حسادت آنچه که باید دربارهاش بدانید
حسادت چیست؟ حسادت احساس شدیدی است که میتواند موجب پدید آمدن حس اضطراب، ناراحتی، یا عصبانیت در شخص شود. شاید هنگامی که به نظر برسد فردی در کار یا وظیفهای بیش از ما موفقیت کسب میکند، دچار حسادت شویم. یا شاید وقتی که دوستی بیش از ما تحسین شود، احساس حسادت کنیم. اما چرا حسادت مضر است؟
کسانی که حسادت بر آنان غلبه مییابد، گرایش دارند که به رقیبان احتمالی خود ظنین شوند. شاؤل، پادشاه اسرائیل باستان نمونهای از این موضوع بود. او در آغاز، به سلاحدار خود، داوود خیلی علاقهمند بود، و حتی به او ترفیع داد که فرماندهٔ ارتش وی شود. (۱سموئیل ۱۶:۲۱؛ ۱۸:۵) سپس یک روز پادشاه شاؤل شنید که زنان با این کلمات از داوود تجلیل میکنند: «شاؤل هزاران خود را و داود ده هزاران خود را کشته است.» (۱سموئیل ۱۸:۷) شاؤل نباید اجازه میداد که این امر بر رابطهٔ خوب وی با داوود اثر بگذارد. ولی او آزرده شد. «از آنروز ببعد شاؤل بر داود بچشم بد مینگریست.» — ۱سموئیل ۱۸:۹.
شاید یک شخص حسود نخواهد به شخص دیگر آسیب برساند. ممکن است که او فقط از موفقیت همکار خود دلخور شده و آرزو کند که از خصوصیات یا شرایط یکسانی برخوردار باشد. از سوی دیگر، اگر شخصی دارای حسادت باشد، میتواند در نهان، احسان را از کسی که حسادت وی را برمیانگیزد مضایقه دارد و یا ممکن است آرزو کند که به آن شخص آسیب و زیان برسد. گاهی اوقات، شخص حسود نمیتواند احساسات خود را پنهان نگه دارد. ممکن است برانگیخته شود که آشکارا به شخص دیگر آسیب برساند، درست همانطور که شاؤل سعی کرد داوود را به قتل برساند. شاؤل چند بار تلاش کرد که با پرتاب نیزهای ‹داود را بدیوار زند› — ۱سموئیل ۱۸:۱۱؛ ۱۹:۱۰.
شاید این طور واکنش نشان دهید، ‹ولی من حسود نیستم.› درست است، شاید حسادت، بر زندگی شما مسلط نباشد. ولی همگی ما تا اندازهای تحت تأثیر حسادت قرار داریم، یعنی احساسات حسادتآمیز خودمان و دیگران. ممکن است با اینکه خیلی سریع متوجهٔ حسادت در دیگران شویم، ولی در مشاهدهٔ آن در خودمان کُندی نشان دهیم.
«گرایش به حسد»
نگارش سرشت گناهکار بشری، به طوری که در کلام خدا، کتاب مقدس، مکشوف است، اغلب بر گناهانی که از حسادت ناشی میشوند، تأکید میکند. آیا حکایت قائن و هابیل را به یاد میآورید؟ این پسران آدم و حوّا، هر دو برای خدا قربانی اهدا کردند. هابیل این کار را انجام داد، چون مردی باایمان بود. (عبرانیان ۱۱:۴) او به توانایی خدا در تکمیل مقصود بینظیر وی راجع به زمین، ایمان داشت. (پیدایش ۱:۲۸؛ ۳:۱۵؛ عبرانیان ۱۱:۱) هابیل همچنین ایمان داشت که خدا انسانهای وفادار را با زندگی در بهشت زمینی آینده پاداش خواهد داد. (عبرانیان ۱۱:۶) از اینرو، خدا نشان داد که از قربانی هابیل خشنود است. اگر قائن واقعاً برادر خود هابیل را دوست داشت، باید از اینکه خدا او را برکت داد خوشحال میشد. به جای این، قائن ‹بشدّت افروخته شد.› — پیدایش ۴:۵.
خدا قائن را ترغیب کرد که نیکویی کند تا او هم بتواند برکت یابد. سپس خدا اخطار داد: ‹اگر نیکوئی نکنی گناه بر در در کمین است و اشتیاق تو دارد امّا تو بر وی مسلّط شوی.› (پیدایش ۴:۷) متأسفانه قائن بر خشم حسادتآمیز خود تسلط نیافت. این خشم حسادتآمیز، او را برانگیخت که برادر درستکارش را به قتل برساند. (۱یوحنا ۳:۱۲) از آن هنگام به بعد، جنگها و مبارزات، به زندگی صدها میلیون انسان خاتمه دادهاند. دائرةالمعارف کتاب جهان توضیح میدهد: «برخی از علل اصلی جنگ میتوانند میل به داشتن سرزمین بیشتر، ثروت بیشتر، قدرت بیشتر، یا امنیت بیشتر باشند.»
مسیحیان حقیقی در جنگهای این دنیا شرکت نمیکنند. (یوحنا ۱۷:۱۶) ولی متأسفانه گاهی اوقات اشخاص مسیحی درگیر نزاع لفظی میشوند. اگر اعضای دیگر جماعت در این نزاع لفظی جانبداری کنند، این جنگ میتواند تبدیل به نزاعهای لفظی زیانآوری گردد. یکی از نویسندگان کتاب مقدس، یعقوب، از همایمانان خود پرسید: «از کجا در میان شما جنگها و از کجا نزاعها پدید میآید؟» (یعقوب ۴:۱) او با افشای حرص و طمع مادی آنان به این پرسش پاسخ داد و چنین افزود: «حسد مینمائید.» (یعقوب ۴:۲) بله، مادهگرایی میتواند منجر به غبطه خوردن و حسادت ورزیدن به کسانی شود که به نظر میرسد از اوضاع و احوال بهتری برخوردارند. به این دلیل، یعقوب در مورد «گرایش» انسان «به حسد»، اخطار داد. — یعقوب ۴:۵، د ج.
چه فوایدی در بررسی عوامل حسادت وجود دارد؟ خوب، این کار به ما کمک میکند تا روراست باشیم و روابط بهتری را با دیگران ایجاد کنیم. همچنین میتواند ما را یاری دهد که بهتر درک کنیم، صبر بیشتری داشته باشیم، و دیگران را بیشتر ببخشیم. این بررسی بیش از همه، بر نیاز شدید انسان به تدارک محبتآمیز خدا برای نجات و رهایی از گرایشهای گناهکارانهٔ بشر تأکید میکند. — رومیان ۷:۲۴، ۲۵.
دنیایی بدون حسادت گناهکارانه
شاید دنیایی بدون حسادت گناهکارانه، از دید انسان غیرممکن به نظر برسد. نویسندهای بنام رام لانداو چنین اذعان کرد: «حکمت اندوختهشدهٔ نسلهای بسیار، با تمام چیزهایی که فیلسوفان . . . و روانشناسان دربارهٔ این موضوع گفتهاند، هیچ راهنماییی برای انسانی که از حسادت رنج میبرد، ارائه نداده است. . . . آیا هیچ دکتری تابحال فردی حسود را درمان کرده است؟»
ولی کلام خدا امید دستیابی به زندگی کامل بشری را در دنیایی که هیچکس دوباره از حسادت که امری نامعقول است عذاب نخواهد کشید، میدهد. همچنین، صلح و آرامش آن دنیای جدید توسط افرادی که چنین خصلت شریرانهای را از خود نشان میدهند، از هم نخواهد پاشید. — غلاطیان ۵:۱۹-۲۱؛ ۲پطرس ۳:۱۳.
اگرچه حسادت، نادرست و مضر است، ولی غیرت اینطور نیست. در واقع، هنگامی که کتاب مقدس میگوید یَهُوَه «خدای غیور است،» از لغت عبریی استفاده میکند که میتواند به هر دو طریق ترجمه شود. (خروج ۳۴:۱۴) مفهوم این چیست؟ و کتاب مقدس در مورد غیرت چه میگوید؟ از طرف دیگر، چگونه یک شخص میتواند بر حسادت غلبه یابد؟ لطفاً مقالههای بعدی را ملاحظه نمایید.