نگاهی به آرشیو ما
نمایشنامهای «فراموشنشدنی» و بهموقع
«فراموشنشدنی!» این واژهای است که عدهٔ بسیاری برای توصیف «نمایشنامهٔ خلقت» به کار بردند. این نمایشنامهٔ بهموقع تأثیری بهیادماندنی در ذهن بینندگان به جا گذاشت. کمی قبل از آن که رژیم هیتلر پرستندگان یَهُوَه را در اروپا به سختی مورد اذیت و آزار قرار دهد، «نمایشنامهٔ خلقت» حقیقتاً شهادتی بینظیر در ستایش یَهُوَه بود. حال این «نمایشنامهٔ خلقت» چه بود؟
در سال ۱۹۱۴، دفتر مرکزی قوم یَهُوَه در بروکلین واقع در نیویورک ایالات متحدهٔ آمریکا «نمایشنامهٔ تصویری خلقت» را تهیه کردند و به روی پرده آوردند. تمام اسلایدها و فیلمهای این نمایشنامهٔ هشتساعته رنگی و صدادار بود. میلیونها نفر این «نمایشنامهٔ تصویری» را در سراسر جهان مشاهده کردند. نسخهٔ کوتاهشدهٔ این نمایشنامه، «نمایشنامهٔ یوریکا» نام داشت که در سال ۱۹۱۴ به نمایش گذاشته شد. این اسلایدها، فیلمها و پروژکتورها در سال ۱۹۲۰ دیگر فرسوده شده بودند. با این حال، عدهٔ زیادی همواره خواهان تماشای «نمایشنامهٔ تصویری» بودند. برای مثال، ساکنان شهر لودویگزبورگ در آلمان پرسیدند: «‹نمایشنامهٔ تصویری› کی دوباره نشان داده میشود؟» چه کاری میشد انجام داد؟
برای پخش مجدّد این نمایشنامه، نمایندگان خانوادهٔ بیتئیل در شهر ماگدِبورگ آلمان، در دههٔ ۱۹۲۰ از یکی از مؤسسههای خبری شهر پاریس در فرانسه فیلم و از شرکتهای گرافیک در شهرهای لایپزیگ و دْرِسدِن اسلاید خریدند. این فیلمها و اسلایدها با چند اسلاید قدیمی از «نمایشنامهٔ تصویری» که هنوز قابل استفاده بود، ادغام شد.
برادر اِریک فراست که موسیقیدان بسیار بااستعدادی بود، برای این فیلمها و اسلایدها آهنگ ساخت. قسمتهایی از شرح این فیلم از کتاب «خلقت»a گرفته شد. به این دلیل، نسخهٔ تجدیدنظرشدهٔ «نمایشنامهٔ تصویری» «نمایشنامهٔ خلقت» نامیده شد.
مدت این نمایشنامهٔ جدید مانند «نمایشنامهٔ تصویری» هشت ساعت بود و طی چند شب متوالی در چند قسمت نشان داده میشد. در این نمایشنامه جزئیات مهیجی دربارهٔ روزهای آفرینش، تاریخ از نگاه کتاب مقدّس و دنیا و بیفایده بودن دین کاذب نشان داده شد. «نمایشنامهٔ خلقت» در اتریش، آلمان، لوکزامبورگ، سوئیس و مناطق دیگر آلمانیزبان نشان داده شد.
اِریک فراست چنین توضیح داد: «در مکان پخش نمایشنامه، همکارانم به ویژه آنانی را که در ارکستر بودند، تشویق کردم تا هنگام آنتراکت کتابها و کتابچههای بینظیرمان را ردیف به ردیف در اختیار تماشاگران قرار دهند. از این طریق، نشریات بیشتری بین مردم پخش کردیم تا از طریق موعظهٔ خانهبهخانه. یوهانس راوتِه که پخش این نمایشنامه را در لهستان و جمهوری چک کنونی به عهده داشت، بیان کرد که خیلی از حضار آدرس خود را برای تماس مجدّد به آنان دادند. آن آدرسها راهی برای بازدیدهای مؤثر بود.
تا اوایل دههٔ ۱۹۳۰، «نمایشنامهٔ خلقت» به نمایش گذاشته شد. در هر شهری که این نمایش به روی پرده میرفت انبوهی از مردم به تماشای آن میآمدند و همهٔ مردم آنجا در مورد شاهدان یَهُوَه صحبت میکردند. تا سال ۱۹۳۳، تقریباً یک میلیون نفر برای تماشای این نمایش که پخش آن را دفتر شعبه در آلمان سازماندهی کرده بود، حضور یافتند. کاته کْراوس میگوید: «برای دیدن این نمایش به مدت پنج روز، هر روز ۱۰ کیلومتر (۶ میل) راه را از میان بیشهها، تپهها و درّهها پیاده میرفتیم و دوباره برمیگشتیم.» اِلزه بیلهارتس میگوید: «‹نمایشنامهٔ خلقت› عشق به حقیقت را در من به وجود آورد.»
آلفرد آلمِندینگِر میگوید که وقتی مادرش به تماشای این نمایش رفت، «آنقدر هیجانزده شده بود که کتاب مقدّس خرید و کلمهٔ ‹دوزخ› را در آن جستجو کرد.» چون این کلمه را در کتاب مقدّس پیدا نکرد، دیگر به کلیسا نرفت و سپس تعمید گرفت. اِریک فراست بیان کرد که «بسیاری از طریق ‹نمایشنامهٔ خلقت› حقیقت را پذیرفتند.» —۳یو ۱-۳.
همزمان با اوج «نمایشنامهٔ خلقت،» حزب نازی نیز در اروپا حامیان بسیاری یافت. در آغاز سال ۱۹۳۳ فعالیتشاهدان یَهُوَه در آلمان ممنوع شد. از آن زمان تا پایان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵ خادمان یَهُوَه در اروپا بهشدّت تحت آزار و اذیت قرار گرفتند. اِریک فراست حدود هشت سال در اسارت بود. اما از اسارت نجات یافت و بعدها در بیتئیل در شهر ویسبادِن آلمان مشغول به خدمت شد. حقیقتاً «نمایشنامهٔ خلقت» به نحوی فراموشنشدنی و بهموقع به نمایش گذاشته شد چرا که شهامت مسیحیان بسیاری را افزایش داد که طی جنگ جهانی دوم تحت آزمایشهای ایمان قرار گرفتند!—از آرشیو ما در آلمان.
[پاورقی]
a مأخذ انگلیسی.
[تصویر در صفحهٔ ۳۱]
پوستری که در سال ۱۹۳۲ برای تبلیغ «نمایشنامهٔ خلقت» استفاده شد
[تصویر در صفحهٔ ۳۱]
کتاب شُپفونگ (خلقت) که نام نمایشنامهٔ جدید از آن گرفته شد
[تصاویر در صفحهٔ ۳۲]
اِریک فراست و نُتهای موسیقیای که برای «نمایشنامهٔ خلقت» نوشت
[تصاویر در صفحهٔ ۳۲]