درس ۲۰
معرفی آیات به نحوی مؤثر
کلام خدا پایه و اساس تعلیم در جماعت مسیحی است. گفتگوهای ما با مردم در خدمت موعظه نیز بر مبنای آیات کتاب مقدّس است. اما تأثیر این آیات بر شنوندگانمان تا حدّی به این بستگی دارد که چگونه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
تنها کافی نیست که به آیات اشاره کنیم و هنگام خواندن کتاب مقدّس از مخاطبمان بخواهیم آیات را دنبال کند. وقتی آیه‌ای را معرفی می‌کنید، تلاش کنید به دو هدف برسید: ۱) اشتیاق شنونده را به شنیدن آن بیشتر کنید و ۲) توجه شنونده را به نکتهٔ مورد نظرتان در آیه جلب کنید. برای رسیدن به این دو هدف می‌توان روش‌های متفاوتی را پیش گرفت.
پرسشی مطرح کنید. وقتی پرسشی مطرح می‌کنید که پاسخ آن برای مخاطب کاملاً روشن نباشد، اغلب بهترین نتیجه را خواهید گرفت. تلاش کنید سؤال خود را به شکلی مطرح کنید که شنونده را به فکر وادارد. عیسی نیز چنین کرد. یک بار فَریسیان در معبد نزد او آمدند و در ملأ عام درک او از نوشته‌های مقدّس را محک زدند. در آنجا بود که عیسی از آنان پرسید: «شما در مورد مسیح چه فکر می‌کنید؟ او پسر کیست؟» آنان پاسخ دادند: «پسر داوود.» عیسی گفت: «پس چگونه است که به داوود الهام شد که او را سَرور خود بخواند؟» پس از این پرسش‌ها بود که مزمور ۱۱۰:۱ را نقل‌قول کرد. فَریسیان خاموش شدند. اما جمعیت با میل و رغبت تمام به سخنان عیسی گوش می‌کرد.—مت ۲۲:۴۱-۴۶.
در خدمت موعظه، شما می‌توانید مقدّمهٔ خود را با این پرسش‌ها آغاز کنید: «ما هر کدام نامی داریم. آیا خدا هم نامی دارد؟ جواب را می‌توانیم با هم در مزمور ۸۳:۱۸ ببینیم.» «فکر می‌کنید روزی بشود که در تمام دنیا یک حکومت بر همهٔ مردم حکمرانی کند؟ توجه کنید که در دانیال ۲:۴۴ در این مورد چه آمده است.» «آیا کتاب مقدّس واقعاً برای شرایط دنیای امروز نیز قابل استفاده است؟ شما می‌توانید شرایط کنونی دنیا را با آنچه در دوم تیموتائوس ۳:۱-۵ به آن اشاره شده است، مقایسه کنید.» «به نظر شما آیا روزی درد و مصیبت یا حتی مرگ به پایان می‌رسد؟ در مکاشفه ۲۱:۴، ۵ می‌توانید جواب این سؤال را ببینید.»
هنگام ایراد سخنرانی، استفادهٔ بجا از پرسش برای معرفی آیات، می‌تواند شنوندگان را برانگیزد که از زاویه‌ای دیگر به آن بنگرند، حتی اگر به‌خوبی با آن آیات آشنا باشند. البته موفقیت شما در این امر به این بستگی دارد که سؤالی که مطرح می‌کنید چقدر برای شنوندگان اهمیت دارد. حتی اگر شنوندگانتان به موضوع مورد بحث علاقه‌مند باشند، وقتی آیه‌ای را می‌خوانید که آنان بارها و بارها شنیده‌اند، ممکن است تمرکزشان را از دست بدهند. برای جلوگیری از چنین امری لازم است که در مورد پرسشی که می‌خواهید مطرح کنید به‌خوبی فکر کنید تا بتوانید توجه شنوندگان را به سخنرانی‌تان جلب کنید.
مشکلی را مطرح کنید. شما می‌توانید مشکلی را مطرح کنید و سپس توجه حضار را به آیه‌ای جلب کنید که به راه‌حل آن مربوط می‌شود. مراقب باشید که در حضار انتظار بیش از آنچه در آیه گفته شده است، به وجود نیاورید. اغلب یک آیه تنها بخشی از راه‌حل را مشخص می‌کند. پس شاید مناسب‌تر باشد که از حضار بخواهید هنگام خواندن آیه به جای آن که در پی راه‌حل کامل مسئله باشند، به راهنمایی‌ای که ارائه می‌دهد، توجه کنند.
به همین ترتیب، شما می‌توانید یکی از اصولی را که خادمان خدا باید در رفتار خود به کار گیرند، بیان کنید. سپس یکی از گزارشات کتاب مقدّس را بررسی کنید تا حکمتی را که در پس آن اصل است، نشان دهد. اگر آیه‌ای به دو یا چند نکتهٔ مربوط به موضوع مورد بحث اشاره می‌کند، برخی سخنرانان از حضار می‌خواهند که هنگام خواندن آیه در پی آن‌ها باشند. اگر تشخیص راه‌حل مشکلی برای مخاطبینی خاص دشوار باشد، شما با بیان چند راه‌حل احتمالی می‌توانید آنان را به فکر وادارید. سپس با خواندن آیه‌ای و توضیح کاربرد آن، راه‌حل صحیح را برای آنان مشخص کنید.
به کتاب مقدّس به عنوان والاترین مرجع اشاره کنید. فرض کنید شما توجه حضارتان را به موضوع مورد بحث جلب کرده‌اید و به نظرات مختلفی نیز در مورد جنبه‌ای از آن اشاره کرده‌اید. حال شما می‌توانید برای معرفی آیه تنها بگویید: «ببینید که کلام خدا در مورد این نکته چه می‌گوید.» بدین ترتیب نشان می‌دهید که مطلبی که می‌خواهید بخوانید از مرجعی بسیار والاست.
یَهُوَه از مردانی همچون یوحنا، لوقا، پولُس و پِطرُس استفاده کرد تا بخش‌هایی از کتاب مقدّس را به نگارش درآورند. اما در واقع مؤلف این کتاب یَهُوَه خداست و این مردان تنها این کتاب را به قلم آورده‌اند. اهمیت این امر به‌خصوص زمانی است که ما با کسانی صحبت می‌کنیم که شاگرد کتاب مقدّس نیستند. برای نمونه، شاید هنگام معرفی یک آیه بگوییم: «پِطرُس چنین نوشت» یا «پولُس چنین گفت.» اما برای تأثیر بیشتر بر مخاطب خود بهتر است بگوییم: «کلام خدا چنین می‌گوید.» قابل ذکر است که یَهُوَه در موقعیت‌هایی خاص به اِرْمیا فرمان داد که پیام‌هایی را با چنین مقدّمه‌ای آغاز کند: ‹کلام یَهُوَه را بشنوید.› (ار ۷:۲؛ ۱۷:۲۰؛ ۱۹:۳؛ ۲۲:۲، ترجمهٔ قدیم) حال چه از نام یَهُوَه در معرفی آیات استفاده کنیم چه از این نام استفاده نکنیم، در صورت امکان پیش از پایان دادن به گفتگویمان باید مشخص سازیم آنچه در کتاب مقدّس آمده است، کلام اوست.
مضمون آیه را در نظر گیرید. شما برای این که بتوانید آیه‌ای را به‌درستی معرفی کنید باید مضمون متن را در نظر گیرید. گاه شاید بخواهید مستقیماً به مضمون آیه اشاره کنید، اما گاه مضمون بر مقدّمه‌ای که پیش از خواندن آیه می‌گویید، به شکلی دیگر تأثیر می‌گذارد. برای نمونه، زمانی که می‌خواهید آیاتی را که به سخنان ایّوب، آن مرد خداترس مربوط می‌شود، معرفی کنید آیا آن را به همان گونه می‌گویید که در مورد گفته‌های سه دوست به‌ظاهر تسلّی‌دهنده‌اش می‌گویید؟ کتاب اعمال به دست لوقا به نگارش در آمده است، اما باید به خاطر داشت که او از کسانی همچون یعقوب، پِطرُس، پولُس، فیلیپُس، استیفان و برخی از فرشتگان و همچنین گامالائیل و یهودیان دیگر که مسیحی نبودند، نقل‌قول کرده است. پس متن آیه‌ای را که نقل‌قول می‌کنید به چه کسی نسبت می‌دهید؟ همچنین به خاطر داشته باشید که تمام مزامیر به دست داوود به قلم نیامده است و تمام کتاب امثال نیز به دست سلیمان نگاشته نشده است. به‌علاوه بجاست بدانید که نگارندهٔ آیهٔ مورد نظر چه کسی را مورد خطاب قرار داده بود و موضوع صحبتش کلاً چه بود.
به جزئیات مربوط به آیه اشاره کنید. برای این منظور، یکی از مؤثرترین شیوه‌ها آن است که نشان دهید شرایطی که در گزارش کتاب مقدّس وجود داشت، مشابه شرایطی است که شما از آن سخن می‌گویید. گاه نیز شما باید اطلاعاتی جانبی در اختیار حضار قرار دهید تا بتوانند آیه‌ای را درک کنند. برای مثال، اگر می‌خواهید از عبرانیان ۹:۱۲، ۲۴ در سخنرانی خود در مورد فدیه استفاده کنید، شاید لازم ببینید که پیش از خواندن این آیات توضیحی کوتاه در مورد قدس‌الاقداس خیمه عبادت بدهید که مطابق تعالیم کتاب مقدّس پیش‌نمای مکانی است که عیسی پس از رستاخیزش به آسمان، به آنجا وارد شد. اما مراقب باشید که با دادن جزئیات بسیار، نکتهٔ آیه گم نشود.
برای این که بتوانید در معرفی آیات پیشرفت کنید، روش‌های مختلفی را که سخنرانان مجرّب استفاده می‌کنند، بررسی کنید. تأثیر هر یک از این روش‌ها را برای خود تجزیه و تحلیل کنید. هنگام آماده کردن سخنرانی خود آیات کلیدی و پراهمیت را مشخص کنید و به‌خصوص فکر کنید که هدف از به کار بردن هر یک از این آیات چیست. به‌دقت مقدّمهٔ خود را برای هر یک از این آیات تنظیم کنید تا آن‌ها را به مؤثرترین شکل ممکن به کار گیرید. بعدها قادر خواهید بود برای تمام آیاتی که در گفتارهایتان به کار می‌گیرید، مقدّمه‌ای درست کنید. با بالا رفتن مهارتتان در این زمینه، شما می‌توانید توجه حضارتان را بیشتر به کلام خدا معطوف دارید.