“Vala e na i Valu Vinaka ni Vakabauta”

E MACALA tu ga ni na marautaka e dua na sotia e tu ena veibuca ni ivalu ke vakaroti: “Gade i vale vei watimu kei iratou na nomu vuvale.”

Oqori sara ga na ka e tukuni vua e dua na sotia ena gauna e veiliutaki tiko kina e Isireli o Tui Tevita. A uqeti Uraia na Tui me lesu i vale. Ia, a bese o Uraia. Ni tarogi se cava na vuna, a sauma o Uraia nira sa tiko mai na vanua ni veiraravui na mataivalu ni Isireli vaka kina na kato ni veiyalayalati, e vakadinadinataka ni tiko maliwai ira nona tamata na Kalou. E taroga, “me’u qai lako beka koi au ki na noqu vale, ka kana ka gunu, ka moce kaya na watiqu?” Ena gauna dredre oya e sega ni rawa sara ga vei Uraia me lako.—2 Samuela 11:8-11.

E vakavure vakasama dina na ka e cakava o Uraia, vakabibi nida sa bula tu oqo ena gauna ni ivalu. Na ivalu oqo e sega ni tautauvata kei na veivaluvaluti vakamatanitu e vuravura. E uasivi rau na ivalu lelevu kei vuravura, o iko o okati tale ga ena ivalu oqo. Rerevaki dina na ka o rawa ni sotava kina, qai kaukaua sara na meca. Na ivalu oqo e sega ni vakayagataki kina na dakai se na gasaukuro, ia na ka ga erau tautauvata kina oya na igu ni vala.

Ni o bera ni vala ena ivalu oqo, me matata mada vei iko se kilikili mo vakaitavi kina kei na inaki ni nomu vala. E yaga beka na ivalu oqo? E vakamatatataka na yapositolo o Paula ena nona ivola vei Timoci na kena inaki: “Vala e na i valu vinaka ni vakabauta.” Io, na ivalu oqo o sega ni taqomaki kina e dua na koro, o taqomaka tiko na nomu “vakabauta”—na ka dina Vakarisito e tu ena iVolatabu. E dodonu gona me dei na nomu “vakabauta” mo rawa kina ni vala qai qaqa tale ga.​—1 Timoci 6:12, VV.

O koya na dauvala yalomatua ena saga me kilai ira na kena meca. Ena ivalu oqo, e sa vakayabaki na nona kila vinaka tu o koya na meca na iwalewale ni ivalu, e tu vua na iyau kei na iyaragi me ravuravu kina. E kaukaua cake mai vua na tamata. E dau veivakacacani, voravora, qai ca nona ivakarau; na yacana o Setani. (1 Pita 5:8) E tawayaga vua na iyaragi vakatamata, na ilawaki, kei na qaseqase ni tamata. (2 Korinica 10:4) Ia na cava mo na vakayagataka mo vala kina ena ivalu oqo?

Na iyaragi levu “nai seleiwau ni Yalo Tabu, oqori na vosa ni Kalou.” (Efeso 6:17) E vakaraitaka o Paula na kena yaga: “Sa bula na vosa ni Kalou, ka kaukauwa, ka gata vakalevu ka mucu ga nai seleiwau batirua, ka suaka me wasea rua kina na lomada kei na yaloda, kei na nodai sema kei na uto ni sui, a sa vakalewa sara na nanuma kei nai naki ni yaloda.” (Iperiu 4:11, 12) Na gata kei na dodonu ni iyaragi oqo e rawa sara ga ni suaka na nanuma kei na inaki ni loma ni tamata, me vakayagataki vakavinaka, me vakayagataki tale ga vakayalomatua.

O na rairai kila ni tu vei ira na mataivalu na iyaragi vovou kece, ia ena sega ni yaga na iyaragi oqori ke ra sega ni kila na sotia na kedra ivakavakayagataki. E vaka tale ga kina o iko, o na gadreva na ivakamacala mo kila vinaka kina na vakayagataki ni seleiwau. E marautaki dina ni tu o ira na kenadau mera veivakavulici. O Jisu e vakatokai ira na dauveivakavulici oqo me “dauveiqaravi yalo dina ka vuku,” e nodra itavi mera vakarautaka na kakana vakayalo ena kena gauna dodonu, se ivakasala vei ira na nona imuri. (Maciu 24:45, VV) O na kilai ira na dauveiqaravi oqo ena nomu dikeva na nodra gumatua ni veivakavulici, kei na ivakasala e lako mai ena kena gauna dodonu me baleta na ivadi ca ni meca. E vakadinadinataki ni o ira oqo era lumuti ena yalo tabu, era lewe ni ivavakoso Vakarisito ni iVakadinadina i Jiova.​—Vakatakila 14:1.

E sega ni dau veivakavulici ga o koya na dauveiqaravi oqo. Ni veivakavulici e tiko vua na yalo i koya na yapositolo o Paula ena nona ivola vei ira e Cesalonaika: “Keitou a yalovinaka e na kemudou maliwa, me vaka na dau meimei ni sa susugi ira na luvena; ia sa vakakina, ni keitou sa yalololoma sara vei kemudou, keitou sa vinakata me solia vei kemudou nai tukutuku-vinaka ni Kalou, ia ka sa sega ni koya walega, a neitou bula talega, ni keitou sa lomani kemudou vakalevu.” (1 Cesalonaika 2:7, 8) Ia, e sa na qai vakatau yadudua sara ga vei ira na sotia lotu Vakarisito na nodra vakayagataka na veivakavulici vakayalololoma e vakarautaki.

Na iYaragi Kece

E vakarautaki vei iko na iyaragi ivakatakarakara kece mo taqomaki kina. Na iyaragi kece oqori e volai ena Efeso 6:13-18. Na sotia e dau qaqarauni ena sega ni lai vala ke sega ni tu kece na nona iyaragi vakayalo, se ni leqa tu e dua.

Ena gadreva kece na nona iyaragi na lotu Vakarisito, ia e yaga sara na isasabai ni vakabauta. Oya na vuna e vola kina o Paula: “E na veigauna kece mo ni taura na vakabauta me i sasabai, mo ni sabaya kece kina na gasau vidi kece ga ni tevoro.”​—Efeso 6:16, VV.

Na isasabai ena rawa ni taqomaka kece na yago, oqo e vakatakarakarataka na vakabauta. E dodonu me dei na nomu vakabauta ena veidusimaki i Jiova, kei na nomu sega ni vakatitiqataka ni na yaco dina na ka kece e yalataka. E dodonu mo vakila sara ga ni sa vakayacori oti na veika e yalataka. Mo kua vakadua ni vakatitiqataka na kena sa vakarau vakarusai na ivakarau ca kece i Setani, ni na parataisi na vuravura, se ni sa vakarau vakalesui tale vei ira era yalodina vua na Kalou na bula uasivi.​—Aisea 33:24; 35:1, 2; Vakatakila 19:17-21.

Ena ivalu ni vakabauta oqo o na gadreva tale kina e dua na ka—nomu itokani. Era dau lai veivolekati sara na dauvala ena gauna ni ivalu nira dau veivakayaloqaqataki qai veitaqomaki vakataki ira, e so na gauna era dau vakabulai ira sara ga nodra itokani. Ni gadrevi na itokani mo bulata yani kina na ivalu oqo, o na gadreva gona kina na veitokoni i Jiova. E tinia o Paula ni cavuta na iotioti ni iyaragi vakayalo: “Dou masu tikoga e na masumasu kecega kei na daukerekere e na Yalo Tabu.”​—Efeso 6:18.

Eda taleitaki ira noda itokani voleka. Eda dau saga meda veitalanoa kei ira. E vaka tale ga kina noda dau masu wasoma vei Jiova, e vaka sara ga me noda itokani nuitaki. E uqeti keda kina na tisaipeli o Jemesa: “Toro voleka yani vua na Kalou, ka na toro voleka mai vei kemudou ko koya.”​—Jemesa 4:8.

iVadi ni Meca

Na ivakarau ni bula ena vuravura oqo ena so na gauna e vaka sara ga nida taubale ena vanua era tu kina na gasaukuro bulu. Na kabakoro e lako mai ena yasana kece ga, era na saga na meca mera toboki iko vakasauri. Ia mo nuidei ni sa vakarautaka kece mai o Jiova na iyaragi mo taqomaki kina.​—1 Korinica 10:13.

Ena rawa ni vakayagataka na meca na ka dina ena iVolatabu e yavu ni nomu vakabauta me sagai iko tale kina. Era na vakayagataka beka na vukitani na vosa veicavilaki se vosa marimari mo rawai kina. Ia o ira na vukitani oqo era sega ni kauaitaki iko dina. E kaya kina na Vosa Vakaibalebale 11:9: “Na gusuna na dauveivakaisini sa ca kina na kai nona: ia na nodra vuku na yalododonu, era sa vakabulai kina.”

Ena cala sara ga ke o nanuma ni dodonu mo rogoci ira na vukitani, se mo wilika na ka era vola mo vakalasui ira kina. Na gaga kei na veivakacalai ni ka era tukuna, e rawa sara ga ni vakaleqa na nomu bula vakayalo, ena rawa tale ga ni vakadukara vakatotolo na nomu vakabauta me vaka na tete ni vidikoso. (2 Timoci 2:16, 17) Mo vakatotomuria ga na ka e dau cakava na Kalou vei ira na vukitani. E kaya o Jope me baleti Jiova: “Sa sega na tamata dauveivakaisini [“vukitani,” NW] me toro yani vua.”​—Jope 13:16.

Ena saga beka na meca e dua na iwalewale e laulau sara. Era talabusese na mataivalu era tayabe tu vakavinaka nira vecei ena itovo kei na ivalavala vakasisila.

Dua na baca e mana sara tiko ga oya na ka ni veivakalasai ni vuravura oqo me vaka na ivalavala dukadukali ena iyaloyalo yavala, na porokaramu ena retioyaloyalo, kei na ivakatagi karakaravisa. E so era kaya ni sega ni dau cakayaco vei ira ke ra sarava se wilika na ivalavala dukadukali. Ia e tusanaka e dua e dau sarava sara ga na iyaloyalo ni veiyacovi vakasisila: “O na sega ni guilecava rawa na ka o sarava, na levu ga ni nomu vakasamataka, na levu tale ga ni nomu via cakava na veika oya . . . Ni o raica na iyaloyalo vaka oya, de na votu vei iko na rai ni o calata tiko e dua na ka vinaka.” E dua beka na kena yaga na nomu lai mavoa tu ena ivadi qaseqase oqo ni meca?

Dua tale na ivadi e dau vakayagataka na meca na domodomoiyau. Ena dredre me laurai na leqa oqo baleta ni tu kece vei keda na veika vakayago. Eda gadreva na vale, kakana, kei na isulu; e sega gona ni cala me tu vei keda na ka vinaka vaka oqo. Ia na leqa oya na noda rai me baleta na veika vakayago. E sa na rairai bibi cake na ilavo mai na veika vakayalo. Sa rawa nida lai lomana vakalevu na ilavo. E dodonu gona meda dui vakadreti keda ni vakaiyalayala ga na iyau vakayago. E caca wale ni vakatauvatani kei na vutuniyau vakayalo e tawamudu.​—Maciu 6:19, 20.

Na mataivalu e dau dadatuvu ena sega ni rawa ni qaqa. “Kevaka ko sa gu ca e na siga ni rarawa, sa lailai na nomu kaukauwa.” (Vosa Vakaibalebale 24:10) Na yalolailai e dua tale ga na ivadi laulau e dau vakayagataka o Setani. Ena vukei iko na ‘ivakaruru ni ulumu’ mo valuta kina na yalolailai. (1 Cesalonaika 5:8) Saga me dei na nomu vakabauta me vakataki  Eparama. Ena gauna sa kerei kina me cabora na luvena o Aisake, a sega ni tu vakasuka. E vakabauta deivaki o Eparama ni na vakayacora na Kalou na ka e yalataka ena vuku i luvena ni na vakalougatataki kina na matanitu kece, ke gadrevi ena rawa tale ga vua na Kalou me vakaturi Aisake me vakayacora kina na nona yalayala.​—Iperiu 11:17-19.

Vala Tiko Ga

E so era dauvala tu ena dua na gauna balavu ia era sa sega tale ni vala me vaka na gauna oya nira sa oca. Na ivakaraitaki i Uraia e tukuni ena itekivu ni ulutaga e rawa ni vukei ira kece era vala tiko ena vakabauta me donu tiko ga na nodra rai. E levu na tacida lotu Vakarisito era vosota tu na dredre, e leqataki nodra bula, se ra kune rarawa tu ena vuku ni batabata kei na viakana. Me vakataki Uraia ga, meda kua ni vakasamataka na ka ni veivakacegui eda na rairai marautaka ena gauna oqo, se meda lai coriti tu ena bula wele. E dodonu meda dei tiko ga ena mataivalu yalodina i Jiova e vuravura raraba, da qai vala tiko ga me yacova na gauna eda sa na marautaka kina na veivakalougatataki e sa waraki keda tu.—Iperiu 10:32-34.

E rerevaki sara ke da wele, meda lai nanuma kina ni se yawa na iotioti ni ivalu. Na ivakaraitaki i Tui Tevita e laurai kina na kena rerevaki. E rairai tiko na vuna e sega ni lai vala kina kei ira na nona sotia o Tui Tevita. Ia e yaco kina me vakayacora e dua na ivalavala ca levu, e yaluma qai rarawa tu kina ena nona bula taucoko.​—2 Samuela 12:10-14.

E yaga beka meda vala ena ivalu oqo, da sotava kina na dredre, vosota na veivakalialiai, da qai vakuai keda mai na marau ni vuravura oqo? O ira era dei vinaka tiko ga ena ivalu oqo era duavata ni veirawai na ka e solia tu o vuravura, me vaka ga na metali caliva e dreta na mata, ia ni dikeva vinaka e sega sara ga ni dua na kena yaga. (Filipai 3:8) Levu tale ga na gauna, e dau lai tini ena veika mosimosi qai veivakayalolailaitaki na veika ni marau oqori.

Na lotu Vakarisito era vala tiko ena ivalu vakayalo oqo era marautaka na nodra veivolekati kei ira na nodra itokani dina, na lewaeloma savasava, kei na inuinui totoka. Era vakanamata o ira na lotu Vakarisito era lumuti ena yalo tabu mera lai bula vata kei Jisu Karisito i lomalagi. (1 Korinica 15:54) Ia e levu ga vei ira na lotu Vakarisito dauvala oqori era nuitaka na bula tawamudu ena vuravura parataisi. Na icovi totoka gona vaka oqo e isau vinaka ni noda soli keda. E sega ni vaka na veivaluvaluti e vuravura na ivalu oqo, ni sa vakadeitaki tu na noda qaqa kevaka wale ga eda yalodina tiko. (Iperiu 11:1) Ena vakarusai ga vakadua na veika e lewa tu o Setani.​—2 Pita 3:10.

Ni o tomana tiko na vala oqo, nanuma na vosa i Jisu: “Dou vakacegu; au sa vakamalumalumutaki vuravura.” (Joni 16:33) E vakamalumalumutaki vuravura ena nona yadra tiko kei na nona yalodina ena gauna e vakatovolei kina. O keda tale ga eda rawata.

[Tikina bibi ena tabana e 27]

E sega ni vakayagataki na dakai se na gasaukuro, ia na ka ga erau tautauvata kina na ivalu oqo na igu ni vala

[Tikina bibi ena tabana e 30]

E sa vakadeitaki tu na noda qaqa ena ivalu oqo kevaka wale ga eda yalodina tiko

[iYaloyalo ena tabana e 26]

Ena vukei keda na ivakaruru ni uluda meda valuta kina na yalolailai

[iYaloyalo ena tabana e 26]

Vakayagataka na isasabai levu ni vakabauta mo sabaya kina na “gasau vidi kece ga” i Setani

[iYaloyalo ena tabana e 28]

“Toro voleka yani vua na Kalou, ka na toro voleka mai vei kemudou ko koya”

[iYaloyalo ena tabana e 29]

E dodonu meda nuitaka na kena vakayacori na veika e yalataka na Kalou