“Me Uqeti Kemuni ga na Yalo Tabu”

“Ni kua ni mokusiga ena nomuni cakacaka. Me uqeti kemuni ga na yalo tabu. Ni bobula i Jiova.”​—ROMA 12:11, NW.

1. Na cava era cabora kina na Isireli na isoro manumanu kei na so tale na isoro?

E DAU taleitaka o Jiova na ka era cakava ena lomasoli na nona dauveiqaravi, mera vakaraitaka kina nodra lomani koya kei na nodra yalomalumalumu ni cakava na lomana. Ena gauna makawa, e dau vakadonuya o Jiova na veimataqali isoro manumanu kei na so tale na ka e cabo vua. E yavutaki ena Lawa a soli vei Mosese na vakacaboisoro, ra qai cakava qori na Isireli me vosoti kina nodra ivalavala ca, mera vakaraitaka tale ga nodra vakavinavinaka vua na Kalou. Sa sega ni vinakati na isoro va qori ena ivavakoso lotu vaKarisito. Ia e matata ena ika12 ni wase ni ivola ni yapositolo o Paula vei ira na lotu vaKarisito e Roma, ni se vinakati tiko ga mera dau vakacaboisoro. Meda veivosakitaka mada na vakacaboisoro qori.

iMadrali Bula

2. Nida lotu vaKarisito, na ivakarau ni bula cava meda bulataka, na cava e okati kina?

² Wilika Roma 12:1, 2. E vakamatatataka o Paula ena itekitekivu ni nona ivola ni na vakadonui ira na lotu vaKarisito lumuti na Kalou ena vuku ni nodra vakabauta, sega ni ka era cakava, se ra mani Jiu se kai veimatanitu. (Roma 1:16; 3:20-24) E vakamacalataka tale ga ena wase 12 mera vakaraitaka nodra vakavinavinaka na lotu vaKarisito ena nodra vakuai ira. Ena okati kina na noda vakavouya na noda vakasama. Nida kawa ivalavala ca, e dau lewai keda na “lawa ni i valavala ca kei na mate.” (Roma 8:2, VV) Ena vinakati gona meda veisau, me ‘vakavoui na lomada kei na noda vakasama,’ ya me veisau vakadua na veika e dau malele kina na lomada. (Efeso 4:23, VV) Ia ena rawati na veisau qori ena veivuke ni Kalou kei na yalona tabu. Ena vinakati kina meda gumatua. Kena ibalebale qo nida na saga meda kua ni ‘vakavuravura,’ se da muria na kena itovo vakasisila, ka ni veivakamarautaki velavela, kei na vakasama dukadukali.​—Efeso 2:1-3.

3. Na cava eda cakava kina na cakacaka vaKarisito?

³ E uqeti keda tale ga o Paula meda yalomatua, meda kila kina na “loma ni Kalou, sa yaga, ka vinaka, ka dodonu sara.” Na cava meda dau wilika kina na iVolatabu e veisiga, vakasamataka vakatitobu na ka eda wilika, masu, tiko ena soqoni vaKarisito, da qai vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou? Baleta beka ga nira uqeti keda tiko na qase ni ivavakoso? Macala ga nida dau taleitaka na ka era uqeti keda wasoma kina. Ia e uqeti keda na yalo ni Kalou meda cakava na cakacaka vaKarisito baleta nida lomani Jiova mai vu ni lomada. Eda kila deivaki tale ga ni loma ni Kalou vei keda qori. (Saka. 4:6; Efeso 5:10) Eda marau da qai lomavakacegu noda kila ni gauna eda muria kina na bula vaKarisito, ena vakadonui keda na Kalou.

iSolisoli Eso

4, 5. Mera vakayagataka vakacava na qase ni ivavakoso vaKarisito na isolisoli e tu vei ira?

⁴ Wilika Roma 12:6-8, 11 (VV). E vakamacalataka o Paula “me da vakayagataka na veisolisoli e duidui sa soli vei keda me vaka na loloma ni Kalou.” Eso na isolisoli e tukuna o Paula—na veiuqeti kei na veivakatawani—e vakatabakidua tiko vei ira na qase ni ivavakoso vaKarisito, era vakadreti mera veivakatawani, ra qai “cakava vakadodonu.”

⁵ E kaya o Paula me laurai tale ga na cakacaka vakadodonu ena gauna era veivakavulici, ra qai ‘veiqaravi’ kina na ivakatawa. E rairai tukuna tiko ena tikina wavolita o Paula ni ‘veiqaravi’ qo e vakayacori ena ivavakoso, e kilai tale ga me lewe ni “dua ga na yago.” (Roma 12:4, 5, VV) Na veiqaravi qo e tautauvata kei na ka era tukuna na yapositolo ena Cakacaka 6:4: “Koi keitou, keitou na gumatua sara e na masu, kei na [veiqaravi ena] vunautaka na vosa.” Na cava e okati ena veiqaravi qo? Era vakayagataka na qase ni ivavakoso vaKarisito na isolisoli e tu vei ira mera vakavinakataka nodra bula vakayalo na lewe ni ivavakoso. Era dau masu nira vuli vakataki ira, ra vakekeli se ra veivakatawani, rawa gona nira “ia [kina] na veiqaravi” ena nodra dusimaka ra qai vakasalataka na lewe ni ivavakoso ena Vosa ni Kalou. Mera dau vakayagataka gona vakamaqosa na ivakatawa na isolisoli e tu vei ira, ra qai qarava “e na marau” na qele ni sipi.​—Roma 12:7, 8; 1 Pita 5:1-3.

6. Eda na muria vakacava na ivakasala ena Roma 12:11, na tikinivolatabu e yavutaki kina na ulutaga eda vulica tiko qo?

⁶ E kaya tale o Paula: “Ni cakacaka vakaukauwa, ka kakua ni dau vucesa. Ni qarava na Turaga [o Jiova] e na yalodina.” Ke da kidava nida sa sega ni gumatua tiko ena cakacaka vakaitalatala, de vinaka meda railesuva noda ivakarau ni vuli vakataki keda, da masu vagumatua, da qai kerea vakalevu na veivuke ni yalo tabu i Jiova. Eda na valuta kina na lomalomarua da qai vakabulabulataka tale noda veiqaravi. (Luke 11:9, 13; Vkta. 2:4; 3:14, 15, 19) A vakauqeti ira na lotu vaKarisito taumada na yalo tabu mera dau tukuna na nona “cakacaka e veivakurabuitaki na Kalou.” (Caka. 2:4, 11) E rawa tale ga ni ‘uqeti keda va qori na yalo tabu’ meda gumatua ena veiqaravi vakaitalatala.

Yalomalumalumu, Kila Noda iYalayala

7. Na cava meda veiqaravi kina ena yalomalumalumu nida kila ni vakaiyalayala na ka eda rawata?

⁷ Wilika Roma 12:3, 16. Na isolisoli e tu vei keda e “loloma” soli wale ga i Jiova. E kaya o Paula: “Na Kalou ga e vakarautaki keitou kina vakavinaka.” (2 Kor. 3:5, NW) Meda kua gona ni dokadokai keda kina. Meda kila tiko ni vakavuna ga o Jiova na vuavuaivinaka ni noda veiqaravi ena cakacaka vakaitalatala, sega ni noda kila ga. (1 Kor. 3:6, 7) Me salavata na tikina qori, e kaya o Paula: “Au sa kaya vei ira na tamata yadua vei kemudou, me kakua e dua me dokai koya me vaka sa sega ni dodonu me dokai koya.” Meda kua ni dau beci keda, meda marautaka, da qai lomavakacegu nida qarava noda itavi e vauca na Matanitu ni Kalou. Nida kila ni vakaiyalayala na ka eda rawata, eda na sega kina ni murilomada. Eda na vinakata meda vakaraitaka na “yalomatua.”

8. Na cava meda cakava meda kua kina ni ‘nanuma nida vuku’?

⁸ Ena ka vakalialia meda dokadokataka na ka eda rawata, baleta ni ‘vakatubura ga na Kalou.’ (1 Kor. 3:7) E kaya tale ga o Paula ni vota na Kalou vei ira na lewe ni ivavakoso “nai vakarau ni vakabauta.” Meda kua gona ni dokadokai keda nida kila nira rawaka tale ga eso ena ivakarau ni vakabauta e tu vei ira. Tomana o Paula: “Dou lomavata tiko vakai kemudou.” Ena dua tale nona ivola, e tukuna kina na yapositolo me “kakua ni caka e dua na ka e na veileti se na veidokadokai walega; mo dou yalomalumalumu ka dui vakasama ni sa uasivi cake vua ko koya kadua.” (Fpai. 2:3) Ena vinakati na yalomalumalumu dina, da qai vakadinata ni so na ka era vinaka kina na tacida vakayalo. Ke da yalomalumalumu, eda na sega ‘ni nanuma nida vuku.’ Ena rairai qoroi e dua ena itavi e lesi kina, ia eda dau marautaka nida cakava na itavi “lalai” era sega mada ga ni dau kauai kina e levu.​—1 Pita 5:5.

Noda Duavata vaKarisito

9. Na cava e tukuna kina o Paula nira vaka na veitikiniyago na lotu vaKarisito era lumuti ena yalo tabu?

⁹ Wilika Roma 12:4, 5, 9, 10. E tukuna o Paula nira vaka na veitikiniyago era veiqaravi ena duavata na lotu vaKarisito lumuti, qai liutaki ira o Jisu, na Ulu ni yago. (Kolo. 1:18) E vakadreti ira na lotu vaKarisito era lumuti ena yalo tabu ni levu na tikiniyago qai duidui na ka era cakava, o ira tale ga era ‘lewe vuqa, ia era sa yago vata nira tu vata kei Karisito.’ E uqeti ira tale ga na lotu vaKarisito lumuti mai Efeso o Paula: “Me da ia na ka dina e na yalololoma, me da tubu cake vei koya e na ka kecega, vei koya ga na uluda, na Karisito: o koya sa sema vata maivua na yago taucoko, ka vauci vata, e na vuku ni kena yaga nai sema yadua, me vaka na ka sa cakava sara na tikina kecega ni sa dui vakaitavi, a sa vakatatuburi [vakatuburi] cake ki na yago tabu ni sa vakatataki cake vakai koya e na loloma.”—Efeso 4:15, 16.

10. Na lewa cava mera ciqoma na ‘so tani tale na sipi’?

¹⁰ Era sega ni wili ena ilawalawa lumuti i Karisito na ‘so tani tale na sipi,’ ia e levu na ka era vulica ena ka e tukuna qori o Paula. (Joni 10:16) E kaya o Paula ni o Jiova “sa vakamalumalumutaka na ka kecega me tu e ruku ni yavana [Karisito], a sa lesi koya me lewa na ka kecega, e na vuku ni soqosoqo lewe ni lotu.” (Efeso 1:22) Nikua era okati na so tani tale na sipi ena “ka kecega” e solia o Jiova me lewa na Luvena. Era okati tale ga ena “veika kece” e lesia tu o Karisito me qarava na “dauveiqaravi yalo dina ka vuku.” (Maciu 24:45-47, VV) O ira gona na nuitaka na bula e vuravura mera kila ni Uludra o Karisito, mera vakamalumalumu vua na “dauveiqaravi yalo dina ka vuku” kei na kena iLawalawa Dauvakatulewa, vei ira na tagane era lesi mera ivakatawa ena ivavakoso. (Iper. 13:7, 17) Qo e uqeta na duavata vaKarisito.

11. E yavutaki ena cava noda duavata, cava e veivakasalataki kina o Paula?

¹¹ Na duavata qori e yavutaki ena loloma, na “[i]vau vinaka sara.” (Kolo. 3:14) E vakabibitaka qori o Paula ena Roma wase 12, me “kakua ni vakailasu” na noda loloma, meda “veilomani sara ena veilomani ni veitacini.” Ena uqeti keda qori meda dau veidokai. E kaya na yapositolo: “Dou veiuasiviti e na veivakarokorokotaki.” Meda kua ni nanuma ni loloma qori e ka ga me vakasamataki tu. Meda tovolea gona ena noda igu me savasava tiko ga na ivavakoso. Ni veivakasalataki ena loloma, e tomana o Paula: “Mo dou cata sara na ka ca; mo dou kabita sara na ka vinaka.”

Dolava na Nomuni Vale Vei Ira na Vulagi

12. Cava eda vulica vei ira na lotu vaKarisito mai Masitonia makawa me baleta na lomasoli?

¹² Wilika Roma 12:13 (VV). Ena uqeti keda noda lomani ira na tacida meda ‘solia na ka e tu vei keda vei ira na wekada vakayalo era leqa tu’ ia me vakatau ena ka eda dui rawata. Ke lailai mada ga na ka e tu vei keda ena vuravura qo, eda se rawa tiko ga ni wasea. E vola o Paula baleti ira na lotu vaKarisito mai Masitonia: “Ni ra sa vakatovolei tiko e na ka rarawa sara sa levu sara na nodra reki, ka sa ka tani na nodra dravudravua, ia sa uasivi cake vakalevu kina na nodra lomasoli. Ni’u sa vakadinadina ni ra solia, me vaka na ka era rawata, io sa uasivi cake e na ka era rawata, ka ni sa yalodra kina; a ra sa vakamamasu ka cikevi keitou vakalevu me keitou kauta na ka-ni-loloma, ka veitokani kei ira e na cakacaka loloma vei ira era sa lotu [e Jutia].” (2 Kor. 8:2-4) Era dravudravua na lotu vaKarisito mai Masitonia, ia era daulomasoli. Era raica me itavi dokai nodra wasea na ka vei ira na tacidra era leqa tu e Jutia.

13. Na cava na ibalebale ni noda ‘dolava na noda vale vei ira na vulagi’?

¹³ Na matavosa “dolava na nomuni vale vei ira na vulagi” e vakadewataki mai na vosa vaKirisi e kena ibalebale meda dau vakaliuliu. E vakadewataka va qo na The New Jerusalem Bible meda “vakasaqara na sala meda dolava kina noda vale vei ira na vulagi.” Eda na dolava noda vale vei ira na vulagi nida sureti ira mera mai kana, ena vakavinavinakataki ke da vakayacora ena loloma. Ke noda itovo meda dau vakaliuliu, eda na kila e levu na sala meda dolava kina noda vale vei ira na vulagi. Ke da sega ni sureta rawa e dua me mai kana nida leqa tu vakailavo, eda se rawa ni dolava tiko ga noda vale vei ira na vulagi ena noda sureti ira mera mai gunuti, kofi, se so tale na gunu va qori.

14. (a) E yavutaki ena vosa cava na matavosa vaKirisi ‘dolava noda vale vei ira na vulagi’? (b) Eda na kauaitaki ira vakacava na vulagi ena noda cakacaka vakavunau?

¹⁴ Na noda dolava na noda vale vei ira na vulagi ena okati tale ga kina na ivakarau ni noda rai. Na vosa vaKirisi e vakadewataki kina na ‘nomu dolava na nomu vale vei ira na vulagi’ e vu mai na rua na vosa qo, “loloma” kei na “vulagi.” Na cava na nomu rai me baleti ira na vulagi, se o ira na lako mai vanuatani? Era dau vulica e dua tale na vosa na lotu vaKarisito, mera vunautaka kina na itukutuku vinaka vei ira na vulagi era toki mai ina yalava e lesi kina na ivavakoso era lewena. E rawa sara ga ni tukuni vei ira na lotu vaKarisito qori nira sa dolava tiko nodra vale vei ira na vulagi. E macala, ni levu vei keda eda sega ni vulica rawa e duatani tale na vosa ena vuku ni keda ituvaki. Ia eda rawa ni vakayagataka kece na ivola Good News for People of All Nations, e tu kina na itukutuku mai na iVolatabu ena veimataqali vosa, meda vunau kina vei ira na vulagi. Vakacava, sa bau yaga tiko nomu vakayagataka na ivola qori ena cakacaka vakavunau?

Dau Veinanumi

15. E laurai vakacava ena bula i Jisu na ivakasala ena Roma 12:15?

¹⁵ Wilika Roma 12:15. E rawa ni vakamacalataki ena rua ga na vosa na ivakasala qori i Paula: Dau veinanumi. E vinakati meda dau kila, da qai kauaitaka na ka era vakila eso tale, se ra marau tiko se rarawa. Ke uqeti keda tiko na yalo tabu ena laurai nida dau mamarau qai dau veinanumi. Nira lesu ena marau na 70 na tisaipeli i Karisito ni oti nodra cakacaka vakaitalatala, era tukuna vei Jisu na vuavuaivinaka ni nodra cakacaka, e ‘reki sara kina na yalona.’ (Luke 10:17-21) A marau vata kei ira o Jisu. A ‘tagi tale ga kei ira era sa tagi’ ena gauna e mate kina na nona itokani o Lasarusa.​—Joni 11:32-35.

16. Eda na dau veinanumi vakacava, o cei e uqeti vakalevu me muria na ivakasala qori?

¹⁶ Eda vinakata tale ga meda vakatotomuria na ivakaraitaki i Jisu ena nona dau veinanumi. Nira marau na tacida lotu vaKarisito, eda na via marau tale ga kei ira. Me va tale ga qori noda kauaitaki ira na tacida ena gauna era rarawa kina, se ni vusolo na lomadra. Eda rawa ni vakacegui ira na tacida era rarawa voli, nida tu vakarau na rogoci ira vakayalololoma. Ena so na gauna e dau tarai keda nira talaucaka tiko na ka era rarawataka, eda mani tagi kina. (1 Pita 1:22) Ra uqeti sara kina vakalevu na qase ni ivavakoso mera muria na ivakasala i Paula me baleta na veinanumi.

17. Na cava eda vulica ena Roma wase 12, cava ena veivosakitaki ena ulutaga e tarava?

¹⁷ Na veitikina eda sa veivosakitaka mai ena Roma wase 12, eda vakasalataki kina ena ivakarau ni noda bula na lotu vaKarisito, kei na noda veimaliwai kei ira na mataveitacini. Eda na veivosakitaka ena ulutaga e tarava na vo ni tikina ena wase qo, e vakamacalataki kina noda rai kei na noda veimaliwai kei ira na sega ni lewe ni ivavakoso vaKarisito, okati kina o ira na dauveitusaqati kei ira na dauveivakacacani.

Railesuvi

• Eda na vakaraitaka vakacava ni ‘uqeti keda tiko na yalo tabu’?

• Cava meda qarava kina na Kalou ena yalomalumalumu da qai kila na iyalayala ni ka eda rawata?

• Na sala cava soti eda na nanumi ira kina eda vakabauta vata?

[iYaloyalo ena tabana e 4]

Na cava eda vakaitavi kina ena cakacaka vaKarisito qo?

[iYaloyalo ena tabana e 6]

Eda na vakavulici ira vakacava na vulagi me baleta na Matanitu ni Kalou?