ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10
Ο Βασιλιάς Εξαγνίζει το Λαό του Πνευματικά
1-3. Τι έκανε ο Ιησούς όταν διαπίστωσε ότι κάποιοι μόλυναν το ναό;
Ο ΙΗΣΟΥΣ είχε μεγάλο σεβασμό για το ναό στην Ιερουσαλήμ επειδή ήξερε τι αντιπροσώπευε. Ο ναός ήταν επί μακρόν το κέντρο της αληθινής λατρείας στη γη. Αλλά αυτή η λατρεία—η λατρεία του άγιου Θεού Ιεχωβά—πρέπει να είναι καθαρή και αγνή. Φανταστείτε, λοιπόν, πώς ένιωσε ο Ιησούς όταν μπήκε στο ναό στις 10 Νισάν του 33 Κ.Χ. και διαπίστωσε ότι κάποιοι τον μόλυναν. Τι συνέβαινε;—Διαβάστε Ματθαίος 21:12, 13.
2 Στην Αυλή των Εθνικών, άπληστοι έμποροι και αργυραμοιβοί εκμεταλλεύονταν τους λάτρεις που έρχονταν για να φέρουν προσφορές στον Ιεχωβά.a Ο Ιησούς «έδιωξε όλους εκείνους που πουλούσαν και αγόραζαν στο ναό, και αναποδογύρισε τα τραπέζια των αργυραμοιβών». (Παράβαλε Νεεμίας 13:7-9) Κατέκρινε εκείνους τους ιδιοτελείς ανθρώπους επειδή είχαν μετατρέψει τον οίκο του Πατέρα του σε «σπηλιά ληστών». Με αυτόν τον τρόπο έδειξε το σεβασμό του για το ναό και για ό,τι αυτός αντιπροσώπευε. Η λατρεία του Πατέρα του έπρεπε να διατηρείται καθαρή!
3 Αιώνες αργότερα, αφού ενθρονίστηκε ως Μεσσιανικός Βασιλιάς, ο Ιησούς καθάρισε και πάλι έναν ναό—κάποιον που αφορά όλους όσους θέλουν να λατρεύουν τον Ιεχωβά με αποδεκτό τρόπο σήμερα. Ποιο ναό καθάρισε σε αυτή την περίπτωση;
Καθαρίζει «τους Γιους του Λευί»
4, 5. (α) Πώς εξαγνίστηκαν και καθαρίστηκαν οι χρισμένοι ακόλουθοι του Ιησού από το 1914 ως τις αρχές του 1919; (β) Μήπως τελείωσε εκεί ο εξαγνισμός και ο καθαρισμός του λαού του Θεού; Εξηγήστε.
4 Όπως είδαμε στο Κεφάλαιο 2, μετά την ενθρόνισή του το 1914, ο Ιησούς ήρθε μαζί με τον Πατέρα του για να επιθεωρήσουν τον πνευματικό ναό—τη διευθέτηση για αγνή λατρεία.b Από αυτή την επιθεώρηση, ο Βασιλιάς διαπίστωσε ότι οι χρισμένοι Χριστιανοί, “οι γιοι του Λευί”, χρειάζονταν εξαγνισμό και καθαρισμό. (Μαλ. 3:1-3) Από το 1914 ως τις αρχές του 1919, ο Χωνευτής, ο Ιεχωβά, επέτρεψε να υποστεί ο λαός του διάφορες δοκιμασίες και κακουχίες οι οποίες τους βοήθησαν να εξαγνιστούν και να καθαριστούν. Η ευτυχής κατάληξη ήταν ότι οι χρισμένοι βγήκαν από εκείνες τις πύρινες δοκιμασίες καθαρότεροι και πρόθυμοι να δείξουν την υποστήριξή τους προς τον Μεσσιανικό Βασιλιά!
5 Μήπως τελείωσε εκεί ο εξαγνισμός και ο καθαρισμός του λαού του Θεού; Όχι. Καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευταίων ημερών, ο Ιεχωβά μέσω του Μεσσιανικού Βασιλιά συνεχίζει να βοηθάει τους ακολούθους του να είναι καθαροί ώστε να μπορούν να παραμείνουν στον πνευματικό ναό. Στα επόμενα δύο κεφάλαια, θα δούμε πώς τους εξάγνισε από ηθική και οργανωτική άποψη. Πρώτα, όμως, ας ασχοληθούμε με τον πνευματικό καθαρισμό. Ενισχύεται η πίστη μας καθώς εξετάζουμε τι έχει κάνει ο Ιησούς—τόσο με σαφώς ευδιάκριτους τρόπους όσο και από τα παρασκήνια—για να βοηθήσει τους ακολούθους του να είναι πνευματικά καθαροί.
«Κρατήστε τον Εαυτό σας Καθαρό»
6. Πώς μας βοηθούν οι εντολές του Ιεχωβά για τους Ιουδαίους εξορίστους να κατανοήσουμε τι περιλαμβάνει η πνευματική καθαρότητα;
6 Τι είναι η πνευματική καθαρότητα; Για να βρούμε την απάντηση, ας εξετάσουμε τα προφητικά λόγια τα οποία είπε ο Ιεχωβά σχετικά με τους Ιουδαίους εξορίστους που επρόκειτο να φύγουν από τη Βαβυλώνα τον έκτο αιώνα Π.Κ.Χ. (Διαβάστε Ησαΐας 52:11) Εκείνοι οι εξόριστοι επέστρεφαν στην πατρίδα τους, την Ιερουσαλήμ, πρωτίστως για να ανοικοδομήσουν το ναό και να αποκαταστήσουν την αληθινή λατρεία. (Έσδρ. 1:2-4) Ο Ιεχωβά ήθελε να αφήσει ο λαός του πίσω κάθε ίχνος της θρησκείας της Βαβυλώνας. Προσέξτε ότι τους έδωσε μια σειρά από εντολές: «Μην αγγίξετε τίποτα ακάθαρτο», «βγείτε από το μέσο της» και «κρατήστε τον εαυτό σας καθαρό». Η αγνή λατρεία του Ιεχωβά δεν πρέπει να κηλιδώνεται από την ψεύτικη λατρεία. Τι συμπεραίνουμε λοιπόν; Η πνευματική καθαρότητα περιλαμβάνει το να μένουμε απαλλαγμένοι από τις διδασκαλίες και τις συνήθειες της ψεύτικης θρησκείας.
7. Μέσω ποιου αγωγού έχει βοηθήσει ο Ιησούς τους ακολούθους του να είναι πνευματικά καθαροί;
7 Λίγο μετά την ενθρόνισή του ως Βασιλιά, ο Ιησούς διόρισε έναν σαφώς ευδιάκριτο αγωγό μέσω του οποίου έχει βοηθήσει τους ακολούθους του να είναι πνευματικά καθαροί. Αυτός ο αγωγός είναι ο πιστός και φρόνιμος δούλος, τον οποίο ο Χριστός διόρισε το 1919. (Ματθ. 24:45) Εκείνο το έτος, οι Σπουδαστές της Γραφής είχαν ήδη καθαριστεί από πολλές διδασκαλίες της ψεύτικης θρησκείας. Ωστόσο, χρειάζονταν περαιτέρω πνευματικό καθαρισμό. Μέσω του πιστού του δούλου, ο Χριστός έχει διαφωτίσει σταδιακά τους ακολούθους του σχετικά με διάφορες γιορτές και συνήθειες που έπρεπε να εγκαταλείψουν. (Παρ. 4:18) Ας εξετάσουμε μερικά παραδείγματα.
Είναι Σωστό να Γιορτάζουν οι Χριστιανοί τα Χριστούγεννα;
8. Τι είχαν αναγνωρίσει από καιρό οι Σπουδαστές της Γραφής σχετικά με τα Χριστούγεννα, αλλά τι δεν διέκριναν καθαρά;
8 Οι Σπουδαστές της Γραφής είχαν αναγνωρίσει από καιρό ότι τα Χριστούγεννα έχουν ειδωλολατρικές ρίζες και ότι ο Ιησούς δεν γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου. Η Σκοπιά της Σιών του Δεκεμβρίου 1881 (στην αγγλική) δήλωσε: «Εκατομμύρια άνθρωποι εισήλθαν στην εκκλησία προερχόμενοι από την Ειδωλολατρία. Αλλά η αλλαγή ήταν κυρίως ονομαστική, επειδή οι ειδωλολάτρες ιερείς έγιναν χριστιανοί ιερείς και οι ειδωλολατρικές γιορτές απέκτησαν χριστιανικά ονόματα—μεταξύ αυτών των γιορτών είναι και τα Χριστούγεννα». Το 1883, στο άρθρο με τίτλο «Πότε Γεννήθηκε ο Ιησούς;», Η Σκοπιά παρουσίασε επιχειρήματα για το ότι ο Ιησούς γεννήθηκε γύρω στις αρχές Οκτωβρίου.c Ωστόσο, οι Σπουδαστές της Γραφής εκείνον τον καιρό δεν διέκριναν καθαρά ότι έπρεπε να πάψουν να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα. Ακόμα και τα μέλη της οικογένειας Μπέθελ στο Μπρούκλιν συνέχιζαν να τα γιορτάζουν. Μετά το 1926, όμως, τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν. Γιατί;
9. Τι αντιλήφθηκαν τελικά οι Σπουδαστές της Γραφής σχετικά με τα Χριστούγεννα;
9 Κατόπιν ενδελεχούς και πιο προσεκτικής εξέτασης του ζητήματος, οι Σπουδαστές της Γραφής αντιλήφθηκαν τελικά ότι η προέλευση των Χριστουγέννων και τα συναφή έθιμα στην πραγματικότητα ατιμάζουν τον Θεό. Το άρθρο «Η Προέλευση των Χριστουγέννων», στο τεύχος 14 Δεκεμβρίου 1927 του Χρυσού Αιώνος (στην αγγλική), τόνιζε ότι η γιορτή των Χριστουγέννων έχει ειδωλολατρική προέλευση, εστιάζει στις απολαύσεις και περιλαμβάνει ειδωλολατρία. Το άρθρο ξεκαθάριζε ότι ο εν λόγω εορτασμός δεν αποτελεί εντολή του Χριστού και ολοκλήρωνε με την εξής απερίφραστη δήλωση σχετικά με τα Χριστούγεννα: «Το γεγονός ότι ο κόσμος, η σάρκα και ο Διάβολος είναι υπέρ της διαιώνισης και της τήρησής τους . . . αποτελεί καθοριστικό και ατράνταχτο επιχείρημα κατά του εορτασμού τους από εκείνους που είναι πλήρως αφιερωμένοι στην υπηρεσία του Ιεχωβά». Διόλου περίεργο που η οικογένεια Μπέθελ δεν γιόρτασε Χριστούγεννα εκείνον το Δεκέμβριο—αλλά και ποτέ ξανά!
10. (α) Πώς ξεσκεπάστηκαν ακόμα πληρέστερα τα Χριστούγεννα το Δεκέμβριο του 1928; (Βλέπε επίσης το πλαίσιο «Προέλευση και Σκοπός των Χριστουγέννων».) (β) Πώς προειδοποιήθηκε ο λαός του Θεού για άλλες γιορτές που πρέπει να αποφεύγει; (Βλέπε το πλαίσιο «Αποκαλύπτεται η Αλήθεια και για Άλλες Γιορτές».)
10 Το επόμενο έτος, τα Χριστούγεννα ξεσκεπάστηκαν ακόμα πληρέστερα στα μάτια των Σπουδαστών της Γραφής. Στις 12 Δεκεμβρίου 1928, ο αδελφός Ρίτσαρντ Χ. Μπάρμπερ, μέλος του προσωπικού των κεντρικών γραφείων, εκφώνησε μια ραδιοφωνική ομιλία που εξέθεσε πλήρως την ακάθαρτη προέλευση αυτής της γιορτής. Πώς ανταποκρίθηκε ο λαός του Θεού στη σαφή κατεύθυνση από τα κεντρικά γραφεία; Ενθυμούμενος τον καιρό που ο ίδιος και η οικογένειά του έπαψαν να γιορτάζουν Χριστούγεννα, ο αδελφός Τσαρλς Μπράντλαϊν είπε: «Μήπως μας πείραξε που αποβάλαμε αυτά τα ειδωλολατρικά πράγματα; Καθόλου! . . . Ήταν σαν να βγάζαμε ένα λερωμένο ρούχο και να το πετούσαμε». Με παρόμοιο πνεύμα, ο αδελφός Χένρι Α. Κάντγουελ, ο οποίος υπηρέτησε αργότερα ως περιοδεύων επίσκοπος, αφηγήθηκε: «Χαιρόμασταν που μπορούσαμε να θυσιάσουμε κάτι για να αποδείξουμε την αγάπη μας για τον Ιεχωβά». Οι όσιοι ακόλουθοι του Χριστού ήταν πρόθυμοι να κάνουν τις αναγκαίες αλλαγές και να μην έχουν καμία σχέση με μια γιορτή που πήγαζε από την ακάθαρτη λατρεία.d—Ιωάν. 15:19· 17:14.
11. Πώς μπορούμε να δείχνουμε την υποστήριξή μας προς τον Μεσσιανικό Βασιλιά;
11 Τι θαυμάσιο παράδειγμα μας άφησαν εκείνοι οι πιστοί Σπουδαστές της Γραφής! Καθώς το αναλογιζόμαστε, ας αναρωτηθούμε: “Πώς βλέπω εγώ την κατεύθυνση που λαβαίνουμε από τα κεντρικά γραφεία; Τη δέχομαι με ευγνωμοσύνη και εφαρμόζω ό,τι μαθαίνω;” Η πρόθυμη υπακοή μας δείχνει την υποστήριξή μας προς τον Μεσσιανικό Βασιλιά, ο οποίος χρησιμοποιεί τον πιστό δούλο για να διανέμει επίκαιρη πνευματική τροφή.—Πράξ. 16:4, 5.
Είναι Σωστό να Χρησιμοποιούν οι Χριστιανοί το Σταυρό;
Το έμβλημα με το σταυρό και το στέμμα (Βλέπε παραγράφους 12 και 13)
12. Πώς θεωρούσαν επί πολλά χρόνια το σταυρό οι Σπουδαστές της Γραφής;
12 Επί πολλά χρόνια, οι Σπουδαστές της Γραφής θεωρούσαν το σταυρό αποδεκτό σύμβολο της Χριστιανοσύνης. Ασφαλώς, δεν πίστευαν ότι έπρεπε να τον λατρεύουν, επειδή κατανοούσαν ότι η ειδωλολατρία είναι εσφαλμένη. (1 Κορ. 10:14· 1 Ιωάν. 5:21) Από το 1883 κιόλας, Η Σκοπιά είχε δηλώσει ευθέως: “Κάθε ειδωλολατρία είναι βδέλυγμα για τον Θεό”. Στην αρχή, όμως, οι Σπουδαστές της Γραφής δεν έβλεπαν το λόγο να απορρίπτουν κάποιες κατάλληλες κατά τη γνώμη τους χρήσεις του σταυρού. Για παράδειγμα, φορούσαν με καμάρι μια καρφίτσα που απεικόνιζε έναν σταυρό και ένα στέμμα και την είχαν ως αναγνωριστικό τους έμβλημα. Στα μάτια τους, υποδήλωνε ότι αν αποδεικνύονταν πιστοί μέχρι θανάτου θα λάβαιναν το στεφάνι της ζωής. Από το 1891, το ίδιο έμβλημα με το σταυρό και το στέμμα άρχισε να εμφανίζεται στο εξώφυλλο της Σκοπιάς.
13. Πώς διαφωτίστηκαν οι ακόλουθοι του Χριστού όσον αφορά τη χρήση του σταυρού; (Βλέπε επίσης το πλαίσιο «Προοδευτική Διαφώτιση για τη Χρήση του Σταυρού».)
13 Οι Σπουδαστές της Γραφής είχαν αγαπήσει αυτό το έμβλημα. Ωστόσο, από τα τέλη της δεκαετίας του 1920, οι ακόλουθοι του Χριστού άρχισαν προοδευτικά να διαφωτίζονται όσον αφορά τη χρήση του σταυρού. Ο αδελφός Γκραντ Σούτερ, ο οποίος υπηρέτησε αργότερα στο Κυβερνών Σώμα, θυμήθηκε τα εξής για τη συνέλευση που διεξάχθηκε το 1928 στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν, στις ΗΠΑ: «Στη συνέλευση καταδείχτηκε ότι τα εμβλήματα του σταυρού και του στέμματος ήταν όχι απλώς περιττά αλλά απαράδεκτα». Τα επόμενα λίγα χρόνια, το πνευματικό φως έγινε λαμπρότερο. Ήταν σαφές ότι ο σταυρός δεν έχει καμιά θέση στη λατρεία που είναι αγνή και πνευματικά καθαρή.
14. Πώς ανταποκρίθηκε ο λαός του Θεού στην προοδευτική διαφώτιση που λάβαινε για το σταυρό;
14 Πώς ανταποκρίθηκε ο λαός του Θεού στην προοδευτική διαφώτιση που λάβαινε για το σταυρό; Μήπως συνέχισαν να χρησιμοποιούν το έμβλημα με το σταυρό και το στέμμα, το οποίο τους ήταν τόσο αγαπητό; «Δεν δυσκολευτήκαμε καθόλου να το εγκαταλείψουμε όταν αντιληφθήκαμε τι αντιπροσώπευε», αφηγήθηκε η Λίλα Ρόμπερτς, που υπηρέτησε τον Ιεχωβά επί πολλά χρόνια. Μια άλλη πιστή αδελφή, η Ούρσουλα Σερένκο, εξέφρασε τα αισθήματα πολλών όταν είπε: «Τελικά συνειδητοποιήσαμε ότι αυτό που άλλοτε αγαπούσαμε ως σύμβολο του θανάτου του Κυρίου μας καθώς και της Χριστιανικής μας αφοσίωσης ήταν στην πραγματικότητα ειδωλολατρικό σύμβολο. Σε αρμονία με το εδάφιο Παροιμίες 4:18, ήμασταν ευγνώμονες που το φως στο δρόμο μας γινόταν ολοένα και πιο λαμπρό». Οι όσιοι ακόλουθοι του Χριστού δεν ήθελαν να έχουν καμία σχέση με τις ακάθαρτες συνήθειες της ψεύτικης θρησκείας!
15, 16. Πώς μπορούμε να δείχνουμε ότι είμαστε αποφασισμένοι να διατηρούμε καθαρές τις επίγειες αυλές του πνευματικού ναού του Ιεχωβά;
15 Και εμείς σήμερα έχουμε πάρει την ίδια απόφαση. Αναγνωρίζουμε ότι ο Χριστός χρησιμοποιεί έναν σαφώς ευδιάκριτο αγωγό—τον πιστό και φρόνιμο δούλο του—για να βοηθάει το λαό του να παραμένει πνευματικά καθαρός. Ως εκ τούτου, όταν η πνευματική τροφή που λαβαίνουμε μας προειδοποιεί για γιορτές, συνήθειες ή έθιμα που είναι μολυσμένα από την ψεύτικη θρησκεία, ανταποκρινόμαστε και υπακούμε αμέσως. Όπως οι αδελφοί και οι αδελφές μας που έζησαν στις αρχές της παρουσίας του Χριστού, είμαστε αποφασισμένοι να διατηρούμε καθαρές τις επίγειες αυλές του πνευματικού ναού του Ιεχωβά.
16 Καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευταίων ημερών, ο Χριστός εργάζεται επίσης από τα παρασκήνια για να προστατέψει τις εκκλησίες του λαού του Ιεχωβά από άτομα που θα μπορούσαν να προξενήσουν πνευματική μόλυνση. Πώς το κάνει αυτό; Ας δούμε.
Ξεχωρίζονται “οι Πονηροί Ανάμεσα από τους Δίκαιους”
17, 18. Στην παραβολή για το συρόμενο δίχτυ, τι σημαίνει το ότι (α) το συρόμενο δίχτυ ρίχνεται στη θάλασσα, (β) μαζεύονται ψάρια κάθε είδους, (γ) τα καλά ψάρια μαζεύονται μέσα σε σκεύη και (δ) τα ακατάλληλα ψάρια πετιούνται;
17 Οι εκκλησίες του λαού του Θεού σε όλη τη γη βρίσκονται υπό το άγρυπνο μάτι του Βασιλιά Ιησού Χριστού. Με τρόπους τους οποίους αδυνατούμε να συλλάβουμε πλήρως, ο Χριστός και οι άγγελοι κάνουν ένα έργο διαχωρισμού. Ο Ιησούς περιέγραψε αυτό το έργο στην παραβολή του για το συρόμενο δίχτυ. (Διαβάστε Ματθαίος 13:47-50) Τι σημαίνει αυτή η παραβολή;
Το συρόμενο δίχτυ αντιπροσωπεύει το κήρυγμα της Βασιλείας που λαβαίνει χώρα σε όλη τη θάλασσα της ανθρωπότητας (Βλέπε παράγραφο 18)
18 Το «συρόμενο δίχτυ . . . ρίχτηκε στη θάλασσα». Το συρόμενο δίχτυ αντιπροσωπεύει το κήρυγμα της Βασιλείας που λαβαίνει χώρα σε όλη τη θάλασσα της ανθρωπότητας. «Μάζεψε ψάρια κάθε είδους». Τα καλά νέα ελκύουν κάθε λογής ανθρώπους—εκείνους που κάνουν βήματα για να γίνουν αληθινοί Χριστιανοί, καθώς και πολλούς άλλους που μπορεί αρχικά να δείξουν κάποιο ενδιαφέρον αλλά στην πραγματικότητα δεν τάσσονται υπέρ της αγνής λατρείας.e «Μάζεψαν τα καλά μέσα σε σκεύη». Τα ειλικρινή άτομα συγκεντρώνονται σε εκκλησίες που μοιάζουν με σκεύη, όπου μπορούν να αποδίδουν καθαρή λατρεία στον Ιεχωβά. «Τα ακατάλληλα τα πέταξαν». Καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευταίων ημερών, ο Χριστός και οι άγγελοι ξεχωρίζουν «τους πονηρούς ανάμεσα από τους δικαίους».f Ως αποτέλεσμα, δεν επιτρέπεται σε εκείνους που δεν έχουν τη σωστή κατάσταση καρδιάς—που είναι ίσως απρόθυμοι να εγκαταλείψουν εσφαλμένες πεποιθήσεις ή συνήθειες—να μολύνουν τις εκκλησίες.g
19. Πώς νιώθετε για όσα έχει κάνει ο Ιησούς προκειμένου να περιφρουρήσει την καθαρότητα του λαού του Θεού και την αγνότητα της αληθινής λατρείας;
19 Δεν νιώθουμε σιγουριά γνωρίζοντας ότι ο Βασιλιάς μας, ο Ιησούς Χριστός, προστατεύει εκείνους που βρίσκονται υπό τη φροντίδα του; Και δεν είναι παρηγορητικό να γνωρίζουμε ότι ο ζήλος του για την αληθινή λατρεία—και για τους αληθινούς λάτρεις—είναι το ίδιο φλογερός σήμερα όπως ήταν όταν καθάρισε το ναό τον πρώτο αιώνα Κ.Χ.; Πόσο ευγνώμονες είμαστε που ο Χριστός εργάζεται για να περιφρουρήσει την πνευματική καθαρότητα του λαού του Θεού και την αγνότητα της αληθινής λατρείας! Μπορούμε να δείχνουμε την υποστήριξή μας για τον Βασιλιά και τη Βασιλεία του αποφεύγοντας κάθε επαφή με την ψεύτικη θρησκεία.
a Οι επισκέπτες Ιουδαίοι έπρεπε να χρησιμοποιούν συγκεκριμένο νόμισμα προκειμένου να πληρώνουν τον ετήσιο φόρο για το ναό, και οι αργυραμοιβοί χρέωναν προμήθεια για να ανταλλάσσουν τα άλλα νομίσματα με το απαιτούμενο συνάλλαγμα. Επιπρόσθετα, οι επισκέπτες ίσως χρειαζόταν να αγοράσουν ζώα για τις προσφορές. Ο Ιησούς αποκάλεσε τους εμπόρους “ληστές”, πιθανότατα επειδή χρέωναν εξωφρενικά ποσά για τις υπηρεσίες τους.
b Ο λαός του Ιεχωβά στη γη τού αποδίδει λατρεία στις επίγειες αυλές του μεγάλου πνευματικού ναού του.
c Αυτό το άρθρο επισήμανε ότι μια χειμωνιάτικη ημερομηνία γέννησης του Ιησού «δεν συνάδει με την αφήγηση για τους ποιμένες που ήταν έξω με τα ποίμνιά τους».—Λουκ. 2:8.
d Σε ένα προσωπικό γράμμα με ημερομηνία 14 Νοεμβρίου 1927, ο αδελφός Φρέντερικ Γ. Φρανς έγραψε: «Δεν θα κάνουμε Χριστούγεννα φέτος. Η οικογένεια Μπέθελ αποφάσισε να μην τα ξαναγιορτάσει πια». Λίγους μήνες αργότερα, σε ένα γράμμα με ημερομηνία 6 Φεβρουαρίου 1928, ο αδελφός Φρανς έγραψε: «Σιγά σιγά, ο Κύριος μας καθαρίζει από τις πλάνες της Βαβυλωνιακής οργάνωσης του Διαβόλου».
e Σκεφτείτε για παράδειγμα ότι το 2013 σημειώθηκε ένας ανώτατος αριθμός 7.965.954 ευαγγελιζομένων, ενώ 19.241.252 άτομα παρακολούθησαν τον ετήσιο εορτασμό της Ανάμνησης του θανάτου του Χριστού.
f Ο διαχωρισμός των καλών ψαριών από τα ακατάλληλα δεν είναι το ίδιο με το διαχωρισμό των προβάτων από τα κατσίκια. (Ματθ. 25:31-46) Ο διαχωρισμός, δηλαδή η τελική κρίση, των προβάτων και των κατσικιών θα λάβει χώρα στη διάρκεια της επερχόμενης μεγάλης θλίψης. Μέχρι τότε, αυτοί που μοιάζουν με ακατάλληλα ψάρια μπορεί να επιστρέψουν στον Ιεχωβά και να συγκεντρωθούν στις εκκλησίες, οι οποίες μοιάζουν με σκεύη.—Μαλ. 3:7.
g Τελικά, εκείνοι που αντιπροσωπεύονται από τα ακατάλληλα ψάρια θα ριχτούν συμβολικά σε ένα πύρινο καμίνι, πράγμα που υποδηλώνει τη μελλοντική καταστροφή τους.