یَهُوَه—‏منشأ انصاف و عدالت واقعی

‏«او صخره است و اعمال او کامل زیرا همهٔ طریقهای او انصاف است.‏ خدای امین و از ظلم مبرّا.‏»‏‏—‏تثنیه ۳۲:‏۴‏.‏

۱.‏ چرا ما همه نیازی فطری به انصاف داریم؟‏

همانطور که هر انسانی ذاتاً نیاز به محبت دارد،‏ به همان نسبت همهٔ ما مایل هستیم که با ما منصفانه رفتار شود.‏ توماس جفرسون،‏ یکی از سیاستمداران آمریکایی در این مورد نوشت:‏ «[عدالت] غریزی و فطری است .‏ .‏ .‏ درست مثل حس لامسه،‏ بینایی و شنوایی،‏ بخشی از سرشت ما را تشکیل می‌دهد.‏» این حقیقت نباید باعث تعجب ما شود چرا که یَهُوَه ما را بصورت خویش خلق کرده است.‏ (‏پیدایش ۱:‏۲۶‏)‏ بله،‏ او خصوصیاتی را به ما عطا نموده است که بازتابی از شخصیت خود وی می‌باشند و یکی از این خصوصیات انصاف است.‏ به این علت است که ما همه نیازی فطری به انصاف داریم و آرزو داریم که زمانی در دنیایی پر از انصاف و عدل واقعی بسر ببریم.‏

۲.‏ انصاف تا چه حد برای یَهُوَه اهمیت دارد و چرا لازم است که به مفهوم انصاف الهی پی ببریم؟‏

^۲ کتاب مقدس در خصوص یَهُوَه چنین اطمینان خاطری به ما می‌بخشد:‏ «همهٔ طریقهای او انصاف است.‏» (‏تثنیه ۳۲:‏۴‏)‏ متأسفانه در دنیایی مملو از ظلم نمی‌توانیم براحتی به مفهوم انصاف الهی پی ببریم.‏ اما از طریق کلام خدا می‌توانیم درک کنیم که او چگونه انصاف را اِعمال می‌کند و در ضمن به عمق طریقهای شگرف وی پی ببریم.‏ (‏رومیان ۱۱:‏۳۳‏)‏ درک کردن منظور کتاب مقدس از انصاف بسیار مهم است زیرا ممکن است که استنباط ما از انصاف تحت تأثیر مفاهیم انسانی شکل گرفته باشد.‏ شاید از نقطه نظر انسانی انصاف فقط به معنی اِعمال و اجرای بی‌طرفانهٔ حاکمیت قانون باشد.‏ و یا بنا بر نوشتهٔ فرانسیس بِیکِن،‏ فیلسوف،‏ «انصاف یعنی هر کسی آنچه مستحق است نصیبش شود.‏» ولی انصاف یَهُوَه بسیار فراتر از آن می‌رود.‏

انصاف یَهُوَه دلگرم‌کننده است

۳.‏ با در نظر گرفتن کلمات زبان اصلی کتاب مقدس که برای انصاف و عدالت بکار برده شده‌اند چه می‌توان یاد گرفت؟‏

^۳ وقتی که کلمات زبان اصلی کتاب مقدس را در این زمینه بررسی کنیم آنوقت بهتر می‌توانیم به عمق انصاف خدا پی ببریم.‏a جالب توجه است که در نوشته‌های مقدس تفاوت چندانی بین انصاف و عدالت مشاهده نمی‌شود.‏ در واقع این کلمات در عبری به موازات یکدیگر استفاده شده‌اند و برای نمونه می‌توانیم به عاموس ۵:‏۲۴ اشاره کنیم که در آن آیه یَهُوَه قوم خود را چنین ترغیب کرد:‏ « [بگذارید] انصافْ مثل آب و عدالتْ مانند نهرِ دایمی جاری بشود.‏» علاوه بر این،‏ چندین بار نیز عبارت «انصاف و عدالت» به منظور تأکید با هم آورده شده‌اند.‏—‏مزمور ۳۳:‏۵؛‏ اشعیا ۳۳:‏۵؛‏ ارمیا ۳۳:‏۱۵؛‏ حزقیال ۱۸:‏۲۱؛‏ ۴۵:‏۹‏.‏

۴.‏ بجا آوردن انصاف یعنی چه و معیار غایی انصاف کدام است؟‏

^۴ این کلمات عبری و یونانی چه مفهومی را می‌رسانند؟‏ بنا به مفهومی که از نوشته‌های مقدس عبری و یونانی استنباط می‌شود،‏ بجا آوردن انصاف یعنی انجام دادن اعمالی درستکارانه و مقرون به انصاف.‏ و از آنجایی که یَهُوَه قوانین و اصول اخلاقی را تعیین می‌کند،‏ و یا به عبارتی دیگر،‏ اوست که مشخص می‌کند چه چیزی درست است و چه چیزی منصفانه،‏ طرز عمل یَهُوَه را معیار غایی انصاف تلقی می‌کنیم.‏ کتاب لغت الهیات عهد عتیق توضیح می‌دهد که کلمهٔ عبری که عدالت (‏صِدِق‏)‏ ترجمه می‌شود «به معیار معنوی و اخلاقی اشاره می‌کند که البته در ع ق [عهد قدیم] این معیار ذات و مشیت خداست.‏» بنابراین،‏ با توجه به شیوه‌ای که خدا اصول خود را بکار می‌گیرد و بخصوص با طرز رفتارش با انسان ناکامل،‏ می‌توانیم پرده از مفهوم اصلی انصاف و عدالت واقعی بر داریم.‏

۵.‏ انصاف خدا چه خصوصیاتی را در بر می‌گیرد؟‏

^۵ نوشته‌های مقدس بوضوح نشان می‌دهند که انصاف خدایی دلگرم‌کننده است نه خشن و خشک.‏ داوود به این نحو سرائید:‏ «[یَهُوَه] انصاف را دوست میدارد و مقدّسان خود را ترک نخواهد فرمود.‏» (‏مزمور ۳۷:‏۲۸‏)‏ انصاف خدا سبب می‌شود که به خادمان خود وفادار بوده دلسوزی نشان دهد.‏ انصاف الهی نیازهای ما را مد نظر دارد و نسبت به ناکاملی‌های ما نیز با ملاحظه عمل می‌کند.‏ (‏مزمور ۱۰۳:‏۱۴‏)‏ البته بدین معنی نیست که خدا شرارت را نادیده می‌گیرد زیرا چنین کاری مشوق بی‌انصافی خواهد بود.‏ (‏۱سموئیل ۳:‏۱۲،‏ ۱۳؛‏ جامعه ۸:‏۱۱‏)‏ یَهُوَه به موسی توضیح داد که وی «خدای رحیم و رؤف و دیرخشم و کثیراحسان و وفا» می‌باشد.‏ خدا حاضر و راغب است که اشتباهات و خطاهای گناهکاران را ببخشد ولی از گناهان آنهایی که مستحق جزا هستند چشم‌پوشی نخواهد کرد.‏—‏خروج ۳۴:‏۶،‏ ۷‏.‏

۶.‏ یَهُوَه با فرزندان زمینی‌اش چگونه رفتار می‌کند؟‏

^۶ وقتی در نحوهٔ اِعمال انصافِ یَهُوَه تأمل می‌کنیم نباید بپنداریم که او یک قاضی مستبد است که تنها داوری و محکوم کردن خطاکاران برایش اهمیت دارد.‏ برعکس،‏ باید او را به چشم پدری مهربان ولی در عین حال صاحب عزم بنگریم که همیشه با بهترین طرز رفتار ممکن با فرزندانش برخورد می‌کند.‏ اشعیا خدا را خطاب کرده گفت که «ای خداوند تو پدر ما هستی.‏» (‏اشعیا ۶۴:‏۸‏)‏ یَهُوَه پدری منصف و عادل می‌باشد که سخت پایبند درستکاری است ولی در عین حال به فرزندان زمینی‌اش ترحم و دلسوزی هم می‌کند چونکه بدلیل موقعیتهای بغرنج زندگی و ضعف جسم نیازمند کمک یا آمرزیدن گناهانشان می‌باشند.‏—‏مزمور ۱۰۳:‏۶،‏ ۱۰،‏ ۱۳‏.‏

توضیح واضح انصاف

۷.‏ الف)‏ از نبوت اشعیا چه چیزی در مورد انصاف الهی می‌آموزیم؟‏ ب)‏ عیسی چه نقشی را در آموزش امتها در خصوص انصاف ایفا کرد؟‏

^۷ رویهٔ ترحم‌آمیز انصافِ یَهُوَه را می‌توان در ظهور مسیح مشاهده کرد.‏ مطابق نبوت اشعیا،‏ عیسی هم انصاف الهی را به دیگران آموخت و هم بر اساس آن زندگی کرد.‏ پس بدیهی است که رفتار ملایم با مفلوکان جزئی از انصافِ خدا است.‏ به همین دلیل است که آنها کمر خم نمی‌کنند طوری که دیگر امیدی به بازیافتنشان نباشد.‏ عیسی،‏ «بندهٔ» یَهُوَه،‏ به زمین آمد «تا انصافرا [یعنی انصاف خدا را] بر امّتها اشتهار نماید.‏» و با بجای گذاشتن نمونه‌ای زنده،‏ به بهترین نحو ممکن نشان داد که انصافِ الهی یعنی چه.‏ عیسی بعنوان «شاخهٔ عدالت» که از داوود جوانه زد،‏ بسیار مشتاق بود «انصافرا بطلبد و بجهة عدالت تعجیل نماید.‏»—‏اشعیا ۱۶:‏۵؛‏ ۴۲:‏۱-‏۴؛‏ متی ۱۲:‏۱۸-‏۲۱؛‏ ارمیا ۳۳:‏۱۴،‏ ۱۵‏.‏

۸.‏ چرا در قرن اول مفهوم انصاف و عدالت واقعی دچار ابهام شده بود؟‏

^۸ چنین بیان واضح و روشنی از رویهٔ انصافِ یَهُوَه بخصوص در قرن اول د.‏م.‏ بسیار ضروری بود.‏ ریش سفیدان و رهبران روحانی یهودی،‏ یعنی کاتبان،‏ فریسیان و شماری دیگر،‏ برداشتی تحریف‌شده از انصاف و عدالت را اشاعه و سرمشق قرار می‌دادند.‏ از اینرو،‏ مردم عامی که بهیچ وجه قادر نبودند خواستها و معیارهای فریسیان و کاتبان را برآورده سازند می‌پنداشتند که عمل کردن مطابق عدالت خدا از عهدهٔ آنان خارج است.‏ (‏متی ۲۳:‏۴؛‏ لوقا ۱۱:‏۴۶‏)‏ عیسی نشان داد که چنین چیزی دور از واقعیت است.‏ او نه فقط شاگردانش را از میان همین مردم عادی انتخاب کرد بلکه معیارهای عدالت خدا را نیز به آنها آموخت.‏—‏متی ۹:‏۳۶؛‏ ۱۱:‏۲۸-‏۳۰‏.‏

۹،‏ ۱۰.‏ الف)‏ کاتبان و فریسیان چگونه سعی داشتند عدالت خود را به نمایش بگذارند؟‏ ب)‏ عیسی به چه دلیل و چگونه فاش کرد که اَعمال کاتبان و فریسیان بیهوده بود؟‏

^۹ برخلاف عیسی،‏ فریسیان با دعاهای بلند و صدقه دادن در ملاء عام همواره می‌کوشیدند «عدالت» خود را به رخ دیگران بکشند.‏ (‏متی ۶:‏۱-‏۶‏)‏ و همچنین با پایبندی به قوانین و قواعد بیشماری که اکثراً ساخته و پرداختهٔ خودشان بود سعی بر آن داشتند تا عدالت خود را به نمایش بگذارند.‏ همهٔ این کوششها باعث شد که آنها «از دادرسی و محبت خدا تجاوز» کنند.‏ (‏لوقا ۱۱:‏۴۲‏)‏ بله،‏ در ظاهر باتقوا و عادل بنظر می‌آمدند ولی در باطن مملو از ‹ریاکاری و شرارت› یعنی بی‌عدالتی بودند.‏ (‏متی ۲۳:‏۲۸‏)‏ به عبارتی ساده‌تر،‏ فریسیان از عدالت خدا هیچ بویی نبرده بودند.‏

^۱۰ بدین سبب عیسی به پیروانش چنین هشدار داد:‏ «تا عدالت شما بر عدالت کاتبان و فریسیان افزون نشود بملکوت آسمان هرگز داخل نخواهید شد.‏» (‏متی ۵:‏۲۰‏)‏ تضاد عیانی که بین انصاف الهی که عیسی نمایان ساخت و عدالت مصنوعی که کاتبان و فریسیان متعصب و خود عادل بین به نمایش می‌گذاشتند،‏ اغلب باعث برخوردهای پرتنشی بین آنها می‌شد.‏

انصاف الهی در مقابل انصاف تحریف‌شده

۱۱.‏ الف)‏ چرا فریسیان در مورد شفا دادن در روز سَبت عیسی را سؤال پیچ کردند؟‏ ب)‏ پاسخ عیسی چه چیزی را آشکار ساخت؟‏

^۱۱ عیسی در طی موعظه‌اش در منطقهٔ جلیل در سال ۳۱ د.‏م.‏،‏ در کنیسه‌ای به مردی برخورد که یک دستش خشک شده بود.‏ از آنجایی که روز سَبت بود فریسیان از عیسی پرسیدند:‏ «آیا در روز سبت شفا دادن جایز است؟‏» همانطور که از سؤالشان پیداست این فریسیان بجای اینکه با آن مرد همدردی و دلسوزی کنند در پی بهانه‌ای بودند که عیسی را محکوم کنند.‏ بی‌جهت نبود که دل عیسی از بی‌رحمیشان به درد آمد!‏ بعد عیسی صریحاً سؤالی مشابه تحویلشان داد:‏ ‹آیا نیکوئی کردن در روز سبت جایز است؟‏› وقتی آنها سکوت را اختیار کردند عیسی سؤال خود را با مطرح کردن سؤالی دیگر پاسخ داد و پرسید که اگر گوسفندی در روز سَبت به چاه افتد آن را بیرون نمی‌آورند؟‏b سپس برهان آورده گفت که «چه قدر انسان از گوسفند افضلست!‏» و در آخر گفت:‏ «بنابرین در سبتها نیکوئی کردن رواست.‏» انصاف خدا هیچگاه نباید در قید و بند رسم و رسوم انسانها باشد.‏ پس از آنکه عیسی این نکته را بوضوح ثابت کرد به آن مرد دست‌خشک روی کرده او را شفا داد.‏—‏متی ۱۲:‏۹-‏۱۳؛‏ مرقس ۳:‏۱-‏۵‏.‏

۱۲،‏ ۱۳.‏ الف)‏ بر خلاف کاتبان و فریسیان،‏ عیسی چگونه نشان داد که راغب است به گناهکاران کمک کند؟‏ ب)‏ فرق انصاف الهی و خود عادل بینی چیست؟‏

^۱۲ فریسیان با سنگدلیشان حتی به آنهایی که جسماً ناتوان و مفلس بودند اهمیت نمی‌دادند،‏ چه رسد به آنهایی که در فقر روحانی بسر می‌بردند.‏ دیدگاه فاسد و منحرف آنها از عدالت،‏ باعث شده بود که حتی بعضی از آنها به مأموران مالیات و دیگر گناهکاران نفرت بورزند.‏ (‏یوحنا ۷:‏۴۹‏)‏ با اینحال بسیاری از این خطاکاران به تعلیمات عیسی گرویدند چونکه حس می‌کردند که او بیشتر راغب است آنها را کمک کند تا اینکه در پی داوری کردن آنها باشد.‏ (‏متی ۲۱:‏۳۱؛‏ لوقا ۱۵:‏۱‏)‏ ولی فریسیان سعی کردند تلاشهای عیسی را به جهت شفای روحانی خوار شمارند و تحقیر کنند.‏ غرولندکنان طعنه می‌زدند که «اینشخص گناهکارانرا میپذیرد و با ایشان [نان و نمک] میخورد.‏» (‏لوقا ۱۵:‏۲‏)‏ در جواب افترایشان عیسی دوباره از مثل شبانی استفاده کرد.‏ درست همانطوری که شبان از بازیافتن گوسفند گم‌شده خوشحال می‌شود،‏ فرشتگان آسمان نیز از توبهٔ گناهکاری ذوق‌زده می‌شوند.‏ (‏لوقا ۱۵:‏۳-‏۷‏)‏ خود عیسی هم از کمک کردن به زکّی و توبهٔ او از طریق گناه‌آلودش به وجد آمد.‏ بله،‏ او گفت که «پسر انسان آمده است تا گمشده را بجوید و نجات بخشد.‏»—‏لوقا ۱۹:‏۸-‏۱۰‏.‏

^۱۳ این برخوردها و رویارویی‌ها تضاد بارز بین انصاف الهی و خود عادل بینی را فاش می‌کند که اولی جویای شفا و نجات دادن است اما دومی در طلب تمجید کردن عده‌ای معدود و محکوم نمودن بقیهٔ مردم می‌باشد.‏ سُنَن پوچ و رسوم ساخته و پرداختهٔ انسانها،‏ کاتبان و فریسیان را متکبر ساخته و آنها را به خودستائی کشانده بود و عیسی صریحاً به آنها گوشزد نمود که با اینکارشان ‹احکام اعظم شریعت یعنی عدالت و رحمت و ایمان را ترک کرده‌اند.‏› (‏متی ۲۳:‏۲۳‏)‏ پس ما نیز بیاییم از عیسی تقلید کرده انصاف واقعی را در تمام اموراتمان بجا آوریم تا مبادا در دام خود عادل بینی بیافتیم.‏

۱۴.‏ چگونه یکی از معجزه‌های عیسی نشان داد که انصاف خدایی موقعیت شخص را در نظر می‌گیرد؟‏

^۱۴ عیسی قانون قواعد ساختگی و دلبخواهی فریسیان را نادیده گرفت ولی شریعت موسی را بجا آورد.‏ (‏متی ۵:‏۱۷،‏ ۱۸‏)‏ در عین حال،‏ اجازه نداد که کلام تحریرشدهٔ شریعت بر اصول و منظور آن چیره شده آن را تحت‌الشعاع قرار دهد.‏ مثلاً وقتی زنی که ۱۲ سال مبتلا به خونریزی بود ردای عیسی را لمس کرد و شفا یافت عیسی بدو گفت:‏ «ای دختر،‏ خاطر جمع دار ایمانت ترا شفا داده است؛‏ بسلامتی برو.‏» (‏لوقا ۸:‏۴۳-‏۴۸‏)‏ کلام دلسوزانهٔ عیسی ثابت کرد که انصاف خدا موقعیت آن زن را در نظر گرفته بود.‏ با اینکه او بر طبق آیین قاعدتاً شریعت موسی را نقض کرد و نمی‌بایست در جمع مردم پیدا می‌شد،‏ ایمانش چنان بود که می‌بایست اجر می‌یافت.‏—‏لاویان ۱۵:‏۲۵-‏۲۷‏؛‏ با رومیان ۹:‏۳۰-‏۳۳ مقایسه شود.‏

عدالت برای همه است

۱۵،‏ ۱۶.‏ الف)‏ مَثَل سامِری نیکو که عیسی نقل کرد چه چیزی را در مورد انصاف به ما می‌آموزد؟‏ ب)‏ چرا باید بر حذر بوده تا ‹به افراط عادل نشویم؟‏›‏

^۱۵ علاوه بر تأکید بر وجه ترحم‌آمیز انصاف،‏ عیسی به شاگردانش آموخت که انصاف الهی باید شامل حال همهٔ مردم شود.‏ خواست یَهُوَه از عیسی این بود که وی «انصافرا برای امّتها صادر سازد.‏» (‏اشعیا ۴۲:‏۱‏)‏ این موضوع،‏ نکتهٔ اصلی یکی از مَثَلهای مشهور عیسی بود که به مَثَل سامِری نیکو معروف است.‏ این مَثَل،‏ پاسخ سؤال مردی بود عالِم به احکام شریعت که «خواست خود را عادل نماید.‏» این مرد پرسید «همسایهٔ من کیست؟‏» و ظاهراً انتظار داشت که جواب عیسی تأیید کند که واجب است فقط به یهودی‌نژادها محبت همسایگی نشان داد.‏ سامِری نامبرده در مَثَل عیسی عدالت خدایی از خود نشان داد،‏ چرا که راضی بود وقت و پول خود را صرف کمک به شخصی از ملیت دیگر کند.‏ عیسی مَثَل خود را با این نصیحت به سؤال‌کننده به اتمام رساند:‏ «برو و تو نیز همچنان کن.‏» (‏لوقا ۱۰:‏۲۵-‏۳۷‏)‏ اگر ما نیز،‏ قطع نظر از نژاد و ملیت مردم،‏ به همه نیکویی کنیم مسلماً تقلیدی خواهد بود از انصاف خدا.‏—‏اعمال ۱۰:‏۳۴،‏ ۳۵‏.‏

^۱۶ نمونهٔ بدی که کاتبان و فریسیان از خود بجای گذاشتند باید گوشزدی باشد برایمان که وقتی انصاف الهی را بجا می‌آوریم ‹به افراط عادل نشویم.‏› (‏جامعه ۷:‏۱۶‏)‏ خودنمایی کردن با ابراز عدالت و یا اصرار بیجا در پایبندی به قواعد ساخت انسانها موجب خشنودی و رضای خدا نمی‌شود.‏—‏متی ۶:‏۱‏.‏

۱۷.‏ چرا مهم است که انصاف خدایی از خود نشان دهیم؟‏

^۱۷ یکی از دلایلی که عیسی ماهیت انصاف خدا را اینچنین آشکار ساخت این بود که شاگردانش نیز بیاموزند تا این خصوصیت را ابراز کنند.‏ چرا این موضوع حائز اهمیت است؟‏ کتاب مقدس ما را ترغیب می‌کند تا ‹به خدا اقتدا کنیم› یعنی از او تقلید کنیم و بدانیم که طرق خدا تماماً انصاف است.‏ (‏افسسیان ۵:‏۱‏)‏ و همچنین در میکاه ۶:‏۸ می‌خوانیم که یکی از شرایط راه رفتن با یَهُوَه ‹بجای آوردن انصاف› می‌باشد.‏ به علاوه،‏ صفنیا ۲:‏۲،‏ ۳ ما را یادآوری می‌کند چنانچه بخواهیم از روز خشم یَهُوَه جان سالم بدر ببریم باید قبل از وقوع آن روز ‹عدالت را بطلبیم.‏›‏

۱۸.‏ پاسخ چه سؤالاتی را در مقالهٔ بعدی خواهیم یافت؟‏

^۱۸ این ایام آخر و بحرانی خصوصاً برای انصاف ورزیدن «زمان مقبول است.‏» (‏۲قرنتیان ۶:‏۲‏)‏ اگر ما نیز مانند ایوب ‹به عدالت ملبس شویم› و ‹ردای انصاف را بتن کنیم› مطمئناً یَهُوَه برکت خود را نصیبمان خواهد نمود.‏ (‏ایوب ۲۹:‏۱۴‏)‏ حال،‏ ایمان به انصاف یَهُوَه چگونه به ما در مورد آینده اطمینان خاطر می‌بخشد؟‏ و نیز در حین انتظار کشیدن «آسمانهای جدید» انصاف خدایی چگونه ما را از لحاظ روحانی حفاظت می‌کند؟‏ (‏۲پطرس ۳:‏۱۳‏)‏ مقالهٔ بعدی این سؤالات را پاسخ می‌دهد.‏

‏[پاورقی‌ها]‏

آیا می‌توانی توضیح دهی؟‏

◻ انصاف الهی یعنی چه؟‏

◻ عیسی چگونه انصاف را به امتها آموخت؟‏

◻ چرا عدالت فریسیان تحریف شده بود؟‏

◻ چرا لازم است انصاف را بجا آوریم؟‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۷]‏

عیسی عمق انصاف الهی را برایمان روشن کرد