کتاب ایّوب هنگام پند دادن کمکمان می‌کند

۱-‏۲.‏ سه آشنای ایّوب و اِلیهو با چه صحنه‌ای روبرو شدند؟‏

خبر اتفاقاتی که برای ایّوب افتاده بود،‏ به‌سرعت بین مردم مشرق‌زمین پخش شد.‏ ایّوب که همه او را به خاطر ثروت زیادش می‌شناختند،‏ همه چیزش را از دست داده بود.‏ وقتی این خبر به گوش سه نفر از آشنایان ایّوب یعنی اِلیفاز،‏ بِلدَد و صوفَر رسید،‏ آن‌ها به عوص سفر کردند تا به او تسلّی دهند.‏ اما با دیدن شرایط ایّوب شوکه شدند.‏

^۲ آن صحنه را تجسّم کنید!‏ سه آشنای ایّوب،‏ او را از دور دیدند که درمانده و تنها در خاکستر نشسته بود.‏ ایّوب هر چیزی را که داشت،‏ از دست داده بود.‏ او تمام گوسفندان،‏ گاوها،‏ شترها و الاغانش را از دست داده بود.‏ همین طور فرزندان و بیشتر خدمتکارانش کشته شده بودند.‏ خانه‌ای که بر سر فرزندان ایّوب فرو ریخت،‏ ویران بود.‏ علاوه بر همهٔ این‌ها،‏ ایّوب خودش هم شدیداً بیمار شده بود و بدنش پر از دمل‌های دردناک بود.‏ آن سه مرد با دیدن ایّوب چه واکنشی نشان دادند؟‏ آن‌ها بدون این که چیزی به او بگویند،‏ هفت روز کنار ایّوب که درد می‌کشید نشستند.‏ (‏ایو ۲:‏​۱۲،‏ ۱۳‏)‏ در این میان،‏ مرد جوانی به اسم اِلیهو از راه رسید و کنار آن‌ها نشست.‏ ایّوب بالاخره سکوت را شکست؛‏ او آرزوی مرگ کرد و روزی را که متولّد شده بود لعنت کرد.‏ (‏ایو ۳:‏​۱-‏۳،‏ ۱۱‏)‏ واضح است که ایّوب به کمک نیاز داشت!‏ آن سه مرد با حرف‌ها و نحوهٔ گفتنشان نشان می‌دادند که آیا واقعاً دوست ایّوب هستند و خوبی او را می‌خواهند یا نه.‏

۳.‏ در این مقاله چه موضوعاتی بررسی می‌شود؟‏

^۳ یَهُوَه موسی را برانگیخت تا حرف‌ها و کارهای اِلیهو و سه آشنای ایّوب را بنویسد.‏ ظاهراً اِلیفاز بعضی از حرف‌هایش را تحت نفوذ یک روح شریر گفت.‏ اما اِلیهو تحت الهام یَهُوَه صحبت کرد.‏ (‏ایو ۴:‏​۱۲-‏۱۶؛‏ ۳۳:‏​۲۴،‏ ۲۵‏)‏ پس جای تعجب نیست که در کتاب ایّوب می‌توانیم هم بهترین و هم بدترین پند و توصیه‌ها را بخوانیم.‏ کتاب ایّوب روش درست پند دادن را به ما نشان می‌دهد.‏ در ادامه،‏ اول نمونهٔ بد سه آشنای ایّوب و بعد نمونهٔ خوب اِلیهو را بررسی می‌کنیم.‏ در هر مورد می‌بینیم که اسرائیلیان چطور می‌توانستند از کتاب ایّوب درس بگیرند و ما امروزه چطور از آن فایده می‌بریم.‏

پندهای سه آشنای ایّوب

۴.‏ چرا سه آشنای ایّوب هیچ کمکی به او نکردند؟‏ (‏تصویر ملاحظه شود.‏)‏

^۴ سه آشنای ایّوب با شنیدن بلاهایی که بر سر او آمده بود،‏ قرار گذاشتند به عیادتش بروند تا «با او همدردی کنند و به او تسلّی دهند.‏» (‏ایو ۲:‏۱۱‏)‏ اما هیچ کمکی به ایّوب نکردند!‏ چرا؟‏ حداقل به سه دلیل.‏ اول این که سریع قضاوت اشتباه کردند.‏ آن‌ها فکر کردند که ایّوب به خاطر گناهانش مجازات می‌شود.‏a (‏ایو ۴:‏۷؛‏ ۱۱:‏۱۴‏)‏ دوم این که بیشتر پندهایشان بی‌فایده،‏ بی‌رحمانه و حتی آزاردهنده بود.‏ حرف‌های آن‌ها به نظر عاقلانه بود،‏ ولی هیچ ارزشی نداشت.‏ (‏ایو ۱۳:‏۱۲‏)‏ بِلدَد دو بار با بی‌فکری گفت که ایّوب پرحرف است.‏ (‏ایو ۸:‏۲؛‏ ۱۸:‏⁠۲‏)‏ صوفَر هم با طعنه گفت که ایّوب «بی‌عقل» است.‏ (‏ایو ۱۱:‏۱۲‏)‏ سوم این که آن سه مرد هرچند صدایشان را بالا نبردند،‏ اما لحن حرف زدنشان تحقیرآمیز،‏ طعنه‌آمیز و سرزنش‌آمیز بود.‏ (‏ایو ۱۵:‏​۷-‏۱۱‏)‏ در اصل آن سه مرد می‌خواستند ثابت کنند که ایّوب گناهکار است،‏ نه این که به او دلداری دهند و ایمانش را تقویت کنند.‏

۵.‏ پندهای سه آشنای ایّوب چه نتیجه‌ای داشت؟‏

^۵ پندهای آن سه مرد هیچ نتیجهٔ خوبی نداشت،‏ چون ایّوب را ‹خرد کرد› و رنجاند.‏ (‏ایو ۱۹:‏⁠۲‏)‏ برای همین او حس کرد که باید از خودش دفاع کند.‏ این باعث شد که طرز فکر اشتباهی داشته باشد و حرف‌های نسنجیده بزند.‏ (‏ایو ۶:‏​۳،‏ ۲۶‏)‏ آن سه مرد چیزهایی گفتند که با طرز فکر یَهُوَه هماهنگی نداشت و رفتارشان از روی دلسوزی نبود.‏ به همین دلیل،‏ ناخواسته مثل ابزاری در دست شیطان شدند.‏ (‏ایو ۲:‏​۴،‏ ۶‏)‏ این گزارش چطور می‌توانست در گذشته به خادمان خدا فایده برساند و ما امروزه چه درسی از آن می‌گیریم؟‏

۶.‏ ریش‌سفیدان اسرائیل از نمونهٔ بد سه آشنای ایّوب چه درس‌هایی می‌توانستند بگیرند؟‏

^۶ اسرائیلیان چطور می‌توانستند از گزارش ایّوب فایده ببرند؟‏ یَهُوَه بعد از این که قوانینی برای اسرائیلیان گذاشت،‏ ریش‌سفیدانی واجد شرایط به عنوان قاضی تعیین کرد تا بر اساس معیارهای عادلانه‌اش داوری کنند.‏ (‏تث ۱:‏​۱۵-‏۱۸؛‏ ۲۷:‏⁠۱‏)‏ وقتی کسی یک مورد قضایی را پیش آن‌ها می‌برد،‏ آن مردان باید قبل از توصیه دادن یا قضاوت کردن،‏ خوب به حرف‌های او گوش می‌دادند.‏ (‏۲توا ۱۹:‏⁠۶‏)‏ آن‌ها نباید فکر می‌کردند که تمام جزئیات را می‌دانند،‏ بلکه باید سؤالاتی می‌پرسیدند تا اطلاعاتشان از وضعیت بیشتر شود.‏ (‏تث ۱۹:‏۱۸‏)‏ همین طور باید با کسی که درخواست کمک می‌کرد،‏ با مهربانی صحبت می‌کردند.‏ چرا؟‏ چون اگر با تندی برخورد می‌کردند شخص نمی‌توانست به‌راحتی احساساتش را ابراز کند.‏ (‏خرو ۲۲:‏​۲۲-‏۲۴‏)‏ ریش‌سفیدان اسرائیل می‌توانستند با تعمّق روی گزارش ایّوب درس‌های زیادی بگیرند.‏

۷.‏ در اسرائیل چه کسانی به جز ریش‌سفیدان می‌توانستند پند دهند و اسرائیلیان از گزارش ایّوب چه درسی می‌توانستند بگیرند؟‏ (‏امثال ۲۷:‏⁠۹‏)‏

^۷ البته در اسرائیل فقط ریش‌سفیدان نبودند که می‌توانستند به دیگران پند دهند.‏ همهٔ اسرائیلیان،‏ پیر و جوان،‏ زن و مرد،‏ می‌توانستند به هم‌ایمان خود پند و توصیه دهند تا از نظر روحانی پیشرفت کند یا رفتارش را اصلاح کند.‏ (‏مز ۱۴۱:‏⁠۵‏)‏ در واقع یک دوست خوب کسی است که پندهای خالصانه می‌دهد.‏ ‏(‏امثال ۲۷:‏۹ خوانده شود.‏)‏ اسرائیلیان با تعمّق روی نمونهٔ بد سه آشنای ایّوب یاد می‌گرفتند که موقع پند دادن از گفتن چه چیزهایی و از چه رفتاری دوری کنند.‏

۸.‏ موقع پند دادن از چه اشتباهاتی باید دوری کنیم؟‏ (‏تصاویر ملاحظه شود.‏)‏

^۸ ما چطور می‌توانیم از گزارش ایّوب فایده ببریم؟‏ ما مسیحیان می‌خواهیم به برادران و خواهرانمان در سختی‌هایشان کمک کنیم.‏ اما نمی‌خواهیم اشتباهات سه آشنای ایّوب را تکرار کنیم.‏ برای این کار نباید زود قضاوت کنیم،‏ بلکه اول باید قبل از پند دادن،‏ اطلاعات کافی به دست بیاوریم.‏ دوم،‏ نباید مثل اِلیفاز فقط بر اساس تجربه‌های بی‌ثبات خودمان پند دهیم،‏ بلکه پندمان باید بر اساس کلام خدا باشد که ثابت و استوار است.‏ (‏ایو ۴:‏۸؛‏ ۵:‏​۳،‏ ۲۷‏)‏ سوم،‏ باید از حرف‌های تند و انتقادآمیز دوری کنیم.‏ البته بعضی از حرف‌های اِلیفاز و همراهانش درست بود و بعداً یکی از نویسندگان کتاب مقدّس از حرف‌های آن‌ها نقل‌قول کرد.‏ (‏ایّوب ۵:‏۱۳ با ۱قُرِنتیان ۳:‏۱۹ مقایسه شود.‏)‏ اما بیشتر حرف‌هایشان باعث رنجش ایّوب شد و خدا را بد جلوه داد.‏ به همین دلیل،‏ یَهُوَه حرف‌های آن‌ها را رد کرد.‏ (‏ایو ۴۲:‏​۷،‏ ۸‏)‏ یک پند خوب،‏ هیچ وقت یَهُوَه را نامعقول جلوه نمی‌دهد و باعث نمی‌شود که خادمانش حس کنند یَهُوَه دوستشان ندارد.‏ در ادامه می‌بینیم که چطور می‌توانیم از نمونهٔ اِلیهو سرمشق بگیریم.‏

پند اِلیهو

۹.‏ چرا ایّوب بعد از شنیدن حرف‌های آن سه مرد هنوز نیاز به کمک داشت و یَهُوَه چطور کمکش کرد؟‏

^۹ وقتی جرّوبحث ایّوب و سه آشنایش تمام شد،‏ جوّ سنگینی برقرار بود.‏ آن سه مرد آنقدر حرف زدند که ۲۸ باب از کتاب ایّوب گفته‌های آن‌ها را در بردارد.‏ به علاوه،‏ بیشتر حرف‌هایشان از روی خشم و عصبانیت بود.‏ پس تعجبی ندارد که حرف‌هایشان مثل نمک پاشیدن روی زخم‌های ایّوب بود!‏ او به راهنمایی و دلگرمی نیاز داشت.‏ یَهُوَه چطور به ایّوب کمک کرد؟‏ او از طریق اِلیهو به ایّوب پند داد.‏ اما چرا اِلیهو تا آن موقع ساکت مانده بود؟‏ او گفت:‏ «من جوانم،‏ و شما پیر.‏ به احترام شما تا الآن ساکت مانده‌ام.‏» (‏ایو ۳۲:‏​۶،‏ ۷‏)‏ اِلیهوی جوان مثل خیلی‌ها تشخیص داده بود که سالمندان طی سال‌ها خیلی چیزها یاد می‌گیرند؛‏ در نتیجه حکمت و تجربهٔ زیادی دارند که جوان‌ترها معمولاً از آن برخوردار نیستند.‏ اِلیهو صبورانه به گفتگوی ایّوب و سه آشنایش گوش داد،‏ اما به جایی رسید که دیگر نتوانست ساکت بماند.‏ او گفت:‏ «حکمت فقط به سن و سال بستگی ندارد،‏ یا فقط پیران نیستند که می‌فهمند چه چیزی درست است.‏» (‏ایو ۳۲:‏⁠۹‏)‏ اِلیهو بعد از آن چه گفت و چطور حرفش را بیان کرد؟‏

۱۰.‏ اِلیهو قبل از این که به ایّوب پند دهد چه کار کرد؟‏ (‏ایّوب ۳۳:‏​۶،‏ ۷‏)‏

^۱۰ اِلیهو قبل از این که به ایّوب پند دهد،‏ سعی کرد جو را بهتر کند.‏ چطور؟‏ اول،‏ احساساتش را کنترل کرد؛‏ چون در ابتدا عصبانی بود.‏ (‏ایو ۳۲:‏​۲-‏۵‏)‏ او از روی عصبانیت چیزی به ایّوب نگفت،‏ بلکه به او قوّت‌قلب داد.‏ برای مثال به ایّوب گفت:‏ «من و تو از دید خدای حقیقی یکی هستیم.‏» ‏(‏ایّوب ۳۳:‏​۶،‏ ۷ خوانده شود.‏)‏ اِلیهو قبل از پند دادن به ایّوب نشان داد که با دقت به حرف‌های او گوش داده است،‏ چون نکات کلیدی حرف‌هایش را خلاصه کرد.‏ (‏ایو ۳۲:‏۱۱؛‏ ۳۳:‏​۸-‏۱۱‏)‏ اِلیهو بعداً هم وقتی به ایّوب پند می‌داد،‏ دوباره به حرف‌های او اشاره کرد.‏—‏ایو ۳۴:‏​۵،‏ ۶،‏ ۹؛‏ ۳۵:‏​۱-‏۴‏.‏

۱۱.‏ اِلیهو چطور به ایّوب پند داد؟‏ (‏ایّوب ۳۳:‏⁠۱‏)‏

^۱۱ وقتی اِلیهو به ایّوب پند می‌داد،‏ احترام آن مرد وفادار را حفظ کرد.‏ برای مثال،‏ او ایّوب را به اسم خطاب می‌کرد،‏ کاری که ظاهراً آن سه مرد نکردند.‏ ‏(‏ایّوب ۳۳:‏۱ خوانده شود.‏)‏ اِلیهو یادش بود که وقتی ایّوب و آن سه مرد جرّوبحث می‌کردند،‏ چقدر دوست داشت چیزی بگوید.‏ به همین دلیل،‏ با ایّوب همدردی کرد و اجازه داد او هم نظرش را بگوید.‏ (‏ایو ۳۲:‏۴؛‏ ۳۳:‏۳۲‏)‏ اِلیهو همین طور مستقیماً به ایّوب هشدار داد که بعضی از استدلال‌هایش اشتباه است و با مهربانی خصوصیات اصلی یَهُوَه،‏ یعنی حکمت،‏ قدرت،‏ عدالت و محبت پایدارش را به او یادآوری کرد.‏ (‏ایو ۳۶:‏​۱۸،‏ ۲۱-‏۲۶؛‏ ۳۷:‏​۲۳،‏ ۲۴‏)‏ مطمئناً پند اِلیهو به ایّوب کمک کرد که طرز فکرش را اصلاح کند و آمادهٔ پذیرفتن پندهای بیشتری از یَهُوَه باشد.‏ (‏ایو ۳۸:‏​۱-‏۳‏)‏ نمونهٔ خوب اِلیهو چطور می‌توانست در گذشته به خادمان خدا فایده برساند و ما امروزه چه درسی از آن می‌گیریم؟‏

۱۲.‏ یَهُوَه چطور از طریق پیامبران به قومش کمک کرد و نمونهٔ خوب اِلیهو چطور می‌توانست به آن‌ها کمک کند؟‏

^۱۲ اسرائیلیان چطور می‌توانستند از گزارش ایّوب فایده ببرند؟‏ یَهُوَه طی دوران اسرائیلیان،‏ پیامبرانی فرستاد تا مقصودش را برای آن‌ها آشکار کند.‏ برای مثال،‏ در زمان داوران،‏ دِبورهٔ نبیه قوم اسرائیل را از نظر روحانی مثل مادری راهنمایی کرد.‏ سموئیل هم با تلاش‌های خستگی‌ناپذیر از جوانی پیام یَهُوَه را به اسرائیلیان می‌رساند.‏ (‏داو ۴:‏​۴-‏۷؛‏ ۵:‏۷؛‏ ۱سمو ۳:‏​۱۹،‏ ۲۰‏)‏ بعدها طی دوران پادشاهان،‏ یَهُوَه پیامبرانی را یکی پس از دیگری فرستاد تا قومش را از نظر روحانی تقویت کند و به کسانی که از پرستش پاک منحرف شده بودند پند دهد.‏ (‏۲سمو ۱۲:‏​۱-‏۴؛‏ اعما ۳:‏۲۴‏)‏ نمونهٔ اِلیهو در کتاب ایّوب می‌توانست به مردان و زنان وفادار کمک کند تا تشخیص دهند که موقع پند دادن چه بگویند و چطور آن را بیان کنند.‏

۱۳.‏ ما چطور می‌توانیم هم‌ایمانانمان را تشویق کنیم؟‏

^۱۳ ما چطور می‌توانیم از گزارش ایّوب فایده ببریم؟‏ ما مسیحیان خواست خدا را که در کلامش آمده،‏ برای دیگران آشکار می‌کنیم.‏ همچنین می‌خواهیم هم‌ایمانانمان را با حرف‌هایمان تشویق و بنا کنیم.‏ (‏۱قر ۱۴:‏⁠۳‏)‏ مخصوصاً پیران جماعت باید با حرف‌هایشان به برادران و خواهران «دلداری» دهند؛‏ حتی به آن‌هایی که شاید سراسیمه و ‹از روی بی‌فکری حرف زده‌اند.‏›—‏۱تسا ۵:‏۱۴؛‏ ایو ۶:‏⁠۳‏.‏

۱۴-‏۱۵.‏ پیران جماعت چطور می‌توانند هنگام پند دادن از اِلیهو سرمشق بگیرند؟‏ مثالی بزنید.‏

^۱۴ این موقعیت را تصوّر کنید:‏ یک پیر جماعت متوجه می‌شود که خواهری در جماعتش دلسرد شده است.‏ او همراه برادر دیگری به دیدن آن خواهر می‌رود تا به او دلگرمی دهد.‏ در آن دیدار،‏ خواهرمان افکار منفی‌اش را با آن‌ها در میان می‌گذارد و می‌گوید با این که در جلسات شرکت می‌کند و به موعظه می‌رود،‏ احساس شادی نمی‌کند.‏ آن پیر جماعت باید چه واکنشی نشان دهد؟‏

^۱۵ آن برادر،‏ اول سعی می‌کند احساسات خواهرمان را درک کند.‏ برای رسیدن به این هدف باید صبورانه به حرف‌های او گوش دهد.‏ شاید آن خواهر خودش را لایق محبت یَهُوَه نداند یا کمرش زیر بار «نگرانی‌های زندگی» خم شده باشد.‏ (‏لو ۲۱:‏۳۴‏)‏ دوم،‏ آن پیر جماعت به دنبال فرصت‌هایی است که او را تحسین کند،‏ چون با وجود دلسردی،‏ همچنان در جلسات و موعظه شرکت می‌کند.‏ سوم،‏ برادرمان با درک شرایط آن خواهر و دلیل دلسردی‌اش،‏ از طریق کتاب مقدّس به او اطمینان می‌دهد که یَهُوَه دوستش دارد.‏—‏غلا ۲:‏⁠۲۰‏.‏

همچنان از کتاب ایّوب فایده ببرید

۱۶.‏ چطور می‌توانیم همچنان از کتاب ایّوب فایده ببریم؟‏

^۱۶ بررسی کتاب ایّوب واقعاً فواید زیادی دارد!‏ همان طور که در مقالهٔ قبلی دیدیم،‏ این کتاب نشان می‌دهد که چرا خدا جلوی مصیبت‌ها را نگرفته و چطور می‌توانیم پایدار بمانیم.‏ در این مقاله دیدیم که هنگام پند دادن چطور می‌توانیم از نمونهٔ خوب اِلیهو سرمشق بگیریم و از رفتار سه آشنای دیگر ایّوب دوری کنیم.‏ در آینده قبل از این که به کسی پند دهیم،‏ می‌توانیم درس‌هایی را که در کتاب ایّوب آمده مرور کنیم.‏ اگر خیلی وقت است که این کتاب را نخوانده‌ایم،‏ می‌توانیم خواندن دوبارهٔ آن را هدف خود قرار دهیم.‏ مطمئناً خواهیم دید که کتاب ایّوب امروزه هم مثل روزی که نوشته شد،‏ کاربرد زیادی دارد.‏