ULUTAGA LEVU | NA CAVA ME MATE VAKARARAWA KINA O JISU?

A Yaco Dina?

Ena vulaitubutubu ni 33 G.V., e vakamatei o Jisu na kai Nasareci. E beitaki vakailasu ni vakavuna na vakaduduile, e mokulaki vakaca qai vakoti ena kau. Dua na ka na mosi e vakila ni bera ni mate. Ia ni oti e vasagavulu na siga, e vakaturi Jisu na Kalou qai lesu i lomalagi.

Na italanoa vakasakiti qo e volai ena va na Kosipeli ni iVolatabu vaKirisi vaKarisito, e kilai levu me Veiyalayalati Vou. Ia e veiganiti meda taroga: Era yaco dina na veika qori? Ke sega, ena matewale na vakabauta vaKarisito, ena ka ni tatadra wale tu ga na bula tawamudu ena Parataisi. (1 Korinica 15:14) Ia ke ra yaco dina, ena vinaka noda veigauna se bera mai. Vakacava e dina na itukutuku ena Kosipeli se lasu?

KA E VAKADINADINATAKI

E matailalai na kena volatukutukutaki na Kosipeli, e donu tale ga, e sega ni vaka na italanoa lasu ni gauna makawa. Kena ivakaraitaki, e cavuti kina e levu na yaca ni vanua dina, levu vei ira qori e se rawa ni sikovi ena gauna qo. E tukuni ira na bula dina, era vakadinadinataka tale ga o ira na daunitukutuku makawa.—Luke 3:1, 2, 23.

Era cavuti Jisu mada ga ena nodra ivola eso na dauvolavola ena imatai kei na ikarua ni senitiuri.a Na sala e vakamatei kina o Jisu me vaka e volai ena Kosipeli e salavata sara ga kei na nodra dau veivakamatei e Roma ena gauna oya. E veisemati na veika e yaco, e donu tale ga—e cavuti mada ga eso na nodratou malumalumu na tisaipeli i Jisu. (Maciu 26:56; Luke 22:24-26; Joni 18:10, 11) E vakadinadinataka kece qo ni dina qai dodonu na ka ratou vola me baleti Jisu na dauvola Kosipeli.

VAKACAVA NONA VAKATURI O JISU?

Eda kila ni a bula dina o Jisu qai vakamatei, ia eso era lomatarotarotaka nona vakaturi. Eratou sega mada ga ni vakabauta nona yapositolo na imatai ni gauna e tukuni kina ni sa vakaturi. (Luke 24:11) Ia e oti na vakatitiqa ni ratou raici Jisu ena duidui gauna e rairai kina vei ratou kei na so tale na tisaipeli. Ena dua mada ga na gauna e rairai o Jisu vei ira na limanadrau vakacaca.—1 Korinica 15:6.

E rawa ni ratou vesu qai vakamatei na tisaipeli, ia eratou doudou tiko ga ni tukuna nona vakaturi o Jisu vei ira na tamata kece ga—vei ira mada ga na vakamatei koya. (Cakacaka 4:1-3, 10, 19, 20; 5:27-32) Ke ra vakatitiqataka na tisaipeli na vakaturi i Jisu, vakacava e rawa nira doudou ni tukuni koya? Na nona vakaturi o Jisu e dua sara ga na ka e uqeti ira na lotu vaKarisito ena gauna oya kei na gauna qo.

Na italanoa ni nona mate kei na nona vakaturi o Jisu ena Kosipeli e vakadinadinataka ni donu vinaka na kena itukutuku makawa. Eda rawa ni vakadeitaka ni yaco dina na ka era volai qori ke da vakawilika vinaka. E rawa ni vakaukauataka tale noda vakabauta ke da kila na vuna era yaco kina. Ena vakamacalataki qori ena ulutaga e tarava.

a O Tacitus e dua na turaga a sucu ena rauta na 55 G.V., a vola ni “a tauca o Ponitio Pailato na iliuliu donuya na gauna ni nona veiliutaki o Tiperiu me vakamatei o Karisito, o koya a tauyavutaka na lotu vaKarisito.” E tukuni Jisu tale ga na turaga o Suetonius (imatai ni senitiuri); na daunitukutuku makawa ni veika vakaJiu o Josephus (imatai ni senitiuri); kei na turaga o Pliny the Younger, na kovana kei Picinia (itekitekivu ni ikarua ni senitiuri).

Na Cava e Sega ni Levu Kina na iVakadinadina?

E kilai levu o Jisu ena veika e mai cakava e vuravura. E vakadinadinataki qori ena iVolatabu. Ia e sega ni vakadinadinataki ena so tale na ivola era volai ena imatai ni senitiuri. Na vuna? Dua oya ni Kosipeli mada ga e volai ena rauta na 2,000 na yabaki sa oti. E levu tale ga na ivola era volai ena gauna qori era sa sega tu nikua. (1 Pita 1:24, 25) Levu tale ga na meca i Jisu era na rairai sega ni vola e dua na ka ena rawa ni vakavuna me vakabauti kina o koya.

Me baleta nona vakaturi o Jisu, e vakamacalataka na yapositolo o Pita: “E vakaturi koya cake na Kalou ena ikatolu ni siga qai vakatara me vakaraitaki koya, e sega ni vakaraitaki koya vei ira kece na lewenivanua, vei ira ga na ivakadinadina sa lesi ira oti na Kalou, vei keimami na kana, keimami gunu vata tale ga kei koya ni sa vakaturi mai na mate.” (Cakacaka 10:40, 41) Na cava e sega ni vakaraitaki koya kina o Jisu vei ira kece na lewenivanua? E tukuni ena Kosipeli i Maciu ni gauna era rogoca kina na dauveitusaqati na itukutuku ni nona vakaturi o Jisu, era saga mera tabonaka na itukutuku qori.—Maciu 28:11-15.

Vakacava e kena ibalebale qo ni sega ni vinakata o Jisu me kilai nona vakaturi? Sega, e tukuna tale o Pita: ‘E vakarota me keimami vunautaka sara vakavinaka vei ira na lewenivanua ni o koya ga qo e lesia na Kalou me nodra turaganilewa na bula kei na mate.’ Era se cakava tiko ga qori na lotu vaKarisito dina.—Cakacaka 10:42.