آیا پرستش در عبادتگاه‌ها صحیح است؟
سالانه بیش از شش میلیون نفر به جنگل‌های دورافتادهٔ سدر، واقع در شبه جزیرهٔ شیما در ژاپن سفر می‌کنند. آنان به عبادتگاه پرشکوه ایسه می‌روند؛ جایی که آماتِراسو اُمیکامی، الٰههٔ خورشید در آیین شینتو، حدود دو هزار سال است که پرستش می‌شود. پرستندگان در این عبادتگاه ابتدا برای طاهر ساختن خود، دست‌ها و دهان خود را با آب می‌شویند. سپس بیرون از هایدِن (سالن پرستش) می‌ایستند و مناسکی را بجا می‌آورند؛ یعنی به الٰههٔ خورشید تعظیم می‌کنند، برای جلب توجه او دست می‌زنند و به او دعا می‌کنند.a آیین شینتو به پیروانش اجازه می‌دهد که آداب و رسوم ادیان دیگر را نیز انجام دهند. برخی از پیروان ادیان دیگر نیز منجمله بودایی‌ها یا کسانی که ادعای مسیحیت می‌کنند، انجام آداب و رسوم آیین شینتو را اشتباه نمی‌دانند.
بسیاری از ادیان بزرگ جهان عبادتگاه‌هاییb دارند که میلیون‌ها نفر از آن‌ها بازدید می‌کنند. برخی از آن‌ها در کشورهای مسیحی، به عیسی، مریم و مقدّسین وقف شده است. بعضی دیگر در مکان‌هایی ساخته شده است که رویدادهای کتاب مقدّس در آنجا اتفاق افتاده یا به عقیدهٔ بسیاری معجزه‌ای در آنجا رخ داده است. در بعضی دیگر از عبادتگاه‌ها آثار و اشیای مذهبی نگهداری می‌شود. بسیاری از مردم این مکان‌ها را مقدّس می‌دانند و برای اجابت دعاهایشان به آنجا می‌روند. برخی دیگر برای نشان دادن ایمان خود، راهی سفرهای زیارتی می‌شوند.
بازدیدکنندگان در عبادتگاه پرشکوه ایسه در ژاپن و گروتو ماسابیل در لوردِس فرانسه
آیا باید در عبادتگاه دعا کنیم تا خدا دعاهایمان را اجابت کند؟ آیا رفتن به سفرهای زیارتی، باعث خشنودی خدا می‌شود؟ آیا پرستش در عبادتگاه‌ها صحیح است؟ پاسخ به این سؤالات به ما کمک می‌کند که بدانیم چه دیدگاهی باید نسبت به پرستش خدا در عبادتگاه‌ها داشته باشیم. همچنین به ما می‌آموزد که چه پرستشی مورد قبول خداست.
پرستش «در روح و راستی»
خدا را باید «در روح و راستی» پرستش کرد؛ منظور عیسی از این گفته چه بود؟
گفتگویی که عیسی با یک زن سامری داشت نشان می‌دهد که خدا چه دیدگاهی نسبت به پرستش در عبادتگاه‌ها دارد. زمانی که عیسی از سامره عبور می‌کرد، در نزدیکی شهر سوخار در کنار چاه آبی توقف کرد تا کمی استراحت کند. او در آنجا با زنی سامری که برای کشیدن آب آمده بود، شروع به صحبت کرد؛ آن زن به یک تفاوت اساسی بین یهودیان و سامریان اشاره کرد و گفت: «پدران ما در این کوه خدا را پرستش می‌کردند، اما شما می‌گویید که فقط در اورشلیم باید او را پرستش کرد.»—یوحنا ۴:۵-۹، ۲۰.
کوهی که زن سامری به آن اشاره کرد، کوه جَرِزّیم بود که حدوداً در فاصلهٔ ۵۰ کیلومتری شمال اورشلیم قرار داشت؛ سامریان سابقاً در آنجا معبدی داشتند که در آن اعیادی همچون عید پِسَح را برگزار می‌کردند. عیسی بجای تمرکز بر اختلافات مذهبی، به زن سامری گفت: «ای زن، سخن مرا باور کن؛ زمانی می‌رسد که شما نه در این کوه پدر را پرستش خواهید کرد و نه در اورشلیم.» (یوحنا ۴:۲۱) زن سامری واقعاً تعجب کرد که عیسی با این که یهودی بود، این سخن را به زبان آورد. اما چرا یهودیان دیگر نمی‌بایست خدا را در معبد اورشلیم بپرستند؟
عیسی در ادامه گفت: «زمانی می‌رسد و اکنون رسیده است که پرستندگان حقیقی، پدر را در روح و راستی پرستش خواهند کرد؛ زیرا پدر در پی چنین پرستندگانی است.» (یوحنا ۴:۲۳) معبد پرشکوه اورشلیم برای قرن‌ها مرکز پرستش یهودیان بود. آنان سه بار در سال به آنجا سفر می‌کردند تا قربانی‌ها و هدایای خود را به یَهُوَه خدایشان تقدیم کنند. (خروج ۲۳:۱۴-۱۷) اما عیسی گفت که این نحوهٔ پرستش تغییر خواهد کرد و «پرستندگان حقیقی،» خدا را «در روح و راستی» پرستش خواهند کرد.
در آن زمان یهودیان برای پرستش به مکانی خاص یعنی معبد اورشلیم می‌رفتند. اما روح و راستی چیزهایی غیرمادی و غیرملموس هستند و پرستش در روح و راستی نیز به مکانی خاص محدود نمی‌شود. بنابراین منظور عیسی این بود که پرستش خدا وابسته به یک مکان خاص نخواهد بود؛ حال چه کوه جَرِزّیم باشد، چه معبد اورشلیم و چه هر مکان دیگری که مقدّس خوانده شود.
تغییر در نحوهٔ پرستش یهودیان چه زمانی رخ داد؟ زمانی که عیسی با ازخودگذشتگی جانش را داد و از این طریق به نظام پرستش یهودیان که بر اساس شریعت موسی بود، خاتمه داد. (رومیان ۱۰:۴) عیسی همچنین گفت که زمان این تغییر، «اکنون رسیده است.» آیا ممکن بود که آن زمان فرا رسیده باشد، در حالی که عیسی هنوز زنده بود؟ بله، زیرا شاگردان عیسی، قبل از مرگ او نیز طبق فرمان عیسی عمل می‌کردند که گفت: «خدا روح است و پرستندگانش باید او را در روح و راستی بپرستند.» (یوحنا ۴:۲۴) پرستش خدا در روح و راستی به چه معناست؟
پرستش خدا در روح به معنی این است که اجازه دهیم روح مقدّس خدا ما را هدایت کند. به این شکل درک ما از کلام او بیشتر می‌شود. (۱قُرِنتیان ۲:۹-۱۲) همچنین پرستش خدا در راستی به معنی این است که شناختی دقیق از تعالیم کتاب مقدّس داشته باشیم. بنابراین پرستش ما تنها زمانی مورد قبول خداست که تحت هدایت روح مقدّس او و مطابق با تعالیم کتاب مقدّس باشد. این نوع پرستش وابسته به مکانی خاص نیست.
دیدگاه صحیح نسبت به پرستش در عبادتگاه
حال، ما باید چه دیدگاهی نسبت به سفرهای زیارتی و پرستش در عبادتگاه‌ها داشته باشیم؟ با توجه به این که عیسی فرمان داد پرستش خدا باید در روح و راستی باشد، کاملاً مشخص است که پرستش در عبادتگاه‌ها، خدا را خشنود نمی‌کند. به علاوه، حمد و ستایش اشیای مذهبی که در بعضی از این عبادتگاه‌ها نگهداری می‌شوند، در دید خدا نوعی بت‌پرستی است. کتاب مقدّس دیدگاه خدا را در این خصوص چنین بیان می‌کند: «از بت‌پرستی بگریزید» و «خود را از بت‌ها محفوظ نگاه دارید.» (۱قُرِنتیان ۱۰:۱۴؛ ۱یوحنا ۵:۲۱) بنابراین پرستندگان واقعی خدا از پرستش در مکانی که مقدّس خوانده می‌شود یا بت‌پرستی را ترویج می‌دهد، اجتناب می‌کنند.
با این حال، از دید خدا اشتباه نیست اگر در مکانی دلخواه به دعا، مطالعهٔ کتاب مقدّس و تفکّر بر آن بپردازیم یا در مکان‌هایی موقر و شایسته برای مطالعه و بررسی کلام خدا گرد هم آییم. علاوه بر این، ساخت مقبره برای عزیزان ازدست‌رفته‌مان نیز با کلام خدا مغایرتی ندارد، زیرا با این کار نشان می‌دهیم که یاد آنان را گرامی می‌داریم. اما اگر چنین مکان‌هایی را مقدّس بدانیم یا تصاویر و اشیای مذهبی را در آنجا پرستش کنیم، در واقع برخلاف فرمان عیسی عمل کرده‌ایم.
بنابراین لزومی ندارد که در عبادتگاه‌ها دعا کنیم تا خدا دعایمان را اجابت کند. همین طور برای این که خدا از ما خشنود شود و به ما برکات بیشتری دهد، لزوماً نباید به سفرهای زیارتی برویم. کتاب مقدّس دربارهٔ یَهُوَه خدا می‌گوید: «خداوند آسمان و زمین . . . در معبدهای ساختهٔ دست انسان ساکن نیست.» اما این بدین مفهوم نیست که خدا از ما دور است. در هر مکانی که دعا کنیم، او دعاهای ما را می‌شنود؛ زیرا «او از هیچ یک از ما دور نیست.»—اعمال ۱۷:۲۴-۲۷.
a نحوهٔ اجرای مناسک مذهبی در عبادتگاه‌های مختلف آیین شینتو، متفاوت است.
b کادر «انواع عبادتگاه» ملاحظه شود.