Vakatotomuria na Qasenivuli Levu

“Dou lako yani ka qisi ira me ra noqu tisaipeli . . . , vakavulici ira me ra muria na veika kece ga au sa vakarota tu vei kemudou.”​—MACIU 28:​19, 20, VV.

1, 2. (a) Eda qasenivuli kece vakacava? (b) E itavi bibi vakacava na noda veivakavulici na lotu Vakarisito dina?

O DUA beka na qasenivuli? E rawa nida kaya nida qasenivuli kece. Ena veigauna o dusia kina na gaunisala vei ira era sese, o vakaraitaka na iwalewale ni cakacaka vua na nomu itokani vakacakacaka, se o vakaraitaka vei luvemu na ivesuvesu ni ivava, o sa qasenivuli se veivakavulici tiko. Eda sega li ni marau nida veivuke vaka oya?

² E itavi bibi noda veivakavulici na lotu Vakarisito. Eda vakaroti meda ‘qisi ira na tamata mera tisaipeli . . . , meda vakavulici ira.’ (Maciu 28:​19, 20, VV) Eda veivakavulici tale ga ena loma ni ivavakoso. Era lesi na tagane era rawata na kena ivakatagedegede “me rai vakatawa kai vakavuvuli,” mera vakatataki cake kina na ivavakoso. (Efeso 4:​11-​13) E vinakati tale ga vei ira na yalewa lotu Vakarisito matua mera “vakavuvulitaka na ka vinaka” vei ira na yalewa gone e veisiga. (Taito 2:​3-5, VV) Eda uqeti kece meda vakayaloqaqataki ira eda vakabauta vata nida vakayagataka na iVolatabu meda vakaukauataki ira. (1 Cesalonaika 5:​11) Eda kalougata ni rawa meda qasenivuli ni Vosa ni Kalou nida wasea na veika vakayalo e sega ni vakaiyalayala na kena yaga!

3. E rawa vakacava meda toroya cake na ivakatagedegede ni noda veivakavulici?

³ E rawa vakacava meda toroya cake na ivakatagedegede ni noda veivakavulici? Kevaka ga eda vakatotomuria na Qasenivuli Levu o Jisu. ‘Ia e rawa vakacava meda vakatotomuri Jisu?’ era na vaqaqa beka e so. ‘E tamata uasivi o koya.’ E macala ni na sega ni rawa meda qasenivuli uasivi. Ia, veitalia se vakacava na ivakatagedegede ni ka eda rawa ni cakava, eda rawa kece ni vakatotomuria na ivalavala ni veivakavulici i Jisu. Meda raica mada se rawa vakacava meda vakatotomuria e va na iwalewale e vakayagataka, oya na vosa rawarawa, vakayagataki ni taro, vakamacala vakamatata, kei na vosavakatautauvata e veiganiti.

Vakayagataka na Vosa Rawarawa

4, 5. (a) Na cava e tukuni kina ena vosa rawarawa na veika dina ena iVolatabu? (b) Me rawa nida veivakavulici ena vosa rawarawa, na cava meda qarauna kina na vosa eda vakayagataka?

⁴ E sega ni vereverea na veika dina e tukuni ena Vosa ni Kalou. E masuta o Jisu: “Au sa vakavinavinaka vei kemuni Tamaqu, . . . ni ko ni sa vunia na veika oqo vei ira na vuku kei ira na kilaka, ka vakatakila ga vei ira na gone lalai.” (Maciu 11:​25, VV) E vakatakila ga o Jiova na nona inaki vei ira na tamata lomadina era yalomalumalumu. (1 Korinica 1:​26-​28) Oya na vuna e tukuni kina ena vosa rawarawa na veika dina ena iVolatabu.

⁵ Nida vakavulica e dua ena iVolatabu se sikovi ira na tataleitaki, ena rawa vakacava meda veivakavulici ena vosa rawarawa? Na cava eda vulica vua na Qasenivuli Levu? Me vakadeitaka ni matata nona vosa vei ira na rogoci koya, e levu e “sega so ni vuku, se tamata vuli,” e vakayagataka o Jisu na vosa rawarawa era kila. (Cakacaka 4:​13) O koya gona, meda veivakavulici ena vosa rawarawa, e dodonu taumada meda qarauna na vosa eda vakayagataka. E sega ni gadrevi meda vakayagataka na vosa dredre me rawa kina ni qai vakabauti na ka dina ena Vosa ni Kalou. Na ‘vosa vuku’ vaka oya e rawa ni tarova tale na nodra vakarorogo na sega ni vuli vinaka. (1 Korinica 2:​1, 2) E vakaraitaka o Jisu ni rawa ga ni tukuni vakamatata na ka dina ni vakayagataki na vosa rawarawa e digitaki vinaka.

6. Eda na qarauna vakacava me kua ni sivia na veika eda vakavulica vei ira na gonevuli ni iVolatabu?

⁶ Me rawarawa noda veivakavulici, meda qarauna tale ga me kua ni sivia na veika eda vakavulica vei ira na gonevuli ni iVolatabu. E nanuma o Jisu na veika era lekata na nona tisaipeli. (Joni 16:12) Meda kauaitaki ira tale ga na noda gonevuli. Me kena ivakaraitaki, nida veivakavulici ena ivola Na Ka Mo Kila Mo Bula Tawamudu Kina, e sega ni gadrevi meda tasereka sara vakamatailalai na ka e tukuni.a E sega tale ga ni vinakati meda vakatotolotaka sara na vuli, meda nanuma ni vinakati me tarai sara e vica na parakaravu. E vinaka cake ga meda vakatautaka na levu ni ka e vulici ena levu ni ka e rawa ni ciqoma na gonevuli. E noda isausau meda vukei koya na gonevuli me tisaipeli i Karisito, me sokaloutaki Jiova. Meda vakayagataka na levu ga ni gauna e vinakati me rawa ni matata kina vua na gonevuli na ka e vulica tiko. Ena qai tara na lomana na ka dina me rawa kina ni cavuikalawa se toso.​—Roma 12:2.

7. Na cava ena vukei keda meda veivakavulici ena vosa rawarawa nida vunau ena ivavakoso?

⁷ Nida vunau ena ivavakoso ra qai tiko e so na vulagi, ena rawa vakacava meda tauca ‘na vosa e kilai rawa’? (1 Korinica 14:9) Meda nanuma e tolu na sala e rawa ni vukei keda. Kena imatai, meda vakamacalataka na vosa e sega ni kilai raraba eda vakayagataka. Nida sa mai kila na iVolatabu sa levu na vosa vovou eda vakayagataka. Kevaka eda vakayagataka na vosa ‘na dauveiqaravi yalodina ka vuku,’ ‘so tani tale na sipi,’ kei na “Papiloni na Ka Levu,” ena vinaka meda vakamacalataka na kena ibalebale me rawa kina ni matata. Kena ikarua, meda vakalailaitaka na vosa eda vakayagataka. Ke rui levu na vosa eda vakayagataka qai vereverea, e rawa ni vakavuna mera sega ni kauai na vakarorogo. Ena matata na vosa ke lailai na vosa eda vakayagataka. Kena ikatolu, me kua ni rui levu na ka eda vakamacalataka. Nida vakekeli ena levu sara na ivakamacala eda na kunea. Ia meda taurivaka ga e vica na tikina bibi, da qai vakayagataka ga na veika e tokona na veitikina bibi oya me veiganiti kei na balavu ni gauna eda vosa kina.

Vakayagataka Vinaka na Taro

8, 9. E rawa vakacava meda taroga na taro e ganita na itaukeinivale? Tukuna e so na kena ivakaraitaki.

⁸ E kenadau o Jisu ena vakayagataki ni taro me rawa kina nira vakaraitaka na tisaipeli na ka era vakasamataka tiko, me vakavulici ira tale ga mera dau vakasama. Ni taro o Jisu, e tara sara ga na lomadra. (Maciu 16:​13, 15; Joni 11:26) Eda na vakayagataka vinaka vakacava na taro me vakataki Jisu?

⁹ Nida vunau e veivale e rawa nida dau tarogi ira na itaukeinivale ena so na taro me rawa kina nira taleitaka noda vunautaka na Matanitu ni Kalou. Eda na digia vakacava na taro e ganita na itaukeinivale? Meda kauaitaka na ka eda raica. Nida torova na vale, vakaraica na veika era tu volekata. Era tu beka e so na iyaya ni vakatatalo e vakaraitaka nira tiko na gone? Ke vaka kina, e rawa meda taroga, ‘Oni sa bau vakasamataka se sa na vakacava na ituvaki kei vuravura nira sa tubucake na luvemuni?’ (Same 37:​10, 11) Eda raica beka ni levu na loka e katuba, se taqomaki tu ena livaliva na vale? E rawa meda taroga: ‘Oni sa bau vakasamataka beka ni na yaco mai na gauna daru na sega ni rere ni daru tiko e vale se ni daru lako e gaunisala?’ (Maika 4:​3, 4) E tiko beka na icabecabe ni idabedabe e vaqiqici? E rawa meda taroga: ‘Ena yaco beka na gauna meda bulabula vinaka kece?’ (Aisea 33:24) E levu tale na vakatutu e tiko ena ivola Reasoning From the Scriptures.b

10. Eda rawa ni vakayagataka vakacava na taro meda “takiva mai” kina na ka e tiko e lomadra na vulica tiko na iVolatabu? Na cava meda qarauna?

¹⁰ Eda na vakayagataka vinaka vakacava na taro nida veivakavulici ena vuli iVolatabu? Eda duidui vei Jisu baleta nida sega ni rawa ni kila na loma ni tamata. Ia, e rawa nida “takiva mai” na veika e tiko e lomadra na gonevuli kevaka e maqosa qai veinanumi na taro eda taroga. (Vosa Vakaibalebale 20:5) Kaya mada ke da vulica tiko na wase “Na Vuna e Vakavu Marau Kina na Bula Vakalou,” ena ivola na Kila. E vakamacalataka na rai ni Kalou me baleta na lasu, veidauci, kei na so tale. E rawa me sauma dodonu o gonevuli na taro, ia e vakabauta beka na ka e vulica tiko? E rawa meda taroga: ‘E dodonu vei iko na rai ni Kalou oya?’ ‘O na bulataka vakacava na ivakavuvuli vakaivolatabu oqo?’ Ia, me veidokai na taro eda taroga vei ira na gonevuli. Meda kua ni vakamadualaki ira ena noda taro.​—Vosa Vakaibalebale 12:18.

11. E rawa ni vakayagataka vinaka vakacava na taro o koya e vunau ena loma ni ivavakoso?

¹¹ Era rawa tale ga ni vakayagataka vinaka na taro o ira na vunau ena loma ni ivavakoso. Na taro e vakavure vakasama ga e sega ni gadrevi mera sauma na vakarorogo e rawa sara ga ni vukei ira na vakarorogo mera vakasama. So na gauna a vakayagataka o Jisu na taro vaka oya. (Maciu 11:​7-9) Ena iucu ni nona vosa, e rawa vua e vunau me taroga e so na taro e yavutaki ena veitikina bibi ena vakamacalataka. E rawa ni kaya: “Ena ivunau oqo, eda na dikeva kina na isau ni vica na taro oqo . . . ” Ni vakarau cava na ivunau e rawa ni lesuvi ira na taro oya ni railesuva na veitikina bibi.

12. Tukuna e dua na ivakaraitaki ni nodra rawa ni vakayagataka na qase ni ivavakoso lotu Vakarisito na taro mera vukei ira era vakabauta vata me vakacegui ira na Vosa ni Kalou.

¹² Nira veivakatawani na qase ni ivavakoso lotu Vakarisito, e rawa nira dau taro nira vukei ira na “yalolailai” me vakacegui ira na Vosa i Jiova. (1 Cesalonaika 5:​14) Me kena ivakaraitaki, ni vukea e dua e rarawa na qase ni ivavakoso, e rawa ni vakaraitaka vua na Same 34:18. E kaya: “Sa voleka ko Jiova vei ira sa ramusu na yalodra; ka sa vakabulai ira sa dasila na lomadra.” Me vakadeitaka ni sa kila o koya e rarawa tiko ni yaga tale ga vua na vosa oya, e rawa ni taroga na qase: “E volekati cei o Jiova? Bau so na gauna e vaka e ‘ramusu na yalomu’ qai vaka e ‘dasila na lomamu’? Ke kaya na iVolatabu ni o Jiova e volekati ira era vaka oya, e kena ibalebale beka oqo ni volekati iko tale ga?” Na veivakadeitaki vaka oya ena vakaukauataki ira na yalolailai.​—Aisea 57:15.

Vakamacala Vakamatata

13, 14. (a) Na cava e rawa nida kaya vua e sega ni vakabauta na Kalou baleta ni sega ni raica? (b) Na cava meda kua ni namaka kina mera vakabauta kece na tamata?

¹³ Nida cakacaka vakavunau, eda vinakata meda tara na lomadra na tamata nida vakamacala vakamatata. (Cakacaka 19:8; 28:​23, 24) E kena ibalebale beka oqo ni dodonu meda vulica na ivakarau ni vakamacala vereverea me qai rawa kina meda tukuna na ka dina ena Vosa ni Kalou? Sega. E sega ni gadrevi me vereverea na ivakamacala matata. E yaga duadua ga na ivakamacala e rawarawa qai tuvai vakavinaka. Raica mada e dua na kena ivakaraitaki oqo.

¹⁴ Na cava eda na kaya ke tukuna e dua ni sega ni vakabauta na Kalou baleta ni sega ni raica? E rawa nida vakaraitaka ni ka kece e yaco e tiko na vuna. Nida raica ni yaco e dua na ka, eda kila ni dua na ka e vakavuna. E rawa meda kaya: ‘Ke oni lako ina dua na vanua lala oni qai raica e dua na vale tara vakamaqosa e tawa vinaka tu ena kakana (na ka e yaco), oni na vakabauta ni dua e tara (vakavuna) na vale oya qai tawana tale ga na kena kovate. Nida raica tale ga na veika buli kei na levu ni kakana ena kena “kovate” e vuravura (na ka e yaco), e sega li ni dodonu meda vakabauta ni dua e bulia (vakavuna)?’ E tukuna kina vakamatata na iVolatabu: “Ni sa dua e tara na vale yadua; ia ko koya sa tara na ka kecega sa Kalou.” (Iperiu 3:4) Ia, se mani matata sara vakacava na noda ivakamacala, era na sega ni vakabauta kece na tamata. E kaya na iVolatabu ni o ira ga “sa vakarau tu” era na vakabauta.​—Cakacaka 13:48; 2 Cesalonaika 3:2.

15. Eda na vakamacalataka vakamatata vakacava na itovo kei na sala i Jiova, na cava e rua na kena ivakaraitaki?

¹⁵ E rawa nida vakamacalataka vakamatata na itovo kei na sala i Jiova nida veivakavulici ena cakacaka vakavunau se ena loma ni ivavakoso. Vakauasivi ke da vakayagataka na ivakarau ni vakamacala “sa na qai wacava sara na levu” a vakayagataka o Jisu ena so na gauna. (Luke 11:​13, VV; 12:24) Ena yaga sara vakalevu na mataqali ivakamacala vaka oya baleta ni vakaduiduitaka na ka. Nida vakaraitaka na veicalati ni ivakavuvuli ni veivakararawataki ena buka mai eli, eda rawa ni kaya: ‘E sega ni rawa me dua na tama dau loloma me totogitaki luvena ena nona vakama tiko na liga i luvena ena buka. Sa na qai wacava sara na levu ni veicalati ni ivakavuvuli ni veivakararawataki ena buka mai eli vua na Tamada vakalomalagi dau loloma!’ (Jeremaia 7:​31) Nida vakaraitaka nona kauaitaki keda yadudua na nona tamata o Jiova, eda rawa ni kaya: ‘Ke kila na yacadra kece na kalokalo o Jiova, sa na qai wacava nona kauaitaki ira na tamata era lomani koya era voli tale ga ena dra talei nei Luvena!’ (Aisea 40:26; Cakacaka 20:28) Na ivakamacala matata vaka oya ena vukei keda meda tara na lomadra na tamata.

Vosavakatautauvata e Veiganiti

16. Na cava e yaga kina na vosavakatautauvata ena noda veivakavulici?

¹⁶ Na vosavakatautauvata vinaka e isaluaki ni noda vakavulici ira na tani. Na cava e yaga kina na vosavakatautauvata ena noda veivakavulici? E kaya e dua na dauveivakavulici: “E bau cakacaka dredre toka na vatavatairalago.” Na vosavakatautauvata e boroya na iyaloyalo ina noda vakasama, e vukei keda meda kila vinaka na vakasama vovou. Eda qoroya nona vakayagataka o Jisu na vosavakatautauvata. (Marika 4:​33, 34) Meda raica mada se rawa vakacava meda vakayagataka na iwalewale ni veivakavulici oqo.

17. Na cava e va na vuna e yaga kina na vosavakatautauvata?

¹⁷ E rawa ni yaga vakacava na vosavakatautauvata? Kena imatai, me ganiti ira na vakarorogo, me vakayagataki ga na ka era kila vinaka. Nanuma ni o Jisu e vakayagataka me nona vosavakatautauvata na veika era raica e veisiga na rogoci koya. Kena ikarua, me lakolako vata kei na tikina e vakamacalataki tiko. Ke veicalati, ena rogo malewa vei ira na vakarorogo. Kena ikatolu, me kua sara ni vereverea. Nanuma ni o Jisu e dau tukuna ga na tikina e yaga, a sega ni tukuna na ka e sega ni yaga. Kena ikava, me matata na ibalebale ni noda vosavakatautauvata. De sega ni tauri rawa na ibalebale ni vosavakatautauvata.

18. Eda na vakasamataka vakacava na vosavakatautauvata e veiganiti?

¹⁸ Eda na vakasamataka vakacava na vosavakatautauvata e veiganiti? Meda kua ni vakasamataka sara na italanoa babalavu qai vereverea. E totoka ga na vosavakatautauvata e lekaleka. Meda vakasamataka ga na ka e via tautauvata kei na ka eda vakamacalataka tiko. Me kena ivakaraitaki, kaya mada nida vakamacalataka tiko na nona veivosoti na Kalou, da qai via vakayagataka e dua na ivakatautauvata ni ka e tukuni ena Cakacaka 3:​19, e tukuni kina ni o Jiova e ‘bokoca’ na noda ivalavala ca. Sa matata rawa tu na vosa oya. Ia na cava na ka e laurai e rawa nida vakayagataka me kena ivakatautauvata? E rawa nida vakayagataka na rapa beka ni volavola se vutovuto. E rawa nida kaya: ‘Ni vosota noda ivalavala ca o Jiova, e vaka sara ga e quata laivi ena vutovuto (se bokoca ena rapa).’ E matata vinaka baleta ni ivakatautauvata rawarawa ga.

19, 20. (a) Eda rawa ni kunea e vei na vosavakatautauvata vinaka? (b) Na cava e so na ivakaraitaki ni vosavakatautauvata yaga sa tabaki ena noda ivola? (Raica na kato.)

¹⁹ Eda na kunea e vei na vosavakatautauvata e veiganiti, se ivakatautauvata? Vakasamataka na veika o sotava se na veika era sotava o ira eda vakabauta vata. E rawa ni tauri na vosavakatautauvata mai na levu sara na vanua, okati kina na veika bula kei na veika e sega ni bula, na iyaya e vakayagataki e vale, se dua na ka e yaco tiko e kilai levu. Na ki ga ni noda kunea na vosavakatautauvata vinaka oya meda kidava na ka e dau yaco, “raica na veika” e yaco tiko. (Cakacaka 17:​22, 23) Kaya e dua na ivola me baleta na vunau ena matanalevu: “Na dauvunau e dau kauaitaka na veika e cakava na tamata, vosa vei ira na tamata kece ga, dau dikeva voleka na veika qai dau taroga na ibalebale ni ka me yacova sara ni sa kila vinaka, ena levu sara nona vosavakatautauvata me vakayagataka ena gauna e gadrevi kina.”

²⁰ E tiko tale e dua na ivurevure vinaka ni vosavakatautauvata, oya Na Vale ni Vakatawa, na Yadra!, kei na ivola tale e so era tabaka na iVakadinadina i Jiova. Raica se era vakayagataka vakacava na ivola oqo na vosavakatautauvata.c E kena ivakaraitaki na vosavakatautauvata e vakayagataki ena parakaravu 11 ni wase 17 ni ivola na Kila. E vakatauvatana na nodra duidui na lewe ni ivavakoso kei na duidui motoka era cici tiko e gaunisala. Na cava e yaga kina? Ni vakayagataki ga na ka e laurai e veisiga, e salavata kei na tikina e vakamacalataki tiko, qai matata na kena ibalebale. E rawa nida vakayagataka na vosavakatautauvata sa tabaki oti nida veivakavulici, da qai veisautaka ga vakalalai me ganiti koya e vulica tiko na iVolatabu se nida vakayagataka ena noda vunau ena loma ni ivavakoso.

21. Na cava soti na yaga ni noda yaco meda qasenivuli vinaka ni Vosa ni Kalou?

²¹ E veivakalougatataki na veivakavulici se qasenivuli. Nida veivakavulici eda veiwasei kei ira tale e so; eda vakayagataka e so na noda iyau meda vukei ira. E veivakalougatataki na solika vaka oqori, ni kaya na iVolatabu: “A ka ni veivakalougatataki vakalevu me soli ka, ka vakalailai ga me taura na ka.” (Cakacaka 20:35) Eda kalougata da qai marau na qasenivuli ni Vosa ni Kalou ena noda kila nida vakavuvulitaka tiko e dua na ka ena tawamudu na kena yaga, oya na ka dina me baleti Jiova. Eda marau tale ga baleta nida kila nida sa vakatotomuria tiko na Qasenivuli Levu, o Jisu Karisito.

[iVakamacala e ra]

O se Nanuma?

• Rawa vakacava meda vakayagataka na vosa rawarawa nida veivakavulici ena vuli iVolatabu? Nida vunau ena loma ni ivavakoso?

• E rawa nida vakayagataka vakacava na taro nida vunau e veivale?

• Eda na vakamacala vakamatata vakacava nida vakabibitaka na itovo kei na sala i Jiova?

• Eda na kunea e vei na vosavakatautauvata veiganiti?

[Kato/iYaloyalo ena tabana e 23]

O se Nanuma Tiko na Vosavakatautauvata Oqo?

Oqo e vica ga na vosavakatautauvata totoka. Raici ira mada qai vakasamataka na kena vakamatatataka na tikina e veivosakitaki tiko

• Me vakataki rau na daulili ena vanua ni sakisi kei na maqosa ni nodrau vakatasisi voli ena waicevata e lewe rua, era vakararavi vakalevu tale ga vei ira na kedra isa vinaka o ira na vinakata me vinaka na nodra vakawati.​—Na Vale ni Vakatawa, 15 Me, 2001, tabana e 16.

• Nomu vakaraitaka na nomu nanuma e vaka na nomu viritaka na polo. O rawa ni viritaka yani vakamalua se o kolovi koya kina e dua me vakamavoataki koya.​—Na Ka Mo Kila Mo Bula Tawamudu Kina, tabana e 144.

• E vaka na vuli vosa na noda saga meda vulica na veilomani.​—Na Vale ni Vakatawa, 15 Feperueri, 1999, tabana e 18, 22-3.

• Me vaka e dua na yaca e ceuti ena vatu, e vaka kina na dei ni kena ceuti ena nodrau sela na imatai ni noda itubutubu na ivalavala ca.​—Na Ka Mo Kila Mo Bula Tawamudu Kina, tabana e 58.

• E yaga na vakacuru vei ira na timoni me vaka ga ni yaga na baca vei ira na dauvakasasa manumanu. E dau veibacani.​—Na Ka Mo Kila Mo Bula Tawamudu Kina, tabana e 111.

• Na igu ni bula oqo e sega ni vakaitovo ena itovo i koya e yavalata tiko, vaka ga ni sega ni taura na ibulibuli ni misini na livaliva e yavalata tiko.​—Na Ka Mo Kila Mo Bula Tawamudu Kina, tabana e 82.

• Na lawa ni Kalou e sega ni dau veiveisau, e dei vinaka ga me vaka na valenicina e tara toka ena delanivatu.​—Na Vale ni Vakatawa, 15 Epereli, 2002, tabana e 17.

[iYaloyalo ena tabana e 20]

Era qasenivuli ni Vosa ni Kalou na lotu Vakarisito dina

[iYaloyalo ena tabana e 21]

Mera dau taro na qase nira vakacegui ira era vakabauta vata ena Vosa ni Kalou