Wase 1

Na Bula Tawamudu e Sega ni Tadra Wale Ga

1, 2. Na cava e dredre me vakabauti kina ni rawa ni bula tawamudu ena mamarau na tamata e vuravura?

BULA MAMARAU e vuravura—sa dredre me rekitaki vakalekaleka wale mada ga. Na tauvimate, qase, na via kana, kei na basulawa—me kainaki wale mada e vica—sa dau vakalolomataka na bula. Mo qai kainaka me ia na bula tawamudu ena parataisi e vuravura sa na vaka ga o sega ni via raica na ka dina. O na nanuma ni vakaoti gauna me veivosakitaki, ni tadra wale ga na bula tawamudu.

² E macala ni le levu o ni na duavata. Ia, o na vakadeitaka vakacava ni na rawa mo bula tawamudu ena parataisi e vuravura? Eda vakabauta rawa vakacava ni sega ni tadra wale ga na bula tawamudu?

NA VUNA E RAWA NIDA VAKABAUTA KINA

3. Na cava e vakaraitaka ni vinakata na Kalou me mamarau na tamata ena vuravura?

³ Sa rawa ni da vakabauta baleta ni dua na i Gu Cecere Duadua, na Kalou Kaukauwa, a vakarautaka na vuravura ena ka kece ga e gadrevi me vakamamautaka na noda gagadre kece. E cakava o koya na vuravura me ganiti keda vinaka! Qai bulia na tagane kei na yalewa ena kedrau i tuvaki vinaka duadua me rau marautaka vinaka kina na bula ena nodrau i tikotiko, na vuravura—me tawamudu.—Same 115:16.

4. Na cava era sa kila na saenitisi me baleta na yago ni tamata ni a buli me bula tawamudu?

⁴ Sa ra kila makawa na saenitisi na i gu e tiko ena yago ni tamata ni dau vakavoui koya ga. E kurabuitaki na sala era sosomitaki se me ra vakavoui kina na cell ni yago ke gadrevi vaka kina. E kena i rairai ni dodonu me ia tawamudu tiko na veivakavoui oqo. Ia sa qai sega. Na ka oqo era sega ni vakamacalataka rawa na saenitisi. Era se sega tiko ga ni kila vinaka na vuna e qase kina na tamata. Era kaya, ke donu na i tuvaki, sa rawa ni bula tawamudu na tamata.—Same 139:14.

5. Na cava e kaya na i Vola Tabu me i naki ni Kalou me baleta na vuravura?

⁵ E i naki dina li ni Kalou me bula tawamudu e vuravura na tamata ena mamarau? Ke vaka kina, sa na sega ni ka e divi ga se tadrai wale ga na bula tawamudu—sa na yaco dina mai! Na cava e kaya ena ka oqo na i Vola Tabu, na i vola e tukuna na i naki ni Kalou? E tukuna ni Kalou a “bulia na vuravura ka cakava,” qai vakuria: “sa vakataudeitaka ko koya, a sa sega ni cakava me lala, sa bulia ga me tawa.”—Aisea 45:18.

6. (a) Sa vaka tu e vei na i tuvaki kei vuravura edaidai? (b) E vinakata li na Kalou me vaka tu oqo na kena i vakarau?

⁶ O nanuma beka ni sa tawani na vuravura edaidai me vaka a nakita na Kalou? E dina sa roboti vuravura na tamata. Ia era bula marau li me vaka e dua na vuvale duavata, ena sala vinaka a nakita vei ira na Daubulibuli? Sa tatawasewase o vuravura edaidai. E yaco tiko na veisevaki. E yaco tiko na basulawa. E yaco tiko na i valu. Era via kana, era tauvimate tale ga e milioni. E so tale era nuiqawaqawataka na vanua me ra tiko kina, na nodra cakacaka kei na i lavo me ra bula kina. E sega ni rokovi na Kalou ena ka kece oqo. Sa qai macala ni se sega ni tawani o vuravura ena i naki a vinakata taumada na Kalou Kaukauwa Duadua.

7. Na cava na i naki ni Kalou me baleti vuravura ena gauna a buli rau kina na i matai ni veiwatini?

⁷ Ni sa buli rau oti na i matai ni veiwatini na Kalou, sa qai vakatikori rau ena parataisi e vuravura. E vinakata o koya me rau marautaka na bula e vuravura me tawamudu. A nona i naki me rau vakatetea nodrau parataisi me roboti vuravura. A raici oqo ena nona vakaroti rau: “Drau vakaluveni, ka tubu me lewe vuqa, ka vakatawai vuravura, ka vakamalumalumutaka.” (Vakatekivu 1:28) Io, a nakita na Kalou, me na qai lewai vuravura taucoko na kawatamata yalododonu, era bula tu ena marau kei na veisaututaki me vaka ga e dua na vuvale.

8. E dina ga ni rau a talaidredre vua na Kalou na i matai ni veiwatini, eda kila ga vakacava ni a sega ni veisau na i naki ni Kalou me baleta na vuravura?

⁸ Dina ga ni rau a talaidredre vua na Kalou na i matai ni veiwatini a mani sega ni ganiti rau na bula tawamudu, a sega ga ni veisau kina na i naki taumada ni Kalou! Ena yaco ga! (Aisea 55:11) E yalataka na i Vola Tabu: “Era na taukena na vanua ko ira na yalododonu, ka tiko kina ka sega ni mudu.” (Same 37:29) E dau tukuna na i Vola Tabu ni sa vakarautaka tu na Kalou me solia na bula tawamudu vei ira na tamata era qaravi koya.—Joni 3:14-16, 36; Aisea 25:8; Vakatakila 21:3, 4.

NA VIA BULA—E VEI?

9. (a) Na gagadre cava e dau tu e lomadra na tamata? (b) Na cava e vakaibalebaletaka na i Vola Tabu ni kaya, ‘sa virikotora ki lomadra na gauna ena sega ni mudu’ na Kalou?

⁹ Eda marau dina ni i naki ni Kalou me da bula tawamudu. Vakasamataka mada: Na siga cava o na digia mo mate kina kevaka e tukuni mo lewa? O na sega ni digia rawa, se rawa beka? Ni o sega ni via mate, ena cata tale ga o koya e vinaka toka na nona bula kei na nona vakasama. A buli keda na Kalou me da via bula, sega ni via mate. E kaya oqo na i Vola Tabu me baleta na nona bulia na tamata na Kalou: “Sa vakatikora ki lomadra na gauna ena sega ni mudu.” (Dauvunau 3:11) Na cava e kena i balebale? E kena i balebale ni via bula tiko ga na tamata, me kua ni mate. Ena vuku ni gagadre oqo me kua na mate, sa ra qai dau vakasaqara na tamata na sala me ra gonegone tiko ga kina.

10. (a) E vei e dau gadreva na tamata me bula tawamudu kina? (b) Ena vuku ni cava eda nuidei kina ni na vakarawarawataka vei keda na Kalou me da bula tawamudu e vuravura?

¹⁰ E vei na vanua era dau via bula tawamudu kina na tamata? Na vanua ga sa ra matau voli kina, e ke e vuravura. A buli na tamata me baleta na vuravura, na vuravura me baleta na tamata. (Vakatekivu 2:8, 9, 15) E kaya na i Vola Tabu: “Sa vakataudeitaki vuravura ko koya [na Kalou] ena kena yavu, me kakua ni yavala rawa ka sega ni mudu.” (Same 104:5) Ni a buli na vuravura me tawamudu, sa dodonu tale ga me bula tawamudu na tamata. Ena sega ni rawa vua na Kalou dauloloma me bulia na tamata me via bula tawamudu, me qai tarova tale na gagadre o ya!—1 Joni 4:8; Same 133:3.

NA MATAQALI BULA O GADREVA

11. Na cava e kaya na i Vola Tabu me macala kina ni rawa ni ra bula tawamudu na tamata ena bulabula ni yago e taucoko?

¹¹ Raica mada na taqaniveva oqori. Na mataqali bula cava erau tu kina? O via laki dua vei rau? O na kaya, O, io! Raica mada na bulabula kei na gonegone ni kedrau i rairai! Ke tukuni vei iko ni sa vica na udolu na nodrau yabaki ni bula, o na vakabauta li? E kaya na i Vola Tabu ni o ira na qase era na gone tale, era na bula vinaka na tauvimate, ia o ira na lokiloki, mataboko, didivara, kei ira na galu era na vakabulai kece. A levu sara na cakamana i Jisu ni a tiko e vuravura ena nona vakabulai ira na tauvimate. Ena nona vakayacora oqo, a vakaraitaka o koya na sala ena qai taucoko tale kina na nodra bula na tamata ena gauna lagilagi sa voleka tiko mai.—Jope 33:25; Aisea 33:24; 35:5, 6; Maciu 15:30, 31.

12. Na i tuvaki cava soti eda raica ena i yaloyalo oqo?

¹² Raica mada na vanua totoka oqo! Sa parataisi dina tu me vaka a yalataka o Karisito, e via vaka sara ga na kena rau a vakayalia na i matai ni tagane kei na yalewa. (Luke 23:43) Raica na nodra vakacegu na tamata kei na nodra yalovata. Na duikaikai—na loaloa, vulavula, dromodromo—era bulavata me vaka e dua na vuvale. Na manumanu sa ra manoa tu. Raica na gone e qito tiko kei na laione. Sa sega na ka e rerevaki. E kaya kina na Daubulibuli: “Na davo vata na lepate kei na luve ni me; ena tiko vata talega na luvedratou na pulumokau kei na laione kei na manumanu uro; ia ena tuberi iratou e dua na gone lailai. . . . Ia na laione ena kania na co ni sila me vaka na pulumokau. Ena qito mai na qara ni gata na gone dramidrami.”—Aisea 11:6-9.

13. Na cava ena takali tani e vuravura ni sa vakayacori na i naki ni Kalou?

¹³ Sa na wacava na marau ena parataisi a nakita na Kalou vua na tamata. Ena vuataka vakalevu o vuravura na kakana vinaka. Sa na sega tale na leqa ni via kana. (Same 72:16; 67:6) Sa na oti na i valu, basulawa, i tovo kaukauwa, veimecaki, kei na kocokoco. Io, sa ra na takali vakadua! (Same 46:8, 9; 37:9-11) O vakabauta li ni na yaco kece oqo?

14. Na cava na vuna o vakadinata kina ni na muduka na Kalou na rarawa?

¹⁴ Vakasamataka: Ke a tu vei iko na kaukauwa, o na muduka laivi li na ka kece e vakavuna tiko na rarawa ni tamata? O na kauta beka mai na i tuvaki e dau diva voli na tamata? Io, o na vakayacora sara. Oqori na ka sara ga ena cakava na Tamada dauloloma vakalomalagi. Ena vakamamautaki keda ena ka eda vinakata kei na ka eda gadreva, ni tukuni koya na Kalou na Same 145:16: “O ni sa dedeka na ligamuni, ka vakamamautaka na ka bula kece ga e na ka era gadreva.” Ia ena yaco ni naica na ka oqo?

SA VOLEKA NA VEIVAKALOUGATATAKI LEVU

15. (a) Na cava ena yacova na vuravura qele ena i cavacava kei vuravura? (b) Na cava ena yacovi ira na tamata ca? (c) Na cava ena yacovi ira era cakava na loma ni Kalou?

¹⁵ Me rawa ni yaco e vuravura na veivakalougatataki oqo, sa yalataka na Kalou me muduki na i vakarau ca kei ira era vakavuna. Ena taqomaki ira tale ga era qaravi koya, ni kaya na i Vola Tabu: “Ko vuravura sa lako tani yani, kei na kena gagadre talega; ia ko koya sa cakava na ka sa vinakata na Kalou, sa tudei ga ka sega ni mudu.” (1 Joni 2:17) O ya e dua na tama ni veisau! Na i cavacava kei vuravura e sega ni i cavacava ni noda vuravura qele. Ia, me vaka ga ena waluvu e vuravura ena siga i Noa, e kena i balebale ni ra a vakacavari ga se muduki kina na tamata ca kei na i vakarau ni nodra bula. Ia, o ira era qarava tiko na Kalou era na bulata na i cavacava. Ena vuravura savai oti sa ra na qai galala kina mai vei ira kece na dauveivakamavoataki, kei na dauveivakasaurarataki.—Maciu 24:3, 37-39; Vosa Vakaibalebale 2:21, 22.

16. Na cava soti a parofisaitaki tu ni ra na yaco ena “veisiga mai muri”?

¹⁶ Ena kaya beka e dua: ‘Sa torosobu tiko ga na i tuvaki ni bula, sa sega ni vinaka. Eda vakadeitaka vakacava ni vakarau yaco na veisau levu oqo?’ Sa parofisaitaka tu o Jisu na ka e vuqa me ra namaka tiko nona i muri, me ra kila ni sa kena gauna vua na Kalou me vakacavara na vuravura. A kaya o Jisu ni na vakatakilakilataki na i otioti ni veisiga ni i vakarau ni veika oqo ena veika e so me vaka na i valu lelevu, na lauqa, uneune lelevu, tubu ni i vakarau ca, kei na kena sa oti yani na loloma. (Maciu 24:3-12) E kainaka tale ga na i Vola Tabu: “Ni na yaco e so na veigauna dredre e na veisiga mai muri.” (2 Timoci 3:1-5, VV) E sega li ni da sa sotava sara tiko ga na veika oqo?

17. Na cava era sa tukuna na tamata vakasama me baleta na i tuvaki ni veika edaidai?

¹⁷ Era kaya e lewe vuqa era dikeva na veika sa yaco tiko e vuravura ni sa voleka tiko e dua na veisau levu. A vola o koya na edita ni niusiveva na Herald, mai Miami, Mereke: “Voleka ni tamata kece sa rawa ni raica ni sa vakanamata o vuravura ena dua na gauna vakairogorogo, ena nodra semasema vata ga na leqa lelevu era yacoyaco tiko ena vica na yabaki se qai oti toka ga oqo. . . . Sa na veisautaka vakadua na nodra i vakarau ni bula na tamata.” Ena vakanananu vata oqo, a kaya kina o Lewis Mumford e dua na dauvolavola ni Mereke: “Sa qai ca tiko ga na i vakarau ni bula. E dina. . . . E liu ni dau ca na i vakarau ni bula, ena vakaiyalayala na kena vakilai. . . . Oqo ni ra sa veisemai tu na veivanua e vuravura ena sala torocake ni vakauitukutuku, ke sa ca na i vakarau ni bula ena dua na vanua, ena vakila na vuravura taucoko.”

18. (a) Na cava e vakaraitaka na i tuvaki kei vuravura me baleta na veigauna se bera mai? (b) Na cava ena sosomitaka na veimatanitu era veiliutaki tu edaidai?

¹⁸ Na i tuvaki kei vuravura edaidai e vakaraitaka ni da sa donuya tiko na gauna me sa rusa kina na i vakarau ni veika kece oqo. Io, o ira kece era vakarusai vuravura tiko, sa voleka me carai ira laivi na Kalou. (Vakatakila 11:18) Sa na kauti ira tani na veimatanitu era veiliutaki tu edaidai me rawa ni liutaki o vuravura ena nona matanitu dodonu. A vakavulici ira na nona i muri o Jisu me ra masuta na lewa ni Matanitu ni Kalou oqo.—Taniela 2:44; Maciu 6:9, 10.

19. Ke da via bula tawamudu, na cava me da cakava?

¹⁹ Ke o taleitaka na bula, o via bula tawamudu tale ga e vuravura ena veiliutaki ni Kalou, mo vakatotolo sara mo kila vakadodonu na Kalou, mo kila nona i naki kei na veika e vinakata o koya mo cakava. A kaya o Jisu ena masu vua na Kalou: “Sai koya oqo na bula tawamudu, me ra kilai kemuni na Kalou dina duaduaga, kei Jisu Karisito ko koya ko ni a tala mai.” (Joni 17:3) Sa ka ni marau levu me da kila ni rawa ni da bula tawamudu—e sega ni tadra wale ga! Ia me rekitaki na veivakalougatataki totoka oqo ni Kalou, sa vinakati me da kila e dua na meca e nona sasaga tiko me tarovi keda me da calata na kalougata oqo.

[iYaloyalo ena tabana e 8, 9]

A nakita beka na Kalou me vaka tu oqo na vuravura?

[iYaloyalo ena tabana taucoko e 11]