Gumatua ni Kacivaka na iTukutuku Vinaka

“Me katakata na yalomudou [“ena yalo tabu,” NW]; mo dou qarava na Turaga.”—ROMA 12:11.

1, 2. Na rai cava me tiko vei ira na lotu Vakarisito nira vakacolati mera vunautaka na itukutuku vinaka?

DUA na ka nona nanamaki e dua na cauravou me lai tekivu ena nona cakacaka vou. Ena imatai ni nona siga ni cakacaka, e lai tu vakarau me rogoca na ivakasala nei nona itaukei ni cakacaka. Sa nanamaki sara tu ga o koya ena cakacaka ena soli vua, ena vakamareqeta. Ena via solia sara ga na nona vinaka taucoko.

² Ena vakasama vata ga oqo, e rawa nida kaya kina ni o keda na lotu Vakarisito eda tamata cakacaka vou. Ni noda inuinui meda bula tawamudu, e rawa nida kaya nida se qai tekivu ena noda cakacaka vei Jiova. Sega ni vakabekataki ni levu sara tu na cakacaka ena vinakata na Dauveibuli me vakacolati keda kina meda oga tiko kina me tawamudu. Ia, na imatai sara ga ni ilesilesi eda vakacolati kina meda vunautaka na itukutuku vinaka ni nona Matanitu. (1 Cesalonaika 2:4) Eda na raica vakacava na ilesilesi oqo ni Kalou? Me vakataki koya na cauravou, eda na vinakata meda solia kina na noda vinaka taucoko, meda yalogutaka, meda cakava tale ga ena marau​—io, meda gumatuataka!

3. Na cava e vinakati me qai rawaka kina e dua na italatala ni itukutuku vinaka?

³ E dina, e sega ni ka rawarawa meda raica vaka oqo na noda ilesilesi. Me ikuri ni noda cakacaka vakaitalatala, e tu e levu tale na noda itavi, e so vei ira na noda itavi e rawa ni vakaocai keda vakayago, vakaoca tale ga na noda vakasama. Vakalevu meda sa colata rawa tiko noda itavi, veiganiti tale ga na gauna eda solia ena cakacaka vakaitalatala. Ia, e rawa ga ni ka ni sasaga levu vei keda e veigauna na noda vakayacora oqo. (Marika 8:34) E vakabibitaka o Jisu ni noda rawaka na lotu Vakarisito ena vakatau ena noda sasaga vakaukaua.​—Luke 13:24.

4. E rawa ni tara vakacava na noda rai vakayalo na noda lomaocaocataka na noda bula e veisiga?

⁴ Ni levu na ka e tu me vakayacori, e rawarawa kina nida nuiqawaqawa se curuoso na lomada. Na “lomaocaoca e na veika ni bula oqo” e rawa ni vakamatea na noda yalogutaka kei na noda taleitaka na veika vakayalo. (Luke 21:​34, 35; Marika 4:​18, 19) Nida tamata ivalavala ca, e rawa nida biuta ‘na loloma a tu vei keda e liu.’ (Vakatakila 2:​1-4) Sa rawa ni caka tu ga me rawa e so na basoga ni noda veiqaravi vei Jiova. Ena vakayaloqaqataki keda vakacava na iVolatabu meda gu tiko ga ena noda cakacaka vakaitalatala?

E Vaka “na Bukawaqa” e Lomada

5, 6. E raica vakacava na yapositolo o Paula na itavi ni vunau e vakacolati vua?

⁵ E rui bibi na cakacaka vakaitalatala e vakacolati keda kina o Jiova, meda qarauna gona me kua nida cakava tu ga me rawa. Na yapositolo o Paula e raica na vunautaki ni itukutuku vinaka me itavi dokai, qai nanuma ni sega ni ganiti koya me vakayacora. E kaya o koya: “Vei au, io vei au ka uasivi sobu sara vei ira kecega era sa lotu, sa soli kina na loloma oqo, me’u vunautaka vei ira na veimatanitu nai yau nei Karisito, sa sega ni kilai rawa; ka me’u vakarairaitaka vei ira na tamata kecega se sa vakaevei na ka ka vuni tu, sa vunia mai nai vakatekivu kei vuravura na Kalou, o koya sa bulia na ka kecega.”​—Efeso 3:​8, 9.

⁶ E ivakaraitaki vinaka dina o Paula ni dua e doka nona cakacaka vakaitalatala. Ena nona ivola vei ira mai Roma, e kaya kina: “Sa yaloqu sara me’u vunautaka nai tukutuku-vinaka.” E sega ni maduataka na itukutuku vinaka. (Roma 1:​15, 16) E tu vua na rai dodonu, e gu na yalona me vakayacora na nona cakacaka vakaitalatala.

7. Ena nona ivola vei ira mai Roma, na cava e veivakaroti kina o Paula?

⁷ E kila na yapositolo o Paula ni bibi me tiko ga vei keda na yalogu, e mani vakamasuti ira kina na lotu Vakarisito mai Roma: “E na gumatua mo dou kakua ni vucesa mai: me katakata na yalomudou [“ena yalo tabu,” NW]; mo dou qarava na Turaga.” (Roma 12:11) Na vosa vakirisi e vakadewataki me “vucesa” e tiko kina na vakasama ni “wele, gogo.” De dua eda sega ni vucesa tiko ena noda cakacaka vakaitalatala, ia o keda kece e dodonu meda qaqarauni de laurai vei keda na wele vakayalo, ia ke vaka kina, meda saga sara meda veisautaki keda.​—Vosa Vakaibalebale 22:3.

8. (a) Na cava e vaka “na bukawaqa” e loma i Jeremaia, ena vuku ni cava? (b) Na lesoni cava e rawa nida vulica ena ivakaraitaki i Jeremaia?

⁸ Na yalo tabu ni Kalou e rawa tale ga ni vukei keda nida yalolailai. Me kena ivakaraitaki, a vakila ena dua na gauna na parofita o Jeremaia na yalolailai, a nanuma sara me sa cegu mai na nona cakacaka vakaparofita. E tukuna sara mada ga o koya me baleti Jiova: “Au na sega ni cavuti koya, se vosa tale e na yacana.” E vakaraitaka beka oqo na leqa levu ni bula vakayalo nei Jeremaia? Sega. Na qaqaco ga ni bula vakayalo i Jeremaia, na nona lomani Jiova, kei na nona gumatuataka na ka dina, a rawa kina vua me parofisai tiko ga. E kaya: “Ia na nona vosa, sa tu e lomaqu me vaka na bukawaqa, sa sogo tu e na suiqu, ia ka’u sa oca ni’u kinoca, ka sega ni’u rawata.” (Jeremaia 20:9) So na gauna era na yalolailai na dauveiqaravi yalodina ni Kalou. Ia, nira masuti Jiova me vukei ira, ena dikeva na lomadra o Jiova qai solia vakayauyau vei ira na yalona tabu ke ra vakataki Jeremaia, me tiko e lomadra na nona vosa.​—Luke 11:​9-13; Cakacaka 15:8.

“Kakua ni Bokoca na Yalo Tabu”

9. Na cava e rawa ni vakaleqa na cakacaka ni yalo tabu ena noda bula ?

⁹ E vakamasuti ira na kai Cesalonaika na yapositolo o Paula: “Dou kakua ni bokoca na Yalo Tabu.” (1 Cesalonaika 5:19) Io, e rawa ni vakaleqa na cakacaka ni yalo tabu ena noda bula na itovo kei na ivalavala e veisaqasaqa kei na ivakavuvuli vakalou. (Efeso 4:30) Era vakacolati na lotu Vakarisito ena gauna oqo mera vunautaka na itukutuku vinaka. Eda doka vakalevu na ilesilesi oqo. Eda sega ni kurabui nira cata na noda cakacaka vakavunau o ira era sega ni kila na Kalou. Ia, ni vakaweleweletaka e dua na lotu Vakarisito na nona cakacaka vakaitalatala, sa na rawa kina ni bokoca na yalo tabu me sega ni cakayaco ena nona bula.

10. (a) E rawa ni cakayaco vakacava vei keda na nodra rai na wekada? (b) Na rai cecere cava me baleta noda cakacaka vakaitalatala e cavuti ena 2 Korinica 2:​17?

¹⁰ Era na nanuma beka e so ena taudaku ni ivavakoso vakarisito ni noda cakacaka e cakacaka ga ni soli ivola. E so tale era na nanuma cala nida lako e veivale ena tabana ga ni cau e dau soli vei keda. Ke da lai vakasamataka vakabibi na rai cala vaka oya, ena rawa ni vakaleqa na noda cakacaka vakaitalatala. Meda kua ni kauaitaka na mataqali rai vaka oya, meda kauaitaka ga vakabibi na nodrau raica o Jiova kei Jisu na noda cakacaka vakaitalatala. E cavuta na yapositolo o Paula na rai cecere ni Kalou ni a kaya: “Ni keitou sa sega ni dauvakatanitaka na vosa ni Kalou, me vakataki ira na lewe vuqa; ia keitou sa vakataki ira era sa dina sara, me vaka sa mai vua na Kalou, e na mata ni Kalou, keitou sa vosa e na yaca i Karisito.”​—2 Korinica 2:17.

11. Na cava a vakavuna mera yalogu tiko ga na lotu Vakarisito taumada nira vakacacani, ia na cava e dodonu meda vulica mai na nodra ivakaraitaki?

¹¹ Dede ga vakalailai mai na mate i Jisu, sa ra vakacacani na nona tisaipeli mai Jerusalemi. Era vakarerei, ra vakaroti tale ga mera kakua ni vunau. Ia, e kaya na iVolatabu nira “vakasinaiti kecega e na Yalo Tabu, a ra sa doudou kina ni ra sa tukuna na vosa ni Kalou.” (Cakacaka 4:​17, 21, 31) Na veivosa i Paula vei Timoci ena vica tale na yabaki yani i muri e vakaraitaka na rai vinaka e dodonu me tiko vua na lotu Vakarisito. E kaya o Paula: “Ni sa sega ni solia mai vei keda na Kalou na yalo ni rere: a yalo ni kaukauwa ga, kei na yalololoma, kei na yalomatua. O koya mo qai kakua ni maduataka na kenai tukutuku ni noda Turaga, se koi au na nona tamata sa vesu tu: ia mo vosota na veivakararawataki e na vuku ni tukutuku-vinaka me vaka na kaukauwa ni Kalou.”​—2 Timoci 1:​7, 8.

Cava e Noda iTavi Vei Ira Ena Taudaku ni iVavakoso?

12. Na cava na inaki levu ni noda vunautaka na itukutuku vinaka?

¹² Me rawa ni donu na noda raica na noda cakacaka vakaitalatala, e dodonu me vinaka na noda inaki. Na cava eda lai vunau kina? Na inaki levu ga ni noda vunau e vakatakilai ena nona vosa na daunisame: “Sa vakavinavinakataki kemuni [Jiova] na nomuni tamata yalododonu. Era sa vosataka na kena totoka ni nomuni matanitu, ka veivosakitaka na nomuni kaukauwa; me ra vakarogoya vei ira na luve ni tamata na nona cakacaka kaukauwa, kei na lagilagi vakaturaga ni nona matanitu.” (Same 145:​10-12) Io, eda vunau tiko meda vakacaucautaki Jiova e matanalevu, meda vakarokorokotaka tale ga na yacana vei ira kece e vuravura. Ke lailai mada ga e rogoci keda, na noda yalodina tiko ga ena noda kacivaka na itukutuku ni veivakabulai ena lagiti kina o Jiova.

13. Na cava ena uqeti keda meda tukuna yani na inuinui ni veivakabulai?

¹³ Eda vunau tale ga ena vuku ni noda lomani ira na tamata, kei na noda sega ni vinakata me tarogi vei keda na nodra dra. (Isikeli 33:8; Marika 6:34) Ena vuku ni ka oqo e kaya kina o Paula ni vosa tiko me baleti ira ena taudaku ni ivavakoso vakarisito: “Sa dodonu vei au [se, “noqu i tavi,” VV] me’u sai talatala vei ira na kai Kirisi, vei ira talega na lewe ni veivanua wale; vei ira na vuku, vei ira talega era sa sega ni vuku.” (Roma 1:14) Ena rai i Paula e nona itavi me vakatakila vei ira na itukutuku vinaka, baleta ni loma ni Kalou “me bula na tamata kecega.” (1 Timoci 2:4) O keda ena gauna oqo eda lomani ira tale ga na tamata ena taudaku ni ivavakoso, eda kila tale ga ni tiko na noda itavi vei ira. Na nona lomani ira na kawatamata o Jiova e tala mai kina i vuravura na Luvena me mai mate ena vukudra. (Joni 3:16) Oqo e sega ni ka rawarawa vua na Kalou. Eda vakatotomuria na loloma i Jiova ena noda soli keda kei na noda gauna meda tukuna yani na itukutuku vinaka ni veivakabulai e yavutaki ena isoro i Jisu.

14. E vakamacalataka vakacava na iVolatabu na vuravura ena taudaku ni ivavakoso vakarisito?

¹⁴ Eda vinakata na iVakadinadina i Jiova mera mai lewe ni mataveitacini vakarisito na tamata kece ga. Meda vunau tiko ga ena doudou, ia e sega ni kena ibalebale sara oya meda vakavu veileti. E macala ni iVolatabu e dau vosa sara toka vakadodonu ni vakamacalataka na vuravura. Na vosa “vuravura” sara mada ga e vaka na vosa ni vakalelewa ni tukuna o Paula na “vuku ni vuravura oqo” kei na “gagadre ca vakavuravura.” (1 Korinica 3:19; Taito 2:12) E vakaraitaka tale ga vei ira na lotu Vakarisito mai Efeso o Paula mera kua ni guilecava nira a “mate” tu vakayalo ena gauna era a “muria tiko . . . [kina] nai valavala kei vuravura oqo.” (Efeso 2:​1-3) Na veika e tukuni i ke me baleta na vuravura kei na so tale, era salavata ga kei na nona vosa na yapositolo o Joni ni a kaya: “Sa tu na vuravura taucoko e na kaukauwa ni Vunica.”​—1 Joni 5:​19, VV.

15. Na cava eda na sega ni cakava vei ira ena taudaku ni ivavakoso vakarisito, ena vuku ni cava?

¹⁵ Ia, nanuma tiko ni vuravura e tukuni tiko oqori e vakaibalebaletaka na vuravura raraba e sega ni via kila na Kalou, sega ni tamata yadua. Eda sega ni via lai vakilakila na lotu Vakarisito se o cei ena rogoca noda cakacaka vakavunau, o cei ena sega. E sega ni dua na yavu meda kaya kina ni na me e dua. E sega ni noda meda lewa se o cei ena tawasei me “sipi,” o cei ena “me,” ni sa na mai veitawasei o Jisu. (Maciu 25:​31-46) O Jisu ga na turaganilewa digitaki; sega ni o keda. Kena ikuri, sa levu sara na tamata torosobu era sa ciqoma na itukutuku ni iVolatabu, sa ra veisau, sa ra mai lotu Vakarisito savasava. O koya gona, eda na sega beka ni via veimaliwai kei ira e so, ia eda na sega ga ni tu vakasuka meda tukuna vei ira na inuinui ni Matanitu ni Kalou ena kena gauna veiganiti. Na iVolatabu e tukuni ira e so era a tawavakabauta, ia “era sa vakarau tu me vinakata na bula tawa mudu.” Lakolako sa ra mai vakabauta o ira oqo. (Cakacaka 13:48) Eda sega ni kila se o cei era na vakarau tu mera vinakata na bula, vakavo ga ke da vunau vei ira​—rairai eda na vunau vakavica vata vei ira. Ena vuku ni ka oqo, eda na “yalomalumalumu” kina, eda na vakaraitaka tale ga na yalo “vakarokoroko” nida torovi ira era se sega ni ciqoma na noda itukutuku ni veivakabulai, lako vata kei na noda nuitaka ni so ena rogoca na noda itukutuku ni bula.​—2 Timoci 2:25; 1 Pita 3:​15, 16, VV.

16. Na cava e dua na vuna eda na saga kina meda “kenadau ena veivakavulici”?

¹⁶ Noda saga meda maqosa ena veivakavulici ena vakabulabulataka noda gagadre meda kacivaka yani na itukutuku vinaka. Me kena ivakaraitaki: E dua na qito bula e rawa ni vakavucesa vua e dua e sega ni kila na qitotaka. Ia vei koya e kila vinaka, ena taleitaka sara. Na lotu Vakarisito tale ga ena saga me “kenadau ena veivakavulici” ena marautaka vakalevu na cakacaka vakaitalatala. (2 Timoci 4:​2, NW; Taito 1:9) E vakasalataki Timoci o Paula: “Gumatua sara mo vakaraitaki iko mo vinaka e na mata ni Kalou, a tamata daucakacaka sa sega e dua na ka me madua kina, mo wasea vakadodonu nai vakavuvuli dina.” (2 Timoci 2:15) Eda na vakavinakataka vakacava na noda iwalewale ni veivakavulici?

17. Na cava meda cakava meda “gadreva” kina na kilaka mai na iVolatabu, na sala cava ena yaga kina ena noda cakacaka vakaitalatala na kilaka oqo?

¹⁷ Dua ena nomu vakalevutaka na ka dina o kila. E vakauqeti keda na yapositolo o Pita: “Mo dou vaka na gone sa qai sucu, mo dou gadreva nai vakavuvuli sa vaka na wai-ni-sucu dina, mo dou tubu cake kina.” (1 Pita 2:2) E sega ni sagai tale na gone bulabula me gunu sucu, sa na gadreva ga mai vakataki koya. Ia, de na vinakati vua e dua na lotu Vakarisito me saga me “gadreva” na kilaka mai na iVolatabu. Ena rawa ni vu ga mai lomana na gagadre oqo ke dua na nona ituvatuva vinaka ni vuli vakataki koya kei na wilivola. (Vosa Vakaibalebale 2:​1-6) Ena gadrevi kina vei keda na sasaga, kei na noda vakavulici keda meda dei ena noda ituvatuva ke da vinakata meda qasenivuli maqosa ni Vosa ni Kalou, ia eda na kalougata kina. Na reki eda na vakila ena noda dau dikeva na Vosa ni Kalou ena vakavuna me katakata tiko ga na lomada ena vuku ni yalo ni Kalou, eda na via vota tale ga vei ira na tani na ka eda sa vulica.

18. Ena vukei keda vakacava na soqoni vakarisito ena noda taurivaka vakadodonu na ivakavuvuli dina?

¹⁸ Na soqoni vakarisito e bibi tale ga ke da vinakata meda maqosa ena noda vakayagataka na Vosa ni Kalou. Ni wiliki na iVolatabu ena vunau soqovi levu se so tale na soqoni, ena vinaka meda raica tale tiko ga na noda iVolatabu. Ena yaga vei keda meda vakarogoca vinaka na ka e cauraki mai ena soqoni, vakauasivi na kena e baleta na noda cakacaka vakavunau. Meda kua ni beca na vakatasuasua, se meda raica beka ga da guilecava na ka e vakavulici tiko kina. E vinakati kina meda kauai ena ka e talaucaki mai, meda vakatudaliga vinaka kina. (1 Timoci 4:16) Na soqoni vakarisito ena vaqaqacotaka noda vakabauta, ena vukei keda meda gadreva na Vosa ni Kalou, ena vakarautaki keda tale ga meda daugumatua ni kacivaka na itukutuku vinaka.

Rawa Nida Nuitaka na Veitokoni i Jiova

19. Na cava e bibi kina meda vakaitavi wasoma ena cakacaka vakavunau?

¹⁹ O ira na lotu Vakarisito e ‘katakata na yalodra ena yalo tabu,’ ra qai gu mera kacivaka na itukutuku vinaka, e dau nodra isausau mera vakaitavi wasoma ena cakacaka vakaitalatala. (Efeso 5:​15, 16) E dina, e duidui na keda ituvaki, e duidui tale ga na levu ni gauna e rawa nida vakayagataka ena cakacaka ni veivakabulai oqo. (Kalatia 6:​4, 5) Ia, e vaka me bibi cake na noda tukuna vakawasoma vei ira na tani na noda inuinui mai na levu ni gauna eda vakayagataka ena cakacaka vakavunau. (2 Timoci 4:​1, 2) Na levu ga ni noda vunau na levu tale ga ni noda kila na bibi ni cakacaka oqo. (Roma 10:​14, 15) Eda na dau loloma, eda na dau veikauaitaki tale ga vakalevu ke da veitaratara wasoma kei ira na tamata yalomalumalumu era vutugu, era qoqolou tu, qai sega tale tu ga na nodra inuinui.​—Isikeli 9:4; Roma 8:22.

20, 21. (a) Na cakacaka cava e se vo tu? (b) E tokoni keda tiko vakacava o Jiova ena noda sasaga?

²⁰ Sa vakacolati keda o Jiova ena itukutuku vinaka. Oqo na imatai ni itavi e vakacolati keda kina ena noda “cakacaka vata kei koya.” (1 Korinica 3:​6-9) Eda vinakata dina meda vakayacora mai na vu ni yaloda na itavi lesi vakalou oqo, meda solia kina noda vinaka taucoko. (Marika 12:30; Roma 12:1) E levu ena gauna oqo era vakarau tu mera vinakata na bula, era se via kila tu ga na ka dina. E levu na cakacaka se vo tu me caka, ia, e rawa nida nuitaki Jiova ni na tokoni keda meda vakayacora vinaka sara na noda cakacaka.​—2 Timoci 4:5.

²¹ E rawa ni solia vei keda o Jiova na yalona tabu, e rawa tale ga ni vakaiyaragitaki keda ena “seleiwau ni Yalo Tabu,” na Vosa ni Kalou. Ena nona veivuke, sa na rawa nida dolava na gusuda ‘meda vosa rawa ena doudou nida tukuna na ka vuni ni itukutuku vinaka.’ (Efeso 6:​17-20) Me cavuti tale mada ga vei keda na ka a vola na yapositolo o Paula vei ira na lotu Vakarisito mai Cesalonaika: “Ni sa sega ni yaco vei kemudou na neitoui tukutuku-vinaka e na vosa walega, e na kaukauwa talega, kei na Yalo Tabu, ka ni sa vakadinadinataki vakalevu.” (1 Cesalonaika 1:5) Io, meda gumatua tiko mada ga ni kacivaka na itukutuku vinaka!

Vakalekaleka Sara

• Ena vuku ni lomaocaocataki ni bula, na cava e rawa ni yaco ena igu ni noda cakacaka vakaitalatala?

• Ena sala cava e dodonu kina me vaka “na bukawaqa” e lomada na noda vinakata meda kacivaka na itukutuku vinaka?

• Na rai cala cava me baleta noda cakacaka vakaitalatala e dodonu meda biuta laivi?

• Meda raici ira vakacava o ira eda sega ni vakabauta vata?

• E vukei keda vakacava o Jiova meda yalogutaka tiko ga na cakacaka vakavunau?

[iYaloyalo ena tabana e 9]

Era vakatotomuria na lotu Vakarisito na yalogu i Paula kei Jeremaia

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Noda gumatua ena cakacaka vakaitalatala e vu mai na noda lomana na Kalou kei na noda lomani ira na tani