ΛΑΞΕΥΜΑ

Η πράξη και το αποτέλεσμα της σμίλευσης του ξύλου, της πέτρας, του μετάλλου και του πηλού. Δεδομένου του ευρέος φάσματος που καλύπτει η τέχνη της λάξευσης, οι όροι λάξευμα και σκάλισμα χρησιμοποιούνται εναλλακτικά για την απόδοση αρκετών εβραϊκών λέξεων. Ωστόσο, η εβραϊκή λέξη που χρησιμοποιείται πιο συχνά, η λέξη πέσελ, αναφέρεται σε γλυπτές ή σκαλιστές εικόνες.

Η απαγόρευση της κατασκευής γλυπτών εικόνων για λατρευτικούς σκοπούς στον Ισραήλ δόθηκε πρώτη φορά στο Δεκάλογο (Εξ 20:4) και αργότερα επαναλήφθηκε. «Καταραμένος είναι ο άνθρωπος που θα φτιάξει γλυπτή εικόνα». (Δευ 27:15· 4:16, 23· 5:8) Οι προφήτες κατέδειξαν επανειλημμένα πόσο ανόητο είναι να φτιάχνει κανείς γλυπτά είδωλα και να τα λατρεύει, και καταδίκασαν αυτή τη συνήθεια. (Ψλ 97:7· Ησ 42:17· 44:9-20· 45:20· Ιερ 10:14, 15· Να 1:14· Αββ 2:18) Αν ο λαός με τον οποίο είχε συνάψει διαθήκη ο Θεός απέδιδε ευλαβικό σεβασμό σε γλυπτές εικόνες στα πλαίσια της λατρείας, η αποκλειστική αφοσίωση που όφειλε στον Ιεχωβά μοιραζόταν. Γι’ αυτό, όποτε ο Ισραήλ απομακρυνόταν από τον Θεό και λάτρευε λαξεύματα των χεριών του, εύλογα έχανε τη θεϊκή εύνοια.—Κρ 18:18, 30, 31· 2Βα 21:7-9· 2Χρ 33:7, 22· Ιεζ 8:10.

Αντίθετα, τα λαξεύματα που έγιναν για τη σκηνή της μαρτυρίας και για το μεγαλοπρεπή ναό του Σολομώντα δεν προορίζονταν για λατρεία, αλλά θα έπαιζαν διακοσμητικό ρόλο, ενώ παράλληλα θα είχαν και συμβολική σημασία. Ο ίδιος ο Ιεχωβά διέταξε την κατασκευή τους—μάλιστα ο Θεός επέθεσε το πνεύμα του στον Βεσελεήλ και στον Οολιάβ, τους επιδέξιους τεχνίτες που επιλέχθηκαν για την επίβλεψη της κατασκευής της σκηνής της μαρτυρίας. (Εξ 35:30, 31, 34) Αντικείμενα όπως ο λυχνοστάτης, τα χερουβείμ στο κάλυμμα της Κιβωτού, τα σκαλιστά πετράδια του περιστήθιου και η χρυσή πλάκα στο τουρμπάνι του αρχιερέα είναι μερικά παραδείγματα τέτοιων έργων από χρυσό και πολύτιμες πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν στη σκηνή της μαρτυρίας. (Εξ 25:18, 19, 31-40· 28:2, 21, 36) Στο ναό του Σολομώντα υπήρχαν κέδρινα λαξεύματα που παρίσταναν χερουβείμ, φοίνικες, άνθη και στολίδια σε σχήμα κολοκύθας, όλα επικαλυμμένα με χρυσάφι. (1Βα 6:18-35· 2Χρ 2:7) Παρόμοια, υπήρχε μια μεγάλη σειρά λαξευμάτων στο συμβολικό ναό που οραματίστηκε ο Ιεζεκιήλ.—Ιεζ 41:17-20.

Δεδομένης της θεϊκής καταδίκης των γλυπτών ειδώλων και των εικόνων που χρησιμοποιούνταν για λατρεία, δεν προκαλεί έκπληξη ότι τα σχετικά ευρήματα των αρχαιολόγων στην Παλαιστίνη μαρτυρούν παγανιστική προέλευση ή επιρροή. Οι Ισραηλίτες, όχι μόνο δεν κατασκεύαζαν γλυπτά μνημεία για τους επιφανείς ηγέτες τους, αλλά απέφευγαν ακόμη και να φτιάχνουν ανάγλυφες παραστάσεις με τις στρατιωτικές νίκες τους. Παρ’ όλα αυτά, διάφορα ανάγλυφα, αγάλματα και άλλα γλυπτά αντίγραφα προερχόμενα από την Αίγυπτο, την Ασσυρία, τη Βαβυλωνία και την Περσία έχουν παράσχει διαφωτιστικές πληροφορίες γύρω από τη λατρεία, τους πολέμους και την καθημερινή ζωή αυτών των αρχαίων λαών. Μερικά από τα πιο συνηθισμένα αντικείμενα που έχουν βρεθεί αποκαλύπτουν ότι οι τεχνίτες χρησιμοποιούσαν πέτρα, πηλό, ξύλο, γυαλί, ελεφαντόδοντο, καθώς και πολύτιμα πετράδια, κόκαλα, γύψο, όστρακα, μέταλλα και αλάβαστρο για να κατασκευάσουν θρόνους, λιοντάρια, στήλες, κοσμήματα, σφραγιδοφόρα δαχτυλίδια και σφραγίδες, σαρκοφάγους, πέτρινες πλάκες, έπιπλα, επιτοίχιες διακοσμητικές παραστάσεις και διάφορα σκεύη.