Ένας Παθολογοανατόμος Εγκεφάλου Μιλάει για την Πίστη Του

Μιλήστε μας για το θρησκευτικό σας υπόβαθρο.

Ο πατέρας μου γεννήθηκε στην Ινδία και η μητέρα μου, παρότι κατάγεται από την Ινδία, γεννήθηκε στην Ουγκάντα. Η ζωή τους επηρεαζόταν σε μεγάλο βαθμό από τα ινδουιστικά έθιμα. Εγώ είμαι το δεύτερο από τα τρία παιδιά τους. Ζούσαμε στο Ναϊρόμπι της Κένυας. Στο μέρος όπου μέναμε ζούσαν και πολλοί άλλοι Ινδουιστές.

Τι σας έλκυσε στην επιστήμη;

Μου άρεσαν ανέκαθεν τα ζώα, και με τους φίλους μου πηγαίναμε συχνά για πεζοπορία και κατασκήνωση με σκοπό να θαυμάσουμε την άγρια ζωή. Αρχικά, ήθελα να γίνω κτηνίατρος. Αλλά όταν αποφοίτησα από ένα κολέγιο στο Ναϊρόμπι, πήγα στην Αγγλία για να σπουδάσω παθολογοανατομία στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Αργότερα, ειδικεύτηκα στην έρευνα του ανθρώπινου εγκεφάλου.

Επηρέασαν οι σπουδές σας τις θρησκευτικές σας πεποιθήσεις;

Ναι. Όσο περισσότερο μελετούσα επιστημονικά θέματα, τόσο πιο πολύ δυσκολευόμουν να πιστέψω στην Ινδουιστική μυθολογία και σε παραδόσεις όπως η λατρεία ζώων και εικόνων.

Γιατί αποδεχτήκατε τη διδασκαλία της εξέλιξης;

Όταν ήμουν νεαρός, πολλοί στον περίγυρό μου είχαν την άποψη ότι η κοιτίδα της εξέλιξης του ανθρώπου ήταν η Αφρική, και στο σχολείο εξετάζαμε συχνά αυτή τη θεωρία. Επίσης, οι δάσκαλοι καθώς και οι πανεπιστημιακοί καθηγητές μάς έδιναν την εντύπωση ότι όλοι οι διακεκριμένοι επιστήμονες πιστεύουν στην εξέλιξη.

Αργότερα όμως ασχοληθήκατε και πάλι με το ζήτημα της προέλευσης της ζωής. Γιατί;

Σπούδαζα ήδη βιολογία και ανατομία επί μερικά χρόνια, όταν ένας συμφοιτητής μου μού μίλησε για όσα μάθαινε από την Αγία Γραφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Αυτό μου κίνησε την περιέργεια. Όταν λοιπόν οι Μάρτυρες διεξήγαγαν μια συνέλευση στην αίθουσα εκδηλώσεων του κολεγίου μας στο Ναϊρόμπι, πήγα και εγώ. Κατόπιν, δύο ιεραπόστολοι των Μαρτύρων μού εξήγησαν κάποιες Βιβλικές διδασκαλίες. Αυτά που πίστευαν σχετικά με έναν Μεγαλειώδη Σχεδιαστή ο οποίος έχει τις απαντήσεις στα σημαντικά ερωτήματα της ζωής δεν έμοιαζαν με μύθο. Μου φαίνονταν λογικά.

Σας εμπόδισαν οι ιατρικές σας γνώσεις να πιστέψετε στη δημιουργία;

Αντιθέτως! Σπουδάζοντας ανατομία, είδα πόσο καλά σχεδιασμένοι και περίπλοκοι είναι οι ζωντανοί οργανισμοί. Θεωρούσα πλέον παράλογο να αποδίδω ένα τόσο υψηλό επίπεδο πολυπλοκότητας σε μια μη καθοδηγούμενη διαδικασία.

Θέλετε να μας δώσετε ένα παράδειγμα;

Μελετώ τον ανθρώπινο εγκέφαλο από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, και αυτό το εκπληκτικό όργανο εξακολουθεί να με εντυπωσιάζει. Είναι η έδρα της σκέψης και της μνήμης, καθώς επίσης το κέντρο ελέγχου πολλών λειτουργιών του σώματος. Ο εγκέφαλος είναι παράλληλα κομβικό σημείο των πολλών μας αισθήσεων, καθώς ερμηνεύει πληροφορίες που προέρχονται από το εσωτερικό του σώματος αλλά και έξω από αυτό.

Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλός μας οφείλεται κυρίως στη σύνθετη χημεία του και στα πολύπλοκα δίκτυα νευρώνων του, οι οποίοι είναι τα βασικά εγκεφαλικά μας κύτταρα. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει πολλά δισεκατομμύρια νευρώνες, που επικοινωνούν μεταξύ τους με μακριές ίνες, τους νευράξονες. Μέσω αυτών, ένας και μόνο νευρώνας είναι δυνατόν να δημιουργήσει πολλές χιλιάδες συνδέσεις με άλλους νευρώνες σχηματίζοντας ίνες που διακλαδώνονται, τους αποκαλούμενους δενδρίτες. Ως αποτέλεσμα, ο συνολικός αριθμός των συνδέσεων μέσα στον εγκέφαλο είναι αστρονομικός! Και πρέπει να σημειωθεί ότι σε αυτό το πυκνό δάσος νευρώνων και δενδριτών δεν επικρατεί χάος, αλλά ακρίβεια. Πρόκειται για απίστευτο άθλο «καλωδίωσης».

Τι εννοείτε με αυτό;

Αυτή η «καλωδίωση» γίνεται σταδιακά και με εξαιρετικά εύτακτο τρόπο κατά την ανάπτυξη του μωρού στη μήτρα, καθώς και μετά τη γέννησή του. Οι νευρώνες απλώνουν ίνες για να συνδεθούν με άλλους νευρώνες που μπορεί να βρίσκονται μερικά εκατοστά μακριά​—τεράστια απόσταση όταν μιλάμε για κυτταρικό επίπεδο. Παρεμπιπτόντως, ο στόχος της ίνας μπορεί να μην είναι απλώς ένα συγκεκριμένο κύτταρο, αλλά ένα συγκεκριμένο τμήμα εκείνου του κυττάρου.

Όταν μια ίνα αρχίσει να εκτείνεται από έναν νευρώνα, ακολουθεί χημικές πινακίδες οι οποίες της δίνουν οδηγίες όπως «σταμάτα», «ξεκίνα» ή «στρίψε», μέχρις ότου φτάσει στον στόχο της. Χωρίς ξεκάθαρες οδηγίες, οι αναπτυσσόμενες ίνες θα έχαναν σύντομα τον δρόμο τους. Η όλη διαδικασία είναι ενορχηστρωμένη με μεγάλη ευφυΐα, αρχής γενομένης από τις οδηγίες που είναι γραμμένες στο DNA μας.

Ωστόσο, απέχουμε πολύ από το να κατανοήσουμε πλήρως πώς αναπτύσσεται και λειτουργεί ο εγκέφαλος, για παράδειγμα πώς σχηματίζει αναμνήσεις, συναισθήματα και σκέψεις. Για μένα, και μόνο το γεγονός ότι ο εγκέφαλός μας δουλεύει​—για να μην αναφέρω το πόσο καλά δουλεύει και πόσο υπέροχα αναπτύσσεται—​αποδεικνύει ότι υπάρχει μια διάνοια κατά πολύ ανώτερη από τη δική μας.

Γιατί γίνατε Μάρτυρας του Ιεχωβά;

Οι Μάρτυρες μού έδειξαν με αποδείξεις ότι η Γραφή είναι ο Λόγος του Θεού. Λόγου χάρη, αν και η Γραφή δεν είναι επιστημονικό βιβλίο, είναι πάντοτε σωστή όταν καταπιάνεται με επιστημονικά ζητήματα. Επίσης, περιέχει ακριβείς προφητείες. Εκτός των άλλων, βελτιώνει τη ζωή εκείνων που εφαρμόζουν τις διδασκαλίες της. Η ίδια μου η ζωή αποτελεί απόδειξη για αυτό. Από το 1973 που έγινα Μάρτυρας του Ιεχωβά, η Γραφή είναι ο οδηγός μου. Ως αποτέλεσμα, η ζωή μου έχει αποκτήσει πραγματικό νόημα και σκοπό.