Στη Δίνη της Οικονομικής Ύφεσης

«Η ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ οικονομική κατάσταση που έχει δει αυτή η γενιά». Έτσι χαρακτήρισε η διαδικτυακή έκδοση της Εγκυκλοπαίδειας Μπριτάνικα (Encyclopædia Britannica Online) την ύφεση που έπληξε πρόσφατα τον κόσμο. Το οικονομικό κατρακύλισμα που ξεκίνησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες το 2007 υπήρξε τόσο έντονο και επηρέασε τόσες χώρες ώστε σε πολλούς θυμίζει τη Μεγάλη Οικονομική Κρίση της δεκαετίας του 1930.

Ποια ήταν η αιτία της ύφεσης; Το περιοδικό Newsweek το θέτει απλά: «Μια φρενίτιδα αλόγιστου δανεισμού». Αλλά πού οφειλόταν αυτή η φρενίτιδα; Τι έκανε τους ανθρώπους να αγοράζουν επί πιστώσει πράγματα που δεν μπορούσαν να πληρώσουν;

Μάλλον θα συμφωνήσετε ότι η ευθύνη βαραίνει το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, το οποίο προωθεί την απληστία. Το μήνυμα που περνούσε στους ανθρώπους ήταν: «Αγοράστε! Αγοράστε! Αγοράστε!»​—είτε έχετε τα χρήματα να πληρώσετε είτε όχι. «Μια ολόκληρη γενιά χρειάστηκε να πάθει για να μάθει πόσο επικίνδυνος είναι ο υπερδανεισμός», σχολιάζει ο οικονομολόγος Κρις Φάρελ στο βιβλίο του Η Νέα Λιτότητα (The New Frugality).

Πολλές χώρες κλυδωνίζονται ακόμη από το πλήγμα της ύφεσης. «Παρά τα όποια σημάδια ανάκαμψης», ανέφερε πέρσι ένα πρωτοσέλιδο της νοτιοαφρικανικής εφημερίδας Sunday Times, «οι καταναλωτές . . . είναι ακόμη αναγκασμένοι να μοχθούν σκληρά για να υπάρχει φαγητό στο τραπέζι». Σύμφωνα με την ίδια εφημερίδα, «σχεδόν 3.000.000 καταναλωτές [στη Νότια Αφρική] έχουν μείνει πίσω τουλάχιστον τρεις μήνες στην πληρωμή των οφειλών τους, ενώ περίπου 250.000 άτομα μέσου εισοδήματος έχασαν τη δουλειά τους την τελευταία διετία».

Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη δουλειά τους τα πρόσφατα χρόνια. Όσο δε για τα σημάδια ανάκαμψης στις Ηνωμένες Πολιτείες, η εφημερίδα Financial Times έκανε το εξής σκωπτικό σχόλιο: «Η ανάκαμψη που ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2009 θα μπορούσε να ονομαστεί “η Μεγάλη Απογοήτευση”». Και πρόσθεσε: «Κατά την άποψη πολλών οικονομολόγων, η ανάγκη αποπληρωμής των χρεών θα αποτελεί τροχοπέδη στην αύξηση της κατανάλωσης για αρκετά χρόνια ακόμη».

Αν έχετε πέσει θύμα της ύφεσης, αναμφίβολα θα συμφωνήσετε με τον αρθρογράφο Ντέιβιντ Μπιρτ ο οποίος έγραψε: «Πολύς λόγος γίνεται για τα παγκόσμια οικονομικά προβλήματα, αλλά ελάχιστες ιδέες πέφτουν στο τραπέζι για την επίλυσή τους».

Τα επόμενα άρθρα έχουν σχεδιαστεί να βοηθήσουν όσους παλεύουν να τα βγάλουν πέρα με τα χρέη. Θα ασχοληθούν με τις εξής ερωτήσεις: Πώς ωφελείται κάποιος όταν κάνει οικονομία; Τι μπορείτε να κάνετε αν έχετε χρέη; Πώς μπορείτε να μάθετε να διαχειρίζεστε καλύτερα τα χρήματά σας;