درس ۱۰
شور و شوق
داشتن شور و شوق، گفتار سخنران را زنده و گیرا می‌سازد. درست است که سخنرانی‌تان باید پرمحتوا و آموزنده باشد، اما برای این که توجه حضار را به گفته‌های خود جلب کنید، باید آن را با شور و شوق ارائه دهید. شما از هر پیشینهٔ فرهنگی که باشید یا هر شخصیتی که داشته باشید، می‌توانید مهارت خود را در این زمینه بالا ببرید.
با احساس صحبت کنید. وقتی عیسی با زنی سامری صحبت می‌کرد، به او گفت که پرستندگان یَهُوَه باید او را «در روح و راستی» بپرستند. (یو ۴:۲۴) مهم است که پرستندگان یَهُوَه با دلی آکنده از قدردانی و هماهنگ با تعالیم کتاب مقدّس، خدا را بپرستند. زمانی که شخص چنین قدردانی عمیقی را در دل پرورانده باشد، این حس قدردانی در شیوهٔ بیان او دیده خواهد شد. او مشتاق خواهد بود که در مورد برکات یَهُوَه با دیگران صحبت کند. حالت چهره، حرکات و صدایش منعکس‌کنندهٔ عمق احساساتش خواهد بود.
هستند سخنرانانی که به یَهُوَه عشق می‌ورزند و به آنچه می‌گویند ایمان دارند، اما هنوز با شور و شوق صحبت نمی‌کنند. پس سخنران به چه چیز دیگری نیازمند است؟ او نباید تنها به آماده کردن سخنرانی‌اش اکتفا کند، بلکه باید غرق مطلب شود و از آن حس گیرد. فرض کنید که از او خواسته شده است که در مورد قربانی عیسی مسیح صحبت کند. هنگام اجرای سخنرانی، نباید افکارش تنها با یک سری جزئیات مشغول باشد، بلکه باید مفهوم این قربانی را برای خود و شنوندگانش در نظر داشته باشد. او باید بار دیگر به خود یادآور شود که تا چه حد مدیون ایثار و فداکاری یَهُوَه خدا و عیسی مسیح است. همچنین باید به دورانی فکر کند که انسان‌ها می‌توانند در بهشت روی زمین با شادی و سعادت در سلامت کامل تا ابد زندگی کنند؛ چشم‌انداز بی‌نظیری که خدا از طریق قربانی عیسی مسیح در پیش روی ما انسان‌ها قرار داده است. آری، او باید در دل خود شور و هیجان ایجاد کند.
کتاب مقدّس در خصوص عِزرا، معلّم و کاتبی در اسرائیل باستان، چنین می‌گوید: «دل خویش را به تفحص در شریعت خداوند و اجرای آن و آموزش فرایض و فرمانهایش در اسرائیل سپرده بود.» (عز ۷:۱۰) پس، به غیر از آماده کردن مطالب سخنرانی، ما باید همچون عِزرا دل خود را نیز آماده کنیم. بدین سان، گفتارمان از دل برخواهد خواست. آری، اگر بدین شکل کتاب مقدّس را تعلیم دهیم، به شنوندگانمان یاری می‌رسانیم که عشقشان به حقیقت بیشتر شود.
به شنوندگانتان فکر کنید. عامل دیگری که در شما شور و شوق به وجود می‌آورد این است که بدانید شنیدن مطالب سخنرانی‌تان چقدر برای شنوندگان مهم است. پس وقتی سخنرانی خود را آماده می‌کنید، نه تنها باید مطالبی باارزش جمع‌آوری کنید، بلکه باید در دعا از یَهُوَه درخواست کنید که در ارائهٔ سخنرانی‌ای آموزنده و مفید به شما کمک کند. (مز ۳۲:۸؛ مت ۷:۷، ۸) به علاوه، به حضارتان خوب فکر کنید و از خود بپرسید: ‹چرا آنان نیاز به شنیدن مطالبی دارند که تهیه کرده‌ام؟ این مطالب چه فوایدی برایشان خواهد داشت و به چه نحوی می‌توانم این مطالب را ارائه دهم تا به ارزش آن پی ببرند؟›
آنقدر برای آماده کردن سخنرانی خود وقت بگذارید تا ایده‌ای بیابید که برایتان جالب و گیرا باشد. لزومی ندارد که آن ایده حتماً نکته‌ای جدید باشد، بلکه می‌تواند شیوه‌ای جدید برای توضیح آن باشد. اگر ایده‌ای بیابید که به شنوندگان کمک کند که به یَهُوَه نزدیک‌تر شوند، حس قدردانی‌شان برای برکات او بیشتر شود، بر مشکلات و فشارهای این نظام شریر فائق آیند یا در خدمت موعظه مؤثرتر عمل کنند، شور و شوقتان هنگام ارائهٔ سخنرانی بیشتر خواهد شد.
حال برای خواندن در مقابل جماعت چه می‌توان کرد؟ درست است که برای انجام دادن این مسئولیت تلفظ صحیح کلمات و خواندن گروهی آنها اهمیت بسیار دارد، اما برای آن که متن را با شور و شوق بخوانید لازم است قدمی فراتر بردارید. متن را خوب بررسی کنید. اگر قرار است بخشی از کتاب مقدّس را بخوانید، در مورد آن تحقیق کنید. اطمینان حاصل کنید که مفهوم اصلی آن را درک کرده‌اید. به فوایدی که برای شما و شنوندگانتان دارد فکر کنید و سپس آن را با این هدف بخوانید که آنان نیز به فواید آن پی ببرند.
حال اگر بخواهید خود را برای خدمت موعظه آماده کنید، چطور؟ موضوعی را که می‌خواهید در مورد آن صحبت کنید و آیاتی را که می‌خواهید بخوانید، مرور کنید. همچنین فکر کنید که مردم به چه مسائلی بیشتر فکر می‌کنند. چه اخبار جدیدی در رسانه‌های گروهی به چشم می‌خورد؟ چه مشکلاتی در جامعه وجود دارد؟ وقتی شما خود را آماده کرده باشید که از روی کتاب مقدّس راه‌حل مشکلات مردم را به آنان نشان دهید، مشتاق خواهید بود که آن را با آنان در میان بگذارید و طبعاً سخنانتان توأم با شور و شوق خواهد بود.
شور و شوق را در حالات و حرکات خود نشان دهید. هنگام خواندن یک متن یا ایراد سخنرانی، شور و شوق شما به‌خصوص در حالات و حرکاتتان آشکار می‌شود. این شور و شوق باید در چهره‌تان نیز نمایان باشد. شنونده باید اعتقاد راسخ شما به گفته‌هایتان را حس کند، اما نباید احساس کند که گفته‌هایتان از روی تعصب است.
پس باید در این زمینه تعادل را حفظ کرد. برخی ممکن است تمایل داشته باشند که هر نکته را با هیجان بیان کنند. وقتی شخص با احساس بیش از حد صحبت کند یا بخواهد دیگران را تحت تأثیر قرار دهد، در واقع توجه آنان را بیشتر به خود جلب می‌کند تا به پیامش. پس شاید چنین کسانی نیاز به راهنمایی داشته باشند. از سوی دیگر، افراد کمرو و خجالتی را باید تشویق کرد که احساسات خود را بیشتر ابراز کنند.
شور و شوق ما، دیگران را نیز به شور و شوق می‌آورد. اگر شما با شنوندگانتان ارتباط چشمی داشته باشید و با شور و شوق سخنرانی خود را ارائه دهید، آنان نیز با شور و شوق مطالب را دنبال خواهند کرد. کتاب مقدّس آپولُس را فردی خوش‌بیان می‌خواند. او وقتی سخن می‌گفت در حالات و حرکاتش شور و حرارت دیده می‌شد. اگر شما نیز با شور و حرارتی که روح‌القدس می‌بخشد، سخن گویید، می‌توانید شنوندگان را به عمل برانگیزید.—اعما ۱۸:۲۴، ۲۵؛ روم ۱۲:۱۱.
شور و شوقی متناسب با سخنانتان. سخنران باید مراقب باشد که پیوسته با شور و شوق زیاد صحبت نکند. اگر چنین کند، سخنرانی برای شنوندگان خسته‌کننده می‌شود و نمی‌توانند به پند و اندرزهای سخنران توجه لازم را بکنند. پس بسیار مهم است که محتوای سخنرانی خود را به گونه‌ای انتخاب کنید که هنگام ارائهٔ آن بتوانید به آن تنوع دهید. اما همچنین مراقب باشید که طی سخنرانی هیچ نکته‌ای را به سبکی بیان نکنید که به نظر رسد برایتان کم‌اهمیت است. اگر مطالب سخنرانی خود را به‌دقت انتخاب کنید، تمام نکات برایتان اهمیت خواهد داشت. اما طبیعتاً لازم است برخی نکات با شور و شوق بیشتری بیان شود و این نکات باید با مهارت در لابلای سخنرانی قرار داده شود.
نکات اصلی به‌خصوص باید با شور و شوق بیان شود. سخنرانی‌تان باید چند نقطهٔ اوج داشته باشد. در این نقاط اوج است که معمولاً می‌توانید شنوندگان را به عمل برانگیزید. از این رو، پس از متقاعد ساختن شنوندگان، لازم است که آنان را ترغیب کنید و فواید عمل کردن به گفته‌هایتان را نشان دهید. شور و شوق شما در اینجا سبب خواهد شد که سخنانتان به دل شنوندگانتان راه یابد و آنان را تحت تأثیر قرار دهد. شور و شوق نباید حالت مصنوعی داشته باشد. شما باید دلیلی مناسب برای ابراز شور و شوق داشته باشید و این به مطالب سخنرانی‌تان وابسته است.