روش حل اختلافات تجاری و مالی

در اوّل قُرِنتیان ۶:‏۱-‏۸ پولُس رسول به موضوع مشاجرات مالی و دعوی‌های حقوقی میان مسیحیان پرداخته است.‏ برای او جای تأسف بود که مسیحیانی در جماعت قُرِنتُس این جرأت را به خود داده بودند که ‹شکایت خود را به محکمهٔ بی‌ایمانان ببرند.‏› (‏آیهٔ ۱‏)‏ پولُس با دلایلی محکم نشان داد که یک مسیحی نباید از برادر خود به دادگاه شکایت کند،‏ بلکه باید مشکل خود را در جماعت،‏ یعنی با کمک راهنمایی‌های کتاب مقدّس حل کند.‏ در ادامهٔ این بحث خواهیم دید که دلیل این پند الهامی پولُس چه بود همچنین به موقعیت‌هایی اشاره خواهیم کرد که پولُس مشخصاً آن‌ها را ذکر نکرده است.‏

اگر میان ما و برادرمان در تجارت و معامله مشکلی بروز کند،‏ مهم‌ترین نکته این است که مصمم باشیم اختلافمان را به شیوهٔ یَهُوَه حل کنیم،‏ نه به شیوهٔ خودمان.‏ (‏امثال ۱۴:‏۱۲‏)‏ همان طور که عیسی نشان داد،‏ بهتر است پیش از آن که مسئله ابعاد بزرگ‌تری به خود گیرد،‏ هر چه زودتر به آن رسیدگی کنیم.‏ (‏مَتّی ۵:‏۲۳-‏۲۶‏)‏ جای بسی تأسف است که بعضی مسیحیان در برخورد با چنین مشکلاتی به بحث و جدل متوسل می‌شوند و حتی برادر خود را به دادگاه می‌کشند.‏ پولُس می‌گوید:‏ «وجود چنین مرافعه‌هایی بین شما،‏ خودْ شکستی بزرگ برای شماست.‏» چرا؟‏ دلیل اصلی آن تأثیر بد این برخوردها بر نام خدایی که می‌پرستیم و نام نیک جماعت مسیحی است.‏ از این رو،‏ بجاست در چنین موقعیت‌هایی روی این سؤال پولُس تأمّل کنیم که می‌گوید:‏ «چرا ترجیح نمی‌دهید مظلوم واقع شوید؟‏ چرا حاضر نیستید زیان ببینید؟‏»—‏ آیهٔ ۷.‏

پولُس همچنین در نامهٔ خود اشاره می‌کند که خدا پیران جماعت را گمارده است تا به بسیاری از این گونه اختلافات رسیدگی کنند.‏ پیران مسیحی به دلیل شناختشان از کتاب مقدّس حکمت لازم را یافته‌اند تا به این گونه ‹اختلافهای برادران رسیدگی کنند.‏› (‏آیات ۳-‏۵‏)‏ عیسی نشان می‌دهد که چگونه باید به مسائلی جدّی همچون افترا و تقلّب رسیدگی کرد.‏ عیسی به سه قدم اساسی اشاره می‌کند:‏ قدم اوّل،‏ طرفین سعی کنند مسئله را به طور خصوصی حل کنند؛‏ قدم دوّم،‏ اگر مسئله در مرحلهٔ اوّل فیصله نیافت،‏ از یک یا دو نفر به عنوان شاهد نیز کمک بخواهند؛‏ اگر باز حل نشد،‏ مسئله را به پیران مسیحی که نمایندگان جماعت محسوب می‌شوند،‏ واگذار کنند.‏—‏ مَتّی ۱۸:‏۱۵-‏۱۷‏.‏

واضح است که پیران مسیحی لزوماً وکیل یا متخصص امور تجاری نیستند و نباید مانند آنان نیز عمل کنند.‏ همچنین وظیفهٔ پیران نیست که برای رفع اختلافات مالی برادران،‏ شروطی قرار دهند.‏ وظیفهٔ پیران مسیحی این است که طرفین را دعوت کنند که اصول کتاب مقدّس را به کار گیرند و دوستانه و با صلح و صفا به مشاجرهٔ خود پایان دهند.‏ اگر مسئله ابعادی پیچیده پیدا کرده باشد،‏ می‌توان از سرپرست سیّار یا دفتر شعبه نیز کمک خواست.‏ با این همه،‏ مسائلی نیز وجود دارد که نمی‌توان مطابق پند پولُس در جماعت به آن رسیدگی کرد.‏ به چند نمونه توجه کنید.‏

در پاره‌ای موارد برای این که اختلاف به نحوی صلح‌آمیز و بدون هدفی خودخواهانه حل شود،‏ در واقع قانون،‏ شخص مسیحی را ملزم می‌سازد که موضوع را از طریق مرجعی قانونی پی‌گیری کند.‏ نمونه‌هایی از آن عبارتند از:‏ صدور گواهی طلاق،‏ تعیین سرپرست فرزندان،‏ تعیین مبلغی ثابت برای همسر پس از طلاق،‏ دریافت خسارت از بیمه،‏ قرار گرفتن در فهرست طلبکاران شرکتی ورشکست‌شده و اخذ گواهی انحصار وراثت.‏ همچنین شاید برادری لازم ببیند در مقابل شکایتی برای محافظت از خود به مرجعی قانونی مراجعه کند.‏a

اگر پیگیری این گونه اقدامات قانونی با مخاصمه و ستیزه‌جویی همراه نباشد،‏ در بسیاری موارد خلاف پند الهامی پولُس نخواهد بود.‏b با این همه،‏ آنچه باید برای فردی مسیحی اولویت داشته باشد،‏ تقدیس نام خدا و صلح و یکپارچگی جماعت است.‏ نشان پیروان واقعی مسیح محبت است و واضح است که محبت «نفع خود را نمی‌جوید.‏»—‏ ۱قُرِنتیان ۱۳:‏۴،‏ ۵؛‏ یوحنا ۱۳:‏۳۴،‏ ۳۵‏.‏