آیا وجدانتان قابل اعتماد است؟‏

۱،‏ ۲.‏ چه کسی وجدان را به ما بخشیده است و چرا باید بابت آن قدردان باشیم؟‏

یَهُوَه خدا انسان‌ها را با ارادهٔ آزاد آفریده است؛‏ به این معنی که آنان در انتخاب و تصمیم‌گیری آزادند.‏ یَهُوَه برای این که اولین مرد و زن و نسل آنان تصمیماتی درست اتخاذ کنند،‏ به آنان یک راهنما عطا کرد.‏ این راهنمای باارزش وجدان است.‏ وجدان،‏ حسی در درون ماست که در تشخیص درست از نادرست به ما کمک می‌کند.‏ اگر از وجدان درست استفاده شود به ما در انجام کار نیکو و اجتناب از بدی یاری می‌رساند.‏ برخورداری از وجدان،‏ اثباتی بر این امر است که یَهُوَه ما انسان‌ها را دوست دارد و می‌خواهد که ما در زندگی موفق باشیم.‏

^۲ برخی با این که با معیارهای کتاب مقدّس آشنا نیستند،‏ خوبی را دوست داشته،‏ از بدی نفرت دارند.‏ ‏(‏رومیان ۲:‏۱۴،‏ ۱۵ خوانده شود.‏)‏ چگونه چنین است؟‏ این امر به دلیل وجدان آنان است.‏ وجدان،‏ بسیاری را از اعمال شریرانه باز می‌دارد.‏ تصوّر کنید،‏ اگر انسان از نعمت وجدان بی‌بهره بود،‏ دنیا چگونه می‌بود.‏ بی‌گمان شرارت حتی بیش از اکنون می‌بود.‏ ما باید سپاسگزار باشیم که یَهُوَه انسان‌ها را از این نعمت برخوردار کرده است.‏

۳.‏ چرا وجدانی تعلیم‌یافته می‌تواند به ما در جماعت مسیحی یاری رساند؟‏

^۳ اغلب مردم اهمیتی به تعلیم دادن وجدانشان نمی‌دهند،‏ اما خادمان یَهُوَه می‌خواهند که وجدانشان را هماهنگ با معیارهای کتاب مقدّس شکل دهند تا آنان را به عمل نیکو برانگیزد و از عمل بد باز دارد.‏ خادمان خدا آگاهند که وجدان تعلیم‌یافتهٔ آنان می‌تواند تأثیر بسزایی در اتحاد جماعت مسیحی داشته باشد.‏ البته برای تعلیم دادن و به‌کارگیری وجدان کافی نیست که تنها با معیارهای کتاب مقدّس آشنا شویم،‏ بلکه باید معیارهای خدا را دوست بداریم و ایمان داشته باشیم که به کاربستن آن‌ها به نفع ماست.‏ پولُس گفت:‏ «در واقع،‏ هدف از این توصیه برانگیختن محبتی است که از دلی خالص،‏ وجدانی پاک و ایمانی بی‌ریا برمی‌خیزد.‏» (‏۱تیمو ۱:‏۵‏)‏ زمانی که وجدانمان را با معیارهای کتاب مقدّس هماهنگ می‌کنیم و به ندای آن گوش می‌دهیم،‏ محبت ما به یَهُوَه بیشتر می‌شود و ایمانمان استوارتر می‌گردد.‏ در واقع،‏ گونه‌ای که ما از وجدانمان بهره می‌گیریم نشان می‌دهد که تا چه حد به یَهُوَه نزدیک هستیم و تا چه حد می‌خواهیم که او را خشنود کنیم.‏ به‌راستی،‏ این ندای درونی،‏ شخصیت واقعی و دل ما را آشکار می‌کند.‏

۴.‏ چگونه می‌توانیم وجدانمان را تعلیم دهیم؟‏

^۴ اما ما چگونه می‌توانیم وجدانمان را هماهنگ با تعالیم کتاب مقدّس شکل دهیم و تربیت کنیم؟‏ موفقیتمان در این راه به مطالعهٔ مرتب کتاب مقدّس به همراه دعا،‏ تأمّل بر آن و عمل کردن به آنچه آموخته‌ایم بستگی دارد.‏ پس تنها اندوختن اطلاعات و آگاهی از اصول و قوانین کافی نیست.‏ هدف ما از مطالعهٔ کتاب مقدّس باید شناخت بیشتر یَهُوَه خدا باشد.‏ اگر چنین کنیم به مرور تصویری دقیق‌تر از یَهُوَه،‏ شخصیت او،‏ خصوصیاتش و آنچه او می‌پسندد و نمی‌پسندد،‏ برایمان به وجود می‌آید.‏ به این ترتیب وجدان ما با طرز فکر یَهُوَه تنظیم می‌شود.‏ هر چه بیشتر وجدانمان را در این جهت شکل دهیم،‏ طرز فکر ما نیز به او نزدیک‌تر می‌شود.‏

۵.‏ در این مقاله چه موضوعی بررسی می‌شود؟‏

^۵ شاید از خود بپرسید،‏ چگونه وجدانی تعلیم‌یافته می‌تواند هنگام تصمیم‌گیری به ما کمک کند؟‏ چگونه می‌توانیم برای تصمیماتی که هم‌ایمانانمان هماهنگ با وجدانشان می‌گیرند،‏ احترام قائل باشیم؟‏ چگونه وجدان ما می‌تواند ما را به انجام اعمال نیکو ترغیب کند؟‏ با مد نظر داشتن این پرسش‌ها،‏ در اینجا سه زمینه را بررسی می‌کنیم که عملکرد وجدانمان می‌تواند برایمان بسیار مفید باشد:‏ ۱)‏ سلامتی ۲)‏ تفریح و سرگرمی ۳)‏ خدمت موعظه.‏

معقول باشید

۶.‏ برخی در حین تصمیم‌گیری در چه زمینه‌ای پرسش‌هایی دارند؟‏

^۶ کتاب مقدّس ما را از هر عملی که به ما آسیب رساند برحذر می‌دارد و ما را ترغیب می‌کند که در عاداتمان همچون خوردن و نوشیدن متعادل باشیم.‏ (‏امث ۲۳:‏۲۰؛‏ ۲قر ۷:‏۱‏)‏ با به کار بستن اصول کتاب مقدّس می‌توانیم تا حدّی سلامتی‌مان را حفظ کنیم،‏ حتی اگر سنی از ما گذشته باشد و ناتوان شده باشیم.‏ در برخی کشورها در کنار شیوه‌های درمانی متداول از شیوه‌هایی دیگر نیز استفاده می‌شود.‏ دفاتر شعبه مرتباً نامه‌هایی از برادران و خواهرانی دریافت می‌کنند که در خصوص تصمیم‌گیری در مورد روش‌های درمانی سؤالاتی دارند.‏ بسیاری می‌پرسند:‏ «آیا خادم یَهُوَه می‌تواند چنین روش درمانی‌ای را بپذیرد؟‏»‏

۷.‏ در خصوص شیوه‌های درمانی چگونه می‌توان تصمیم‌گیری کرد؟‏

^۷ دفاتر شعبه و پیران جماعات محلّی اجازه ندارند که برای مسیحی دیگر در خصوص روش‌های درمانی تصمیم‌گیری کنند،‏ حتی اگر از آنان درخواست شود.‏ (‏غلا ۶:‏۵‏)‏ البته،‏ آنان می‌توانند توجه شخص را به آنچه یَهُوَه گفته است جلب کنند و به این ترتیب به او در تصمیم‌گیری‌اش یاری رسانند.‏ برای مثال،‏ فرد مسیحی لازم است این فرمان کتاب مقدّس را به یاد داشته باشد که می‌گوید:‏ «از خون .‏ .‏ .‏ بپرهیزید.‏» (‏اعما ۱۵:‏۲۹‏)‏ این امر به‌روشنی،‏ تمامی شیوه‌های درمانی‌ای را که در آن از خون کامل یا چهار مشتق اصلی خون استفاده می‌شود،‏ رد می‌کند.‏ آگاهی از این فرمان می‌تواند بر وجدان فرد مسیحی حتی در خصوص استفاده از اجزای کوچک‌تر که از مشتقات اصلی گرفته می‌شود نیز تأثیر بگذارد.‏a حال چه پندهای دیگری از کتاب مقدّس می‌تواند در تصمیم‌گیری در مورد شیوه‌های درمانی راهنمای ما باشد؟‏

۸.‏ چگونه فیلیپیان ۴:‏۵ می‌تواند در خصوص امور مربوط به سلامتی به ما یاری رساند؟‏

^۸ در امثال ۱۴:‏۱۵ چنین آمده است:‏ «ساده‌لوح همه چیز را باور می‌کند،‏ اما عاقل قدمهای خود را می‌سنجد.‏» درمان برخی بیماری‌ها هنوز ناشناخته است.‏ از این رو،‏ عاقلانه است در مورد روش‌هایی که ادعا می‌شود راه درمان چنین بیماری‌هایی است،‏ اما هیچ اثباتی برای آن وجود ندارد،‏ محتاط بود.‏ پولُس رسول تحت الهام نوشت:‏ «بگذارید همگان شما را فردی معقول بدانند.‏» (‏فیلیپ ۴:‏۵‏)‏ تعادل موجب می‌شود که زمان زیادی را صرف موضوع سلامتی نکنیم،‏ طوری که از موضوعات روحانی غافل شویم.‏ اگر تمرکز اصلی‌مان در زندگی بر سلامتی‌مان باشد،‏ این امکان وجود دارد که خودپسند و خودمحور شویم.‏ (‏فیلیپ ۲:‏۴‏)‏ ما آگاهیم که اکنون نمی‌توانیم از سلامتی کامل برخوردار شویم و همیشه باید مد نظر داشته باشیم که خدمت به یَهُوَه مهم‌ترین امر در زندگی است.‏—‏فیلیپیان ۱:‏۱۰ خوانده شود.‏

۹.‏ پند رومیان ۱۴:‏۱۳،‏ ۱۹‏،‏ در خصوص تصمیمات ما در مورد سلامتی چه کاربردی دارد،‏ و چگونه ممکن است اتحاد ما به خطر افتد؟‏

^۹ مسیحی معقول نظر خود را به دیگران تحمیل نمی‌کند.‏ در یکی از کشورهای اروپایی،‏ زوجی نوعی رژیم غذایی و مکمّل‌های غذایی را بسیار مناسب می‌دانستند.‏ آنان برخی برادران را به استفاده از آن مکمّل‌ها متقاعد کردند،‏ اما برخی دیگر آن را نپذیرفتند.‏ پس از مدت زمانی،‏ نتیجه آن طور که انتظار می‌رفت نبود و باعث دلخوری و رنجش بسیاری شد.‏ آن زوج آزاد بودند که خود از آن رژیم و مکمّل‌ها استفاده بکنند یا نکنند.‏ اما آیا درست بود که به خاطر آن اتحاد جماعت را به خطر اندازند؟‏ زمانی مسیحیان روم در خصوص خوردن برخی غذاها و برگزاری برخی جشن‌ها نظرات متفاوتی داشتند.‏ پولُس رسول چه پندی به آنان داد؟‏ او گفت:‏ «کسی هست که یک روز را از روز دیگر مقدّس‌تر می‌شمارد؛‏ دیگری همهٔ روزها را برابر می‌داند؛‏ هر یک باید در ذهن خود کاملاً مطمئن باشد.‏» آنچه اهمیت داشت این بود که باعث لغزش دیگران نشوند.‏—‏رومیان ۱۴:‏۵،‏ ۱۳،‏ ۱۵،‏ ۱۹،‏ ۲۰ خوانده شود.‏

۱۰.‏ چرا باید به تصمیمات دیگران احترام بگذاریم؟‏ (‏تصویر ابتدای مقاله ملاحظه شود.‏)‏

^۱۰ اگر هم‌ایمانمان بر مبنای وجدانش در مورد موضوعی شخصی تصمیمی بگیرد که درک آن برای ما مشکل باشد،‏ نباید سریع بر کرسی قضاوت بنشینیم و بر آن شویم که نظر او را تغییر دهیم.‏ ممکن است وجدان او هنوز «ضعیف» باشد و نیاز داشته باشد که آن را بر مبنای کتاب مقدّس شکل دهد و یا شاید وجدانش نسبت به برخی موضوعات حساسیت خاصّی دارد.‏ (‏۱قر ۸:‏۱۱،‏ ۱۲‏)‏ از سوی دیگر،‏ شاید لازم باشد که ما خود وجدانمان را محک بزنیم.‏ شاید ما نیاز داریم که وجدانمان را تربیت کنیم و آن را بیشتر هماهنگ با معیارهای الٰهی شکل دهیم.‏ در خصوص موضوعاتی مربوط به سلامتی هر یک از ما باید خود تصمیم بگیرد و مسئولیت آن تصمیم نیز بر دوش خودمان است.‏

از تفریحات سالم لذّت ببرید

۱۱،‏ ۱۲.‏ هنگام انتخاب تفریحات،‏ کدام پند کتاب مقدّس را باید مد نظر داشته باشیم؟‏

^۱۱ یَهُوَه انسان را طوری آفریده است که از تفریح و سرگرمی فایده و لذّت ببرد.‏ سلیمان نیز به این امر اشاره کرد و گفت که وقتی «برای خنده» و زمانی «برای رقص» است.‏ (‏جا ۳:‏۴‏)‏ اما مسلّماً هر وقت‌گذرانی‌ای نیز مفید،‏ آرام‌بخش یا نشاط‌آور نیست.‏ همچنین پرداختن به تفریحات فراوان یا زمان زیادی را به آن اختصاص دادن،‏ مفید نیست.‏ چگونه وجدان ما به ما کمک می‌کند که به تفریحات سالم و مفید بپردازیم؟‏

^۱۲ کتاب مقدّس ما را از برخی رفتارها و اعمال برحذر می‌دارد که «اعمال نفس» خوانده شده است.‏ این اعمال شامل «اعمال نامشروع جنسی،‏ ناپاکی،‏ رفتار بی‌شرمانه،‏ بت‌پرستی،‏ توسل به نیروهای غیبی،‏ دشمنی،‏ نزاع،‏ رشک،‏ طغیان خشم،‏ ستیزه‌جویی،‏ تفرقه،‏ فرقه‌بندی،‏ حسد،‏ مستی و مهمانی‌های همراه با بی‌بندوباری و چیزهایی از این قبیل» است.‏ پولُس گفت:‏ «کسانی که چنین اعمالی را پیشه می‌کنند،‏ پادشاهی خدا را به میراث نخواهند برد.‏» (‏غلا ۵:‏۱۹-‏۲۱‏)‏ هماهنگ با این گفتهٔ کتاب مقدّس ما می‌توانیم از خود بپرسیم:‏ ‹آیا وجدان من مرا از ورزش‌هایی که در آن‌ها ستیزه‌جویی،‏ رقابت‌طلبی،‏ ملیت‌گرایی یا خشونت دیده می‌شود،‏ منع می‌کند؟‏ آیا ندای درونی من به من هشدار می‌دهد که از تماشای فیلم‌هایی که صحنه‌های مستهجن و غیراخلاقی دارد یا میگساری و ارتباط با ارواح شریر را به شکلی نمایان می‌سازد،‏ دوری کنم؟‏›‏

۱۳.‏ پندی که در ۱تیموتائوس ۴:‏۸ و امثال ۱۳:‏۲۰ آمده است،‏ چگونه در انتخاب تفریحات به ما کمک می‌کند؟‏

^۱۳ کتاب مقدّس اصولی نیز در اختیار ما می‌گذارد تا وجدانمان را در خصوص اوقات فراغت و تفریحاتمان شکل دهیم.‏ یکی از این اصول چنین است:‏ «تمرین بدنی تا حدّی فایده دارد.‏» (‏۱تیمو ۴:‏۸‏)‏ بسیاری به این نتیجه رسیده‌اند که قدری ورزش به صورت مرتب برای سلامتی مفید است و به ذهن و دل نشاط می‌بخشد.‏ اگر می‌خواهیم در ورزش‌های گروهی شرکت کنیم،‏ آیا نباید برایمان مهم باشد که با چه کسی این اوقات را می‌گذرانیم؟‏ در امثال ۱۳:‏۲۰ آمده است:‏ «همنشینِ حکیمان حکیم گردد،‏ اما رفیق جاهلان زیان بیند.‏» در واقع این پند به این معنی است که بسیار اهمیت دارد که هنگام انتخاب تفریح از وجدان تعلیم‌یافته‌مان بهره گیریم.‏

۱۴.‏ چگونه خانواده‌ای اصولی را که در رومیان ۱۴:‏۲-‏۴ آمده است،‏ به کار بردند؟‏

^۱۴ کریستیان و دانیلا دو فرزند نوجوان دارند.‏ کریستیان می‌گوید:‏ «طی پرستش خانوادگی‌مان،‏ در مورد تفریحات صحبت کردیم.‏ در مورد این که برخی تفریحات مناسب و برخی دیگر نامناسب است توافق داشتیم.‏ اما چه کسی معاشر خوب محسوب می‌شود؟‏ یکی از دخترانمان گفت که در مدرسه در زنگ تفریح برخی دانش‌آموزان که شاهدان یَهُوَه هستند رفتاری داشتند که در نظر او ناشایست بود و چون نمی‌خواست همچون آنان عمل کند،‏ تحت فشار قرار گرفت.‏ ما برایش توضیح دادیم که وجدان هر کس باید راهنمای او باشد که با چه کسی اوقاتش را بگذراند و به چه کاری دست زند.‏»—‏رومیان ۱۴:‏۲-‏۴ خوانده شود.‏

۱۵.‏ توجه به مَتّی ۶:‏۳۳ چگونه می‌تواند در برنامه‌ریزی برای تفریحات به ما کمک کند؟‏

^۱۵ پرسش دیگر این است که چه زمانی را به تفریح اختصاص دهیم.‏ آیا شما به جلسات جماعت،‏ خدمت موعظه و مطالعهٔ شخصی اولویت می‌دهید،‏ یا به تفریحات؟‏ آیا نخست برنامهٔ تفریحاتتان را می‌گذارید و سپس فعالیت‌های روحانی را در میان آن می‌گنجانید؟‏ واقعاً کدام یک برایتان مهم است؟‏ عیسی گفت:‏ «پس،‏ همواره نخست،‏ در پی پادشاهی خدا و عدالت او باشید و همهٔ این چیزهای دیگر برای شما مهیا خواهد شد.‏» (‏مت ۶:‏۳۳‏)‏ آیا وجدان شما آن گونه عمل می‌کند که اولویت‌هایتان را هماهنگ با این پند عیسی تنظیم کنید؟‏

راهنمایی مفید برای نیکویی

۱۶.‏ چگونه وجدان،‏ ما را به موعظه برمی‌انگیزد؟‏

^۱۶ وجدان تعلیم‌یافته تنها ما را از عمل بد باز نمی‌دارد،‏ بلکه ما را به اعمال نیکو نیز ترغیب می‌کند.‏ مهم‌ترین عمل نیکو شرکت در خدمت موعظهٔ خانه‌به‌خانه و موعظه به صورت غیر رسمی است.‏ وجدان پولُس او را بر آن داشت که چنین کند.‏ او گفت:‏ «من موظفم که این خدمت را انجام دهم.‏ در واقع،‏ وای بر من اگر بشارت را اعلام نکنم!‏» (‏۱قر ۹:‏۱۶‏)‏ با سرمشق قرار دادن پولُس وجدانی راحت خواهیم داشت و به این شکل وجدانمان به ما اطمینان می‌دهد که کار درستی انجام می‌دهیم.‏ همچنین با موعظهٔ خبر خوش به مردم،‏ نمونه‌ای خوب برای وجدان آنان به جا می‌گذاریم.‏ پولُس گفت:‏ «با آشکار ساختن حقیقت،‏ سرمشقی نیکو از خود در حضور خدا به جا می‌گذاریم تا مورد تأیید وجدان همگان باشیم.‏»—‏۲قر ۴:‏۲‏.‏

۱۷.‏ چگونه خواهری هماهنگ با وجدانش عمل کرد؟‏

^۱۷ وقتی ژاکلین ۱۶ سال داشت در کلاس زیست‌شناسی نظریهٔ تکامل تدریس می‌شد.‏ او می‌گوید:‏ «وجدانم اجازه نمی‌داد آن گونه که معمولاً در کلاس فعال بودم،‏ در آن درس فعال باشم.‏ نمی‌توانستم از نظریهٔ تکامل پشتیبانی کنم.‏ با معلّمم در مورد این موضوع و نظراتم صحبت کردم.‏ برخلاف انتظارم،‏ خیلی دوستانه با من برخورد کرد و به من فرصتی داد که برای تمامی کلاس در مورد آفرینش صحبت کنم.‏» ژاکلین از این که به ندای وجدانش که بر مبنای کتاب مقدّس شکل گرفته بود گوش داد،‏ احساس رضایت و آرامش داشت.‏ آیا وجدان شما نیز شما را به انجام عمل درست برمی‌انگیزد؟‏

۱۸.‏ چرا لازم است وجدانی تعلیم‌یافته و قابل اعتماد داشته باشیم؟‏

^۱۸ هدف ما این است که زندگی‌مان را هر چه بیشتر با معیارها و راه‌های یَهُوَه خدا هماهنگ کنیم.‏ برای رسیدن به این هدف،‏ وجدانی تعلیم‌یافته ابزاری بسیار باارزش برای ماست.‏ با مطالعهٔ مرتب کتاب مقدّس،‏ تأمّل بر آن و به کار بستن آن وجدانمان را تعلیم می‌دهیم.‏ وجدانی تعلیم‌یافته راهنمای مفیدی برایمان در زندگی خواهد بود.‏