Gadreva na iTovo Vakayalo Mo Bula!

‘Sa vu ni bula na gadrevi ni itovo vakayalo.’​—ROMA 8:6.

1, 2. E vakaduiduitaki rau vakacava ‘na itovo vakayago kei na itovo vakayalo’ na iVolatabu?

E SEGA ni rawarawa me kilikili tiko ga na noda itovo ena mata ni Kalou, vakabibi nida bula tiko ena vuravura e garova na itovo vakayago. Ia e vakaduiduitaki rau na ‘itovo vakayago kei na itovo vakayalo’ na iVolatabu, e vakamatatataka na ca ni kena galeleti na gagadre ni yago ivalavala ca kei na kalougata levu e vu mai na kena muri na veivakamuai ni yalo tabu ni Kalou.

² Me kena ivakaraitaki, a kaya o Jisu Karisito: “Na yalo sa solia na bula: na lewena sa sega ni yaga: a vosa ka’u vosataka vei kemudou sa vakayalo, ka sa vu-ni-bula.” (Joni 6:​63) E vola na yapositolo o Paula vei ira na lotu Vakarisito mai Kalatia: “Sa veivala na gagadre ni tovo vakayago kei na Yalo Tabu, a sa veivala na Yalo Tabu kei nai tovo vakayago: ia sa veimecaki koi rau oqo.” (Kalatia 5:​17) A kaya tale ga o Paula: “Ko koya sa kaburaka na ka ni nonai tovo vakayago, ena tamusuka na rusa mai nai tovo vakayago; ia ko koya sa kaburaka na ka ni Yalo Tabu, ena tamusuka na bula tawa mudu mai na Yalo Tabu.”​—⁠Kalatia 6:⁠8.

3. Na cava e vinakati me vorati rawa kina na gagadre ca kei na galeleti ni ca?

³ Na yalo tabu i Jiova​—⁠na nona igu yavavala​—⁠e rawa ni cavuraka laivi na “gagadre ca ni yago” kei na veivakamuai cala ni yago ivalavala ca. (1 Pita 2:​11) Ena vinakati na veivuke ni yalo tabu ni Kalou me vorati rawa na galeleti ni veika ca. E vola kina o Paula: ‘Sa vu ni mate na gadrevi ni itovo vakayago; ia sa vu ni bula kei na vakacegu na gadrevi ni itovo vakayalo.’ (Roma 8:⁠6) Na cava e vakaibalebaletaki ni tukuni me gadrevi na itovo vakayalo?

‘Gadrevi ni iTovo Vakayalo’

4. Na cava e vakaibalebaletaki ni tukuni me ‘gadrevi na itovo vakayalo’?

⁴ Ena gauna e vola kina o Paula ‘na gadrevi ni itovo vakayalo,’ a vakayagataka na vosa vakirisi e dusia ni oya na “ivakarau ni [noda] vakasama, yalo(-dei), . . . lalawa, inakinaki, sasaga.” Dua tale na vosa erau veivolekati e kena ibalebale na “dei ni [noda] vakasama se inakinaki ena dua na ka.” O koya gona, na noda gadreva na itovo vakayalo e kena ibalebale ni lewai keda, dusimaki keda, qai tosoi keda na igu yavavala i Jiova. E vakaraitaka oya na noda soli keda yani me lewai keda vakadua na yalo tabu ni Kalou ena noda vakasama, yaloda, kei na noda inakinaki.

5. Me lai yaco sara i vei na noda vakamalumalumutaki keda ina veidusimaki ni yalo tabu?

⁵ Ena nona kaya o Paula meda ‘bobula ni yalo,’ a vakabibitaka tiko e kea na iyacoyaco meda vakamalumalumutaki keda kina ina veidusimaki ni yalo tabu. (Roma 7:​6, NW) Ena nodra vakabauta na isoro ni veivoli i Jisu, era sa sereki kina na lotu Vakarisito mai na lewa ca ni ivalavala ca ra qai ‘vakamatei’ ena ivalavala makawa era bobula tu kina. (Roma 6:​2, 11) O ira na mate vakaivakatakarakara vaka oya era se bula tiko ga vakayago ra qai lalaga oqo mera muri Karisito mera “bobula ki na i valavala dodonu.”​—⁠Roma 6:​18-​20, VV.

Na Veisau Vakatubuqoroqoro

6. Era veisau vakacava o ira na sa “bobula ki nai valavala dodonu”?

⁶ Dua na veisau vakatubuqoroqoro dina oqo, noda “bobula ki nai valavala ca,” oti oya, da qai veisau meda qarava na Kalou ena noda “bobula ki nai valavala dodonu.” A vola o Paula me baleta e so era veisau: “Dou sa sili, dou sa vakasavasavataki, dou sa vakadonui, e na yaca ni Turaga ko Jisu Karisito, kei na Yalo ni noda Kalou.”​—⁠Roma 6:​17, 18; 1 Korinica 6:​11.

7. Na cava e bibi kina me tiko vei keda na rai i Jiova?

⁷ Ena rawa wale ga na veisau vakasakiti oya ke da vuli mada e liu meda kila na rai i Jiova. Vica vata na senitiuri sa oti, a masuta vagumatua na Kalou na daunisame o Tevita: “Kemuni Jiova, mo ni vakatakila mai vei au na nomuni sala; . . . Tuberi au e na nomuni dina, ka vakavulici au.” (Same 25:​4, 5) A rogoca na masu i Tevita o Jiova, ena rogoca tale ga na nodra masu vaka oya na nona tamata ena gauna oqo. Ni uasivi qai savasava na sala kei na ivakavuvuli ni Kalou, ena yaga meda vakasamataka vakatitobu oqori nida temaki meda vakaceguya na noda gagadre dukadukali vakayago.

iTavi Bibi ni Vosa ni Kalou

8. Na cava e rui bibi kina meda vulica na iVolatabu?

⁸ Na Vosa ni Kalou na iVolatabu e dua na ka e vakavuna na yalona tabu. Dua gona na sala bibi me cakacaka kina vei keda na yalo oya na noda wilika kei na noda vulica na iVolatabu​—⁠e veisiga ke rawa. (1 Korinica 2:​10, 11; Efeso 5:​18) Nida vakasinaita noda vakasama kei na lomada ena ka dina vakaivolatabu kei na kena ivakavuvuli, ena vakaukauataki keda oqori meda vorata na ka e veivakaleqai vakayalo. Io, nida temaki ena itovo tawakilikili, ena vakavotuya ena noda vakasama na yalo ni Kalou na idusidusi kei na ivakavuvuli yaga vakaivolatabu ena vakataudeitaka na yaloda meda dina tiko ga ina loma ni Kalou. (Same 119:​1, 2, 99; Joni 14:26) Eda na sega kina ni vakacalai meda muri cala.​—⁠2 Korinica 11:⁠3.

9. E yaga vakacava na vuli iVolatabu me qaqaco tiko ga kina na noda veiwekani kei Jiova?

⁹ Nida vulica vagumatua na iVolatabu kei na ivola vukevuke vakaivolatabu, ena qai lewa na noda vakasama kei na lomada na yalo tabu ni Kalou, eda na tini rokova kina vakatitobu na ivakatagedegede i Jiova. Sa na yaco me ka bibi duadua ena noda bula na noda veiwekani kei na Kalou. Nida temaki, eda na sega sara ni via vakasamataka na kamikamica ni itovo tawakilikili. Na ka ga eda na kauai kina vakabibi oya meda yalodina tiko ga vei Jiova. Ni rui talei noda veiwekani kei koya, eda na cata sara ni via galeleta mada ga na ka ena vakaleqa se tagutuva noda veiwekani oqori.

“A Ka Vakaidina na Noqu Loloma ki na Nomuni Vunau!”

10. Me gadrevi na itovo vakayalo, na cava e yaga kina na talairawarawa ina lawa i Jiova?

¹⁰ Me gadrevi na itovo vakayalo, e sega ni rauta wale ga me kilai na Vosa ni Kalou. O Tui Solomoni a kila vinaka na ivakatagedegede i Jiova, ia ni sa qase, a guce ni bulataka. (1 Tui 4:​29, 30; 11:​1-6) Ke da tamata itovo vakayalo, eda na sega ni kauai wale ga meda kila na ka e kaya na iVolatabu, eda na via talairawarawa tale ga mai vu ni lomada ina lawa ni Kalou. Kena ibalebale oqo nida na dikeva vagumatua na ivakatagedegede i Jiova da qai saga meda muria sara. Na rai vata oqo e tiko vua na daunisame. E lagata: “A ka vakaidina na noqu loloma ki na nomuni vunau! Au sa vakanananu kina e na siga taucoko ka bogi.” (Same 119:97) Nida kauai dina meda muria na lawa ni Kalou, sa da na via vakaitovotaki keda ga ena ivalavala vakalou. (Efeso 5:​1, 2) Eda na sega ni soli keda tu yani vakarawarawa ina ka e ca, ia eda na saga meda bulataka na vua ni yalo tabu, kei na gagadre ni via vakamarautaki Jiova ena vagolei keda tani mai na “cakacaka ni tovo vakayago” dukadukali.​—⁠Kalatia 5:​16, 19-​23; Same 15:​1, 2.

11. Na cava o kaya kina ni lawa i Jiova e vakatabuya na veidauci e nakiti me noda itataqomaki?

¹¹ Na cava me caka meda doka da lomana kina vakalevu na lawa i Jiova? Dua oqo na noda dikeva vakavinaka na kena yaga. Vakasamataka mada na lawa ni Kalou e yalana na veiyacovi vei rau ga na vakamau, e vakatabuya na veidauci kei na veibutakoci. (Iperiu 13:⁠4) Dua beka na ka vinaka e bureitaki tiko vei keda ni muri na lawa oqo? Ena bulia beka na Tamada dau loloma vakalomalagi na lawa meda vakuai kina mai na ka e yaga? Sega sara! Raica mada na ka sa yacova tiko na nodra bula e levu era beca na ivakavuvuli savasava i Jiova. Dau tini ina vakalutu na bukete i sala se tini ena vakawati totolo e kune kina e levu na leqa. Era tini susu gone duadua ga e levu e sega na watidra. Kena ikuri, na veidauci e vakataka na mate ca ni veiyacovi. (1 Korinica 6:​18) Ni veidauci e dua na tamata i Jiova, sa na bau vakaleqai dina na nona vakasama. Dina ni na via kinoca nona lewaeloma, ia ena sega wale ga ni moce rawa kina e veibogi ena levu ni mosi ni yalona. (Same 32:​3, 4; 51:⁠3) Sega li ni macala e ke ni lawa i Jiova e vakatabuya na veidauci e nakiti meda taqomaki kina? Io, e yaga dina meda muria tiko ga na ivalavala savasava!

Masuta na Veivuke i Jiova

12, 13. Na cava e sega ni cala kina meda masu ni sa vaka meda taqea dredre na gagadre ca?

¹² Me gadrevi na itovo vakayalo, ena vinakati na masu vagumatua. E sega ni cala ke da via kerea na veivuke ni yalo tabu ni Kalou, ni a kaya o Jisu: “Kevaka dou kila . . . mo dou solia na ka vinaka vei ira na luvemudou; sa qai dina vakalevu cake, ni na solia na Yalo Tabu ko koya na Tamamudou vakalomalagi vei ira sa kerekere vua”! (Luke 11:13) Meda vakaraitaka ena noda masu na noda gadreva na veivuke ni yalo tabu me valuti kina na noda malumalumu. (Roma 8:​26, 27) Nida vakila ni vaka me sa vakaleqai keda tiko na gagadre ca se itovo e sega ni vinaka, se vakasalataki keda kina vakayalololoma e dua na tacida vakayalo, ena ka vakayalomatua meda cavuta sara ga vakadodonu ena masu na noda malumalumu da qai masuta na veivuke ni Kalou mera valuti kina na malumalumu oya.

¹³ Ena vukei keda o Jiova meda vagolea noda vakasama ena ka e dodonu, savasava, vinaka, qai dokai. Qai veiganiti meda masuti koya vagumatua me taqomaki kina na lomada kei na noda vakasama ena “vakacegu ni Kalou”! (Filipai 4:​6-8) Meda kerea gona na veivuke i Jiova ena masu meda “muria na yalododonu, na lotu, na vakabauta, na loloma, na vosota, na yalomalua.” (1 Timoci 6:​11-​14) Ni vukei keda na Tamada vakalomalagi, ena sega ni tubu na lomaocaoca kei na veitemaki ena kena iyacoyaco me sa na dredre tale kina vei keda meda vorata. Ia eda na vakila ena noda bula na vakacegu soli vakalou.

Kua ni Vakararawataka na Yalo Tabu

14. Na cava e dau veiuqeti kina ena ka e savasava na yalo ni Kalou?

¹⁴ Era saga na tamata matua i Jiova mera muria sara na ivakasala i Paula: “Dou kakua ni bokoca na Yalo Tabu.” (1 Cesalonaika 5:​19) Na yalo tabu ni Kalou e ‘yalo savasava,’ e ka tabu, e ka uasivi. (Roma 1:⁠4) Ni cakacaka vei keda na yalo oya, e uqeti keda meda maroroya na noda bula me ka tabu, me savasava. Eda muria kina na ivakarau ni bula e savasava, na ivakarau ni bula e dusia nida via talairawarawa vua na Kalou. (1 Pita 1:⁠2) Ena beci na yalo oya ena itovo e dukadukali, qai ca sara na kena itinitini. E yaco vakacava oqo?

15, 16. (a) Eda na vakararawataka beka vakacava na yalo ni Kalou? (b) Eda na qarauna vakacava meda kua ni vakararawataka na yalo i Jiova?

¹⁵ E vola o Paula: “Dou kakua ni vakararawataka na Yalo Tabu ni Kalou, o koya dou sa dregati kina me yaco mada na siga ni bula.” (Efeso 4:​30) Na iVolatabu e tukuna ni yalo i Jiova na ivakatakilakila, se ‘ivakadei ni veika ena solia’ vei ira na lotu Vakarisito lumuti yalodina. Na ka ena soli oya na bula tawamate i lomalagi. (2 Korinica 1:​22, VV; 1 Korinica 15:​50-​57; Vakatakila 2:​10) Na yalo ni Kalou ena dusimaki ira na lumuti kei na nodra itokani era nuitaka na bula e vuravura mera yalodina tiko ga, ena vukei ira tale ga mera gole tani mai na ivalavala ca.

¹⁶ A veivakasalataki na yapositolo me qarauni na kena galeleti na lasulasu, butako, itovo tawakilikili, kei na so tale. Ke da soli keda tu ga yani vakarawarawa meda vakayacora na veika vaka oya, eda sa vorata tiko na ivakasala ni Vosa ni Kalou e uqeti ena yalona. (Efeso 4:​17-​29; 5:​1-5) De dua, eda sa vakararawataka toka e keri na yalo ni Kalou, na ka meda kua sara ga ni cakava. Ena tikina oqori, ke da tekivu vakalecalecava na ivakasala mai na Vosa i Jiova, sa da na bucina sara tiko ga e keri na ivalavala kei na yalo ena biligi keda meda nakita noda valavala ca, me qai sega tale ni vakadonui keda kina na Kalou. (Iperiu 6:​4-6) Eda na sega beka ni nakita sara tiko ga oqo na noda valavala ca, ia, de dua, eda na lai tini kina ke da sega ni qarauna. Eda na vakararawataka gona na yalo tabu ena noda coqa e veigauna na kena veidusimaki. Eda sa na vorata da vakararawataka tale ga na ivurevure ni yalo tabu, o Jiova. Nida lomana na Kalou, eda na sega ni via cakava oqori. Meda masuta gona na veivuke i Jiova meda kua kina ni vakararawataka na yalona, da qai vakalagilagia na yacana tabu ena noda gadreva tiko ga na itovo vakayalo.

Gadreva Tiko ga na iTovo Vakayalo

17. Na cava soti me noda isausau vakayalo, ia na cava e ka vakayalomatua kina meda sasagataki ira?

¹⁷ Dua na sala vakasakiti meda gadreva tiko ga kina na itovo vakayalo oya me so na noda isausau vakayalo da qai saga sara meda yacova. Ni vakatau ena ka e ganiti keda kei na ituvaki eda dui tu kina, de rawa ni okati ena noda isausau na vakavinakataki ni noda dau vuli vakataki keda, vakaitavitaki keda vakalevu ena cakacaka vakavunau, se kakavaka e so na itavi bibi me vaka na cakacaka vakapainia vakatabakidua, veiqaravi e Peceli, se na cakacaka ni kaulotu. Nida cakava oqo, ena ogaoga tiko ga kina na noda vakasama ena veika vakayalo, eda na vorata rawa tale ga na noda dui malumalumu e dau veirawai, se na guti ni veika vakayago kei na gagadre e sega ni vakalou sa ivakarau tu ni bula ni vuravura oqo. Na ka vakayalomatua me caka oqo, ni a uqeta o Jisu: “Dou kakua ni kumuna vata vei kemudou nai yau e vuravura, e dauvakacacana kina na sarasara kei na veveka, a sa ravabasuka kina na daubutako ka butakoca: ia mo dou kumuna vata na nomudoui yau mai lomalagi, sa sega ni vakacacana kina na sarasara se na veveka, a sa sega ni ravabasuka kina na daubutako me butakoca: ni na tiko talega na yalomudou e na yasana sa tiko kina na nomudoui yau.”​—⁠Maciu 6:​19-​21.

18. Na cava e bibi kina me gadrevi tiko ga na itovo vakayalo ena iotioti ni veisiga oqo?

¹⁸ E ka vakayalomatua dina ena “iotioti ni veisiga” oqo me gadrevi na itovo vakayalo qai vorati na gagadre vakavuravura. (2 Timoci 3:​1-5, NW) Ni o “vuravura sa lako tani yani, kei na kena gagadre talega; ia ko koya sa cakava na ka sa vinakata na Kalou, sa tu dei ga ka sega ni mudu.” (1 Joni 2:​15-​17) Me kena ivakaraitaki, ni goleva na cakacaka vakaitalatala vakatabakidua na lotu Vakarisito gone, ena vakayalomatuataki koya oqori ena gauna dredre ni bula vakaitabagone, vaka kina ni sa bula vakacauravou se vagoneyalewa. Ni vakatovolei, ena dei tu ga o koya ena nona veiqaravi vei Jiova baleta ni matata vinaka tu vua na ka sa lalawataka. Ena okata me sega ni ka vakayalomatua, io me ka vakalialia, na kena vakanadakui na isausau vakayalo me qai kena isosomi na sasagataki ni iyau vakayago se na lasa e nanumi ni na rawa mai na ivalavala ca. Nanuma tiko ni a digitaka o Mosese “me la’ki vakararawataki vata kei ira na tamata ni Kalou ka sega ni vinakata me bau la’ki marautaka vakalekaleka mada ga na veika lasuwale ni i valavala ca.” (Iperiu 11:​24, 25, VV) Se da gone se da qase, e vaka tale ga oya na noda digidigi nida gadreva na itovo vakayalo, sega ni itovo vakayago.

19. Ena yaga vakacava vei keda na noda gadreva tiko ga na itovo vakayalo?

¹⁹ “Sa veimecaki nai tovo vakayago kei na Kalou,” ia ‘sa vu ni bula kei na vakacegu na gadrevi ni itovo vakayalo.’ (Roma 8:​6, 7) Ena totoka sara na noda vakacegu nida gadreva tiko ga na veika vakayalo. Sa na qai taqomaki ga kina vakalevu na lomada kei na noda vakasama mai na veivakamuai cala ni noda ivalavala ca. Ena rawarawa cake nida vorata na veitemaki meda valavala ca. Ena vukei keda tale ga na Kalou meda dei tiko ga ni rau veimulomulo na gagadre vakayago kei na gagadre vakayalo.

20. Eda kila vakacava nida na qaqa ena nodrau veimulomulo na itovo vakayago kei na itovo vakayalo?

²⁰ Ena dei na isema ni noda veiwekani kei Jiova, na ivurevure ni bula kei na yalo tabu nida gadreva tiko ga na itovo vakayalo. (Same 36:9; 51:11) E saga ena nona igu kece o Setani na Tevoro kei ira na nona ito mera vakaleqa na noda veiwekani kei na Kalou o Jiova. Era via vakacala na yaloda nira kila ni kevaka eda yalodatuvu, sa da na veimecaki kina kei na Kalou qai kena itinitini na mate. Ia ena nodrau veimulomulo oqo na itovo vakayago kei na itovo vakayalo, na qaqa ena noda dina ga. Na tikina tale ga oqori a sotava o Paula, ni a taroga mada e liu ena nona volavola me baleta na veika e valuta: “O cei ena sereki au mai na yago ni mate oqo?” Oti oya, sa qai vakaraitaka ni na sereki dina ga ena nona tukuna: “Au sa vakavinavinaka vua na Kalou e na vuku ni noda Turaga ko Jisu Karisito”! (Roma 7:​21-​25) O keda tale ga meda vakavinavinaka vua na Kalou ena vuku i Karisito ni vakarautaka na sala meda valuta kina na malumalumu vakayago kei na sala meda gadreva tiko ga kina na itovo vakayalo e kena itinitini na bula tawamudu lagilagi.​—Roma 6:23.

O se Nanuma Tiko?

• Na cava e vakaibalebaletaki ni tukuni me gadrevi na itovo vakayalo?

• Na cava meda vakayacora me cakacaka kina vei keda na yalo i Jiova?

• Me valuti na ivalavala ca, vakamacalataka mada se cava e bibi kina meda vulica na iVolatabu, talairawarawa ina lawa i Jiova, da qai masu vua.

• Ni so na noda isausau vakayalo, ena yaga vakacava oqori meda toka dei ga kina ena sala e tini ina bula?

[iYaloyalo ena tabana e 16]

E yaga na vuli iVolatabu nida na vorata rawa kina na ka e veivakaleqai vakayalo

[iYaloyalo ena tabana e 17]

E sega ni cala meda masuti Jiova ena valuti ni gagadre ca

[iYaloyalo ena tabana e 18]

Me so na noda isausau vakayalo meda gadreva tiko ga kina na itovo vakayalo