توجه کنید که با چه دقتی گوش می‌دهید
گوش دادن در یادگیری اهمیت بسزایی دارد. گاه حتی حیات فرد به آن وابسته است. برای نمونه، پیش از آن که یَهُوَه قوم خود را از اسارت مصریان آزاد کند، دستوراتی به موسی داد تا آن‌ها را به سمع مشایخ اسرائیل برساند. این دستورات برای نجات نخست‌زادگان قوم بود تا به دست فرشتهٔ هلاک‌کننده نابود نشوند. (خرو ۱۲:۲۱-۲۳) مشایخ اسرائیل نیز این دستورات را شفاهاً به هر یک از خانواده‌ها رساندند. مردم باید به‌دقت به سخنان آن مردان گوش می‌کردند. عکس‌العمل قوم چه بود؟ کتاب مقدّس می‌گوید: «بنی‌اسرائیل هر آنچه را خداوند به موسی و هارون فرمان داده بود، به تمامی به جا آوردند.» (خرو ۱۲:۲۸، ۵۰، ۵۱) پس آنان به نحوی شگفت‌انگیز نجات یافتند.
امروزه نیز یَهُوَه ما را برای نجاتی بس عظیم‌تر آماده می‌سازد. شکی نیست که ما نیز باید به دستورات و آموزش‌های او توجهی خاص نشان دهیم. یَهُوَه چنین آموزش‌هایی را در جلسات مسیحی به گوش ما می‌رساند. آیا شما از این گردهمایی‌ها کمال استفاده را می‌برید؟ میزان بهره‌ای که از این آموزش‌ها می‌بریم، بستگی به نحوهٔ گوش دادن ما دارد.
آیا نکات برجسته‌ای که طی جلسه گفته می‌شود، در خاطرتان می‌ماند؟ آیا هر هفته تلاش می‌کنید آنچه در جلسات آموخته‌اید، در زندگی خود به کار گیرید یا آن را با دیگران سهیم شوید؟
دل خود را پذیرای آموزش‌های الٰهی کنید
برای آن که از آموزش‌هایی که در جلسات مسیحی داده می‌شود، کمال استفاده را ببریم، لازم است که دل خود را پذیرای این آموزش‌ها کنیم. با بررسی وقایعی که در دوران حکمرانی یِهوشافاط، پادشاه یهودا رخ داد، می‌توان به اهمیت این امر پی برد. یِهوشافاط با شجاعت تمام تلاش کرد پرستش پاک را در میان قوم ترویج دهد. او «مکانهای بلند و اَشیرَه را از یهودا دور کرد» و صاحب‌منصبان، لاویان و کاهنانی را تعیین کرد تا شریعت یَهُوَه را در تمام شهرهای یهودا به مردم تعلیم دهند. با این حال، «مکانهای بلند از میان برداشته نشد.» (۲توا ۱۷:۶-۹؛ ۲۰:۳۳) پرستش خدایان کاذب و پرستش یَهُوَه به شیوه‌ای مشرکانه در مکانهای بلند، چنان در زندگی روزمرهٔ قوم ریشه دوانده بود که کاملاً از میان نرفت.
چرا تلاش‌هایی که یِهوشافاط برای آموزش قوم به خرج داد، تأثیری پایدار نداشت؟ در ادامهٔ آن گزارش در کتاب مقدّس آمده است: «قوم هنوز دلهای خود را به خدای پدرانشان معطوف نساخته بودند.» قوم آن آموزش‌ها را شنیدند، اما به آن عمل نکردند. شاید در نظر آنان سفر به معبد اورشلیم برای تقدیم قربانی پرزحمت بود. آنچه مسلّم است ایمانشان ضعیف بود و دلشان پذیرای آموزش‌های الٰهی نبود.
برای آن که رفته‌رفته به شیوهٔ زندگی رایج در دنیای شیطان باز نگردیم، باید دل خود را برای تعالیمی که یَهُوَه امروزه به ما می‌دهد، پذیرا سازیم. چگونه؟ در این خصوص دعا از اهمیت بسزایی برخوردار است. ما باید دعا کنیم که با دیدی سرشار از قدردانی به آموزش‌هایی که یَهُوَه به ما می‌دهد، بنگریم. (مز ۲۷:۴؛ ۹۵:۲) داشتن چنین نگرشی سبب می‌شود که برای تلاش برادرانی که با ازخودگذشتگی این آموزش‌ها را به ما می‌دهند، ارزش قائل باشیم و بر ضعف‌هایشان تمرکز نکنیم. همچنین سبب می‌شود که یَهُوَه را نه تنها از بابت نکات جدیدی که در جلسه می‌آموزیم شکر گوییم، بلکه سپاسگزار باشیم که موقعیتی به وجود آورده است تا قدردانی‌مان را از آموخته‌های گذشته‌مان نیز عمیق‌تر کنیم. ما با اشتیاق تمام می‌خواهیم که خواست خدا را به انجام رسانیم. از این رو، از یَهُوَه در دعا چنین می‌خواهیم: «خداوندا، راه خود را به من بیاموز . . . دل مرا واحد گردان تا از نام تو ترسان باشم.»—مز ۸۶:۱۱.
تمرکز حواس داشته باشید
عوامل بسیاری مانع تمرکز ما در گوش کردن می‌شود. شاید نگرانی‌های زندگی افکارمان را آشفته ساخته باشد. صداها و تحرّک در میان حضار یا بیرون از سالن جماعت ممکن است از تمرکز ما بکاهد. ناراحتی‌های جسمی نیز گاه تمرکز را مشکل می‌سازد. کسانی که کودکانی دارند، اغلب حواسشان هم به جلسه است، هم به فرزندانشان. چه چیز به ما کمک می‌کند که با تمرکز بیشتری به برنامه‌ها گوش دهیم؟
حواس ما اغلب بر چیزی متمرکز می‌شود که چشمانمان می‌بیند. اگر شما نگاه خود را به سخنران حفظ کنید، بهتر می‌توانید بر گفته‌های او تمرکز کنید. هنگامی که سخنران به آیه‌ای اشاره می‌کند، حتی اگر آیه‌ای آشنا باشد، آن را بیابید و همراه با او بخوانید. سعی کنید با کوچک‌ترین صدا یا حرکتی، سر خود را برنگردانید. اگر چشمانتان ذهن شما را با اطلاعات بی‌مورد مختل کند، درصد زیادی از مطالبی را که از روی سکوی سخنرانی گفته می‌شود، از دست خواهید داد.
افکار نگران‌کننده گاه مانع تمرکز بر برنامه‌های جلسه می‌شود. در چنین مواردی در دعا از یَهُوَه بخواهید که آرامش را به دل و ذهنتان بازگرداند. (مز ۹۴:۱۹؛ فیلیپ ۴:۶، ۷) اگر لازم باشد حتی چند بار دعا کنید. (مت ۷:۷، ۸) جلسات جماعت را یَهُوَه برای ما ترتیب داده است. پس یقین داشته باشید که او شما را یاری خواهد کرد تا از جلسات کمال استفاده را ببرید.—۱یو ۵:۱۴، ۱۵.
گوش دادن به سخنرانی‌ها
حتماً شما نیز نکات جالبی را از سخنرانی‌هایی که شنیده‌اید، به یاد دارید. اما گوش دادن به یک سخنرانی، صرفاً یادداشت برداشتن از نکات برجستهٔ آن یا به خاطر سپردن آن‌ها نیست. سخنرانی همچون یک سفر است. شما شاید طی سفر از نقاطی دیدنی بگذرید، اما هدف اصلی رسیدن به مقصد است. هدف سخنران نیز اغلب این است که حاضران را به نتیجه‌ای خاص برساند یا آنان را به عملی ترغیب کند.
برای نمونه، به سخنان یوشَع به قوم اسرائیل که در یوشَع ۲۴:۱-۱۵ آمده است، توجه کنید. هدف یوشَع این بود که اسرائیلیان را ترغیب کند که خود را از بت‌پرستی قوم‌های مجاورشان دور نگاه دارند و با وفاداری یَهُوَه خدا را بپرستند. چرا این امر حیاتی بود؟ به سبب رواج بت‌پرستی در آن ناحیه، رابطهٔ قوم اسرائیل با یَهُوَه شدیداً در معرض خطر قرار داشت. مردم با شنیدن درخواست صمیمانهٔ یوشَع چنین گفتند: «حاشا از ما که یَهُوَه را ترک کرده، خدایانِ غیر را عبادت کنیم! . . . یَهُوَه را عبادت خواهیم کرد.» آنان حقیقتاً نیز چنین کردند.—یوش ۲۴:۱۶، ۱۸، ۳۱.
وقتی به سخنرانی‌ای گوش می‌دهید، سعی کنید هدف از آن را تشخیص دهید. توجه کنید که چگونه نکات سخنرانی، به آن هدف مربوط می‌شود. از خود بپرسید: ‹این سخنرانی مرا به چه کاری ترغیب می‌کند؟›
گوش دادن به برنامه‌های همراه با پرسش و پاسخ
در مطالعهٔ مجلّهٔ برج دیده‌بانی، مطالعهٔ کتاب مقدّس در جماعت و بخش‌هایی از جلسهٔ میان‌هفته، نشریات مسیحی به همراه پرسش و پاسخ بررسی می‌شود.
گوش دادن طی جلسه‌ای که با پرسش و پاسخ همراه است، تا حدّی شبیه به شرکت در یک گفتگوست. برای آن که از آن فایده ببرید، باید خوب گوش دهید. توجه کنید که بحث و گفتگو به چه جهتی می‌رود. دقت کنید که اداره‌کنندهٔ جلسه چگونه به اهمیت پیام اصلی مطلب مورد بحث و نکات اصلی آن اشاره می‌کند. در ذهن خود به پرسش‌های او پاسخ دهید. به توضیحات و کاربردی که دیگران عنوان می‌کنند، گوش کنید. گوش کردن به نظرات دیگران حتی در مورد موضوعاتی که با آن‌ها آشنایی دارید، باعث می‌شود که از زوایای دیگری به آن نگاه کنید. با ابراز ایمانتان طی چنین گفتگوهایی، شما نیز می‌توانید متقابلاً ایمان دیگران را تقویت کنید.—روم ۱:۱۲.
اگر از پیش مطالبی را که در جلسه بررسی می‌شود، مطالعه کنید طی جلسه نیز می‌توانید کاملاً بحث و گفتگو را دنبال کنید. اگر مشغلهٔ زندگی مانع شود که مطالب تعیین‌شده را از پیش به طور کامل مطالعه کنید، لااقل چند دقیقه را به مرور اجمالی آن صرف کنید. با این کار از چنین برنامه‌هایی بهرهٔ بیشتری می‌برید.
گوش دادن به برنامه‌های مجمع‌ها و کنگره‌ها
در مجمع‌ها و کنگره‌ها، در مقایسه با جلسات جماعت، عوامل بیشتری وجود دارد که مانع تمرکزمان می‌شود. در چنین گردهمایی‌های بزرگی چگونه می‌توانیم حواسمان را به برنامه‌ها معطوف کنیم؟
استراحت و خواب کافی از اهمیت بسیار برخوردار است. همچنین پیش از شروع برنامه، موضوع آن روز را به خاطر بسپارید. با نگاهی به عنوان هر سخنرانی، سعی کنید حدس بزنید چه نکاتی مورد بررسی قرار می‌گیرد. طی سخنرانی‌ها آیاتی را که به آن اشاره می‌شود، در کتاب مقدّس خود دنبال کنید. برای بسیاری نوشتن نکات اصلی سخنرانی‌ها کمک می‌کند که تمرکز خود را از دست ندهند. نکاتی را که می‌خواهید در زندگی و خدمت موعظه به کار گیرید، یادداشت کنید. طی رفت‌وآمد به محل این گردهمایی‌ها، در مورد برنامه‌های آن با یکدیگر گفتگو کنید. بدین شکل مطالب را بهتر به خاطر خواهید سپرد.
به فرزندانتان بیاموزید که گوش دهند
والدین مسیحی می‌توانند با آوردن فرزندانشان به جلسات جماعت، مجمع‌ها و کنگره‌ها به آنان کمک کنند تا برای نجات «حکمت» یابند. (۲تیمو ۳:۱۵) این امر حتی در مورد فرزندان خردسالشان نیز صادق است. از آنجا که خلق و خو و مدت زمان تمرکز کودکان متفاوت است، والدین باید با درایت به فرزندانشان رفته‌رفته بیاموزند که با دقت به برنامه‌های جلسات توجه کنند. در این خصوص به چند پیشنهاد توجه کنید.
در خانه می‌توانید اوقاتی را در نظر بگیرید که فرزند خردسالتان آرام بنشیند و نشریات مسیحی را بخواند یا به تصاویر آن نگاه کند. طی جلسات از اسباب‌بازی برای سرگرم کردن او استفاده نکنید. همچون در اسرائیل باستان، امروزه نیز کودکان در جلسات حضور دارند «تا گوش فرا داده، بیاموزند.» (تث ۳۱:۱۲) برخی والدین نشریاتی را که در برنامهٔ جلسه مورد بررسی قرار می‌گیرد، حتی به دست فرزندان بسیار کوچکشان نیز می‌دهند. وقتی فرزند بزرگ‌تر می‌شود به او کمک کنید که از پیش، پاسخی برای برنامه‌های همراه با پرسش و پاسخ، آماده کند.
نوشته‌های مقدّس آشکار می‌کند که رابطهٔ مستقیمی میان گوش دادن به سخنان یَهُوَه و اطاعت از او وجود دارد. این رابطه را به‌خوبی می‌توان در سخنان موسی به قوم اسرائیل مشاهده کرد که گفت: «زندگی و مرگ، و برکت و لعنت را پیش رویتان نهادم. پس زندگی را برگزینید . . . یهوه خدای خود را دوست بدارید، از صدای او اطاعت کنید و به او بچسبید.» (تث ۳۰:۱۹، ۲۰) امروزه، گوش کردن به آموزش‌های یَهُوَه و اطاعت از آن‌ها، برای خشنود ساختن او و رسیدن به زندگی جاودان ضروری است. پس چقدر حیاتی است که به این فرمان عیسی عمل کنیم که گفت: «دقت کنید که چگونه می‌شنوید.»—لو ۸:۱۸.