπλς! (Anne of Green Gables!) Ναι, η συγγραφέας αυτού του διάσημου βιβλίου, η Λούσι Μοντ Μοντγκόμερι (1874-1942), ήταν από το Κάβεντις, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα το σπίτι της. Κάθε καλοκαίρι, 200.000 και πλέον τουρίστες συρρέουν εκεί.

Γιατί Θεωρείται Μοναδική Αυτή η Γέφυρα;

Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν αμέτρητες επιβλητικές γέφυρες οι οποίες αποτελούν αρχιτεκτονικά θαύματα της σύγχρονης εποχής. Τι κάνει, λοιπόν, αυτή τη γέφυρα άξια ιδιαίτερης μνείας; Δεν είναι σε καμία περίπτωση η μακρύτερη γέφυρα του κόσμου, αλλά διεκδικεί τον τίτλο «της μακρύτερης γέφυρας πάνω από νερά σκεπασμένα με πάγο» το χειμώνα.

Ο Πορθμός Νορθάμπερλαντ είναι πάντα γεμάτος με πάγο τους πέντε χειμερινούς μήνες, γι’αυτό και η εν λόγω γέφυρα είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να αντέχει σε τέτοιες σκληρές συνθήκες. Η είσοδός της από την πλευρά της ηπειρωτικής χώρας είναι σε ένα μέρος που ονομάζεται Τζούριμεϊν Άιλαντ, στο Νιου Μπράνσγουικ. Από εκεί, εκτείνεται πάνω από τον πορθμό και τερματίζεται στις νοτιοδυτικές ακτές της Νήσου του Πρίγκιπα Εδουάρδου, οι οποίες περιβάλλονται από αμμόλιθο, κοντά στο μικρό χωριό Μπόρντεν. Θα θέλατε να ζήσετε την εμπειρία της οδήγησης σε αυτόν τον αυτοκινητόδρομο πλάτους 11 μέτρων με τις δύο λωρίδες κυκλοφορίας; Το βάδισμα και η ποδηλασία δεν επιτρέπονται στη γέφυρα, γι’ αυτό έχει γίνει πρόβλεψη για τη μεταφορά των πεζών και των ποδηλατών. Στο ψηλότερο σημείο της θα βρίσκεστε περίπου στα 60 μέτρα πάνω από το νερό, σχεδόν στο ύψος ενός 20όροφου κτιρίου. Γιατί τόσο μεγάλο ύψος; Για να περνούν από κάτω τα υπερωκεάνια στο μέσο του καναλιού.

Κατασκευή που Λαβαίνει Υπόψη το Περιβάλλον

Ένα κατασκευαστικό έργο τέτοιου μεγέθους περιλαμβάνει πολύπλοκη, πλήρη ασφαλιστική κάλυψη καθώς και μεγάλη περιβαλλοντική μελέτη για την προστασία του γύρω οικοσυστήματος. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στο πώς θα επιδρούσε η γέφυρα στη ροή του πάγου από τον πορθμό την άνοιξη. Οποιαδήποτε συσσώρευση πάγου θα μπορούσε να επηρεάσει τους χερσαίους και θαλάσσιους βιότοπους της περιοχής καθώς και την αλιεία. Ακόμη και τα υλικά από την απόξεση του θαλάσσιου πυθμένα τοποθετήθηκαν σε επιλεγμένα σημεία με την ελπίδα να δημιουργηθούν νέοι βιότοποι αστακών.

Οι χάλκινες, κωνικές «ασπίδες» για τον πάγο, οι οποίες τοποθετήθηκαν σε κάθε πυλώνα στο ύψος της στάθμης του νερού, παίζουν σημαντικό ρόλο. (Βλέπε διάγραμμα, σελίδα 18.) Τι σκοπό εξυπηρετούν; Καθώς ο επιπλέων πάγος προσκρούει στον κώνο, γλιστράει προς τα επάνω μέχρι που σπάει λόγω του βάρους του. Έπειτα πέφτει πίσω στο ρεύμα και γλιστράει από τις δύο πλευρές του πυλώνα. Για να ελαχιστοποιηθεί η συσσώρευση επιπλέοντος πάγου μέσα στον πορθμό, οι πυλώνες έχουν αγκυρωθεί σε βραχώδες έδαφος σε απόσταση περίπου 250 μέτρα ο ένας από τον άλλον.

Η Πρόκληση της Συναρμολόγησης της Γέφυρας

Το τεράστιο μέγεθος των τμημάτων της γέφυρας προκαλεί το θαυμασμό. Τα τέσσερα κύρια στοιχεία που τη συνθέτουν είναι (1) το βάθρο του πυλώνα, το οποίο στηρίζεται στον πυθμένα του πορθμού πάνω σε προκατασκευασμένο θεμέλιο και υψώνεται μέχρι την επιφάνεια του νερού, (2) ο πυλώνας, ο οποίος είναι προσαρμοσμένος στο βάθρο, (3) μια κύρια δοκός, η οποία στηρίζεται στο πάνω μέρος του πυλώνα, και (4) ενδιάμεσα τμήματα που συνδέουν τις κύριες δοκούς. (Βλέπε διάγραμμα επάνω.) Στην κατασκευή συμμετείχαν περισσότεροι από 6.000 εργάτες, και το 80 και πλέον τοις εκατό του έργου έγινε στην ακτή σε «ένα τεράστιο εργοτάξιο έκτασης 600 στρεμμάτων». Κατόπιν, τα διάφορα τμήματα μεταφέρονταν από τις εγκαταστάσεις της ξηράς στη θαλάσσια περιοχή και συναρμολογούνταν εκεί.

Μια ολοκληρωμένη δοκός φτάνει σε μήκος μέχρι και τα 192 μέτρα από τη μια άκρη της ως την άλλη. “Πώς μπορεί να μετακινηθεί ένας τόσο μεγάλος όγκος;” ίσως ρωτήσετε. Με τη χρήση μεταφορέα. Όταν τον βλέπετε επί το έργον, σας θυμίζει μυρμήγκι που μεταφέρει στην πλάτη του ένα αντικείμενο πολλαπλάσιο του μεγέθους του. Η κάθε δοκός που μετέφερε ζύγιζε 7.500 τόνους​—τεράστιο βάρος! Κινούμενος αργά αργά πάνω σε σιδηροτροχιές με ταχύτητα τριών μέτρων το λεπτό, ο μεταφορέας δεν θύμιζε καθόλου αγωνιστικό όχημα. Δικαιολογημένα, οι δύο μεταφορείς που χρησιμοποιήθηκαν είχαν τα παρατσούκλια Χελώνα και Αστακός!

Επειδή αυτά τα «μυρμήγκια» δεν ήταν αμφίβια, χρησιμοποιήθηκε ένας πλωτός γερανός ύψους 102 μέτρων με διπλό κύτος. Κάποιος δημοσιογράφος τον περιέγραψε ως «αρκετά άσχημο πράγμα, με πολύ μακρύ λαιμό και πόδια τεράστιων διαστάσεων», που έχει όμως «τη χάρη ενός κύκνου». Αυτό το σκάφος, το οποίο κατασκευάστηκε αρχικά το 1990 για τις εργασίες στη γέφυρα που ενώνει τα δανικά νησιά Φιν και Σχέλαντ, επανασυναρμολογήθηκε και μεταφέρθηκε από τη Δουνκέρκη της Γαλλίας. Είναι εντυπωσιακό ότι αυτό το βαρύ ανυψωτικό σκάφος «μπορεί να σηκώσει βάρος ίσο με το βάρος 30 αεροπλάνων Μπόινγκ 737 και να κάνει ελιγμούς στην ανοιχτή θάλασσα με χειρουργική ακρίβεια». Καθοδηγούμενο από το δορυφορικό παγκόσμιο σύστημα εντοπισμού θέσης, τοποθετούσε τις κύριες δοκούς και όλα τα άλλα τμήματα με απόκλιση μικρότερη των δύο εκατοστών.​—Βλέπε εικόνα, σελίδα 18.

Πώς Έχει Επηρεάσει το Νησί;

Η νέα γέφυρα αποτελεί σύμβολο προόδου. Σε μερικούς, όμως, αφήνει αναπάντητα ερωτήματα για το μέλλον. Ακόμη και τώρα, εφτά χρόνια έπειτα από την εγκαινίασή της, είναι πολύ νωρίς για να προβλέψουμε ποια θα είναι η συνολική επίδραση της γέφυρας, ιδιαίτερα στο περιβάλλον. Το 2002, κάποιος επιστήμονας που ειδικεύεται στους αστακούς ανέφερε πως η γέφυρα δεν φαίνεται να έχει επηρεάσει τον πληθυσμό των αστακών. Επίσης είπε: «Η τελευταία πενταετία ήταν η καλύτερη για τον κάβουρα των βράχων». Πώς επηρεάστηκε ο τουρισμός;

Κάποια πρόσφατη περίοδο, ο τουρισμός σημείωσε «απίστευτη [αύξηση] της τάξης του 61 τοις εκατό», λέει μια έκθεση. Φυσικά, οι περισσότεροι τουρίστες έρχονται την καλοκαιρινή περίοδο. Επιπρόσθετα, ανάμεσα στα έτη 1996 και 2001, οι εξαγωγές σχεδόν διπλασιάστηκαν. Επίσης αυξήθηκαν οι θέσεις εργασίας. Όσο για την αρνητική πλευρά, αρκετοί από εκείνους που εργάζονταν κατά το παρελθόν στα φέριμποτ κερδίζουν πολύ λιγότερα χρήματα. Ένα άλλο παράπονο που εκφράζουν μερικοί είναι το υψηλό κόστος των διοδίων. Ωστόσο, όπως μπορεί να πουν κάποιοι, η πρόοδος έχει το τίμημά της.

Μήπως η εύκολη πρόσβαση στην ηπειρωτική χώρα άλλαξε τη γοητεία που ασκούσε το νησί; Κάποιοι που έρχονται «από μακριά» για να απολαύσουν τη γαλήνη του νησιού ίσως αναρωτιούνται αν μπορούν ακόμη να βρουν καταφύγιο από τον ξέφρενο ρυθμό της ηπειρωτικής χώρας στο παρθένο τοπίο και στις αμμοθίνες του Αμπέγκγουιτ, που σημαίνει «κούνια στα κύματα», όπως αποκαλούσαν οι ιθαγενείς Μίκμακ το νησί.

Είναι αλήθεια ότι η Ομοσπονδιακή Γέφυρα αποτελεί πολύ εντυπωσιακό επίτευγμα. Νυστάζουν άραγε οι οδηγοί όταν διανύουν αυτή τη μικρή διαδρομή; Οπωσδήποτε όχι. Οι διακυμάνσεις του δρόμου τούς κρατούν άγρυπνους για να απολαύσουν την εμπειρία. Ίσως αυτή η γέφυρα να αποτελέσει ένα ακόμη κίνητρο για να επισκεφτείτε αυτόν τον «Κήπο του Κόλπου» και να απολαύσετε τον ήρεμο ρυθμό ζωής που εξακολουθεί να υπάρχει εκεί, είτε σας αρέσει Η Αν των Γκριν Γκέιμπλς! είτε όχι.

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 19]

Οι Δυσκολίες του Χειμερινού Ταξιδιού

Οι πρώτοι Ευρωπαίοι άποικοι της Νήσου του Πρίγκιπα Εδουάρδου δεν άργησαν να ανακαλύψουν ότι οι επιφάνειες του επιπλέοντος πάγου τούς απέκοπταν από την ηπειρωτική χώρα επί πέντε μήνες κάθε χρόνο. Το να διασχίζουν τους επιπλέοντες πάγους που συνήθως συσσωρεύονταν από τους θυελλώδεις ανέμους και μεταβάλλονταν συνεχώς ήταν εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Ασφαλώς, αυτό το εγχείρημα δεν ήταν για δειλούς. Εκείνοι οι άποικοι έκαναν το 1775 την πρώτη τους προσπάθεια να περάσουν στη διάρκεια του χειμώνα τον πορθμό με μικρά κανό στα οποία είχαν προσαρμόσει ξύλινους ολισθητήρες, μιμούμενοι τους ιθαγενείς Μίκμακ. Έκτοτε, οι ταχυδρομικές υπηρεσίες και οι επιβάτες διέρχονταν τον πορθμό όλο το χειμώνα με κάποια τακτικότητα, μολονότι «σπάνια σχηματίζονταν ουρές επιβατών που ήταν διατεθειμένοι να κινδυνεύσουν ανεβαίνοντας στα πλοιάρια των πάγων», λέει το βιβλίο Γραμμή Ζωής​—Η Ιστορία των Φέριμποτ και των Παράκτιων Πλοιαρίων του Ατλαντικού (Lifeline​—The Story of the Atlantic Ferries and Coastal Boats). Ο Φ. Χ. Μακ Άρθουρ αναφέρει στο περιοδικό Μάριταϊμ Άντβοκεϊτ εντ Μπίσι Ιστ (Maritime Advocate and Busy East): «Οι κυρίες περνούσαν απέναντι πληρώνοντας διπλό εισιτήριο επειδή δεν αναμενόταν να κάνουν κάποια χειρωνακτική εργασία. Οι άντρες επιβάτες δένονταν στο πλοιάριο με δερμάτινα λουριά, πράγμα που εξυπηρετούσε δύο σκοπούς: να τραβούν ιμάντες για την ολίσθηση του σκάφους πάνω στον πάγο και να προστατεύονται από πνιγμό αν έπεφταν κατά λάθος στο νερό. Τα πλοιάρια είχαν μήκος 5 περίπου μέτρα, πλάτος 1 μέτρο, [και] η πλώρη τους ήταν γυρισμένη προς τα επάνω σαν τον ολισθητήρα του έλκηθρου. Το εξωτερικό μέρος του πλοιαρίου ήταν ενισχυμένο με βαρύ κασσίτερο». Η τελευταία φορά που πέρασαν απέναντι αυτά τα πλοιάρια πιστεύεται ότι ήταν στις 28 Απριλίου 1917. Έπειτα, η κυβέρνηση απέκτησε ένα παγοθραυστικό το οποίο μπορούσε να κινείται στον πάγο με την ίδια τακτικότητα και με μεγαλύτερη ασφάλεια από τα πλοιάρια των πάγων.

[Εικόνα]

Τα πλοιάρια των πάγων διέσχιζαν τον Πορθμό Νορθάμπερλαντ μέχρι το 1917

[Ευχαριστίες]

Public Archives and Records Office of Prince Edward Island, Accession No. 2301-273

[Διάγραμμα στη σελίδα 18]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

3 Κύρια δοκός 4 Ενδιάμεσα τμήματα

2 Πυλώνας

«Ασπίδα» πάγου

1 Βάθρο του πυλώνα

[Χάρτης στη σελίδα 16]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Νήσος του Πρίγκιπα Εδουάρδου

[Εικόνες στη σελίδα 17]

Η Νήσος του Πρίγκιπα Εδουάρδου προσελκύει εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Ο γερανός Σβάνεν τοποθετεί μια κύρια δοκό σε έναν πυλώνα

[Ευχαριστίες]

Ευγενής παραχώρηση φωτογραφίας από Public Works & Government Services Canada and Boily Photo of Summerside

[Εικόνες στη σελίδα 18, 19]

Το μέσο της γέφυρας βρίσκεται περίπου 60 μέτρα πάνω από το νερό για να μπορούν τα πλοία να περνούν από κάτω

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 17]

Tourism Prince Edward Island/John Sylvester