Duidui na Yalodrau na Veitacini
NA NODRA vakatulewa na itubutubu e dau vakayacoka vei ira na gone. E dina oqo ena noda gauna me vaka ga mai na were o Iteni. Na nodrau talaidredre o Atama kei Ivi e vakila na kawatamata kece. (Vakatekivu 2:15, 16; 3:1-6; Roma 5:12) Ia, e tu tale ga vei keda na galala meda bucina se sega na noda veiwekani kei na noda Dauveibuli. Oqo e vakadinadinataki mai na kedrau itukutuku o Keni kei Epeli, na imatai ni veitacini ena itukutuku ni kawatamata.
E sega ni kune ena itukutuku vakaivolatabu ni a vosa tale na Kalou vei Atama kei Ivi ni oti nodrau vakasavi mai Iteni. Ia, a vosa ga o Jiova vei ira na luvedrau. E sega ni vakabekataki ni rau a kila o Keni kei Epeli na ka a yaco vei rau na nodrau itubutubu. Erau a raica “na Jerupi . . . kei na yameyame ni bukawaqa e vaka nai seleiwau, sa veigoleyaki tiko, me vakatawa na sala ki na kau ni bula.” (Vakatekivu 3:24) Erau vakadinadinataka tale ga na ka a kaya na Kalou, ni sega ni ka rawarawa na bula.—Vakatekivu 3:16, 19.
E sega ni vakabekataki ni rau a kila tale ga o Keni kei Epeli na vosa i Jiova vua na gata: “Ia ka’u na vakaveimecakitaki kemudrau kei na yalewa, kei na nomu kawa kei na nona kawa; ena butuqaqia na ulumu ko koya, ia ko na qaqia na bukubukuni-yavana.” (Vakatekivu 3:15) Na nodrau kila na veika me baleti Jiova o Keni kei Epeli e rawa kina ni vakadonui na nodrau veiwekani kei koya.
Na nodrau raica lesu na parofisai i Jiova kei na nona dau vakarautaka vakayalololoma na ka, oqo e rawa sara ga ni uqeti Keni kei Epeli me rau saga me vakadonui rau na Kalou. Ia, na cava soti ena kovuti ena nodrau bucina na gagadre oya? Erau na vakaceguya beka na gagadre a se teivaki ena gauna ni bulibuli, oya me rau sokalou vua na Kalou, qai vakavinakataka tiko ga na nodrau veika vakayalo me yacova ni sa qaqaco na nodrau vakabauti koya?—Maciu 5:3, NW.
Nodrau iSoro na Veitacini
Yaco na gauna me rau vakacaboisoro vua na Kalou o Keni kei Epeli. E vakacabora o Keni na vuata ni vanua, o Epeli na ulumatua ni nona sipi. (Vakatekivu 4:3, 4) E sa rairai 100 toka beka na nodrau yabaki, baleta o Atama e sa yabaki 130 qai sucu tale kina na luvena o Seci.—Vakatekivu 4:25; 5:3.
Na ka erau vakacabora o Keni kei Epeli e vakaraitaka ni rau kila na ituvaki ni ivalavala ca erau sa mai tu kina, rau qai gadreva na veivakadonui ni Kalou. Erau sa na bau vakasamataka tale tu ga na ka e yalataka o Jiova me baleta na gata kei na Kawa ni yalewa. E sega ni tukuni na levu ni sasaga kei na gauna erau vakayagataka o Keni kei Epeli me vakadonui rau kina o Jiova. Ia na sala e ciqoma kina na Kalou na ka erau dui sorovaka e vakavotuya na ka e tiko e lomadrau.
E so na vuku era kaya ni o Ivi e raici Keni me “Kawa” ena mai vakarusa na gata, baleta ena nona sucu o Keni, a kaya kina o koya: “Au sa rawata e dua na tagane maivei Jiova.” (Vakatekivu 4:1) Ena cala tale ga o Keni ke vaka oya na nona rai. Ena yasana adua, na vakacaboisoro i Epeli e salavata kei na nona vakabauta. Ia, “e na vakabauta, e a vakacabora kina ko Epeli na i soro e vinaka cake mai na nei Keni.”—Iperiu 11:4, VV.
E sega wale ga ni duidui na nodrau rai vakayalo. E duidui tale ga na yalodrau. O koya gona, “a sa vakadonui Epeli ko Jiova, kei na nonai madrali: ia ka sa sega ni vakadonui Keni ko koya, se na nonai madrali.” Kena irairai ni a raica tu ga vakamamada o Keni na nona isoro, qai cakava tu beka ga yani me rawa. Ia na Kalou e sega ni vakadonuya na sokalou e caka ga me rawa. E raica o Jiova na ca ni loma i Keni kei na nona inaki. E laurai na yalo e tu vua ena ka e cakava ni sega ni vakadonui na nona isoro. Me vaka ni sega ni via vakavinakataka na yalona, “a sa cudru vakalevu ko Keni, a sa rai dua tani na matana.” (Vakatekivu 4:5) Nona itovo e vakaraitaka na torosobu ni nona vakanananu kei na lomana.
Vakasalataki, Ia e Lulevaka
Nona kila na Kalou na itovo ni rai nei Keni, a qai vakasalataki koya, ena nona kaya: “A cava ko sa cudru kina? ka cava sa rai dua tani kina na matamu? kevaka ko sa caka vinaka, ko na sega li ni vinakati? ia kevaka ko sa sega ni caka vinaka, sa koto nai valavala ca mai na katuba. Ia ena qaravi iko ko koya, ko na lewai koya talega.”—Vakatekivu 4:6, 7.
Eda vuli mai na ka a yaco oya. Na kena dina ni vaka sara ga ni koto na ivalavala ca mai na katuba ni waraka tu me rawai keda. Ia na Kalou e solia tu vei keda na galala ni vakatulewa, meda digia na ka e vinaka. O Jiova e sureti Keni me “caka vinaka,” ia a sega ga ni vakasaurarataki koya me veisau. A digia o Keni me murilomana ga.
E tomana na ivolatukutuku uqeti vakalou: “A sa kaya vei Epeli na tacina ko Keni, Daru lako ki na were; ia ni rau a tiko e na were, sa qai tu cake ko Keni vei Epeli na tacina, ka vakamatei koya.” (Vakatekivu 4:8) A mani yaco o Keni me talaidredre qai daulaba tale ga. E sega ni laurai vakalailai vua ni veivutunitaka na ka e cakava ni tarogi koya o Jiova: “Sa evei na tacimu ko Epeli?” A sauma o Keni ena yalodokadoka kei na viavialevu: “Au sa sega ni kila: koi au beka nai vakatawa i taciqu?” (Vakatekivu 4:9) Na nona lasu mamaca kei na nona cakitaka na ka e tarogi kina e vakaraitaka na tawayalololoma i Keni.
A cudruvi Keni o Jiova qai vakasavi koya tani mai na itikotiko e Iteni. E a cudruvi taumada na qele, ena qai vakila sara vakalevu o Keni ena gauna e teivaka kina. Ena dauveidroyaki qai lakosese e vuravura. Ni rarawataka o Keni na bibi ni nona itotogi, e lomanuiqawaqawataka ni mate nei tacina ena saumi vei koya, ia e sega ni laurai vei koya na veivutuni dina. A “vakatakilakilataki” Keni o Jiova—e rairai ni a tauci e dua na lawa, qai kilai raraba, me kua kina ni dua e labati koya me saumi kina na mate nei tacina.—Vakatekivu 4:10-15.
Sa qai “lako tani mai na mata i Jiova ko Keni, ka la’ki tiko ki na vanua ko Noti, vaka ki na-tu-i-cake mai Iteni.” (Vakatekivu 4:16) A taura e dua na watina mai vei ira na ganena se vugona, a qai tara e dua na korolevu ka vakayacana vei Inoki, na luvena ulumatua. O Lemeki e kawa mai vei Keni, e tamata voravora me vaka ga na ivalavala tawavakalou nei tukana. Ia na iyatukawa kece i Keni a vakarusai ena Waluvu i Noa.—Vakatekivu 4:17-24.
Na Lesoni Eda Vuli Kina
Eda rawa ni vuli mai na itukutuku i Keni kei Epeli. E veivakasalataki na yapositolo o Joni vei ira na lotu Vakarisito mera veilomani, “me kakua ni vakataki Keni, a luve ni vu-ni-ca, o koya sa vakamatea na tacina.” O Keni e “ca na nonai valavala, ia sa dodonu nai valavala nei tacina.” A kaya tale o Joni: “Na daulaba ko koya yadua sa cata na wekana: ia dou sa kila ni sa sega sara ni tiko e lomana na daulaba na bula tawa mudu.” Io, na noda ivalavala vei ira na tacida vakarisito ena vakayacoka ena noda veiwekani kei na Kalou kei na noda bula mai muri. E sega ni rawa nida cata tiko e dua na tacida ena vakabauta me qai vakadonui keda na Kalou.—1 Joni 3:11-15; 4:20.
E a tautauvata na sala ni nodrau susugi mai o Keni kei Epeli, ia e lailai ga na nona vakabauta na Kalou o Keni. E vakaraitaka tale ga na yalo ni Tevoro, na ‘dauveivakamatei kei na tama ni lasulasu.’ (Joni 8:44, NW) Na sala e muria o Keni e vakaraitaka ni dui tu na noda digidigi, o ira era digia mera ivalavala ca era sa vakayawaki ira sara tiko ga mai vua na Kalou, ena vakatauca tale ga o Jiova na nona lewa vei ira era sega ni veivutuni.
Ena yasana adua, o Epeli e cakacakataka nona vakabauti Jiova. Io, “e na vakabauta, e a vakacabora kina ko Epeli na i soro e vinaka cake mai na nei Keni. Na nona vakabauta e a vakadonui kina ko koya ka okati kina me yalododonu, ka sa vakadinadinataka na ka oqo na Kalou ni sa vakadonuya na i madrali.” E “vosa” na ivakaraitaki ni vakabauta i Epeli dina ga ni a sega ni volai ena iVolatabu e dua na nona malanivosa.—Iperiu 11:4, VV.
E kedra isevu na yalodina kece era qai veitaravi mai o Epeli. Ena sega ni guilecavi na nona dra e ‘tagi vei Jiova mai na qele.’ (Vakatekivu 4:10; Luke 11:48-51) Kevaka eda cakacakataka noda vakabauta me vakataki Epeli, e rawa nida na marautaka tiko ga na veiwekani voleka ka totoka kei Jiova.
[Kato ena tabana e 22]
NA DAUTEITEI KEI NA DAUVAKATAWASIPI
A nona ilesilesi soli vakalou o Atama me teivaka na vuravura qai susugi ira na manumanu. (Vakatekivu 1:28; 2:15; 3:23) E dauteitei na luvena o Keni, ia o Epeli e dauvakatawasipi. (Vakatekivu 4:2) Era dau kania na vuata kei na kakanadraudrau me yacova sara ni oti na Waluvu, ia na cava ga era susugi kina na sipi?—Vakatekivu 1:29; 9:3, 4.
Mera bula na sipi ena gadrevi me dua na kena ivakatawa. Nona cakacaka o Epeli e vakaraitaka nira dau susugi na manumanu mai na ivakatekivu ni kawatamata. E sega ni kaya na iVolatabu nira vakayagataka na luvei Atama me kakana na sucu ni manumanu, ia o ira na sega ni dau kana lewenimanumanu e rawa nira vakayagataka na vutinisipi. Ni mate na sipi, e dau vakayagataki na kulidra. Me kena ivakaraitaki a vakaisulutaki Atama kei Ivi o Jiova ena “[i]sulu kuli ni manumanu.”—Vakatekivu 3: 21.
E dina beka ni rau a qai veisau e muri, ia ni rau tauyavu, e kena irairai ni rau daucakacaka vata o Keni kei Epeli. Erau dau veitauriligataka na nodra vakaisulutaki kei na nodra vakani na lewe ni nodrau vuvale.
[iYaloyalo ena tabana e 23]
O Keni e “ca na nonai valavala, ia sa dodonu nai valavala nei tacina”