Na Cava e Nodra iNuinui na Wekada Lomani Era sa Mate?

A taroga o Jope, “Kevaka sa ciba na tamata, ena bula tale ko koya?” (Jope 14:14) De sa dau votu tale ga mai vei iko na nanuma oqo. Na cava o na kaya kevaka o kila ni dua na siga o na rawa ni raici ira tale na wekamu lomani era sa mate ena vuravura ga oqo, ia e sa na uasivi sara na ituvaki?

E yalataka na iVolatabu: “Ena bula ko ira na nomu mate . . . era na tu cake tale.” E kaya tale ga na iVolatabu: “Era na taukena na vanua ko ira na yalododonu, ka tiko kina ka sega ni mudu.”—Aisea 26:19; Same 37:29.

Kevaka meda vakabauta dina na vosa ni yalayala vaka oya, ena vinakati meda kila mada na isau ni so na taro me vaka oqo: Na cava na vuna eda dau mate kina? Era tu e vei na mate? Eda rawa ni nuidei vakacava nira na bula tale?

Na Mate, kei na Ka e Yaco Nida sa Mate

E matata vinaka tu ena iVolatabu ni a sega ni nakita na Kalou me mate na tamata. A buli rau na imatai ni veiwatini o Atama kei Ivi, biuti rau ena dua na parataisi e vuravura e vakatokai o Iteni, qai vakaroti rau me rau vakaluveni me rau qai vakatetea yani na nodrau Parataisi me robota na vuravura. Erau na mate wale ga kevaka erau sega ni muria na nona ivakaro.—Vakatekivu 1:28; 2:15-17.

Rau a mani talaidredre o Atama kei Ivi baleta ni a sega ni bibi vei rau na nona loloma na Kalou, rau a qai colata na itotogi sa vakadavori oti. “Ko na suka tale . . . ki na qele,” a kaya vei Atama na Kalou, “ni ko a buli maikina eliu: ni ko sa kuvu ni qele ga, ia ko na suka tale mo kuvu ni qele.” (Vakatekivu 3:19) A sega ni bula tu mai na dua na vanua o Atama ni se bera ni buli; ni a kuvu ni soso tu. Ena vuku gona ni nona talaidredre, se valavala ca, a totogitaki kina me suka tale ina qele, me lai kuvu ni soso tale.

Na mate gona e veibasai ni bula. E veidutaitaka na rua na ka oqo na iVolatabu: “Ni sa kenai sau ni valavala ca na mate: ia sai solisoli walega ni Kalou na bula tawa mudu.” (Roma 6:23, neitou na vosa kala.) Na iVolatabu e vakaraitaka ni sega sara ga ni dua na ka e vakilai ena ituvaki ni mate. E kaya: “Ni ra sa kila ko ira sa bula ni ra na mate: ia ko ira na mate era sa sega ni kila e dua na ka.” (Dauvunau 9:5, neitou na vosa kala.) E kaya oqo na iVolatabu ni sa mate e dua: “Sa lako tani na nonai cegu, a sa suka ko koya ki na kena qele; ena siga dina ko ya sa oti na ka e vakanananu kina.”—Same 146:3, 4.

Ia, na cava eda mate kece tiko kina ni o rau ga o Atama erau a sega ni muria na ivakaro oya mai na were o Iteni? Io, e yacovi keda kece ga oqo baleta nida qai sucu ni sa valavala ca oti o Atama, e dewavi keda gona na nona ivalavala ca kei na mate. Me vaka e vakamacalataka na iVolatabu: “Sa curu ki vuravura nai valavala ca e na vuku ni tamata e lewe dua [o Atama], kei na mate e na vuku ni valavala ca; a sa yaco vakakina na mate ki na tamata kecega.”—Roma 5:12; Jope 14:4.

Ia ena taroga e dua: ‘E sega li ni tu vei keda na tamata na soulu (yalo) e tawamate e bula tu ga nida sa mate?’ E vuqa era dau vakavuvulitaka na vakasama oqo, era bau lai kaya sara ni mate e katuba ga ina dua tale na bula. Ia na vakasama oya e sega ni vu mai na iVolatabu. E sega, e kaya ga na iVolatabu ni o iko ga na soulu, ni soulu e kainaki ni tiko vei iko oya ga o iko, na yagomu kei na nomu vakasama. (Vakatekivu 2:7, NW; Jeremaia 2:34, NW; Vosa Vakaibalebale 2:10, NW) E kaya tale ga na iVolatabu: “Na soulu ga e valavala ca tiko—ena mate.” (Isikeli 18:4, NW) E sega ni bau kainaki vakadua ena iVolatabu na vakasama ni tiko vua na tamata e dua na soulu e tawamate, me bula tale tiko ni sa mate e dua.

Na Sala Mera Bula Tale Kina na Tamata

Ni sa vakilai e vuravura na ivalavala ca kei na mate, a vakaraitaka sara na Kalou ni nona inaki mera vakabulai tale na mate ena vuku ni veivakaturi. E vakamacalataka gona na iVolatabu: “Sa vakadinata ko koya [o Eparaama] sa rawarawa vua na Kalou me vakabulai koya [na luvena o Aisake] tale mai na mate.” (Iperiu 11:17-19) A sega ni vakanuinui ina bilo cicila o Eparaama, ni iVolatabu e kaya oqo me baleti Koya sa Kaukaua Duadua: “Sa sega ni nodra Kalou na mate ko koya, a nodra ga era sa bula tiko; ni ra sa bula kece ga vei koya.”—Luke 20:37, 38.

Io, e sega wale ga ni tu vua na Kalou na kaukaua me vakaturi ira na mate, ia e gagadre tale ga ni lomana me cakava oya vei ira sa nanumi ira tu. Ni a kaya sara ga o Jisu Karisito: “Dou kakua ni kurabui e na ka oqo: ni sa lako mai na gauna era na rogoca kina na domona ko ira kecega e nai bulubulu, a ra na lako maikina.”—Joni 5:28, 29; Cakacaka 24:15.

Ni oti toka ga vakalailai na nona cavuta na vosa oqo o Jisu, a donuya sara e dua na ilakolako ni mate nira sa ia tiko mai ena sauka ni dua na koro kei Isireli, o Neini. O koya na cauravou sa ciba tu oya, a luvena dua bau ga e dua na yada. E loloma sara ga o Jisu ena nona raica na levu ni nona rarawa. Sa qai vakarota gona ina yago ni tamata mate sa davo tu oya: “Ko iko na cauravou, au sa kaya vei iko, tu cake.” Sa qai tu cake na cauravou oya, a soli koya sara vei tinana o Jisu.—Luke 7:11-17.

Na marau levu a yaco vua na yada oya a yaco tale ga ena vuvale i Jairo, e dua na turaga ni valenilotu nodra na Jiu, ena gauna a lako yani kina o Jisu ina vale oya. Sa mate na luvena yalewa yabaki 12. Ia ni yaco yani ina vale i Jairo o Jisu, a lako sara vua na goneyalewa sa mate tu, qai tukuna: “Ko iko gone duri cake.” E qai duri cake o koya!—Luke 8:40-56.

E muri a qai mate o Lasarusa na itokani i Jisu. Sa mate siga va tu o koya ni qai yaco yani o Jisu ina nona vale. E dina ni rarawa sara vakalevu o Marica na ganena, ia a vakanuinui ga ena nona kaya: “Au sa kila ena tu cake tale ko koya e na siga maimuri.” A lako ga o Jisu ina ibulubulu, tukuna sara me vaqiqici tani na vatu, qai kaci yani: “Lasarusa, lako mai.” E qai lako dina mai i tuba!—Joni 11:11-44.

Vakasamataka mada oqo: A vakacava sara mada na ituvaki kei Lasarusa ena va na siga a mate tu kina oya? A sega ni bau mai talanoataka o Lasarusa e dua na ka me baleta na totoka ni bula mai lomalagi, se me baleta e dua na eli e yaco tu kina na veivakararawataki, ni ka oqo na ka eda namaka me na vakayacora ke a tiko dina mai kina. E sega, ni a sega sara ga ni vakila e dua na ka o Lasarusa ena nona mate tu, ke a tiko tale ga ena ituvaki oya o koya me yacova na “tu cake tale . . . e na siga maimuri,” ke a sega ni vakabulai koya tale o Jisu.

E dina ni a lekaleka ga na yaga ni cakamana oya i Jisu, nira a qai mate tale o ira na vakaturi. Ia a vakadinadinataka ga o koya ena 1,900 na yabaki sa oti ni rawa nira vakabulai tale na mate ena kaukaua ni Kalou! Ena cakamana gona i Jisu, a vakaraitaka kina e dua na ivakaraitaki lailai ni ka ena yaco e vuravura ni sa veiliutaki na Matanitu ni Kalou.

Ni Mate e Dua na Wekada Voleka

Ena gauna e dau ravuravu kina na meca o Mate, sa na dua na ka na levu ni nomu rarawa, e dina ga ni o vakanuinuitaka tu na veivakaturi. A vakabauta o Eparaama ni na bula tale na watina, ia eda wilika ga, ni “sa lako mai ko Eparaama me yasovaki Sera, ka tagicaki koya.” (Vakatekivu 23:2) Vakacava ga o Jisu? Ena gauna a mate kina o Lasarusa, “sa vutugu ko koya e na yalona, a sa rarawa na lomana,” ia, oti toka ga vakalailai, “sa tagi ko Jisu.” (Joni 11:33, 35) O koya gona ena gauna e mate kina e dua na wekamu voleka, kevaka o tagi, e sega ni mai vakaraitaka oya na yalo datuvu.

Ena gauna e mate kina e dua na gone, ena dredre dina vei tina me vosota. E vakadinadinataki gona ena iVolatabu na rarawa vakavutu yalo e rawa ni vakila e dua na tina. (2 Tui 4:27) Ena vosovosota dredre tale ga na nona rarawa o tama. A tagicaka vakalevu o Tui Tevita na mate i Apisalomi na luvena, e vaka, “Ke’u a mate me kemui sosomi ke sa vinaka.”—2 Samuela 18:33.

Ni o vakabauta dei na veivakaturi, o na sega ni bikai tiko ga ena rarawa. Me vaka e kaya na iVolatabu, o na sega “kina ni yalobibi me vakataki ira na tani ka sega tu na nodra i nuinui.” (1 Cesalonaika 4:13) E sega, o na toro voleka ga vua na Kalou ena masu, ni yalataka na iVolatabu ni na “tokoni iko ko koya.”—Same 55:22.

Na tikinivolatabu kece e lavetaki mai na Vakadewa ni Vuravura Vou ni iVolatabu.