فصل پانزده
«پند را بشنو و تأدیب را قبول نما»
۱. الف) چرا همهٔ ما نیاز به پند و تأدیب داریم؟ ب) چه سؤالی را در این رابطه باید در نظر گرفت؟
یعقوب ۳:۲ می‌گوید: «همگیِ ما بسیار می‌لغزیم.» همهٔ ما می‌دانیم که در زندگی بدفعات مرتکب خطا شده و در رعایت معیارهای خدا قصور می‌ورزیم. بنابراین، کلام او را تصدیق می‌کنیم که می‌گوید: «پند را بشنو و تأدیب را قبول نما، تا در عاقبت خود حکیم بشوی.» ( امثال ۱۹:۲۰) بدون شک تا کنون اصلاحاتی مبنی بر تعالیم کتاب مقدّس در زندگی خود ایجاد کرده‌ایم. با وجود این، اگر فردی مسیحی در مورد موضوع خاصی پندی به ما بدهد، چه عکس‌العملی نشان خواهیم داد؟
۲. هنگام دریافت پند یا تذکر چه باید کرد؟
۲ بعضی افراد در چنین مواقعی سعی می‌کنند عمل خود را توجیه کنند، مسئله را کوچک جلوه دهند و یا تقصیر را به گردن شخص دیگری بیندازند. اما بهترین کار گوش فرا دادن به پند و عمل کردن بر طبق آن است. ( عبرانیان ۱۲:۱۱) البته هیچ کس نباید از اطرافیان خود انتظار کاملیت داشته باشد و یا در مورد موضوعات پیش‌پاافتاده یا مسائلی که از نظر کتاب مقدّس به سلیقه و انتخاب شخصی بستگی دارد به طور مدام آنان را نصیحت کند. در ضمن، ممکن است ناصح همهٔ وقایع را در نظر نگرفته باشد که در آن صورت می‌توان وی را محترمانه از آنها مطلع ساخت. حال تصور کن که پند داده‌شده یا تأدیب انجام‌گرفته بجا و بر اساس کتاب مقدّس بوده باشد. در آن صورت، چه باید بکنیم؟
مثال‌های هشداردهنده
۳، ۴. الف) کتاب مقدّس چگونه به ما کمک می‌کند تا با دید صحیح به پند و تأدیب بنگریم؟ ب) شاؤل در برابر توبیخ چه عکس‌العملی نشان داد و نتیجه‌اش چه بود؟
۳ کلام خدا حاوی سرگذشت انسان‌هایی است که در مواقع ضروری پند دریافت کردند و گاهی چنین پندی با تأدیب و توبیخ همراه بود. یکی از آنان شاؤل، پادشاه اسرائیل بود. او از به اجرا گذاشتن دستورات یَهُوَه در رابطه با ملت عَمالیق سرپیچی کرد. از آنجایی که عَمالَقه در گذشته بر ضدّ خادمان خدا به مقاومت برخاسته بودند، حکم الٰهی ایجاب می‌کرد که کلّ قوم و حیواناتشان از زمین منقطع شوند. اما شاؤل پادشاه، پادشاه عَمالَقه و بهترین حیوانات را زنده نگاه داشت. — ۱سموئیل ۱۵:۱-۱۱.
۴ یَهُوَه سموئیل نبی را نزد شاؤل فرستاد تا وی را توبیخ کند. عکس‌العمل شاؤل چه بود؟ او سعی کرد عمل خود را توجیه کند و گفت که جمیع عَمالَقه را هلاک ساخته و فقط پادشاه آنان را زنده نگاه داشته است. این عمل تمرّد از فرمان یَهُوَه بود. ( ۱سموئیل ۱۵:۲۰) شاؤل همچنین تقصیر زنده نگاه داشتن حیوانات را به گردن قوم انداخت و گفت: «چونکه از قوم ترسیده، قول ایشان را شنیدم.» ( ۱سموئیل ۱۵:۲۴) از قرار معلوم، شاؤل بیش از هر چیز به عزّت و مقام خود فکر می‌کرد و حتی از سموئیل خواست که در حضور قوم به او احترام بگذارد. ( ۱سموئیل ۱۵:۳۰) سرانجام یَهُوَه شاؤل را از پادشاهی عزل کرد. — ۱سموئیل ۱۶:۱.
۵. رد کردن پند چه نتیجه‌ای برای عُزِّیّای پادشاه به همراه داشت؟
۵ عُزِّیّا، پادشاه یهودا نیز «به یَهُوَه خدای خود خیانت ورزیده، به هیکل خداوند درآمد تا بخور بر مذبح بخور بسوزاند.» ( ۲تواریخ ۲۶:۱۶) اما مطابق شریعت فقط کاهنان اجازهٔ سوزاندن بخور را داشتند. وقتی رئیس کَهَنه سعی کرد مانع عُزِّیّا پادشاه شود، او به خشم آمد. سپس چه روی داد؟ کتاب مقدّس شرح می‌دهد: «بَرَص . . . بر پیشانی‌اش پدید آمد . . . چونکه خداوند او را مبتلا ساخته بود. و عُزِّیّا پادشاه تا روز وفاتش اَبْرَص بود.» — ۲تواریخ ۲۶:۱۹-۲۱.
۶. الف) چرا شاؤل و عُزِّیّا پند و توبیخ را نپذیرفتند؟ ب) چرا رد کردن پند اشتباه جدّی‌ای است؟
۶ چرا شاؤل و عُزِّیّا پند و توبیخ را نپذیرفتند؟ مشکل اصلی آن دو نفر کبر یا غرور بود زیرا خود را افراد مهمی می‌پنداشتند. بسیاری از انسان‌ها با داشتن چنین طرزفکری مصیبت بر سر خود می‌آورند. این اشخاص پذیرفتن پند و اعتراف به اشتباه را نوعی ضعف و کسرشأن می‌دانند و غافل از این می‌باشند که تکبّر ضعف است. نخوت و تکبّر مانع تعقّل می‌گردد و در نتیجه، شخص کمکی را که یَهُوَه از طریق کلام و سازمان خود در اختیار او قرار می‌دهد نمی‌پذیرد. از این رو، یَهُوَه می‌گوید: «تکبّر پیش‌رُوِ هلاکت است، و دل مغرور پیش‌رو خرابی.» — امثال ۱۶:۱۸؛ رومیان ۱۲:۳.
پند را بپذیریم
۷. از رفتار موسی چه درسی می‌آموزیم؟
۷ کتاب مقدّس همچنین حاوی سرگذشت کسانی است که پند را پذیرفتند و نمونهٔ آموزنده‌ای برای ما به جا گذاشتند. برای مثال، موسی را در نظر بگیر. پدر زن موسی توصیه‌هایی در خصوص نحوهٔ انجام وظیفهٔ سنگینی که به عهده داشت به وی داد و موسی بلافاصله پند او را به اجرا گذاشت. ( خروج ۱۸:۱۳-۲۴) چرا موسی با وجود اختیار فراوانی که داشت به آن پند عمل کرد؟ زیرا انسان متواضعی بود. «موسی مرد بسیار حلیم بود، بیشتر از جمیع مردمانی که بر روی زمینند.» ( اعداد ۱۲:۳) تواضع چقدر اهمیت دارد؟ در صَفَنْیا ۲:۳ می‌خوانیم که تواضع شرط و لازمهٔ حیات است.
۸. الف) داود مرتکب چه گناهی شد؟ ب) عکس‌العمل او در برابر توبیخ ناتان چه بود؟ پ) گناه داود چه عواقبی به همراه داشت؟
۸ داود پادشاه با بَتْشَبَع زنا کرد و برای سرپوش گذاشتن بر گناه خود ترتیب قتل اوریّا شوهر بَتْشَبَع را داد. سپس، یَهُوَه ناتان نبی را نزد داود فرستاد تا او را توبیخ کند. داود بلافاصله با اظهار ندامت اذعان کرد: «به خداوند گناه کرده‌ام.» ( ۲سموئیل ۱۲:۱۳) یَهُوَه توبهٔ داود را قبول کرد لیکن او می‌بایست متحمّل عواقب گناه خود می‌شد. یَهُوَه به او گفت: «پس حال شمشیر از خانهٔ تو هرگز دور نخواهد شد . . . و زنان تو را پیش چشم تو گرفته، به همسایه‌ات خواهم داد، و . . . پسری نیز که برای تو زاییده شده است، البته خواهد مرد.» — ۲سموئیل ۱۲:۱۰، ۱۱، ۱۴.
۹. در مواقع دریافت پند و یا حتی تأدیب چه چیزی را باید به یاد داشته باشیم؟
۹ داود پادشاه بر فوایدی که از شنیدن پند حاصل می‌شود واقف بود. او حتی یکبار پس از دریافت نصیحتی از جانب شخصی، خدا را شکر گفت. ( ۱سموئیل ۲۵:۳۲-۳۵) آیا ما هم چنین طرزفکری داریم؟ در آن صورت، از بیان سخنان و انجام کارهایی که باعث پشیمانی خواهد شد خودداری خواهیم کرد. حال اگر به دلیل انجام کاری مورد نصیحت و یا حتی تأدیب قرار گرفتیم چطور؟ هرگز فراموش نکن که یَهُوَه ما را از روی محبت و با در نظر داشتن سعادت ابدی‌مان تأدیب می‌کند. — امثال ۳:۱۱، ۱۲؛ ۴:۱۳.
پرورش خصوصیاتی ارزشمند
۱۰. بنا بر گفتهٔ عیسی، کسانی که به ملکوت خدا راه می‌یابند باید دارای چه خصوصیتی باشند؟
۱۰ به منظور حفظ رابطهٔ صمیمی با یَهُوَه و برادران مسیحی‌مان باید خصوصیاتی را در خود پرورش دهیم. عیسی در اشاره به یکی از این خصوصیات، کودکی را در میان شاگردان خود قرار داد و گفت: «تا بازگشت نکنید و مثل طفل کوچک نشوید، هرگز داخل ملکوت آسمان نخواهید شد. پس هر که مثل این بچهٔ کوچک خود را فروتن سازد، همان در ملکوت آسمان بزرگ‌تر است.» ( متّیٰ ۱۸:۳، ۴) شاگردان عیسی می‌بایست خصوصیت تواضع را در خویشتن پرورش می‌دادند، چرا که در میانشان منازعه‌ای در گرفته بود بر سر اینکه کدام یک از آنان بزرگ‌تر است. — لوقا ۲۲:۲۴-۲۷.
۱۱. الف) در رفتار با چه کسانی باید متواضع باشیم و چرا؟ ب) چنانچه فرد متواضعی باشیم چه نظری در مورد توصیه و پند دیگران خواهیم داشت؟
۱۱ پِطْرُس در این باره نوشت: «همه با یکدیگر فروتنی را بر خود ببندید زیرا خدا با متکبّران مقاومت می‌کند و فروتنان را فیض می‌بخشد.» ( ۱پِطْرُس ۵:۵) ما می‌دانیم که در حضور یَهُوَه باید متواضع باشیم لیکن این آیه ما را ملزم می‌سازد که همچنین در رفتار با هم‌ایمانان تواضع را رعایت کنیم. چنانچه انسان متواضعی باشیم از توصیه‌های صحیح و معقول هم‌ایمانانمان آزرده‌خاطر نخواهیم شد بلکه با کمال میل آمادهٔ فراگیری از ایشان خواهیم بود. — امثال ۱۲:۱۵.
۱۲. الف) کدام خصوصیت مهم رابطهٔ نزدیکی با تواضع دارد؟ ب) چرا باید مراقب رفتارمان و اثرات آن بر دیگران باشیم؟
۱۲ علاقه‌مند بودن به رفاه و سعادت دیگران خصوصیت دیگری است که رابطهٔ نزدیکی با تواضع دارد. پولُس رسول نوشت: «هر کس نفع خود را نجوید، بلکه نفع دیگری را . . . پس خواه بخورید، خواه بنوشید، خواه هر چه کنید، همه را برای جلال خدا بکنید. یهودیان و یونانیان و کلیسای خدا را لغزش مدهید.» ( ۱قُرِنتیان ۱۰:۲۴-۳۳) منظور پولُس از این سخن انکار علایق و سلیقهٔ شخصی نبود بلکه مؤکداً خاطر نشان ساخت که مبادا با رفتار خود فردی را تحریک کنیم تا برخلاف ندای وجدانش عمل کند.
۱۳. با ذکر مثال توضیح بده که چطور می‌توانیم مطابق پند کتاب مقدّس ‹نفع دیگران را بجوییم›؟
۱۳ آیا به سعادت و احساسات دیگران بیشتر از خواسته‌های خود اهمیت می‌دهی؟ همهٔ ما باید بیاموزیم که چنین کنیم و راه‌های زیادی برای انجام آن وجود دارد. برای مثال، ظاهر و طرز لباس پوشیدن خود را در نظر بگیر. این موضوع به تصمیم‌گیری هر شخص بستگی دارد که بر مبنای راهنمایی‌های کتاب مقدّس در خصوص عفت، آراستگی و پاکیزگی انجام می‌شود. حال چنانچه در منطقه‌ای زندگی کنی که عقاید و طرزفکر مردم آن با عقیده و طرزفکر تو فرق داشته باشد و پی‌ببری که سر و وضع تو مانع می‌شود که آنان به پیام ملکوت گوش فرا دهند، آیا تغییر لازم را در خود ایجاد نخواهی کرد؟ بیقین کمک کردن به دیگران در راه دستیابی به زندگی ابدی مهم‌تر از راضی نمودن خویشتن است.
۱۴. چرا باید خصوصیات تواضع و علاقه به دیگران را در خود پرورش دهیم؟
۱۴ عیسی در نشان دادن تواضع و همچنین علاقه و توجه به دیگران نمونهٔ خوبی از خود به جا گذاشت و حتی پای شاگردانش را شست. ( یوحنّا ۱۳:۱۲-۱۵) کلام خدا با اشاره به سرمشق او می‌گوید: «همین فکر در شما باشد که در مسیح عیسی نیز بود که چون در صورت خدا بود، با خدا برابر بودن را غنیمت نشمرد، لیکن خود را خالی کرده، صورت غلام را پذیرفت و در شباهت مردمان شد؛ و چون در شکل انسان یافت شد، خویشتن را فروتن ساخت و تا به موت . . . مطیع گردید.» — فیلِپّیان ۲:۵-۸؛ رومیان ۱۵:۲، ۳.
تأدیب یَهُوَه را بپذیر
۱۵. الف) به منظور پرورش شخصیتی خداپسندانه چه اصلاحاتی باید در خویشتن ایجاد کنیم؟ ب) یَهُوَه از چه طریق‌هایی به ما پند می‌دهد یا ما را مورد تأدیب قرار می‌دهد؟
۱۵ از آنجایی که همهٔ ما گناهکاریم باید اصلاحاتی در طرزفکر و رفتارمان ایجاد کنیم تا بتوانیم شخصیت یَهُوَه را از خود نشان دهیم. از این رو، ‹پوشیدن انسانیت تازه› امری ضروری است. ( کُولُسیان ۳:۵-۱۴) پند و تأدیب به ما کمک می‌کند تا تشخیص دهیم در چه زمینه‌هایی و به چه نحو باید خود را اصلاح کنیم و کتاب مقدّس اساس و منبع آموزش در این باره است. ( ۲تیموتاؤس ۳:۱۶، ۱۷) همچنین با خواندن نشریات مبنی بر کتاب مقدّس و شرکت در جلسات مسیحی می‌آموزیم که چطور کلام او را به اجرا بگذاریم. آیا به پندهایی که به طور مکرر می‌شنویم عمل می‌نماییم و در صدد اصلاح بیشتر خود برمی‌آییم؟
۱۶. یَهُوَه از چه طریق‌هایی به ما کمک می‌کند؟
۱۶ یَهُوَه از روی محبت و علاقه به ما کمک می‌کند تا بر ضعف‌های خود غلبه کنیم. خادمان او از طریق مطالعهٔ کتاب مقدّس به میلیون‌ها نفر در این خصوص کمک کرده‌اند. والدین به فرزندان خود پند می‌دهند و آنان را تأدیب می‌کنند تا رفتاری از ایشان سر نزند که موجب تأسف و اندوه شود. ( امثال ۶:۲۰-۲۳) در جماعت مسیحی غالباً افراد به جهت پیشرفت نمودن در فعالیت موعظه از خادمان مجرّب تقاضای پند می‌کنند. حتی پیران جماعت ممکن است گاهی اوقات از یکدیگر و یا از مبشّرانی که تجربهٔ زیادی در خدمت موعظه دارند درخواست توصیه کنند. افراد صلاحیتدار با استفاده از کتاب مقدّس از لحاظ روحانی به دیگران کمک می‌کنند و این کار را با روحیهٔ تواضع انجام می‌دهند. و چنانچه تو به دیگران پند می‌دهی «خود را ملاحظه کن که مبادا تو نیز در تجربه افتی.» ( غَلاطیان ۶:۱، ۲) بلی، همهٔ ما نیاز به پند و تأدیب داریم تا بتوانیم خدای واحد حقیقی را در اتحاد پرستش کنیم.
مرور مبحث
• یَهُوَه چطور از روی محبت به ما کمک می‌کند تا تشخیص دهیم در چه زمینه‌هایی باید خود را اصلاح کنیم؟
• چرا بسیاری از افراد نمی‌توانند پند را بپذیرند و این خصلت چقدر می‌تواند خطرناک باشد؟
• چه خصوصیات ارزشمندی به ما کمک می‌کند تا پذیرای پند شویم و عیسی در این رابطه چه سرمشقی از خود به جا گذاشت؟
[تصاویر در صفحهٔ ۱۴۲]
عُزِّیّا پند را رد کرد و مبتلا به جذام شد
موسی از پذیرفتن پند یَتْرون فایده برد