“Vakasaqarai Jiova kei na Nona Kaukauwa”

“Sa veiraiyaki na mata i Jiova e vuravura taucoko, me totaki ira vakaidina sa dodonu na lomadra vua.”​—2 VEIGAUNA 16:9.

1. Ni tukuni ni tu vua e dua na kaukaua, na cava na kena ibalebale oqo, era sa dau vakayagataka vakacava na nodra kaukaua na tamata?

NI TUKUNI ni tu vua e dua na kaukaua, oqori e rawa ni levu na kena ibalebale. E lewa tu beka e so na ka, e veiliutaki, se dau vosayaco; e vakamawe na ka e cakava; e kaukaua beka vakayago, e kaukaua nona vakasama, se nona ivalavala. E laurai ena itukutuku ni veigauna ni dau ca sara na nona vakayagataka na tamata na nona kaukaua. Ena vosa nei Lord Acton, e dua na daunitukutuku makawa, e kaya kina me baleti ira na daunipolitiki: “Koya e lewa ena temaki, koya e lewa duadua ena rawai.” E vakadinadinataki vakalevu sara ena noda itabagauna oqo na dina ni veivosa i Lord Acton. E vakadinadinataki vakalevu duadua ni ika20 ni senitiuri e “gauna sa lewa kina na tamata vua na tamata tani ka sa mani ca kina.” (Dauvunau 8:9) Sa ra vakayagataka dina vakatani na iliuliu voravora na nodra kaukaua, ra vakamatei ira tale ga e vica vata na milioni. Ena rerevaki sara na kaukaua e tu vua e dua ke sega ni vakamalumutaki ena loloma, vuku, kei na lewadodonu.

2. Vakamacalataka se taurivaka vakacava o Jiova na vo ni nona itovo ni bera ni vakayagataka nona kaukaua.

² O Jiova e dau vakayagataka nona kaukaua ena ka e vinaka, e duidui kina o koya mai na levu na tamata. “Ni sa veiraiyaki na mata i Jiova e vuravura taucoko, me totaki ira vakaidina sa dodonu na lomadra vua.” (2 Veigauna 16:9) E lewa o Jiova na nona kaukaua ena gauna e vakaraitaka kina. Na nona yalovosota e sega ni vakusakusa kina me vakarusai ira na tamata ca, e solia ga vei ira na gauna mera veivutuni. Na nona loloma e vakacila kina na matanisiga vei keda kece​—se da yalododonu se da sega ni yalododonu. Na nona lewadodonu e sa na qai vakayagataka kina na nona kaukaua tawavakaiyalayala me vakaoti koya kina vakadua e vakavuna tiko na mate, o Setani na Tevoro.​—Maciu 5:​44, 45; Iperiu 2:14; 2 Pita 3:9.

3. Na cava me nuitaki kina na Kalou ena vuku ni kaukaua levu e tu vua?

³ Na kaukaua levu e tu vua na Tamada vakalomalagi e dodonu me uqeti keda meda vakararavi vua, meda nuitaki koya tale ga​—ena nona vosa ni yalayala kei na nona veitaqomaki. Ni curu maliwai ira yani na tani e dua na gonelailai, ena nuidei ni qumia matua toka na liga i tamana, baleta ni kila ni na sega ni vakalaiva o tamana me dua na leqa e yaco vua. Na Tamada tale ga vakalomalagi, o koya ‘e kaukaua, me ia na veivakabulai,’ ena taqomaki keda mai na veika e rawa ni vakaleqai keda tawamudu ke da lako vata kei koya. (Aisea 63:1; Maika 6:8) Ni Tama dau loloma o Jiova, ena vakayacora na nona vosa ni yalayala. Na kaukaua tawavakaiyalayala e tu vua e ivakadei ni na ‘vakayacora na ka e vinakata, ka dau caka yaco ena ka e tala.’​—Aisea 55:11; Taito 1:2.

4, 5. (a) Na cava e yaco ni vakararavi vakatabakidua vei Jiova o Tui Esa? (b) Na cava e rawa ni yaco ke da qara ga na iwali vakatamata ni noda leqa?

⁴ Na cava e bibi kina meda kua ni guilecava na nona veitaqomaki na Tamada vakalomalagi? Baleta ni rawarawa sara meda vuturi ena veika eda sotava da qai guilecava na vanua eda na taqomaki dina kina. E laurai oqo ena ivakaraitaki i Tui Esa, e dua e dau vakararavi vei Jiova. Ena gauna ni veiliutaki nei Esa, era a qai ravuti Juta e dua na ilala sotia ni Iciopea e milioni na kedra iwiliwili. Ni siqema ni rawa nira qaqa na kena meca, sa qai masu o Esa: “Kemuni Jiova, sa ka rawarawa vei kemuni me veivuke kei ira na lewe vuqa, se me veivuke kei ira sa sega vei ira na kaukauwa: mo ni vukei keimami, kemuni Jiova na neimami Kalou; ni keimami sa vakararavi vei kemuni, ka sa mai vala e na yacamuni ga kei ira na lewe vuqa oqo. I Jiova, ko ni sa neimami Kalou; me kakua ni gumatua na tamata vei kemuni.” (2 Veigauna 14:11) Rogoca o Jiova na kerekere nei Esa, mani solia vua e dua na qaqa vakairogorogo.

⁵ Ni oti e vuqa na yabaki ni nona veiqaravi ena yalodina, sa vaka e luluqa mai na vakararavi nei Esa ina veivakabulai i Jiova. Ni taqayataka na veivakarerei ni matanitu o Isireli ena vualiku, sa qai lai qara veivuke vei Siria. (2 Veigauna 16:​1-3) E dina ni a sega tale ni qai vakarerei Juta o Isireli ena vuku ni nona lai vaqumi Peni-etati, na tui Siria, o Esa, sa laurai ga ena ka e cakava na nona sega ni vakararavi vei Jiova. E tarogi Esa vakadodonu kina na parofita o Enani: “Era a sega li ni lewe vuqa sara ko ira na kai Iciopea kei na kai Lipea, ka levu sara na qiqi-ni-valu kei na tamata era vodo ose? ia ni kemuni a vakararavi vei Jiova, sa soli ira ko koya ki na ligamuni.” (2 Veigauna 16:​7, 8) Ia, e sega ni via rogoca o Esa na ivakasala oqo. (2 Veigauna 16:​9-12) Nida sotava e so na leqa, meda kua ni vakararavi ena iwali ga vakatamata. Ena yasana adua, vakaraitaka tiko ga ni o vakararavi vua na Kalou baleta ni kevaka eda vakararavi ina kaukaua vakatamata, eda na tini vakaloloma ga kina.​—Same 146:​3-5.

Vakasaqara na Kaukaua e Solia o Jiova

6. Na cava e vinakati kina meda “vakasaqarai Jiova, kei na nona kaukauwa”?

⁶ O Jiova e rawa ni vakaukauataki ira nona tamata, e rawa ni taqomaki ira tale ga. E uqeti keda na iVolatabu meda “vakasaqarai Jiova, kei na nona kaukauwa.” (Same 105:4) Ena vuku ni cava? Baleta ni kevaka eda cakava na ka ena kaukaua ni Kalou, sa na vakayagataki na noda kaukaua ena ka e vinaka, sega ni vakayagataki mera ca kina na tani. Ena tikina oqo, e sega tale ni dua na ivakaraitaki e uasivia na ivakaraitaki i Jisu Karisito, ni a vakayacora o koya e levu sara na cakamana ena “kaukaua i Jiova.” (Luke 5:​17, NW) E rawa ni a saga o Jisu me vutuniyau, me rogo, se me dua na tui qaqa. (Luke 4:​5-7) Ia, e vakayagataka na kaukaua e solia vua na Kalou me veivakarautaki, me veivakavulici, me veivuke, me veivakabulai. (Marika 7:37; Joni 7:46) Sa ivakaraitaki vinaka dina vei keda!

7. Na ivalavala cava e bibi meda bucina nida cakava na ka ena kaukaua ni Kalou, sega ena noda kaukaua?

⁷ Kena ikuri, eda na yalomalumalumu nida cakava na ka ena “kaukauwa sa solia na Kalou.” (1 Pita 4:11) Era dau viavialevu o ira era kocova na kaukaua. E dua na kena ivakaraitaki na tui Asiria o Esa-atoni, ni a kaya ena dokadoka: “O yau na tagane, o yau na tamata qaqa, sega tale e dua me keirau lewe rua kaya.” Ena yasana adua, o Jiova e “digitaka . . . na veika vakalialia e vuravura, me vakamaduataki ira na vuku.” Me kua gona ni dua na lotu Vakarisito e via sakitaki koya, me sakitaki Jiova ga, baleta ni kila ni ka e cakava e rawata ga ena kaukaua e solia o Jiova. Eda na qai vakalagilagi dina kevaka eda ‘vakamalumalumutaki keda ena ruku ni liga kaukaua ni Kalou.’​—1 Korinica 1:​26-31; 1 Pita 5:6.

8. Na cava meda cakava mada i liu ni bera ni qai vakaukauataki keda o Jiova?

⁸ Na sala cava ena rawa ni vakaukauataki keda kina na Kalou? Kena imatai, e dodonu meda kerea ena masu. E vakadeitaka o Jisu vei ira nona tisaipeli ni na solia o Tamana na yalona tabu vei ira era kerea vua. (Luke 11:​10-13) Raica mada se mai vakaukauataki iratou vakacava oqo na tisaipeli i Karisito ena gauna eratou bolea kina me ratou talairawarawa vua na Kalou me kua ga vei ira na iliuliu ni lotu, e dina nira vakaroti iratou me ratou kakua tale ni qai vunautaki Jisu. Ni ratou masuta na veivuke i Jiova, e rogoci nodratou masu, vakaukauataki iratou sara na yalo tabu me ratou vunautaka tiko ga ena doudou na itukutuku vinaka.​—Cakacaka 4:​19, 20, 29-31, 33.

9. Tukuna na ikarua ni sala e rawa nida vakaukauataki kina vakayalo, tukuna tale ga e dua na ivakaraitaki vakaivolatabu e vakaraitaka na dina ni tikina oqo.

⁹ Kena ikarua, e rawa nida vakaukauataki vakayalo mai na iVolatabu. (Iperiu 4:12) E laurai votu na kaukaua ni Vosa ni Kalou ena gauna i Tui Josaia. E dina ni sa vakarusa laivi kece na tui Juta oqo na matakau ni lotu butobuto mai na vanua, na kune ni Lawa i Jiova mai na valenisoro e uqeti koya me tomana tale nona cakacaka ni veivakasavasavataki.a Ni sa wilika oti o Josaia na Lawa vei ira na lewenivanua, sa qai veiyalayalati kei Jiova na matanitu taucoko, vakayacori tale kina na ikarua ni sasaga e kaukaua cake, me vakawabokotaki na qaravi matakau. Na yaga ni veivakasavasavataki e cakava o Josaia e vakavuna sara ga me “ra sa sega ni lako tani me ra kakua ni muri Jiova, na Kalou ni nodra qase, e na nona gauna kecega.”​—2 Veigauna 34:33.

10. Na cava na ikatolu ni sala ena vakaukauataki keda kina o Jiova, kei na cava e bibi kina oqo?

¹⁰ Kena ikatolu, e vakaukauataki keda o Jiova mai na soqoni vakarisito. E vakauqeti ira na lotu Vakarisito o Paula mera dau tiko wasoma ena soqoni me rawa kina nira “veivakatakatai me dauloloma kai valavala vinaka,” mera veivakauqeti tale ga. (Iperiu 10:​24, 25) Ena gauna e sere kina vakacakamana mai valeniveivesu o Pita, a vinakata sara o koya me tiko vata kei ira na tacina, mani gole sara ina vale i tina i Joni Marika, “ra soqoni tiko mai kea e vica, ra masumasu tale tiko ga.” (Cakacaka 12:​12, NW) E rawa sara nira tu ga mai nodra dui vale ra qai masumasu tu ga mai kina. Ia, e lomadra mera mai masu vata, mera veivakayaloqaqataki tale ga ena gauna dredre era sotava tiko. Ena icavacava ni ilakolako balavu qai dredre nei Paula i Roma, e qai sotava e so na mataveitacini e Putioli, oti e qai sotavi ira tale e so era lako sara ga yani mera lai tavaki koya. Na cava e qai cakava o koya? “Ni sa raici ira [na mai veitavaki] ko Paula, sa vakavinavinaka vua na Kalou, a sa taudei mai.” (Cakacaka 28:​13-15) E vakayaloqaqataki koya na nona mai maliwai ira tale na nona itokani lotu Vakarisito. O keda tale ga ena vakayaloqaqataki keda na noda veimaliwai kei ira na tacida lotu Vakarisito. Ke da galala qai rawa nida veimaliwai kei ira na tani, meda kua ni via lako duadua voli ga ena noda lakova tiko na sala qiqo e basika ina bula.​—Vosa Vakaibalebale 18:1; Maciu 7:14.

11. Tukuna e so na ituvaki ena gadrevi kina vakalevu na “kaukauwa mana levu.”

¹¹ Ena noda masu vakawasoma, noda vulica na Vosa ni Kalou, kei na noda veimaliwai kei ira noda itokani ena vakabauta, eda ‘na vakaukauataki ena noda tu vata kei na Turaga kei na nona kaukaua levu.’ (Efeso 6:​10, VV) Sega ni vakatitiqataki ni o keda kece eda gadreva na ‘kaukaua ni Turaga.’ E so e vakamalumalumutaki ira na tauvimate bibi, e so tale e vakaleqai ira na nodra sa qase sara, se nona sa takali e dua nodra itokani dredre. (Same 41:3) E so tale era vosota voli na veitusaqati nei watidra tawavakabauta. O ira na itubutubu, vakauasivi o ira na itubutubu le dua, ena rawa nira vakila na dredre ni kena qaravi vata na nodra cakacaka kei na veisusu. O ira na itabagone lotu Vakarisito e dodonu mera yaloqaqa mera vorata rawa kina na yalo ni veimurimuri, mera kua tale ga ni kania na wainimate gaga se vakaitavi ena so na ivalavala vakasisila. Me kua ni dua e tu vakasuka me kerea vei Jiova na “kaukauwa mana levu” me walia kina na leqa e sotava.​—2 Korinica 4:7.

“Sa Dausolia na Kaukauwa Vei Ira Era sa Malumalumu”

12. E tokoni keda vakacava o Jiova ena cakacaka vakaitalatala vakarisito?

¹² E dau solia tale ga o Jiova na nona kaukaua vei ira nona tamata nira vakaitavi tiko ena cakacaka vakaitalatala. Eda wilika ena parofisai i Aisea: “Sa dausolia na kaukauwa vei ira era sa malumalumu: ia ena vakalevutaka na kaukauwa vei ira era sa sega ni gumatua rawa . . . Ia ko ira era sa waraki Jiova era na vakaukauwataki tale; era na cabe cake me vaka era vakatabana vakaikeli; era na cici, ka sega ni oca, era na lako tu, ka sega ni malumalumu.” (Aisea 40:29-31) Na yapositolo o Paula a vakaukauataki sara ga vakatabakidua me vakayacora nona cakacaka vakaitalatala. Oya na vuna a vuavuaivinaka kina nona cakacaka vakaitalatala. E vola o koya vei ira na lotu Vakarisito mai Cesalonaika: “Sa sega ni yaco vei kemudou na neitoui tukutuku-vinaka e na vosa walega, e na kaukauwa talega, kei na Yalo Tabu.” (1 Cesalonaika 1:5) E mana na nona vunau kei na veivakavulici, e tara sara kina nodra bula na rogoci koya.

13. Na cava e vakaukauataki Jeremaia me toso tiko ga e dina ni sotava na ka dredre?

¹³ Nira sega ni kauai o ira ena noda yalava​—ena yalava beka eda sa dau tara vakawasoma, ia era sega ni dau kauai na tiko kina​—sa rawa ni vakayalolailaitaki keda. O Jeremaia tale ga e a yalolailai ena vuku ni veitusaqati, veivakalialiai, kei na lailai ni veikauaitaki a sotava. E vosavosa i yalona ena nona kaya: “Au na sega ni cavuti koya [na Kalou], se vosa tale e na yacana.” Ia a sega ni kinoci koya rawa. Na nona itukutuku “sa tu e loma[na] me vaka na bukawaqa, sa sogo tu e na sui[na].” (Jeremaia 20:9) Ena ituvaki leqataki a tu kina oya, a qai kauta mai vei na kaukaua me toso tale kina? E kaya o Jeremaia: “Ko Jiova ga sa tiko vata kei au me vaka e dua na qaqa rerevaki.” (Jeremaia 20:11) Nona raica rawa o Jeremaia na bibi ni nona itavi kei na nona lesi koya na Kalou e rawarawa kina vua me ciqoma na veivakayaloqaqataki i Jiova.

Na Kaukaua e Veivakamavoataki Kei na Kaukaua e Veivakabulai

14. (a) E vakacava sara mada na kaukaua ni yame? (b) Tukuna e so na ivakaraitaki me kilai kina na ca vakaitamera e rawa ni vakavuna na yame.

¹⁴ Na kaukaua e tu vei keda e sega ni vu kece mai vua na Kalou. Me kena ivakaraitaki, e tu ena yameda na kaukaua e veivakamavoataki, e veivakabulai tale ga. “A mate kei na bula sa rawa e na yame ni tamata,” e vakaraitaka o Solomoni. (Vosa Vakaibalebale 18:21) Na itinitini ni nodrau veivosaki lekaleka o Setani kei Ivi e vakaraitaka na leqa vakaitamera e rawa ni vakavuna na vosa. (Vakatekivu 3:​1-5; Jemesa 3:5) O keda tale ga e rawa nida vakavuna e levu na leqa ena yameda. Na noda vosa ni veivakadiloi me baleta e dua na goneyalewa levulevu ena rawa ni lai tauvi koya kina na mate ni sega ni viakana (anorexia). Ena rawa ni vakaleqa nodrau veimaliwai e rua na veitokani dredre na cavuti vakawasoma ni itukutuku veivakacacani lasutaki baleta e dua vei rau. E dina sara, me qarauni na vakayagataki ni yame.

15. Ena sala cava e rawa ni veitarai cake kina na yameda, me veivakabulai tale ga?

¹⁵ Ia, e rawa ni veitarai cake na yame me vaka ga na kena rawa ni veibasuraki sobu. E kaya na vosa vakaibalebale ena iVolatabu: “Sa dua na vosa me vaka sa suaka e nai seleiwau: ia na yamedra na vuku sa ia na veivakabulai.” (Vosa Vakaibalebale 12:18) Na lotu Vakarisito yalomatua ena vakayagataka na yamena me vakacegui ira kina na rarawa kei na lolosi. Na vosa ni veikauaitaki e rawa ni vakauqeti ira na itabagone era saga tiko mera tasere mai na icori ni veimurimuri. Na yame dau veinanumi ena vakadeitaki ira tale ga na tuakada era sa qase mera kila nira taleitaki, era lomani tale ga. Na vosa vakayalovinaka e rawa ni vakamarautaka na lomadra na tauvimate. Kena ilutua, ni rawa nida vakayagataka na yameda meda vota yani kina na itukutuku veivakayavalati ni Matanitu ni Kalou vei ira era na via vakarorogo. E tu vei keda na kaukaua meda kacivaka na Vosa ni Kalou kevaka e tu vei keda na kena yalo. E kaya na iVolatabu: “Mo kakua ni bureitaka na ka vinaka vei ira e dodonu me nodra, ni sa rawa vei iko mo cakava.”​—Vosa Vakaibalebale 3:27.

Na Vakayagataki Vakadodonu ni Kaukaua

16, 17. Ena nodra vakayagataka na itutu ni veiliutaki, se veiqaravi e solia vei ira na Kalou, era na vakatotomuri Jiova vakacava na qase ni ivavakoso, na itubutubu, na tagane vakawati, kei na yalewa vakawati?

¹⁶ E dina ni Turaga Sau o Jiova, ia e dau lewa ga vakayalololoma na ivavakoso. (1 Joni 4:8) Nira vakatotomuri koya, era qaravi ira vakayalololoma na qelenisipi ni Kalou na ivakatawa vakarisito​—e sega ni voravora na ivakarau ni nodra veiqaravi. E dina ni veiganiti ena so na gauna mera ‘vakaraitaka na ka e cala, mera vakayaloqaqataki e so mera cakava na ka e dodonu, e so tale mera vakavulici,’ ia e caka oqo “e na yalo vosota sara.” (2 Timoci 4:​2, VV) Era na dau vakasamataka tiko vakabibi na qase ni ivavakoso na veika a vola na yapositolo o Pita vei ira e soli vei ira na ilesilesi mera veiqaravi ena ivavakoso: “Dou vakania na qele-ni-sipi ni Kalou era sa tiko vei kemudou, ka dou vakatawana, kakua ga [“me vaka ni o dou vakasaurarataki,” NW] e na loma e vosota, e na loma ga e vinakata; kakua ga e na vuku ni yau vakasisila, e na loma ga e rekitaka; ia dou kakua ni [“vakatuturagani kemudou vei ira na tamata ni Kalou,” NW], ia mo dou nodrai vakarau ga na qele ni sipi.”​—1 Pita 5:​2, 3; 1 Cesalonaika 2:​7, 8.

¹⁷ O ira na itubutubu kei ira na tagane vakawati e solia tale ga vei ira o Jiova mera veiliutaki, ia e dodonu me vakayagataki ga na kaukaua e soli vei ira mera veivuke kina, veisusu, mera veikaroni tale ga. (Efeso 5:​22, 28-30; 6:4) Eda vulica mai na ivakaraitaki i Jisu ni veiliutaki e rawa ni rau salavata vakavinaka kei na loloma. Ke dei tu ga na ivakarau ni veivakavulici qai sega ni dau veiveisau, era na sega ni datuvu na gone. (Kolosa 3:21) E qaqaco na bula vakawati nira veiliutaki vakayalololoma na tagane vakawati lotu Vakarisito, qai titobu nodra dokai watidra na yalewa vakawati, ra sega tale ga ni lakosivita na yalewa na nodra iyalayala ena nodra saga me rawa ga na lomadra.​—Efeso 5:​28, 33; 1 Pita 3:7.

18. (a) Meda vakatotomuri Jiova vakacava ena nona dau lewa na noda cudru? (b) Na cava mera saga mera bucina na veiliutaki, se veiqaravi, vei ira na vakarurugi ena nodra lewa?

¹⁸ O ira na veiliutaki ena vuvale kei ira era veiqaravi ena ivavakoso e dodonu mera qarauna matua sara mera dau lewa na nodra cudru, baleta ni cudru ena vakavuna wale ga vei ira na tani na rere, sega ni loloma. E kaya na parofita o Neumi: “Sa dauberabera ni cudru ko Jiova, ka sa levu na nona kaukauwa.” (Neumi 1:3; Kolosa 3:19) E tamata kaukaua o koya e dau lewa na nona cudru, ia e tamata malumalumu o koya e sega ni dau lewa rawa. (Vosa Vakaibalebale 16:32) Ena vuvale vaka kina ena ivavakoso, me noda isausau mada ga meda bucina na loloma vei ira na tani​—meda lomani Jiova, meda veilomalomani, meda lomana tale ga na ivakavuvuli dodonu. Na loloma e ivau kaukaua duadua ni veiwekani, e igu kaukaua duadua tale ga ni kena vakayacori na ka e dodonu.​—1 Korinica 13:​8, 13; Kolosa 3:14.

19. Na vosa ni veivakadeitaki cava e cavuta o Jiova vei keda, na cava meda cakava kina?

¹⁹ Ena qai taucoko noda kilai Jiova ke da kila na nona kaukaua. A kaya o Jiova ena gusu i Aisea: “Ko sa sega beka ni kila? ko sa sega ni rogoca? ko koya sa Kalou ka tawa mudu, ko Jiova, ko koya ka bulia nai yalayala kei vuravura; ena sega ni malumalumu ko koya, ena sega ni oca.” (Aisea 40:28) E sega ni na oti rawa na kaukaua i Jiova. Ke da vakararavi vua sega vei keda ga, ena sega ni guilecavi keda o koya. E vakadeitaka vei keda: “Kakua ni ko rere; ni’u sa tiko vata kei iko: kakua ni ko taqaya; ni’u sa nomu Kalou: ka’u na vakaukauwataki iko; io, ka’u na vukei iko; io, ka’u na tokoni iko e na ligaqu i matau sa daudina.” (Aisea 41:10) Na cava meda cakava ena vuku ni nona loloma levu? Me vakataki Jisu ga, meda vakayagataka na kaukaua cava ga e solia vei keda o Jiova meda veitarai cake kina. Meda lewa mada ga na yameda me rawa kina ni veivakabulai, me kua ni veivakamavoataki. Meda yadra tale tiko mada ga vakayalo, meda tudei ena vakabauta, meda qai tubu cake ena nona kaukaua na noda Dauveibuli Cecere, na Kalou o Jiova.​—1 Korinica 16:13.

[iVakamacala e ra]

E Rawa Mo Vakamacalataka?

• E dau vakayagataka vakacava o Jiova nona kaukaua?

• Na sala cava soti e rawa ni vakaukauataki keda kina o Jiova?

• Me vakayagataki vakacava na kaukaua e tiko e yameda?

• E rawa ni veivakalougatataki vakacava na itutu ni veiliutaki, se veiqaravi e solia na Kalou?

[iYaloyalo ena tabana e 15]

E vakayagataka o Jisu na kaukaua i Jiova me vukei ira kina na tani

[iYaloyalo ena tabana e 17]

E tu vei keda na kaukaua meda kacivaka na Vosa ni Kalou kevaka eda vakayacora mai vu ni lomada