خدایی را که به شما محبت دارد دوست بدارید
‹یَهُوَه خدای خود را به همهٔ دل و تمامی نَفْس و تمامی فکر خود محبت نما.› — متّیٰ ۲۲:۳۷.
۱، ۲. احتمالاً چه عاملی موجب شده بود تا مردم بپرسند کدام یک از فرامین شریعت مهم‌ترین است؟
سؤالی از عیسی پرسیدند که موضوع آن بی‌شک یکی از داغ‌ترین بحث‌های روزگار وی بود، به خصوص میان فریسیان. سؤال این بود که کدام قانون از شریعت موسی که بیش از ۶۰۰ قانون داشت مهم‌ترین است. آیا قانون قربانی مهم‌ترین بود؟ البته، اهمیت قربانی‌های شریعت بر هیچ کس پوشیده نبود چون که هم برای طلب آمرزش گناهان لازم بود هم به منزلهٔ سپاسگزاری از خدا اهدا می‌شد. آیا ختنه مهم‌ترین قانون بود؟ اهمیت قانون ختنه نیز کمتر از قوانین دیگر شریعت نبود زیرا ختنه نشانهٔ عهدی بود که یَهُوَه خدا با ابراهیم بسته بود. — پیدایش ۱۷:۹-۱۳.
۲ اما از دیدگاه فریسیان محافظه‌کار هر یک از فرامین شریعت خدا مهم و والا بود. بعضی از آن فرامین به نظر کم‌اهمیت جلوه می‌کردند، اما اشتباه می‌بود اگر فرمانی را برتر از فرامین دیگر شریعت خدا می‌دانستند. در هر صورت، فریسیان تصمیم گرفتند این سؤال جنجال‌برانگیز را از عیسی بپرسند تا شاید با جوابش به دام بیفتد و اعتبار خود را از دست بدهد. با این نیّت، یکی از آنان نزدیک شده، از عیسی پرسید: «ای استاد، کدام حکم در شریعت بزرگ‌تر است؟» — متّیٰ ۲۲:۳۴-۳۶.
۳. به نقل از عیسی بزرگ‌ترین فرمان کدام است؟
۳ جوابی که عیسی داد برای ما از اهمیتی فوق‌العاده برخوردار است. عیسی در جواب خود اصل محوری و ابدی پرستش حقیقی را در چند کلام خلاصه کرد. وی از تثنیه ۶:۵ نقل‌قول کرده، گفت: ‹«اینکه یَهُوَه خدای خود را به همهٔ دل و تمامی نَفْس و تمامی فکر خود محبت نما.» این است حکم اوّل و اعظم.› فریسیان از عیسی خواسته بودند که فقط یک فرمان را نام ببرد ولی عیسی یک فرمان دیگر نیز نام برد. وی به نقل از لاویان ۱۹:۱۸ گفت: «و دوّم مثل آن است یعنی ‹همسایهٔ خود را مثل خود محبت نما.› » عیسی با جواب خود می‌خواست نشان دهد که این دو فرمان تمامی اصول و جوانب پرستش پاک و خالص را در بر می‌گیرند. پس برای این که مانع پرس‌وجوی بی‌دلیل آن‌ها شود و نخواهند فهرستی بلندبالا از قوانین شریعت را برایشان به ترتیب اهمیت نام ببرد، مطلب را با این سخن فیصله داد و گفت: «بدین دو حکم، تمام تورات و صُحُف انبیا متعلّق است.» ( متّیٰ ۲۲:۳۷-۴۰) این مقاله بزرگ‌ترینِ این دو فرمان را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این راستا سؤالاتی مطرح می‌شود از این قبیل: چرا باید برای خدا محبت داشته باشیم؟ چگونه می‌توانیم نشان دهیم که برای یَهُوَه محبت داریم؟ چگونه می‌توانیم چنین محبتی را در دل خود ایجاد کنیم؟ یافتن و درک جواب این سؤالات بسیار حائز اهمیت است چون که اگر بخواهیم یَهُوَه را با پرستش خود خوشنود کنیم باید او را با دل و جان و تمامی فکر و ذهن خود دوست داشته باشیم.
اهمیت محبت
۴، ۵. الف) چرا آن فریسی از جواب عیسی تعجب نکرد؟ ب) چیست که بیش از هدیه و قربانی برای خدا اهمیت دارد؟
۴ از قرار معلوم آن فریسیِ به ظاهر کنجکاو از جواب عیسی جا نخورد و تعجب هم نکرد. با این که در اکثر مردم آن زمان اثری از محبت به خدا دیده نمی‌شد، برای وی روشن بود که محبت به خدا بخش اصلی پرستش حقیقی را تشکیل می‌دهد. چرا که در کنایس آن دوران رسم بود دعای «شِما» را که دعای ابراز ایمان بود با صدای بلند بخوانند. این دعا شامل سخنان تثنیه ۶:۴-۹ می‌شد که عیسی نیز از آن در جوابش اقتباس کرد. مکالمه‌ای که در بالا ذکر شد در انجیل مَرقُس نیز گزارش شده است. گزارش مَرقُس نشان می‌دهد که آن فریسی از جواب آگاه بود زیرا به عیسی گفت: «آفرین ای استاد، نیکو گفتی، زیرا ‹خدا واحد است و سوای او دیگری نیست،› و او را به تمامی دل و تمامی فهم و تمامی نَفْس و تمامی قوّت محبت نمودن و همسایهٔ خود را مثل خود محبت نمودن، از همهٔ قربانی‌های سوختنی و هدایا افضل است.» — مَرقُس ۱۲:۳۲، ۳۳.
۵ به تأیید سخنان بالا، اهدای هدایا و گذراندن قربانی از واجبات شریعت بود. ولی آنچه برای خدا اهمیت بیشتری داشت قلبی سرشار از محبت در سینهٔ خادمانش بود. اهدای یک گنجشک همراه با قلبی پر از مهر و نیایش خدا ارزشش بیشتر از قربانی کردن هزار قوچ فربه ولی با انگیزه‌ای نادرست بود. ( میکاه ۶:۶-۸) این گفته ما را به یاد بیوه‌زن محتاج می‌اندازد که عیسی در معبد اورشلیم دید. آن دو فِلس ناچیزی که پیرزن در صندوق انداخت قیمت یک گنجشک هم نمی‌شد. با وجود این، همان دو فِلس کم‌بها که با قلبی مملوّ از عشق به یَهُوَه اهدا شد برای عیسی خیلی بیشتر از اعانات کلانی که ثروتمندان از مازاد خود می‌دادند ارزش داشت. ( مَرقُس ۱۲:۴۱-۴۴) واقعاً مایهٔ دلگرمی است که بدانیم یَهُوَه برای چیزی اهمیت قائل است که همهٔ ما، بدون توجه به شرایط زندگی‌مان می‌توانیم ابراز کنیم و نشان دهیم و آن هم محبت ما به اوست!
۶. پولُس رسول در مورد اهمیت محبت چه گفت؟
۶ پولُس رسول نیز از اهمیت محبت در پرستش حقیقی نوشت و گفت: «اگر به زبان‌های مردم و فرشتگان سخن گویم و محبت نداشته باشم، مثل نُحاس صدادهنده و سِنج فغان‌کننده شده‌ام. و اگر نبوّت داشته باشم و جمیع اسرار و همهٔ علم را بدانم و ایمان کامل داشته باشم به حدّی که کوه‌ها را نقل کنم و محبت نداشته باشم، هیچ هستم. و اگر جمیع اموال خود را صدقه دهم و بدن خود را بسپارم تا سوخته شود و محبت نداشته باشم، هیچ سود نمی‌برم.» ( ۱قُرِنتیان ۱۳:۱-۳) پس واضح است که پرستش مقبول خدا باید بر اساس محبت باشد. حال، این محبت به یَهُوَه را چگونه می‌توانیم نشان دهیم؟
چگونه می‌توانیم محبت به یَهُوَه را نشان دهیم؟
۷، ۸. چگونه می‌توانیم ثابت کنیم که به یَهُوَه محبت داریم؟
۷ عموم بر این عقیده‌اند که محبت احساسی غیرقابل کنترل و مثل عاشق شدن است. اما محبت واقعی فقط به احساسات قلبی محدود نمی‌شود. محبت واقعی در عمل مشاهده می‌شود نه در ابراز احساسات عاشقانه. بدین علّت است که کتاب مقدّس محبت را «طریق افضل‌تر» می‌خواند که باید ‹ در پی آن کوشید.› ( ۱قُرِنتیان ۱۲:۳۱؛ ۱۴:۱) از این رو کتاب مقدّس مسیحیان را چنین تشویق می‌کند: ‹محبت را به جا آرید نه در کلام و زبان بلکه در عمل و راستی.› — ۱یوحنّا ۳:۱۸.
۸ محبت به خدا ایجاب می‌کند آنچه او را خوشنود می‌سازد انجام دهیم و با سخنان و اَعمالمان از حاکمیت و سلطنت او طرفداری و دفاع کنیم. محبت ما را از وابستگی و عشق به دنیای خدانشناس و راه‌هایش منع می‌کند. ( ۱یوحنّا ۲:۱۵، ۱۶) آنانی که خدا را دوست دارند از بدی متنفرند. ( مزمور ۹۷:۱۰) در ضمن محبت به خدا شامل محبت به همسایه نیز می‌شود که در مقالهٔ بعدی بررسی خواهیم کرد. محبت به خدا اطاعت را نیز می‌طلبد. کتاب مقدّس می‌گوید: «همین است محبت خدا که احکام او را نگاه داریم و احکام او گران [سنگین] نیست.» — ۱یوحنّا ۵:۳.
۹. عیسی چگونه ثابت کرد که به خدا محبت دارد؟
۹ عیسی مفهوم محبت به خدا را برایمان کاملاً روشن کرد. از آنجایی که خدا را دوست داشت منزل و جایگاه آسمانی خود را ترک کرد و انسان شد تا بر زمین زندگی کند. محبت بود که باعث شد پدرش را با هر چه می‌کرد و تعلیم می‌داد جلال دهد. و از روی محبت بود که ‹تا به موت بر چوبه مطیع گردید.› ( فیلِپّیان ۲:۸) اطاعت عیسی از خدا یک طریق ابراز محبت بود که راه یافتن به درگاه خدا را برای مؤمنان وفادار میسر ساخت تا مقبول او واقع شوند. پولُس می‌نویسد: «زیرا به همین قسمی که از نافرمانی یک شخص [آدم] بسیاری گناهکار شدند، همچنین نیز به اطاعت یک شخص [عیسی مسیح] بسیاری عادل خواهند گردید.» — رومیان ۵:۱۹.
۱۰. چرا محبت به خدا مستلزم اطاعت از اوست؟
۱۰ ما نیز می‌خواهیم مثل عیسی محبت خود را به خدا با اطاعت کردن از او ثابت کنیم. یوحنّا، رسول محبوب عیسی می‌نویسد: «این است محبت که موافق احکام او سلوک بنماییم.» ( ۲یوحنّا ۶) کسی که یَهُوَه را واقعاً دوست دارد جویای هدایت و راهنمایی از طرف او می‌شود. چنین شخصی می‌داند که به تنهایی قادر نیست در راه خویش موفق شود. از این رو به حکمت خدا توکّل می‌کند و مطیعانه راهنمایی او را به کار می‌گیرد. ( اِرْمیا ۱۰:۲۳) همان طور که اهالی نجیب شهر باستانی بیریه «در کمال رضامندی کلام را پذیرفتند» دوستداران یَهُوَه نیز مشتاق انجام دادن ارادهٔ او می‌باشند. ( اَعمال ۱۷:۱۱) کسی که خدا را دوست دارد به دقت کتاب مقدّس را می‌خواند تا بفهمد ارادهٔ خدا چیست و آن را بهتر و کامل‌تر انجام دهد. این کار او را ترغیب می‌کند تا در اطاعت از خدا کوشاتر شود.
۱۱. محبت به خدا با تمامی دل و جان و خاطر و قوّت به چه مفهوم است؟
۱۱ همان طور که عیسی گفت، محبت به خدا، تمامی دل و تمامی جان و تمامی خاطر و تمامی قوّت ما را در بر می‌گیرد. ( مَرقُس ۱۲:۳۰) چنین محبتی از اعماق دل منشأ می‌شود جایی که تمام عواطف و خواسته‌ها و عمیق‌ترین افکار باطنی ما قرار دارد و شوق خوشنود ساختن خدا را در ما به وجود می‌آورد. ذهن و عقل ما نیز در ابراز محبت نقش دارد، زیرا که خداپرستی ما کورکورانه نیست؛ ما یَهُوَه را می‌شناسیم و خصوصیات و معیارها و مقاصد او نیز برایمان ناآشنا نیست. از این رو با تمام جان یعنی با تمام قوّت و نیروی خود او را خدمت و تمجید می‌کنیم.
چرا باید به یَهُوَه محبت نماییم؟
۱۲. چرا خدا می‌خواهد به او محبت کنیم؟
۱۲ یک دلیل محبت ما به یَهُوَه خدا، اطاعت از خواست و ارادهٔ اوست که می‌خواهد خصوصیات و خصلت‌های او را در خود بپرورانیم. خدا منشأ محبت و بهترین سرمشق در محبت کردن است. یوحنّای رسول می‌گوید: «خدا محبت است.» ( ۱یوحنّا ۴:۸) ما انسان‌ها به صورت خدا و با خصوصیات او خلق شده‌ایم؛ یعنی طوری آفریده شده‌ایم که خصلت و توانایی محبت داشتن و محبت کردن در ما وجود دارد. حتی شیوهٔ حکمرانی یَهُوَه بر اساس محبت بنا شده است. او تنها تابعانی را تحت سلطنت خود می‌پذیرد که هم محبت دارند هم عدل و انصاف حکومت او را دوست دارند. زیرا که محبت عامل حیاتی صلح و توافق میان همهٔ مخلوقات است.
۱۳. الف) چرا به یهودیان گفته شده بود: ‹یَهُوَه خدای خود را محبت نما›؟ ب) چرا معقولانه است که یَهُوَه بخواهد به او محبت نشان دهیم؟
۱۳ دلیل دیگری که برای محبت به یَهُوَه وجود دارد قدردانی از همهٔ خوبی‌های اوست. عیسی خطاب به یهودیان گفت: ‹یَهُوَه خدای خود را محبت نما.› عیسی از آن‌ها انتظار نداشت خدایی را دوست داشته باشند که برایشان غریب بود و رفتارش سرد. خیر، از آن‌ها خواست به کسی محبت نشان دهند که محبت خود را برای آن‌ها ثابت و ابراز کرده بود. یَهُوَه خدای آن‌ها بود. او بود که آن‌ها را از مصر بیرون آورد و به سرزمین موعود رساند؛ او بود که از آن‌ها محافظت کرد، غذایشان داد و نیکی کرد؛ او بود که از روی محبت آن‌ها را تأدیب و به راه راست هدایت کرد. امروز، یَهُوَه خدای ما است؛ یعنی همان خدایی که پسرش را برای ما فدیه داد تا روزی بتوانیم به زندگی جاودانی دست یابیم. پس دور از منطق نیست که یَهُوَه بخواهد ما نیز متقابلاً به او محبت نشان دهیم! محبتی که در واقع عکس‌العملی بیش نیست؛ صرفاً از ما انتظار می‌رود خدایی را که ما را دوست دارد دوست داشته باشیم. محبت ما به کسی است «که او اوّل ما را محبت نمود.» — ۱یوحنّا ۴:۱۹.
۱۴. چگونه می‌توان محبت یَهُوَه را به محبت والدین تشبیه کرد؟
۱۴ محبت یَهُوَه به انسان‌ها مثل محبت والدین به فرزندانشان است. والدین بامحبت با وجود ناکاملی به خاطر فرزندانشان سالیان دراز زحمت می‌کشند و عرق جبین می‌ریزند و سختی‌های مالی و مادی را به جان می‌خرند. آن‌ها فرزندانشان را آموزش می‌دهند، تشویق و حمایت می‌کنند، ادب و تربیت می‌کنند چون که می‌خواهند فرزندانشان شاد باشند و شکوفا شوند. والدین در قبال همهٔ این تلاش‌های خستگی‌ناپذیر از فرزندانشان چه می‌خواهند؟ آیا غیر از این است که محبت فرزندانشان را می‌خواهند و آرزو دارند هر آنچه به آن‌ها آموخته‌اند در زندگی به کار گیرند و موفق شوند؟ پس آیا امری طبیعی نیست که پدر کامل و آسمانی‌مان به دلیل نیکویی‌های بی‌شمارش از ما انتظار قدرشناسی داشته باشد؟
ایجاد محبت به خدا
۱۵. اوّلین قدم در راه ایجاد محبت به خدا کدام است؟
۱۵ هیچ یک از ما نه خدا را دیده نه صدایش را شنیده است. ( یوحنّا ۱:۱۸) با وجود این، خدا از همهٔ ما دعوت می‌کند رابطه‌ای مهرآمیز با او داشته باشیم. ( یعقوب ۴:۸) اما چگونه می‌توانیم به چنین رابطه‌ای دست یابیم؟ اوّلین قدم برای ایجاد محبت به کسی شناختن اوست، چرا که نمی‌توان شخصی غریب را مثل یک دوست محبت کرد. بی‌جهت نیست که یَهُوَه کلامش را در اختیار ما گذاشته است تا بتوانیم با خواندن آن با او آشنا شویم. به این دلیل سازمانش همیشه ما را تشویق می‌کند کتاب مقدّس را مرتب بخوانیم. تنها این کتاب است که ما را با خدا و خصوصیاتش آشنا می‌سازد و شخصیتش را به ترسیم می‌کشد و از رفتار چندهزارساله‌اش با انسان‌ها به ما می‌گوید. اگر خوب در این مطالب و گزارشات دقت و تعمّق کنیم هم با او بیشتر آشنا می‌شویم هم محبت او در دلمان رشد می‌کند. — رومیان ۱۵:۴.
۱۶. آشنایی با خدمت زمینی عیسی چگونه بر محبت ما به یَهُوَه می‌افزاید؟
۱۶ بهترین راه رشد محبت به یَهُوَه آشنایی با سرگذشت عیسی و خدمت زمینی‌اش است. عیسی بازتاب کاملی از پدرش است. با توجه به این واقعیت، عیسی با اطمینان تمام گفت: «کسی که مرا دید، پدر را دیده است.» ( یوحنّا ۱۴:۹) وقتی رحمت و شفقّت عیسی را در مواردی مثل رستاخیز دادن تنها پسر بیوه‌زنی می‌بینیم آیا تحت تأثیر قرار نمی‌گیریم؟ ( لوقا ۷:۱۱-۱۵) آیا وقتی می‌خوانیم که پسر خدا، یعنی بزرگ‌ترین انسان تاریخ بشر، با کمال فروتنی پای‌های شاگردانش را شست، جذب شخصیت او نمی‌شویم؟ ( یوحنّا ۱۳:۳-۵) آیا وقتی می‌بینیم که چنین شخصی بزرگوار با وجود تمام حکمت و حشمتی که داشت همهٔ مردم، از جمله بچه‌های کم‌سن و سال، نزد او احساس راحتی می‌کردند، لب به تحسین باز نمی‌کنیم؟ ( مَرقُس ۱۰:۱۳، ۱۴) اگر عمیقاً به این مطالب فکر کنیم و جذب آن‌ها شویم، از مسیحیانی تقلید کرده‌ایم که به نقل از پِطْرُس رسول ‹اگرچه عیسی را ندیده بودند او را محبت می‌نمودند.› ( ۱پِطْرُس ۱:۸) هر چه محبتمان به عیسی بیشتر شود یَهُوَه را نیز بیشتر دوست خواهیم داشت.
۱۷، ۱۸. تفکّر در مورد چه برکاتی بر محبت ما به یَهُوَه می‌افزاید؟
۱۷ طریق دیگری که می‌توانیم محبت به خدا را در دلمان رشد دهیم تفکّر عمیق در برکات بی‌شمار اوست که زندگی را برایمان لذّت‌بخش کرده است. فقط کافی است در اطرافمان به زیبایی‌های آفرینش نظر اندازیم، به خوراکی‌های لذیذ و متنوع فکر کنیم، دوستان عزیزمان را به یاد آوریم و خوشی‌های بی‌پایانی را که برای لذّت و رضایت خاطر از زندگی برایمان فراهم شده است ببینیم. ( اَعمال ۱۴:۱۷) هر چه بیشتر با خدایمان آشنا شویم قدر نیکویی‌ها و سخاوت‌های او را بیشتر می‌دانیم. حال، قدری به آنچه یَهُوَه برای ما کرده است فکر کنیم. با توجه به این همه، آیا واقعاً مستحق محبت و عشق ما نیست؟
۱۸ خدا عطایای زیادی به ما انسان‌ها داده است و یکی از آن‌ها عطیهٔ دعاست، زیرا هر لحظه که بخواهیم می‌توانیم با او راز و نیاز کنیم و ‹اوست که دعا را می‌شنود!› ( مزمور ۶۵:۲) یَهُوَه به پسرش اختیارات زیادی داده است تا هم حکمرانی کند هم داوری. اما خدا یک چیز را به هیچ کس، حتی به پسر عزیزش نیز نداده است و آن هم شنیدن دعاست. یَهُوَه خود شخصاً به دعا گوش می‌دهد. محبت و مراقبتی که به ما نشان می‌دهد ما را واقعاً به او نزدیک می‌کند.
۱۹. یَهُوَه چه وعده‌هایی داده است که ما را به سوی خود جذب می‌کند؟
۱۹ همچنین، وقتی به آیندهٔ درخشانی که یَهُوَه برای ما انسان‌ها در نظر دارد فکر می‌کنیم قلب پر از سپاسمان ما را به او نزدیک‌تر می‌سازد. خدا وعده داده است که رنج و بیماری انسان را به پایان برساند و غم و ماتم مرگ را از زمین برچیند. ( مکاشفه ۲۱:۳، ۴) وقتی انسان‌ها کامل شوند دیگر هیچ کس مریض و افسرده و دلشکسته نخواهد شد و هیچ فاجعه‌ای برایش رخ نخواهد داد. فقر و گرسنگی و جنگ دیگر نخواهد بود. ( مزمور ۴۶:۹؛ ۷۲:۱۶) زمین رفته‌رفته یک بهشت می‌شود. ( لوقا ۲۳:۴۳) همهٔ این برکات را یَهُوَه نه از روی اجبار بلکه با رغبت تمام خواهد داد چون که ما را دوست دارد.
۲۰. موسی در مورد برکات دوست داشتن یَهُوَه چه گفت؟
۲۰ پس می‌بینیم که نه فقط باید بذر محبت به خدا را در دلمان بکاریم بلکه باید بگذاریم شکوفا شود. آیا شما نیز اجازه می‌دهید محبت خدا در دلتان ریشه کند؟ آیا می‌گذارید خدا مسیر زندگی‌تان را تعیین کند؟ انتخاب و تصمیم با خود شماست. موسی کسی بود که از برکات محبت به یَهُوَه آگاه بود. به این دلیل خطاب به قوم اسرائیل گفت: «حیات را برگزین تا تو با ذریّتت زنده بمانی. و تا یَهُوَه خدای خود را دوست بداری و آواز او را بشنوی و به او ملصق شوی، زیرا که او حیات تو و درازی عمر توست.» — تثنیه ۳۰:۱۹، ۲۰.
این نکات را به یاد می‌آورید؟
• چرا دوست داشتن یَهُوَه ضروری است؟
• چگونه می‌توانیم محبت به یَهُوَه را در عمل نشان دهیم؟
• چرا دلایل زیادی برای دوست داشتن یَهُوَه داریم؟
• چگونه می‌توانیم محبت به خدا را در دل پرورش دهیم؟
[تصویر در صفحهٔ ۱۸]
برای یَهُوَه یک چیز بسیار مهم است؛ محبتی که همهٔ ما می‌توانیم به او ابراز کنیم
[تصاویر در صفحهٔ ۲۱]
« کسی که مرا دید، پدر را دیده است.» — یوحنا ۱۴:۹