آیا دعا به قِدّیسان بجاست؟‏

همهٔ ما گاه در زندگی با مشکلات و نگرانی‌هایی روبرو می‌شویم.‏ آن زمان است که نیاز به کمک داریم و اغلب دوستی همدرد را می‌جوییم که در مورد مشکل ما تجربه داشته باشد.‏ آری،‏ در تنگنای مشکلات،‏ دست یاری چنین شخصی می‌تواند کمک بزرگی برایمان باشد.‏

مشابهاً،‏ برخی برای درخواست کمک به قِدّیسان متوسل می‌شوند و به آنان دعا می‌کنند.‏ این افراد مستقیماً به خدا دعا نمی‌کنند،‏ چون خدا را متعال و بسیار والامقام می‌دانند و ترسی آمیخته به احترام نسبت به او دارند.‏ از این رو،‏ به جای دعا به خدا،‏ برایشان راحت‌تر است که به قِدّیسان دعا کنند.‏ آنان چنین استدلال می‌کنند که قِدّیسان طعم تلخ مشکلات و سختی‌هایی را که انسان‌ها با آن روبرویند،‏ چشیده‌اند،‏ پس همدردی و همدلی بیشتری با ما انسان‌ها دارند.‏ برای مثال،‏ کسانی که چیزی با ارزش را از دست داده‌اند برای کمک به ”‏قِدّیس“‏ آنتونی اهل پادوا متوسل می‌شوند که به اصطلاح قِدّیس اشیاء گمشده یا دزدیده شده است.‏ هنگامی که حیوانی بیمار دارند و دیگر کاری از دستشان بر نمی‌آید،‏ به ”‏قِدّیس“‏ فرانسیس آسیزی یا یهودای تادِئوس روی می‌آورند.‏

اما آیا دعا به قِدّیسان بجاست؟‏ کلام خدا در مورد دعا چه راهنمایی‌ای به ما می‌دهد؟‏ از آنجا که دعا سخن گفتن با خداست،‏ می‌خواهیم بدانیم که آیا او دعاهای ما را می‌شنود و به آن‌ها توجه دارد؟‏ آیا بجا نیست از خود بپرسیم که در مورد دعا به قِدّیسان،‏ نظر خدا چیست؟‏

دید کتاب مقدّس در مورد دعا به قِدّیسان

دعا به قِدّیسان بر اساس تعلیم «میانجی یا واسط» در کلیسای کاتولیک است.‏ طبق «دایرة‌المعارف جدید کاتولیک»‏a واسطه شدن بر این تعلیم استوار است که «شخصِ واسط از دید خدا منزلتی خاصّ دارد و او اجازه دارد برای فردی محتاج از خدا استدعای کمک کند.‏» پس کسی که به قِدّیسان یا مقدّسان دعا می‌کند،‏ امید دارد که از طریق آنان که مقامی خاص در درگاه خدا دارند،‏ لطف خدا شامل حالش شود.‏

کتاب مقدّس چه تعلیم می‌دهد؟‏ برخی بر این عقیده‌اند که پولُس رسول،‏ اساس دعا به قِدّیسان را در نوشته‌هایش بیان کرده است.‏ برای مثال،‏ او به مسیحیان روم چنین نوشت:‏ «ای برادران،‏ به‌خاطر خداوند ما عیسی مسیح و محبت روح،‏ از شما استدعا دارم که برای من به درگاه خدا دعا کنید.‏» (‏رومیان ۱۵:‏۳۰‏)‏ آیا پولُس از هم‌ایمانانش خواست که برای او در درگاه خدا وساطت کنند؟‏ به هیچ وجه!‏ اگر لازم بود کسی برای کسی نزد خدا وساطت کند،‏ قاعدتاً پولُس که رسول مسیح بود،‏ باید وساطت آنان را می‌کرد.‏ در واقع پولُس رسول نشان داد،‏ بجاست که از هم‌ایمانانمان بخواهیم،‏ برای ما نزد خدا دعا کنند.‏ اما این کاملاً با این امر متفاوت است که ما به کسی دعا کنیم تا او درخواستمان را نزد خدا ببرد،‏ حتی اگر تصوّر کنیم آن شخص در آسمان است.‏ حال چرا دعا به شخصی غیر از خدا درست نیست؟‏

در انجیل یوحنا آمده است که عیسی گفت:‏ «من راه و راستی و حیات هستم؛‏ هیچ‌کس جز به‌واسطهٔ من،‏ نزد پدر نمی‌آید.‏» (‏یوحنا ۱۴:‏۶‏)‏ عیسی همچنین گفت:‏ ‹هر چه از پدر به نام من درخواست کنید به شما عطا می‌کند.‏› (‏یوحنا ۱۵:‏۱۶‏)‏ عیسی به هیچ وجه نگفت که ما باید به او دعا کنیم تا از طرف ما درخواستمان را به خدا بگوید.‏ بلکه برای این که دعاهایمان نزد خدا مقبول باشد،‏ باید از طریق او،‏ یعنی عیسی مسیح و نه هیچ کس دیگر،‏ به خدا دعا کنیم.‏

وقتی شاگردان عیسی از او خواستند که به آنان دعا کردن را بیاموزد،‏ عیسی چنین پاسخ داد:‏ «چون دعا می‌کنید،‏ بگویید:‏ ‹ای پدر،‏ نام تو مقدّس باد.‏›» (‏لوقا ۱۱:‏۲‏)‏ بلی،‏ هر گاه که دعا می‌کنیم نباید عیسی یا هیچ کس دیگری را مخاطب قرار دهیم،‏ بلکه باید خدا را مخاطب قرار دهیم.‏ پس با توجه به تعالیم روشن و واضح عیسی در خصوص دعا،‏ آیا چنین استدلالی منطقی نیست که تنها باید از طریق عیسی به خدای متعال دعا کرد و نباید به هیچ واسط،‏ میانجی یا قِدّیسی دعا کرد؟‏

دعا بخش بسیار مهمی از پرستش ماست و بی‌شک بالا بردن مقام کسی در حد خدا و دعا کردن به او،‏ هماهنگ با تعلیم کتاب مقدّس نیست.‏ (‏یوحنا ۴:‏۲۳،‏ ۲۴؛‏ مکاشفه ۱۹:‏۹،‏ ۱۰‏)‏ از این رو،‏ باید در دعاهایمان،‏ خدا را مخاطب قرار دهیم و تنها به او دعا کنیم.‏

آیا باید از دعا کردن به خدا واهمه داشت؟‏

در موعظهٔ بالای کوه،‏ عیسی فرزندی را مثال زد که از پدرش چیزی برای خوردن می‌خواهد.‏ آیا پدر به جای نان،‏ سنگ به فرزندش می‌دهد؟‏ یا بجای ماهی،‏ ماری سمی به او می‌دهد؟‏ (‏مَتّی ۷:‏۹،‏ ۱۰‏)‏ محال است که پدری مهربان چنین کند!‏

حال،‏ مثالی مشابه را در نظر گیرید،‏ فرض کنید شما پدر یا مادری هستید که فرزندتان درخواستی مهم از شما دارد.‏ شما همیشه پذیرای او بوده‌اید و کوشیده‌اید که رابطه‌ای گرم و صمیمی با او ایجاد کنید.‏ با این همه فرزندتان برای گفتن درخواستش،‏ شخصی دیگر را واسطه قرار می‌دهد،‏ چون بی دلیل از شما و عکس‌العملتان واهمه دارد.‏ شما از این عمل فرزندتان چه احساسی می‌کردید؟‏ حال اگر او همیشه از کسی دیگر برای گفتگو با شما استفاده کند و قصد تغییر رویه نیز نداشته باشد،‏ چطور؟‏ آیا از این کار او خشنود می‌بودید؟‏ مسلّماً خیر.‏ والدین مهربان همواره می‌خواهند که فرزندشان با آنان احساس راحتی کند و نیازهایش را نه به کسی دیگر،‏ بلکه به آنان بگوید.‏

عیسی در کاربرد مثال ذکرشده در بالا،‏ در مورد فرزندی که درخواست غذا می‌کند،‏ به مخاطبانش گفت:‏ «حال اگر شما با همهٔ بدسیرتی‌تان،‏ می‌دانید که باید به فرزندان خود هدایای نیکو بدهید،‏ چقدر بیشتر پدر شما که در آسمان است به آنان که از او بخواهند،‏ هدایای نیکو خواهد بخشید.‏» (‏مَتّی ۷:‏۱۱‏)‏ بی‌شک خواست والدین برای دادن چیزهای خوب و نیکو به فرزندانشان بسیار قوی است.‏ اما خواست یَهُوَه برای این که دعاهای ما را بشنود و آن‌ها را پاسخ دهد بس قوی‌تر است.‏

خدا می‌خواهد که ما مستقیماً به او دعا کنیم حتی اگر از خطاهای بسیارمان شرم‌زده باشیم.‏ او مسئولیت شنیدن دعا را به هیچ کس دیگر واگذار نکرده است.‏ کتاب مقدّس ما را چنین تشویق می‌کند:‏ «نگرانی خود را به خداوند بسپار،‏ که او تکیه‌گاه تو خواهد بود.‏» (‏مزمور ۵۵:‏۲۲‏،‏ ترجمهٔ هزارهٔ نو‏)‏ به جای متوسل شدن به قِدّیسان یا هر شخص دیگر،‏ باید دید درستی از شخصیت یَهُوَه،‏ آفریدگارمان داشته باشیم و به او دعا کنیم.‏

یَهُوَه خدا پدر آسمانی ما به تک‌تک ما توجه دارد.‏ او می‌خواهد که در مشکلاتمان به ما یاری رساند و از ما می‌خواهد که به او نزدیک شویم.‏ (‏یعقوب ۴:‏۸‏)‏ به راستی چه قدر مایهٔ رضایت و خشنودی است که این فرصت را داریم که به خدا،‏ آفریدگارمان که دعاهایمان را می‌شنود،‏ نزدیک شویم.‏—‏مزمور ۶۵:‏۲‏.‏