آموختن نیکوترین نحوهٔ ابراز محبت

کوسوو‏،‏ لبنان،‏ و ایرلند.‏ در سالیان اخیر در رسانه‌های خبری ذکر نام این سرزمینها بسیار بوده،‏ به طوری که دیگر شنیدن این نامها کافی است تا صحنه‌های خونریزی،‏ بمباران،‏ و کشتار در اندیشه‌ها تداعی شود.‏ با این حال،‏ آیا می‌توان این تعارضات خشونت‌بار را که معلول اختلافات مذهبی،‏ نژادی،‏ قومی و غیره هستند،‏ پدیده‌ای جدید و نوظهور به شمار آورد؟‏ خیر،‏ دفتر تاریخ مملو از اینگونه تعارضات و آلام بشر است.‏

بلاانقطاع بودن جنگ و خونریزی در طول تاریخ بسیاری را به این باور سوق داده است که انسان از جنگ گریزی ندارد و نفرت او از انسانهای دیگر امری طبیعی است.‏ البته،‏ این باور کاملاً با تعالیم کلام خدا،‏ کتاب مقدس،‏ مغایرت دارد.‏ در نوشته‌های مقدس صریحاً آمده است:‏ «کسی که محبّت نمی‌نماید،‏ خدا را نمی‌شناسد زیرا خدا محبّت است.‏» (‏۱یوحنا ۴:‏۸‏)‏ پس واضح است که آفریدگار خواهان حاکمیت محبت در میان انسانهاست.‏

کتاب مقدس در جایی دیگر می‌گوید که انسان به صورت خدا آفریده شد.‏ (‏پیدایش ۱:‏۲۶،‏ ۲۷‏)‏ همصورتی یا شباهت انسان با خدا در واقع به این مفهوم است که انسان نیز با قابلیت ابراز خصوصیات الهی،‏ که بارزترین آنها محبت است،‏ آفریده شد.‏ حال سؤال اینجاست که اگر خدا انسان را با چنین قابلیتی آفرید چرا گزارشات تاریخی تنها از فقدان محبت سخن دارند؟‏ کتاب مقدس راجع به این مسئله نیز بینشی عمیق به ما می‌دهد.‏ مسئلهٔ فقدان محبت در میان انسانها در واقع معلول نافرمانی نخستین زوج انسانی،‏ آدم و حوّا،‏ و گناهکار شدن ایشان می‌باشد.‏ تمرد آدم و حوّا از خدا هم خود آنان،‏ و هم از طریق توارث نوادگان ایشان را گناهکار و ناکامل ساخت.‏ رومیان ۳:‏۲۳ در این خصوص چنین توضیح می‌دهد:‏ «همه گناه کرده‌اند و از جلال خدا قاصر می‌باشند.‏» گناه و ناکاملی موروثی انسان قابلیت خداداد ابراز محبت را در وی کاملاً مخدوش ساخته است.‏ آیا معنی آن این است که انسانها نمی‌توانند به یکدیگر محبت کنند؟‏ آیا اصلاً امیدی می‌رود که دوباره صلح و محبت در میان انسانها حاکم شود؟‏

محبت به خدا را بیاموزیم

یَهُوَه خدا می‌داند که انسان با وجود ناکاملیت موروثی‌اش هنوز قابلیت ابراز محبت را دارد.‏ به همین سبب از کسانی که می‌خواهند رضایت او را جلب کنند خواسته است تا تمام سعی و تلاش خود را در جهت ابراز محبت بنمایند.‏ این درخواست خدا را پسر او،‏ عیسی مسیح،‏ به طور واضح و روشن بیان نمود.‏ یکبار از او خواسته شد تا بزرگترین حکم به اسرائیلیان را ذکر کند.‏ وی گفت:‏ «اینکه خداوند خدای خود را به همهٔ دل و تمامی نفس و تمامی فکر خود محبّت نما.‏ این است حکم اوّل و اعظم.‏» و سپس اضافه کرد:‏ «دوّم مثل آن است یعنی همسایهٔ خود را مثل خود محبّت نما.‏ بدین دو حکم،‏ تمام تورات و صُحُف انبیا متعلّق است.‏»—‏متی ۲۲:‏۳۷-‏۴۰‏.‏

با این حال،‏ بسیارند انسانهایی که نمی‌توانند کسی را که نمی‌بینند دوست بدارند،‏ و یَهُوَه خدا نیز روح می‌باشد و از دیدهٔ انسانها ناپیدا.‏ (‏یوحنا ۴:‏۲۴‏)‏ اما با اینکه ما یَهُوَه را نمی‌بینیم،‏ هرروزه تحت تأثیر اعمال او هستیم و حیات ما وابسته به چیزهای نیکویی است که او برای بهزیستی ما آفریده.‏ پولس رسول نیز به همین امر اشاره نموده،‏ گفت:‏ «[خدا] خود را بی‌شهادت نگذاشت،‏ چون احسان می‌نمود و از آسمان باران بارانیده و فصول بارآور بخشیده،‏ دلهای ما را از خوراک و شادی پر ساخت.‏»—‏اعمال ۱۴:‏۱۷‏.‏

اگر چه همهٔ انسانها به نحوی از برکات آفریدگار بهره‌مند هستند،‏ جز شماری قلیل کسی از بابت برکات او قدردانی و شکرگزاری نمی‌کند.‏ از این رو،‏ لازم است بنشینیم و در مورد کارهای نیکویی که خدا برای بشر انجام داده و همچنین خصوصیات عالیی که او را به انجام این کارها وا داشته است تأمل کنیم.‏ تأمل در کارهای آفریدگار بزرگ،‏ ما را در درک حکمت فوق‌العاده و قدرت لایتناهی او یاری می‌کند.‏ (‏اشعیا ۴۵:‏۱۸‏)‏ همچنین با این کار به ما ثابت می‌شود که چه خدای مهربان و بامحبتی داریم،‏ که نه تنها ما را حیات بخشیده،‏ بلکه از لذات آن نیز بهره‌مند ساخته است.‏

برای نمونه،‏ آیا تا به حال بر روی زیبایی گونه‌های بیشمار گلهای ساختهٔ دست آفریدگار تأمل کرده‌ایم.‏ آیا واقعاً فوق‌العاده نیست که خدا حس بینایی را به ما داده است تا از دیدن این گونه زیباییها لذت ببریم؟‏ همچنین،‏ لحظه‌ای به اقسام خوراکیهایی که آفریدگار برای تغذیهٔ ما فراهم آورده است فکر کنیم.‏ آیا دادن حس چشایی برای لذت بردن از طعم غذاها نشان توجه و علاقهٔ او نسبت به مخلوقاتش نیست؟‏ آیا اینها محبت خدا را نشان نمی‌دهند؟‏ آیا نشان نمی‌دهند که او واقعاً به فکر سعادت و بهروزی انسانهاست؟‏—‏مزمور ۱۴۵:‏۱۶،‏ ۱۷؛‏ اشعیا ۴۲:‏۵،‏ ۸‏.‏

آفریدگار وجود خود را از طریق «کتاب طبیعت،‏» و شخصیت الهی خود را از طریق کتاب مقدس بر ما مکشوف می‌سازد.‏ کتاب مقدس هم به کارهای نیکو و پرمهر یَهُوَه خدا در گذشته اشاره می‌کند،‏ و هم به وعده‌هایی که برای آتیه به انسانها داده است.‏ (‏پیدایش ۲۲:‏۱۷،‏ ۱۸؛‏ خروج ۳:‏۱۷؛‏ مزمور ۷۲:‏۶-‏۱۶؛‏ مکاشفه ۲۱:‏۴،‏ ۵‏)‏ این کتاب همچنین بزرگترین محبت الهی به بشر را بر ما مکشوف می‌سازد—‏یعنی دادن یگانه پسر مولود خود به منظور آزاد ساختن انسان از بند گناه و مرگ.‏ (‏رومیان ۵:‏۸‏)‏ حقیقتاً هر چقدر بیشتر آفریدگار مهربانمان را می‌شناسیم،‏ محبت او در دل ما عمیقتر می‌شود.‏

محبت به دیگران را بیاموزیم

همانطور که عیسی عنوان نمود،‏ غیر از خدا که می‌باید او را با تمامی دل،‏ تمامی وجود،‏ و تمامی ذهن خود محبت کنیم،‏ همسایهٔ خود را نیز باید مانند خود دوست بداریم.‏ در حقیقت،‏ محبت به خداست که ما را ملزم می‌سازد تا به انسانها نیز محبت بورزیم.‏ یوحنای رسول مسئله را چنین تشریح کرد:‏ «ای حبیبان،‏ اگر خدا با ما چنین محبّت نمود،‏ ما نیز می‌باید یکدیگر را محبّت نماییم.‏» وی سپس تأکید نمود:‏ «اگر کسی گوید که خدا را محبّت می‌نمایم و از برادر خود نفرت کند،‏ دروغگوست،‏ زیرا کسی که برادری را که دیده است محبّت ننماید،‏ چگونه ممکن است خدایی را که ندیده است محبّت نماید؟‏ و این حکم را از وی یافته‌ایم که هر که خدا را محبّت می‌نماید،‏ برادر خود را نیز محبّت بنماید.‏»—‏۱یوحنا ۴:‏۱۱،‏ ۲۰،‏ ۲۱‏.‏

ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که روحیهٔ مَنیّت،‏ یا بر طبق نبوت کتاب مقدس روحیهٔ ‹خودپرستی،‏› در آن بسیار شایع و دامنگستر شده است.‏ (‏۲تیموتاؤس ۳:‏۲‏)‏ از این رو،‏ باید نیکوترین نحوهٔ ابراز محبت را بیاموزیم و مجدانه در راه تازه نمودن ذهن خود بکوشیم.‏ باید به جای تقلید از روحیهٔ خودپرستی دنیا،‏ آفریدگار مهربانمان را سرمشق قرار دهیم.‏ (‏رومیان ۱۲:‏۲؛‏ افسسیان ۵:‏۱‏)‏ خدا حتی «با ناسپاسان و بدکاران مهربان است» و «آفتاب خود را بر بدان و نیکان طالع می‌سازد و باران بر عادلان و ظالمان می‌باراند.‏» از آنجایی که پدر آسمانی‌مان چنین سرمشق فوق‌العاده‌ای برای ما قرار داده است،‏ ما نیز باید در تقلید از او در نیکی و کمک به انسانها بکوشیم.‏ با انجام کارهای نیکو ثابت خواهیم کرد که ‹پسران حضرت اعلیٰ می‌باشیم.‏›—‏لوقا ۶:‏۳۵؛‏ متی ۵:‏۴۵‏.‏

انجام کارهای نیکو گاه موجب می‌شود تا دیگران به پرستش خدای حقیقی جذب شوند.‏ چند سال پیش،‏ خانمی خانه‌دار و شاهد یَهُوَه،‏ سعی نمود به همسایهٔ خود پیام کتاب مقدس را بشارت دهد.‏ ولی با مخالفت شدید او روبرو شد.‏ با این حال،‏ مأیوس نشد و کارهای نیکو و کمکهای خود را از او مضایقه ننمود.‏ یک بار به او در اثاث‌کشی کمک کرد.‏ بار دیگر ترتیبی داد تا او بتواند به استقبال یکی از خویشان نزدیکش به فرودگاه برود.‏ پس از چندی خانم همسایه پیشنهاد مطالعهٔ کتاب مقدس را پذیرفت و با وجود مخالفتهای بی‌امان شوهرش به مسیحی کوشا و باغیرتی مبدل شد.‏ حقیقتاً که چند عمل نیکو چه برکات جاودانه‌ای به همراه داشت!‏

اگر با خود صادق و روراست باشیم اذعان خواهیم کرد که محبت یَهُوَه نسبت به ما به سبب کثرت صفات عالی ما نیست.‏ خیر،‏ او با وجود اینکه ضعفهای ما را می‌داند ما را دوست دارد.‏ آیا با مشاهدهٔ محبت یَهُوَه بر آن نمی‌شویم که ما نیز دیگران را با وجود ضعفها و نقصهای بسیارشان دوست بداریم؟‏ چنانچه خود را تعلیم دهیم که به جای ایرادجویی در دیگران،‏ صفات خوب ایشان را بجوییم،‏ مهر ورزیدن به آنان برای ما سهلتر خواهد شد.‏ با این کار احساس ما نسبت به آنان دیگر تنها محبتی بر پایهٔ اصول نخواهد بود،‏ بلکه به چنان دلبستگی عمیقی مبدل خواهد شد که تنها میان دوستان صمیمی می‌توان یافت.‏

بر دامنهٔ محبتمان بیفزاییم

محبت و رفاقت چون نهالی است که چنانچه مراقبت و با راستی و صداقت آبیاری نگردد ثمر نمی‌دهد.‏ بعضی سعی دارند ضعفها و نقصهای خود را مخفی بدارند تا در چشم دوستانی بالقوه چهره‌ای دوست‌داشتنی از خود بنمایانند.‏ اما،‏ این کار نتیجهٔ عکس عاید شخص می‌کند،‏ چرا که سرانجام دیگران به ضعف و طبعاً عدم صداقت شخص پی برده،‏ از او فاصله می‌گیرند.‏ از این رو،‏ نباید واهمه داشته باشیم که دیگران به شخصیت واقعی ما و به ضعفهایی که برای فائق آمدن بر آنها تلاش می‌کنیم پی ببرند.‏ چنین صداقت و صراحتی راه را برای برقراری رابطه‌ای صمیمانه چه بسا هموارتر هم بنماید.‏

در یکی از کشورهای آسیای دور خواهری سالخورده زندگی می‌کند که از تحصیلات چندانی برخوردار نیست.‏ با این حال،‏ او هیچوقت سعی در مخفی داشتن این موضوع نمی‌کند.‏ مثلاً او ابداً واهمه‌ای از گفتن این ندارد که نمی‌تواند با کمک وقایع تاریخی و نبوتهای کتاب مقدس پایان یافتن دوران ملل بیگانه در سال ۱۹۱۴ را به دیگران ثابت کند.‏a با این حال،‏ به سبب خدمت غیورانه،‏ محبت،‏ و سخاوت این خواهر همه او را نگین جماعت می‌خوانند.‏

در برخی فرهنگها،‏ مردم چندان رغبتی به ابراز علنی محبت نشان نمی‌دهند،‏ و آموخته‌اند که با یکدیگر در حدی محترمانه و رسمی برخورد کنند.‏ البته باملاحظه و مؤدب بودن خصلتی پسندیده است،‏ اما نباید بگذاریم که مؤدب بودن ما مانع ابراز کردن احساساتمان به دیگران شود.‏ یَهُوَه از ابراز کردن احساسات خود به امت برگزیده‌اش،‏ اسرائیل،‏ اِبائی نکرد و علناً به آنان گفت:‏ «با محبت ازلی تو را دوست داشتم،‏ از این جهت تو را به رحمت جذب نمودم.‏» (‏ارمیا ۳۱:‏۳‏)‏ پولس رسول نیز به مسیحیان تَسالونیکی گفت:‏ «بدین طرز شایق شما شده،‏ راضی می‌بودیم که نه همان انجیل خدا را به شما دهیم،‏ بلکه جانهای خود را نیز از بس که عزیز ما بودید.‏» (‏۱تسالونیکیان ۲:‏۸‏)‏ همچنانکه تلاش می‌کنیم تا در دل خود علاقه به دیگر انسانها را بپرورانیم بجاست به پند کتاب مقدس عمل نماییم و از ابراز کردن احساس خویش واهمه‌ای نداشته باشیم و آن را مخفی نکنیم.‏

به تلاشی بی‌وقفه نیاز داریم

یادگیری حس همدلی و ابراز محبت عمل و فرایندی بی‌وقفه،‏ و لازمهٔ آن فائق آمدن بر ضعفهای خود و مقاومت در برابر تأثیرات سوء این دنیای عاری از محبت است.‏ این کار مسلماً تلاش بسیار می‌طلبد لیکن،‏ پاداش عظیمی که از آن عاید می‌شود ارزش تلاشهای ما را دارد.‏—‏متی ۲۴:‏۱۲‏.‏

حتی در این دنیایی که از کاملیت بسیار فاصله گرفته است می‌توانیم به بهبود روابط انسانی بپردازیم و بدینسان هم برای خویشتن و هم برای دیگر انسانها شادی،‏ صلح،‏ و رضایت خاطر به ارمغان آوریم.‏ تلاشی اینچنین مجدانه گواهی است بر اینکه لایق آتیه‌ای پرسعادت و زندگی ابدی در دنیای جدید خدا هستیم.‏ و مهمتر از همه،‏ همین نیکوترین نحوهٔ ابراز محبت است که اکنون و در آینده نظر لطف خدا و باران برکات او را نصیب ما می‌گرداند!‏

‏[تصاویر در صفحهٔ ۳۲]‏

محبت مسیحی را می‌توان از طریق کارهای نیکو ابراز نمود

‏[صاحب امتیاز تصویر در صفحهٔ ۲۹]‏

UN PHOTO 186226/M. Grafman