O Cei Sara Mada na iLiuliu Vinaka?

“NI SA dua e tara na vale yadua,” e kaya na iVolatabu, “ia ko koya sa tara na ka kecega sa Kalou.” (Iperiu 3:4; Vakatakila 4:​11) Ni noda Dauveibuli na Kalou dina o Jiova, e “kila ko koya na kedai bulibuli.” (Same 103:14) E kila vinaka na ka eda rawata kei na ka eda gadreva. Ni Kalou yalololoma, ena vakarautaka na ka eda gadreva. (Same 145:16; 1 Joni 4:8) E sega ni lecava nida gadreva e dua na iliuliu vinaka.

Ena vuku ni parofita o Aisea, e kaya o Jiova: “Raica, ka’u sa soli koya me nodra dautukutuku na veimataqali, me nodra turaga [se, “iliuliu,” NW] ka vu-ni-vunau [se, “turaganivalu”] na veimataqali.” (Aisea 55:4) Me wali na leqa ni veiliutaki nikua, ena vinakati meda kila na iLiuliu oqo, e digitaka na Kalou Kaukaua Duadua da qai ciqoma nona veiliutaki. O cei gona na iLiuliu kei na Turaganivalu qo? E rawa vakacava ni iliuliu? Ena tuberi keda i vei? Na cava meda cakava meda vakila kina na yaga ni nona veiliutaki?

Basika na iLiuliu Yalataki

Rauta ni 2,500 na yabaki sa oti, e rairai vua na parofita o Taniela na agilosi o Keperieli qai kaya vua: “Mo kila ka vakasama, mai na gauna sa tukuni yani kina me vakavoui ka tara tale ko Jerusalemi ka yacova na Mesaia na Turaga [se, “Mesaia na iLiuliu,” NW], ena vitu na wiki: kei na wiki e onosagavulu ka rua, ena qai vakavoui ka caka tale na salatu, kei nai keli ni koro, io, e na gauna ni ca.”​—Taniela 9:​25.

E tukuna tiko na agilosi vei Taniela na gauna ena basika kina na iLiuliu e digitaka o Jiova. Na “Mesaia na iLiuliu” ena basika ena mua ni 69 na macawa, se 483 na yabaki, ni tekivu wiliki mai na 455 B.S.K., na gauna e tukuni kina me tara tale o Jerusalemi.a (Niemaia 2:​1-8) Na cava e yaco ena mua ni gauna oya? E kaya na dauvola Kosipeli o Luke: “Ia e nai katinikalima ni yabaki sa tui kina ko Tiperiu Sisa, ka sa kovana mai Jutia ko Ponitio Pailato, a sa turaga mai Kalili ko Eroti [29 S.K.], . . . sa qai yaco na vosa ni Kalou vei Joni na luve i Sakaraia e loma ni vanua. A sa lako mai ko koya ki na veiyasana kecega sa voleka ki na Joritani, a sa vunautaka na nodra papitaiso era veivutuni me bokoci nai valavala ca.” Ena gauna oya, era ‘waraka tiko o ira na tamata’ na Mesaia na iLiuliu. (Luke 3:​1-3, 15) Dina nira lako mai vei Joni e lewevuqa, a sega ga ni iLiuliu o koya.

Rauta na Okotova ni 29 S.K., e gole yani vei Joni o Jisu na kai Nasareci me papitaiso. Sa qai vakadinadinataka o Joni ni tukuna: “Au a raica na Yalo Tabu ni sa lako sobu mai lomalagi me vaka na ruve, a sa mai toka vua: ia ka’u a sega ni kilai koya eliu: ia ko koya sa talai au mai me’u veipapitaisotaki e na wai, sa kaya ga vei au, o koya ko na raica ni sa lako sobu kina na Yalo Tabu, a sa mai toka vua, sai koya oqo sa veipapitaisotaki e na Yalo Tabu. Ia ka’u a raica, ka tukuna ni sai koya oqo na Luve ni Kalou.” (Joni 1:​32-​34) Ni papitaiso, sa iLiuliu lumuti kina o Jisu, na Mesaia se Karisito.

Io, a yaco o Jisu Karisito me “nodra iliuliu ka turaganivalu na veimataqali.” Nida dikeva nona itovo ni dua o koya na iliuliu, eda na kila ni nona veiliutaki e vinaka cake sara mai na ka e dodonu mera rawata na dauveiliutaki vinaka nikua.

Na Mesaia​—Na iLiuliu Vinaka

Na iliuliu vinaka e solia na ivakasala matata qai vukei ira na tamata e liutaka me tiko vei ira na kaukaua kei na rawaka mera walia kina nodra leqa. ‘Qo na ka e gadrevi vua na iliuliu ni ika21 ni senitiuri,’ e kaya na ivola na 21st Century Leadership: Dialogues With 100 Top Leaders. O Jisu e sa bau vakarautaki ira vinaka sara ga na rogoci koya mera walia na veika era na sotava ena nodra bula e veisiga! Dikeva mada nona ivunau rogo duadua​—na iVunau ena Ulunivanua. E yaga dina na ivakasala e volai ena Maciu wase e 5 ina 7.

Dikeva, me kena ivakaraitaki, na ivakasala i Jisu me wali kina na veileqaleqati. E kaya: “Kevaka ko sa kauta na nomui madrali ki nai cabocabo-ni-soro, a sa nanuma maikina sa dua na ka sa beitaki iko kina na wekamu; biuta tu na nomui madrali e na mata ni cabocabo-ni-soro, ka mo lako, mo drau veivinakati mada eliu kei na wekamu, mo qai lako mai ka vakacabora na nomui madrali.” (Maciu 5:​23, 24) Ena liu duadua noda veivakameautaki kei na dua tale​—e bibi cake sara mai na noda cakava noda itavi vakalotu, me vaka na soli iloloma ena icabocabonisoro ena valenisoro e Jerusalemi e vakaroti ena Lawa i Mosese. Kevaka e sega, ena sega ni vakadonui noda veiqaravi vua na Kalou. Se yaga tiko ga nikua nona ivakasala o Jisu me vaka ena vica vata na senitiuri sa oti.

E vukei ira tale ga era vakarorogo vua o Jisu mera qarauna na icori ni itovo vakasisila. E vakasalataki ira: “Dou sa rogoca sa kainaki vei ira eliu, mo kakua ni dauyalewa: ia koi au, ka’u sa kaya vei kemudou, o koya yadua ena raica na yalewa me dodomo kina, sa dauyalewa oti kaya e lomana.” (Maciu 5:​27, 28) Sa dua na ivakasala veiganiti! Na cava meda tekivutaka kina na veika ena tini ena itovo dukadukali nida vakabulabulataka na kena vakasama? E kaya o Jisu ni vure mai na lomada na veidauci kei na veibutakoci. (Maciu 15:​18, 19) Eda vuku kevaka eda vakatawa vinaka na lomada.​—Vosa Vakaibalebale 4:​23.

Na iVunau ena Ulunivanua e tiko tale ga kina na ivakasala totoka ni nodra lomani na keda meca, na lomasoli, na rai dodonu ni veika vakayago, na veika vakayalo kei na so tale. (Maciu 5:​43-​47; 6:​1-4, 19-​21, 24-​34) E bau vakaraitaka tale ga o Jisu vei ira na vakarorogo vua na sala mera qara kina na veivuke ni Kalou ni vakavulici ira mera masu. (Maciu 6:​9-​13) Na Mesaia na iLiuliu e vakaukauataki ira qai vakarautaki ira na nona imuri mera tutaka na leqa e dau sotava na kawatamata.

Ena iVunau ena Ulunivanua, e vakaono nona tekivutaka nona ivakamacala o Jisu ena vosa “dou sa rogoca ni sa kainaki” se “sa kainaki talega” ia e lai kaya tale e dua na vakasama, ni tukuna “ia koi au, ka’u sa kaya vei kemudou.” (Maciu 5:​21, 22, 27, 28, 31-​34, 38, 39, 43, 44) E vakaraitaka oya ni o ira na vakarorogo tiko vua e duatani nodra ivalavala , e salavata kei na nodra ivakavuvuli cavuti na Farisi. Ia sa vakaraitaka tiko qo o Jisu e dua tale na sala​—e laurai kina na ibalebale dina ni Lawa i Mosese. E vakatura tiko kina o Jisu na veisau, qai cakava ena sala era na ciqoma totolo kina nona imuri. Io, e uqeti ira na tamata o Jisu mera cakava na veisau levu ena nodra bula, ena veika vakayalo vaka kina ena nodra vakasama. Oqo e ivakatakilakila ni iliuliu dina.

E vakaraitaka na ivola era dau vulica na veiliutaki na dredre ni kena dau rawati na veisau vaka oqo. E kaya na ivola oya: “E gadreva na iliuliu me tiko vua na dauveinanumi i koya e dauveiqaravi raraba, na rai titobu ni vuniwai ni vakasama, na kaukaua ni daucici balavu, na sasaga ni koli lelevu daukata, me bula vakataki koya me vaka e dua e dau tu taudua, kei na vosovoso ni sanito. Ia ke tu mada ga vua na veitovo kece qo, e sega ga ni vakadeitaki kina na rawaka.”

“Mera vakaitovotaki ira na iliuliu ena itovo era vinakata nodra imuri,” e kaya na itukutuku e kena ulutaga “iLiuliu: E Bibi na iTovo?” Na iliuliu vinaka ena bulataka na ka e kaya. E dina vinaka qo vei Jisu Karisito! E vakavulici iratou na tiko kei koya me ratou yalomalumalumu, qai kotora e dua na ka ni vuli yaga ni vuya na yavadratou. (Joni 13:​5-​15) E sega wale ga ni talai ira nona tisaipeli mera vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou, ia e liu sara ga o koya. (Maciu 4:​18-​25; Luke 8:​1-3; 9:​1-6; 10:​1-​24; Joni 10:​40-​42) Ena rogoci ni veiliutaki, e ivakaraitaki tale ga kina o Jisu. “Ni sega ni dua na ka e cakava vaka i koya ga na Luvena,” e kaya me baleti koya, “e cakava ga na ka e raica ni cakava tiko ko Tamana.”​—Joni 5:​19, VV.

Nida vakasamataka na ka e kaya kei na ka e cakava o Jisu e vakaraitaka vinaka ni o koya na iLiuliu vinaka. E uasivita nodra ivakatagedegede kece ni veiliutaki vinaka na tamata. E uasivi o Jisu. Ni sa sega ni qai mate rawa tale ni oti nona mate kei na nona vakaturi, sa na bula tu ga me tawamudu. (1 Pita 3:​18; Vakatakila 1:​13-​18) Na iliuliu vakatamata cava ena rawata na veika oqo?

Cava Meda Cakava?

Ni sa veiliutaki tiko vakatui ni Matanitu ni Kalou, ena vakalougatataka na kawatamata talairawarawa na “Mesaia na iLiuliu.” E yalataka na iVolatabu ena tikina oqo: “Ni na roboti ko vuravura e na veikilai kei Jiova, me vaka sa ubia na wasa titobu na wai.” (Aisea 11:9) “Ko ira na yalomalumalumu era na taukena na vanua; ka na daumarau tiko e na veivakacegui vakaidina.” (Same 37:11) “A ra na dui tiko ga na tamata yadua e na ruku ni nona vaini, kei na ruku ni nona lolo; ka sega e dua me na vakarerei ira.” (Maika 4:4) “Ko koya na Kalou ena tiko vata kei ira. . . . Ia na Kalou ena tavoya tani kecega na wai-ni-mata mai na matadra; ia ena sega tale na ciba, se na rarawa, se na tagi, ka na sega tale na vutugu: ni sa takali tani na ka makawa.”​—Vakatakila 21:​3, 4.

Sa vakila tiko na vuravura nikua na leqa ni veiliutaki. O Jisu Karisito sa tuberi ira tiko yani na tamata yalomalumalumu ina vuravura vou ni vakacegu, era na qaravi Jiova kina na Kalou ena duavata na kawatamata talairawarawa ra qai veisau tiko yani mera bula uasivi. E bibi kina meda vakayagataka na gauna meda kila kina na ka dina e baleta na Kalou kei na iLiuliu e digitaka da qai cakava na ka e salavata kei na kilaka oya!​—Joni 17:3.

Na isolisoli talei duadua e rawa nida solia vua e dua oya meda vakatotomuri koya. Sega beka ni veiganiti meda vakatotomuria na iLiuliu levu duadua ena itukutuku ni kawatamata, o Jisu Karisito? Eda na cakava vakacava? Ena yaga vakacava vei keda nida ciqoma nona veiliutaki? Na taro oqo kei na vica tale ena veivosakitaki ena rua na ulutaga e tarava.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 4]

E tukuna vakailiu o Taniela nona lako mai na iLiuliu digitaki ni Kalou

[iYaloyalo ena tabana e 7]

Na veivakavulici i Jisu e vakarautaki ira na tamata mera walia na nodra leqa

[iYaloyalo ena tabana e 7]

O Jisu ena tuberi ira na kawatamata talairawarawa ina vuravura vou ni vakacegu